برای ریحانه (رهنمودهایی برای دختران جوان )

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

مقــدمــــه

بی تردید دختران بخش عظیمی از هر جامعه را تشکیل می دهند
که مدیران جوامع به تناسب بینش ها و باورهای خود به نوعی
برای این قشر برنامه ریزی می کنند.

در جوامع غربی دختران وسیله ای برای رونق بازار هوس
و ابزاری برای تبلیغات اقتصادی اند و در نتیجه،
برنامه ریزی ها در این محدوده است.

اما از آن جا که دختران در فرهنگ اسلامی از ویژگی و جایگاه خاصی برخوردارند،
لازم است برای حفظ این جایگاه یک دسته از اصول و ارزش ها و مراقب ها
رعایت شود تا بدین وسیله دختران بعوانند پاسدار ارزش های واقعی خود باشند.

این نوشتار کامل است برای آشنایی با ارزش ها و ضد ارزش ها
و دام ها و خطرهایی که در برابر این قشر عظیم قرار دارد
که به شکل های مختلف و متنوعی تنظیم شده همچون هشدار ها، د
استان ها، پندها، نکته ها، شعرها، سفارش ها، گزیده ها و...

نام کتاب را، «برای ریحانه» گذاشتم به اقتباس از روایاتی که
از زنان و دختران تعبیر به ریحانه به معنای «گل» نموده اند.

امیدوارم که ان شاءالله این مجموعه رهنمودی باشد برای دختران و ره توشه ای
برای مربیان و معلمانی که رسالت تربیت دخترانرا بر دوش دارند.

والسلام

محمود اکبری

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

ارزش دختر در اسلام

دختر در فرهنگ اسلامی از ویژگی ها و جایگاه خاصی برخوردار است.
در منابع اسلامی با تعبیرات جالبی چون ریحانه (گل)، قواریر (بلور)،
حسنات (نیکی ها) و بهترین فرزندان از او یاد شده است.

پیامبر گرامی اسلام درباره دختر نازنین خود فاطمه زهرا فرمود :
«ریحانه اشمها1: ریحانه ای است که می بویم او را.
1. مکارم الاخلاق، ص 251؛ وسائل الشیعه، ج 15، ص 101.

امام سجاد در تعبیر جالب و لطیفی فرمود:
هنّ قواریر لا تکسروهنّ؛ 1
دختران و زنان بلورند، آنها را نشکنید.
نیز فرزند بزگوارش صادق آل محمد (ص) فرمود:
البنات حسنات و البنون نعمه و انما یثاب علی الحسنات و یسئل عن النعمه؛ 2

دختران حسنات و نیکی اند و پسران نعمت، همانا
بر حسنات ثواب شود و از نعمت سؤال می شود.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

پیامبر اسلام فرمود:
«خیر اولادکم البنات3،
بهترین اولاد شما دخترانند.»

امام رضا (ع) فرمود:
ان الله علی الاناث ارقّ منه علی الذّکور. 4
«خداوند بر زنان و دختران نسبت به مردان و پسران مهربانتر است.»

پیامبر (ص) فرمود:
خیرلکم خیرکم لنسائه و لبناته؛
بهترین شما کسی است که برای زنان و دختران بهترین باشند. 5

نیز فرمود:
هر کس دو خواهر یا دو دختر داشته باشد، به آنان احسان نمایند.
من و او در بهشت هماند این دو انگشت (سبابه و وسطی) در کنار هم خواهیم بود. 6

خود پیامبر آن قدر به دخترش، حضرت فاطمه، احترام می گذاشت
که مردم تعجب می کردند و با تمام مقامی که داشت،

دست دخترش را می بوسید و به هنگام مراجعت از سفر،
نخستین کسی که دیدار می کرد دخترش فاطمه بود

و هنگامی که می خواست به سفر برود،
از آخرین خانه ای که خداحافظی می کرد، خانه فاطمه (ع) بود. 7

   

1 . مکارم الاخلاق، ج 1، ص 240.
2 . وسائل الشیعه، ج 15، ص 104.
3 . همان، ج 4، ص 79.
4 . همان، ج 15، ص 104.
5 . نهج الفصاحه، حدیث 1522.
6 . مستدرک، ج 15، ص 118.
7 . تفسیر نمونه، ج 11، ص 275.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

برای ریحانه (رهنمودهایی برای دختران جوان )





ویژگی های دختران شایسته

در هر جامعه ای تعریف خاصی از خوبی و بدی می شود
و معیارهای ویژه ای برای شایستگی مطرح است:

1.با خود و دیگران به نوی، سازگاری نسبی داشته باشد
(البته با حفظ حریم و حرکت در مدار خود و عدم اجازه سوء استفاده دیگران از او).

