دیابت در سالمندی
در سنین سالمندی بروز دیابت افزایش می یابد، به طوری که در این سنین شیوع دیابت سه برابر پیش از سنین جوانی است.
نشانه های بیماری دیابت در سالمندان کمتر از افراد کم سن و سال مشهود است؛ سالمندان معمولا دچار تشنگی شدید یا افزایش و تکرر ادرار نمی شوند اما ممکن است بی حال و مریض احوال باشند و یا به رغم اشتهای طبیعی، وزن شان به تدریج کم شود. از این رو انجام آزمایش خون برای بررسی وجود قند خون بالا در افراد کهنسال ضروری است و باید به عنوان جزیی از معاینه معمول آن ها به شمار آید زیرا در این افراد ممکن است ماه ها یا سال ها پس از آسیب بافتی ناشی از افزایش قند خون ، دیابت تشخیص داده شود.
این نکته را نیز اضافه کنم که معیارهای آزمایشگاهی تشخیص دیابت در سالمندان همچون دیگر گروه‌های سنی است ولی آن چه اهمیت دارد توجه به احتمال وجود دیابت با علامت های بالینی بسیار خفیف و غیراختصاصی و انجام بررسی های آزمایشگاهی لازم برای کشف آن است.افت قند خون
در هر فرد مبتلا به دیابت ، قند خون باید در محدوده طبیعی یعنی 70 تا 110 میلی گرم در دسی لیتر باشد ولی افرادی که قند خون طبیعی دارند بیش از افرادی که قند خون آن ها بالاتر از محدوده طبیعی است در معرض افت قند خون هستند. افراد جوان در مقایسه با سالمندان، معمولا حملات ناشی از افت قند خون را سریع تر شناسایی و درمان می کنند.
به دنبال افت قند خون تغییراتی در جریان خون مغز روی می دهد که ممکن است سرخرگ های سفت شده سالمندان بتوانند این تغییرات را به راحتی بپذیرند. سالمندان دیابت ی که تنها زندگی می کنند، ممکن است بر اثر افت قند خون زمین بخورند یا بی هوش شوند.
افت قند خون
پایین افتادن قند خون موجب لرزیدن شخص و در نتیجه پایین آمدن دمای بدن نیز می شود. در افراد سالمند ممکن است به دلایل مختلف، بدون پایین آمدن قند خون نیز دمای بدن پایین بیاید.
اغتشاش شعور یا فراموشی، رنگ پریدگی، تعریق، تحریک پذیری و تاخیر فراوان واکنش ها، از افت قند خون حکایت دارد. در صورت مشاهده این علامت ها باید به سرعت قند خون اندازه گیری شود.
اگر نمی توانید قند خون را اندازه بگیرید، اندکی قند به بیمار بخورانید و آثار آن را مشاهده کنید.
انجام حرکات و فعالیت هایی که فرد به آن ها عادت ندارد، می تواند به پایین افتادن قند خون کمک کند. به طور مثال در هوای آفتابی که معمولا سالمندان علاقه به انجام کارهای باغبانی دارند، ممکن است چنین حالتی روی دهد.
توجه داشته باشید که در هوای سرد، خطر مضاعف افت قند خون و دمای بدن وجود دارد. لذا در صورت امکان، این گونه مواقع نزد بستگان خود بمانید تا هوا بهتر شود.
فرد سالمند ممکن است خوردن یک وعده غذا را فراموش کند. از این رو بهتر است اوضاع را تحت نظر داشته باشید.
تبیان
● ویتامینها چیستند؟
ویتامینها مواد ارگانیکی میباشند که برای زندگی حیاتی بوده و باید به مقادیر اندک در رژیم غذایی موجود باشد.
● وظایف ویتامینها در بدن انسان:
▪ تـولـیـد انــــرژی
▪ تنظیم واکنشهای شیمیایی بدن
▪ عامل رشد، ترمیم و حفاظت از سلولها و ارگانهای بدن
▪ شرکت در بسیاری از پروسه های متابولیکی بدن.
ویتامین هـای ضروری بدن ۱۳ عدد میباشند . ویتامینها به دو گـروه مـحـلول در چــربی و مـــحلول در آب طبــقه بندی میگردند:
۱) ویتامینهای محلول در چربی: شامل ویتامینهای A-D-E-K میباشند. این ویتامینها محلول در چربی بوده - برای جذب و جریان یافتن در خون به چربی نیاز دارند - در بدن قادر به ذخیره سازی میباشند - مصرف بیش از حد آنها خطر بیشتری دارد.
۲) ویتامینهای محلول درآب: شامل ویتامینهای B(COMPLEX) ،C میباشند. این ویتامینها محلول در آب بوده - برای جذب و جریان یافتن در خون به آب نیاز دارند - در بدن قادر به ذخیره سازی نمیباشند - مصرف بیش از حد آنها معمولا از بدن دفع گشته و زیاد خطر جدی در پی ندارد.
