نمایش نتایج: از شماره 1 تا 6 , از مجموع 6

موضوع: مروری بر حقوق زن در ایران

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن زنان
    تاریخ عضویت
    June 2012
    شماره عضویت
    2988
    نوشته
    8,405
    صلوات
    14
    دلنوشته
    1
    خدایا به تو پناه میبرم از شر همه بدیها و ناملایمات زندگی پناهم ده که جز تو پناهی ندارم
    تشکر
    21,156
    مورد تشکر
    24,923 در 7,352
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض مروری بر حقوق زن در ایران




    حقوق زن، مبحثی مهم با گستره‌ی وسیع شاملِ حقوق خصوصی و عمومی زنان است. حقوق زن در حوزه‌ی خصوصی ناظر به موضوعاتی چون ازدواج، فسخ آن، ارث و حضانت فرزند و در حوزه‌ی عمومی شامل
    حقوق زن سیاسی و اجتماعی اوست.

    حقوق زنان در همه‌ی جوامع و دوران‌ها همواره به مقتضیات زمان، ویژگی‌های فرهنگی جامعه و نوع مناسبات اجتماعی آن عصر بستگی داشته است. (1) بررسی پیشینه‌ی حقوق زن در ادوار تاریخی نشان‌دهنده‌ی تسلط پایدار مردسالاری بر آن است. به تعبیر دیگر، غالباً مزایا و موقعیت‌های مهم اجتماعی در اختیار مردان بوده است و زنان در وضع فرودست قرار داشته‌اند. برخی مصادیق این موضوع در ایران باستان، عرب عصر جاهلی و اروپای قرون وسطا عبارت‌اند از: جواز تعدد نامحدود زوجات؛ سلب حق انتخاب شوهر از دختران؛ به ارث برده شدن بیوه‌زنان از جانب نزدیكان همسر؛ مالكیت نداشتن زنان بر اموال خود و محروم بودن آنان از ارث؛ رواج خشونت درباره‌ی زنان؛ سهولت قوانین كیفری در مورد جنایات وارد شده بر زنان؛ و ولایت بسیار گسترده‌ی پدر بر فرزندان، از جمله زنده به گور كردن دختران در دوره‌ی جاهلیت، بدون حق اعتراض مادر. (2)




    امضاء



  2.  

  3. Top | #2

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن زنان
    تاریخ عضویت
    June 2012
    شماره عضویت
    2988
    نوشته
    8,405
    صلوات
    14
    دلنوشته
    1
    خدایا به تو پناه میبرم از شر همه بدیها و ناملایمات زندگی پناهم ده که جز تو پناهی ندارم
    تشکر
    21,156
    مورد تشکر
    24,923 در 7,352
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    این موارد نشان دهنده‌ی همه‌ی واقعیت در مورد وضع زنان نیست. مثلاً در پاره‌ای منابع، برخی آزادی‌های اجتماعی و سیاسی زنان در ایران پیش از اسلام (3) یا رسیدن شماری از زنان به برخی مناصب مهم در دوران جاهلیت (4) گزارش شده است؛ اما این موارد استثنایی را نمی‌توان نشان دهنده‌ی كامل حقوق زن در آن اعصار به شمار آورد و به همگان تعمیم داد.

    در شریعت یهود، زن در خانواده وضع حقوقی مطلوبی نداشت. مثلاً شوهر به دلایل جزئی می‌توانست همسر خود را بدون پرداخت مهریه طلاق دهد، ضمن آن كه هر نوع درآمد مالی زن به شوهر تعلق داشت. با وجود این، به گزارش برخی منابع، زن در جامعه مؤثر و فعال بود، حتی در عهد عتیق از برخی زنان با عنوان نَبیّه یاد شده است. در عصر تلمودی عقاید متفكران یهود درباره‌ی زن، با اوضاع و احوال قرون وسطا وفق داده شد. (5)