2.به مسئولیت و وظایف شرعی و اجتماعی خود
آشنا باشد و آنها را رعایت کند.

3.احساسات و عواطف خود را به خوبی هدایت نموده،
تعادل نیروهای احساسی و عقلانی خود را حفظ کند
و اجازه سوء استفاده از احساساتش را، به دیگران ندهد.

4.در روابط عاطفی با دوستان و همسالان هم جنس خود،
به دوستی های افراطی کشیده نشود.

5.گریز از نامحرم و حفظ حریم در
رفت و آمدهای خانوادگی با خویشاوندان و...

خلاصه، دختر شایسته کسی است:
که بلند نظر، ثابت قدم، خودساخته، عفیف، باحیا و خوش اخلاق باشد.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

ویژگی های دختران ناشایسته

آنچه می توان از میان کتاب های مختلف و فرهنگ جامعه درباره
ویژگی ها و خصوصیات دختران ناشایسته بیرون آورد، عبارتند از:
1.ضعف ایمان، اخلاق و معنویت.

2.حسادت به دوستان و همسالان.

3.ظاهر بین و دهن بین بودن و بدون فکر و تأمل تحت تأثیر هر سخنی قرار گرفتن.

4.ناسازگری و بداخلاقی و ترش رویی با دوستان و افراد خانواده.

5.دروغ گویی و دوری از صداقت در زندگی شخصی و اجتماعی

6.نسنجیده گویی.

7.خودپسندی، خودخواهی، غرور، تکبر و خودرایی

8.بی حیایی، بی عفتی، بی مسئولیتی و بی ارادگی

9.پرحرفی، پروریی، پرخوری و پر خوابی

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

روابط دختران با والدین


باید به خاطر داشته باشید که والیدن شما، معصوم نیستند.
بنابراین، هم دارای صفات برجسته و نیک و هم دارای نقاط ضعف اند.

حال، اگر نقاط ضعف آن ها در ارتباط با کار شما
و یا در طرز رفتارشان با شما آشکار شود، بهتر است
با واقع بینی با آنان برخورد کنید، و این نقص را طبیعی بدانید.

در ضمن خصلت های برجسته و نیک آنان، محبت پاک و بی آلایششان به شما،
به ویژه مراقبتی که از ابتدای طفولیت تا کنون از شما داشته اند، نادیده نگیرید،
و همواره از آنان قدردانی کنید.

به هر حال، در جامعه، امکانات زندگی و تحصیل برای همه
یکنواخت و یکسان نیست و بعضی از والدین به این مسائل آگاه نیستند
و یا آموزش لازم را در این باره ندیده اند و با مشکلات جوانان آشنا نیستند
و به رفتار و کردار صحیح، آگاهی ندارند.

از طرفی باید باید با کمال میل و رغبت از راهنمایی ها
و اندرزهای دلسوزانه و مفید آنان که حاصل چندین سال
تجربه و گذران عمر است، بهره گیرد و در مواقعی که
احیاناً‌با شما برخوردی تند می کنند،
چشم پوشی نمایید و از خود، خونسردی نشان دهید.

اگر لغزشی دارند، محترمانه و به طور غیرمستقیم به آنان گوشزد نمایید.
(هم چنین شما) دختران جوان، باید در زمینه های مختلف با مادرتان مشورت کنید
و از تجربیات مفید آنان بهره جویید. هرگز نگذارید که والدین از شما آزرده شوند.

چرا که در قران مجید سفارش های بسیار درباره ی احترام به پدر و مادر شده است.
حتی در برخوردها از گفتن کوچک ترین سخن نامناسب مانند «اف»1
که حاکی از تنفر و دلتنگی از آنان است، به شدت نهی گردیده است.

