پوشش اسلامی ، بایدها و نبایدها

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

اسلام با چه پوششی موافق است ؟ چه حد و حدودی برای آن قائل است ؟ چقدر به رنگ در پوشش اسلامی اشاره شده ؟

و هزاران سوال دیگر

در پاسخ به این پرسش که پوشش اسلامی باید چه رنگی داشته باشد، باید بگوییم، زنان صدر اسلام، نخستین مخاطبان آیه «جلباب» بوده‌اند و برداشت آنها از جلبات، رنگ سیاه بوده است. ام سلمه می‌گوید: «وقتی آیه جلباب نازل شد، زن‌های انصار از خانه‌هایشان خارج شدند، درحالی‌که پوشش‌های سیاه داشتند».

در ریشه لغوی جلبات، رنگ سیاه آمده است. واژه «جلب» در بسیاری از کتاب‌های لغت، به معنای تیرگی و سیاهی است و درباره سیاهی شب از عبارت «جلب اللیل» استفاده شده است. « ازاین‌رو، استفاده از چادر سیاه به دلیل ریشه قرآنی آن است».

رنگ‌شناسان بر این باورند که رنگ سیاه، رنگ صامت و غیرفعال است و جلب توجه نمی‌کند. در کتاب روان‌شناسی رنگ‌ها درباره رنگ سیاه نوشته شده: «رنگ سیاه نمایانگر مرز مطلق است».

بنابراین، فردی که در برابر نامحرم و نیز بیرون خانه از حجاب سیاه استفاده می‌کند، مرز مطلق و کاملی میان خود و افراد نامحرم پدید می‌آورد، ولی به سفارش اسلام، زنان می‌توانند در خانه و محافل زنانه، از رنگ‌های شاد و سفید بهره ببرند.

پوشش‌های نهی شده از نظر پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله و سلّم)

پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) پوشیدن برخی لباس‌ها را برای مسلمانان شایسته نمی‌داند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: لباس‌هایی که زنان و مردان را به هم شبیه سازد. لباس‌هایی که برای مردان و زنان، پوشش واحدی محسوب شود. لباس دشمنان که هویت دینی و ملی یک امت را نابود می‌کند و لباس شهرت. همچنین پوشش‌هایی که انسان را انگشت‌نما سازد، پوشش‌های محرک غریزه جنسی و پوشش‌های نازک هم نهی شده‌اند.

آراستگی از دیدگاه رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم)

بنابر سیره رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم)، زینت و تجمل در نظر شارع مقدس، محبوب است و از جمله مستحبات، زینت به قصد اظهار نعمت‌های الهی است. همان‌گونه که پیامبر می‌فرمود:

«اِنَّ الله جَمیل وَ یحبُ الجمال؛ خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد».

در سیره نبوی مسئله زینت و توجه به وضع ظاهر چنان مهم است که حضرت به کسانی که به این امر بی‌توجه بودند، اعتراض و با آنان برخورد می‌کرد. ابن‌عباس نقل می‌کند:

«اگر کسی نزد پیامبر می‌آمد تا با آن حضرت بیعت کند، اگر خضاب نکرده بود، پیامبر با او بیعت نمی‌کرد تا آنکه خضاب کند».

رهنمودهای حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) درباره مظاهر زینت

امام صادق(علیه السّلام) نقل می‌کند: پیامبر فرمود: «عطر زنانه باید خوش‌رنگ و دارای بوی ملایم باشد و عطر مردانه باید کم‌رنگ و از بوی تندی برخوردار باشد».

در حدیثی دیگر از پیامبر نقل می‌کنند:

«زیبا لباس بپوشید و مرکب خوب سوار شوید تا در نگاه مردم خوب جلوه کنید».

سفارش پیامبر برای بهره‌مندی از عطر، خضاب (رنگ مو و حنا)، مسواک و داشتن لباس پاکیزه، بر استحباب مسئله زینت دلالت دارد.

برخی دستورهای سلبی نبی اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) درباره زینت و آراستگی چنین است:

«آشکار نکردن زینت؛ پرهیز از تبرّج (خودآرایی)‌ بیمارگونه؛ پرهیز از آرایش برای غیرهمسر و غیرخودی».