آشنایی با ناتو
ناتو واژه مخفف نام انگلیسی سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (North Atlantic Treaty Organization) است كه در حال حاضر ۲۶ كشور از آمریكای شمالی و اروپا عضو آن هستند.
اعضای ناتو (NATO) عبارتند از: اسپانیا، استونی، اسلوواکی، اسلوونی، انگلیس، ایتالیا، ایسلند، آلمان، آمریكا، بلژیک، بلغارستان، پرتغال، تركیه، جمهوری چک، دانمارک، رومانی، فرانسه، كانادا، لتونی، لوكزامبورگ، لهستان، لیتوانی، مجارستان، نروژ، هلند و یونان عضو آن هستند.
ناتو سازمانی است كه در دوران پس از جنگ جهانی دوم برای اجرای پیمان آتلانتیك شمالی در سال ۱۹۴۹ تشكیل شد. در سال های اولیه بعد از جنگ جهانی دوم و در واكنش به توسعه طلبی های شوروی سابق در كشورهای اروپای شرقی و مركزی در ماه مارس سال ۱۹۴۸ پنج كشور انگلیس، فرانسه، بلژیك، هلند و لوكزامبورگ با امضای معاهده بروكسل اتحادیه دفاع جمعی را تشكیل دادند.
سپس آنها از كشورهای دانمارك، ایسلند، ایتالیا، نروژ و پرتغال دعوت به پیوستن به این فرایند كردند. دو ماه بعد با پیوستن كانادا و آمریكا به این جمع در چهارم آوریل سال ۱۹۴۹ پیمان آتلانتیك شمالی در واشنگتن به امضا رسید و سازمان ناتو تشكیل شد.
قلب پیمان ناتو ماده پنج آن است كه در آن كشورهای امضا كننده توافق كرده‌اند حمله نظامی علیه یك یا چند كشور عضو در اروپا یا آمریكای شمالی را به عنوان حمله به تمامی كشورهای عضو تلقی كنند و به مقابله آن برخیزند.
طبق ماده ۹ پیمان آتلانتیك شمالی برای سازمان ناتو یك ساختار متمركز متشكل از نهادهای نظامی و مدنی در نظر گرفته شده است. در رأس ناتو شورای آتلانتیك شمالی متشكل از وزرای كشورهای عضو قرار دارد كه حداقل هر دو سال یك بار تشكیل جلسه می‌دهد. این شورا بالاترین مرجع تصمیم گیری در پیمان ناتو است و تصمیمات آن به اتفاق آرا اتخاذ می شود.
از آنجا كه ناتو برای مقابله با تهدیدات نظامی شوروی سابق و پیمان ورشو تأسیس شده بود برای این سازمان یك سیستم كامل فرماندهی نظامی برای جنگ های احتمالی در نظر گرفته شده كه متشكل از رؤسای ستادهای ارتش كشورهای عضو و سه سرفرماندهی شامل فرماندهی اروپایی، فرماندهی اقیانوس اطلس و فرماندهی انگلیس است.
مقر ناتو ابتدا در فرانسه قرار داشت اما پس از آن كه ژنرال دوگل سال ۱۹۶۶ در اعتراض به سیطره آمریكا بر این سازمان از فرماندهی نظامی ناتو خارج شد به بروكسل منتقل شد.
آمریكا در چارچوب پیمان ناتو حدود ۳۰۰ هزار نیروی نظامی و تعدادی از كلاهك‌های هسته‌ای خود را برای مقابله با تهدیدات شوروی در آلمان غربی و سایر كشورهای اروپای غربی مستقر كرد كه پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد كه موجودیت پیمان ناتو به عنوان یك سازمان نظامی را زیر سؤال می برد به تدریج در صدد انتقال آنها به سایر مناطق برآمده است.
اگرچه فروپاشی شوروی و وحدت آلمان در سال ۱۹۹۰ موجب شد كه نقش نظامی ناتو زیر سؤال برود اما اعضای این سازمان با تمركز بر ناتو به عنوان یك سازمان سیاسی متولی حفظ ثبات بین المللی در اروپا در صدد گسترش آن نیز برآمده اند.
پس از تشكیل ناتو در سال ۱۹۴۹ با عضویت ۱۲ كشور به مرور كشورهای عضو آن افزایش یافته است. یونان و تركیه در سال ۱۹۵۲، آلمان در سال ۱۹۵۵، اسپانیا در سال ۱۹۸۲ و جمهوری چك، مجارستان و لهستان در سال ۱۹۹۹ به ناتو پیوسته‌اند.
همچنین در آخرین مرحله گسترش این سازمان به شرق در سال 2004 با پیوستن كشورهای بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلواكی و اسلوونی تعداد اعضای ناتو به ۲۶ كشور افزایش یافته است.
علاوه بر این ناتو اكنون در چارچوب جنگ علیه تروریسم در صدد ایفای نقش در سایر مناطق جهان از جمله افغانستان و عراق برآمده است. تأكید بیانیه هفدهمین اجلاس سران ناتو در استانبول بر اعزام تعداد بیشتری نیروی نظامی به افغانستان و آموزش نیروهای نظامی عراق توسط ناتو بیانگر تمایلات جدید ناتو است
نقل قول