▪ ویتامینهایی که بدلیل در معرض هوا قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل: A-E-C
▪ ویتامینهایی که بدلیل در معرض نور قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل: A-E-K-B۶-B۱۲-C-FOLIC ACID
▪ ویتامینهایی که بدلیل در معرض حرارت قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل:
C-B۱
● مواد معدنی چیستند؟ مواد غیر ارگانیک میباشند که به کمک ویتامینها، آنزیمها و هورمونها عملکرد صحیح بدن را موجب میگردند. مواد معدنی ضروری برای بدن انسان ۲۰ نوع میباشد. مواد معدنی به دو گروه تقسیم میگردند:
▪ مواد معدنی عمده: شامل کلسیم، کلراید، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و گوگرد .
▪ مواد معدنی فرعی:شامل آهن، روی، کبالت، مس، فلوراید، ید، منگنز، کرم، نیکل، سلنیوم، سیلیکون، وانادیوم و مولبیدیوم.
برخی مواد معدنی مانند آهن، مس و روی برای جذب شدن با یکدیگر رقابت میکنند بنابراین با مصرف زیاد یکی از آنها کمبود دیگر مواد معدنی را در پی دارد.
● مواد معدنی بر حسب سهولت و سرعت جذب و دفع به ۳ گروه تقسیم بندی میگردند:
۱) مواد معدنی که به سهولت و سریع جذب و دفع میگردند: مانند سذیم و پتاسیم.
۲) مواد معدنی که به سختی جذب بدن گشته اما به سهولت دفع میگردند: مانند کلسیم - فسفر - منیزیوم و منگنز.
۳) مواد معدنی که به سختی جذب و دفع میگردند: مانند آهن - مس - روی - کبالت.
● ویتامینها
۱) ویـتـامین CAROTENE=RETINOL)= A):
کاراتـنـوئـیـد پـیــش ماده ویتامین آ میـبـاشـد (CARATENOIDE) که شامل دو ویتامین آ متصل بهم است. این ماده در سبزیجات و میوه های زرد و سبز رنگ وجود دارد(مانند هویج).
▪ وظایف:
ـ در تشکیل ماده رنگی سلولهای استوانه ای چشم نقش دارد که وظیفه دید در شب را به عهده دارند.
ـ به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکند و بدن را در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد حفاظت میکند.
ـ کمک به رشد و سلامتی استخوانها،پوست و مو۴-تقویت سیستم ایمنی بدن.۵-رشد و بهبود تولید مثل.
▪ علایم کمبود آن در بدن: شبکوری - تحلیل رفتن غدد اشک، بزاقی و اشکی - تغییر در بافتهای پوششی - خشکی چشم - افزایش خظر عفونت.
▪ علایم مصرف بیش از اندازه آن: سردرد - خشکی پوست - حالت تهوع - استفراغ -کاهش اشتها - ریزش مو.
▪ میزان مصرف روزانه: ۷۰۰ میکروگرم برای کودکان- ۸۰۰ میکروگرم برای بالغین- ۱۲۰۰ میکروگرم برای زنان باردار و شیرده. (برای بدست آوردن میزان بین المللی این ارقام را در عدد ۳ ضرب کنید)
▪ منابع: تخم مرغ، سبزیجات زرد و سبز رنگ، میوه جات، جگر سیاه، دل و قلوه.
۲) ویتامینCHOLECALCIFEROL) D): این ماده توسط رژیم غذایی و در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفتن بدن تامین میگردد.
▪ وظایف:
ـ رشد و شکل گیری طبیعی استخوانها و دندانها.
ـ تنظیم جذب کلسیم و فسفر بدن.
ـ تقویت سیستم ایمنی بدن.
▪ علایم کمبود آن در بدن: راشیتیسم (بیماری مختص اطفال که در آن استخوانها نرم و کمانی میگردند) - پوکی استخوان - از دست رفتن حس شنوایی - نرمی استخوان.
▪ علایم مصرف بیش از اندازه آن: اسهال - حالت تهوع - آسیب به قلب و کبد - کلسیم مازاد در بافتهای کبد ، ریه، کلیه ها و قلب رسوب کرده و ممکن است منجر به مرگ گردد.
▪ میزان مصرف روزانه: ۱۰ میلی گرم برای تمام سنین یا ۴۰۰ واحد بین المللی.
▪ منابع: قرار گرفتن در نور خورشید به مدت ۲۰ دقیقه. (کلسترول خون توسط آنزیمی در مقابل اشعه خورشید به این ویتامین تبدیل میگردد) - زرده تخم مرغ - ماهی - شیر -پنیر.
۳)ویتامین TOPOPHEROL)E):
▪ وظایف:
ـ به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی.
ـ کمک به ساخت گلبولهای قرمز خون.
ـ رقیق ساختن خون.
ـحفاظت از قلب و پیشگیری از سرطان و آب مروارید.
ـافزایش طول عمر.
▪ علایم کمبود آن در بدن:کم خونی (در اطفال) - آسیب به اعصاب در بزرگسالان.
▪ میزان مصرف روزانه:۱۰ میلی گرم.
▪ منابع:سبزیجات، آجیل، غلات، جوانه گندم، روغن بادام زمینی، کره.
۴) ویتامین MENAQUINONE)K):
▪ وظایف:
ـ کمک به لخته شدن خون.
ـ حفظ سلامتی استخوانها.
▪ علایم کمبود:خونریزی غیر قابل کنترل.
▪ علایم مسمومیت:زردی و کم خونی در اطفال.
▪ میزان مصرف روزانه:۸۰ میکرو گرم.
▪ منابع:گوشت و جگر.
نقل قول