1 . «فلا تقل لها افّ و لا تنهر هما و قل لهما قولاً کریماً» اسرا/23.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

وظایف والدین


والدین دختران وظیفه دارند:
1.موجبات رشد و بالندگی دختران خود را فراهم کنند.

2.مهربان و صبور باشند و از خشونت اجتناب کنند
و در مواقع لازم، خطاهایشان را ببخشند.

3.در بخوردها اعتدال را رعایت نمایند.

4.نیازها و مشکلات آنان را درک کنند
و برای تأمین نیازهایشان تلاش نمایید.

5.با راهنمایی و هدایت دختران خود، الگوی مناسبی برای آنها باشند
. امر و نهی آنها، نباید همراه با زورگویی
و خشونت باشد، بلکه باید با منطق و دلیل باشد.

6.والدین باید خیرخواهی و صداقت خود را
برای آنها به اثبات برسانند.

7.از آن جا که والدین، امانت دار این گل ها هستند،
باید با تمام وجود از آنها حفاظت کنند
و آنچه مصلحت آنهاست، انجام دهند.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

هشــدارهـــا


زندگی، صحنه عبرت ها و کسب تجربهاست.
باید حادثه ها را با تأمل و درنگ نگریست
و هرگز اجازه نداد تا یک شکست،
چند بار تکرار شود.

دام گستران و فریب کاران و شیطان صفتان همواره
در کیمنند و معمولاً‌به سراغ کسانی می روند که
از تجربه و آگاهی کمتری برخوردارند
تا زمینه سقوط آنها را فراهم کنند.

حضرت علی (ع) فرمود:
من قلت تجربته خدع، و من کثرت تجربته قلت غرّته. 1

آن که تجربه اش اندک است، فریب می خورد،
و آن که تجربه اش بسیار است، کمتر فریب می خورد.

آنان که زمینه های شکست دیگران را مطالعه می نمایند،
همیشه جانب احتیاط را رعایت می کنند تا از آسیب ها در امان بمانند.

لازم نیست که همه چیز را خود انسان تجربه کند،
بلکه باید از حاصل تجربیات دیگران ـ چه در شکست ها
و چه در موفقیت ها و پیروزی ها ـ استفاده کند.

این تجربه ها از دانش نیز برتر و ارزنده تر است.
کسی که در راه خطا گام بر می دارد و همواره در برابر پندها
و هشدارهای دلسوزانه صاحبان تجربه، می گویند: «می خواهم خود تجربه کنم »

همچون کسی است که زیان و خطر غذای مسموم یا آفات برنامه ای
غلط را به وضوح می بیند، ولی باز سراغ کانون خطر می رود.

1 . غررالحکم حدیث /7899.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

خود نمائی


تمایل به خودنمایی و جلوه گری،
از نیازهای طبیعی دختران و زنان است

که اگر به صورت مثبت و صحیح از آن استفاده شود،
می تواند محیط خانواده را گرم کند.

اما اگر بی حدّ و مرز باشد، نه تنها سازنده نیست،
و افت زندگی فردی و اجتماعی است
و نظام خانواده و جامعه را مختل می کند.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

جلوه های خود نمائی


بیرون گذاردن قسمتی از مو، آرایش های تند،
پوشیدن لباس های جذاب، تنگ و محرک،
رفتارهای سبک، نازک زبانی، استفاده از
ادکلن و عطرهای مهیج، راه رفتن های جلف، محرک،
لبخند و خنده های مستانه و بی حساب و کتاب، در برابر نامحرمان،
استفاده از کلمات اختصاصی در برخوردها با نامحرمان مانند:
قربان شما و...
جلوه ها و مصداق هایی از خودنمایی است.

متأسفانه امروزه این گونه مسائل ظریف در
برخوردهای روزمره بسیار شایع شده و صدا سیما
نیز اصلاً در فیلم ها و سریال های ساخته خود، رعایت نمی کند
و روز به روز به قول امروز های اوپن تر و
رابطه ها نزدیک تر و حریم ها شکسته تر می شود.