    پس از ظهور مسیحیت، زنان موقعیت اجتماعی مناسبی یافتند و در گسترش و رواج مسیحیت نقش مهمی داشتند. بر پایه‌ی آموزه‌های حضرت مسیح، زن از نظر كرامت انسانی با مرد هیچ تفاوتی نداشت. در پاره‌ای از بخش‌های عهد جدید (شامل انجیل‌های چهارگانه)، چگونگی رفتار حضرت مسیح با زنان وصف شده و در بخش‌هایی دیگر، از جمله برخی رسالات پولُس، به احكام زنان (از جمله توصیه به پیروی از همسر) توجه
    شده است. به رغم آموزه‌های عدالت‌محور مسیحیت درباره‌ی زنان، تعدادی از آبای كلیسا درباره‌ی حقوق زنان دیدگاه‌هایی ناعادلانه داشتند. (6)


    امضاء



  4. Top | #3

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن زنان
    تاریخ عضویت
    June 2012
    شماره عضویت
    2988
    نوشته
    8,405
    صلوات
    14
    دلنوشته
    1
    خدایا به تو پناه میبرم از شر همه بدیها و ناملایمات زندگی پناهم ده که جز تو پناهی ندارم
    تشکر
    21,156
    مورد تشکر
    24,923 در 7,352
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    اسلام شخصیت و حقوق زن را مورد توجه بسیار قرار داد؛ از جمله از نگرش و رفتار ناپسند عرب جاهلی درباره‌ی زنان و دختران، مانند زنده به گور كردن دختران، سخت انتقاد كرد. (7) قرآن از یك سو از زنان در برابر ستم‌هایی مانند چند زنیِ نامحدود و غیرمتعهدانه (8) به ارث برده شدن زنِ شوهرمرده (9) و محروم شدن زنان از حق مالكیت (10) حمایت نمود و از سوی دیگر، برای تضمین بیشتر عدالت، قواعدی عام تأسیس كرد كه حاكم بر احكام و حقوق زن و مرد هستند؛ از جمله لزوم معاشرت پسندیده با همسران (11)، قاعده‌ی همانندی و هم ترازی حقوق و وظایف همسران (12)، و در گستره‌ای وسیع‌تر، قواعد نفیِ عُسر و حَرَج (13) و ممنوعیت اِضرار. (14)

    قرآن، زن و مرد را از نظر حیثیت انسانی و كسب فضائل اخلاقی و پاداش‌های اخروی همتای یكدیگر معرفی نمود (15) و با تأیید پاره‌ای تفاوت‌های حقوقی بین آنها در مواردی مانند سرپرستی خانواده (16)، جواز تعدد زوجات برای مردان در محدوده‌ای معیّن (17)، ارث (18) و شهادات (19)، اصل عدالت را به جای اصل برابری كامل، زیربنای حقوق زن قرار داد (برای تفصیل ر.ك. ادامه‌ی مقاله). مفسران، به ویژه مفسران متأخر، در ذیل این آیات به برابری زن و مرد در حیثیت انسانی و نیز حكمت تشریع احكامِ نابرابر میان زنان و مردان توجه كرده‌اند. (20)

    امضاء



  5. Top | #4

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن زنان
    تاریخ عضویت
    June 2012
    شماره عضویت
    2988
    نوشته
    8,405
    صلوات
    14
    دلنوشته
    1
    خدایا به تو پناه میبرم از شر همه بدیها و ناملایمات زندگی پناهم ده که جز تو پناهی ندارم
    تشکر
    21,156
    مورد تشکر
    24,923 در 7,352
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    سیره‌ی پیامبراسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در رعایت حقوق زنان و حرمت نهادن به آنان، موقعیت زنان را در خانواده و جامعه‌ی آن روز بسیار بهبود بخشید. برخورد عادلانه‌ی ایشان با همسران خود، تكریم عملی زنان، مذمت رفتارهای عرب جاهلی با آنان و توصیه‌ی مردان به رعایت حقوق زنان، از جمله كوشش‌های آن حضرت برای تصحیح دیدگاه جامعه، به ویژه مردان، درباره‌ی شخصیت زن بود. (21) عبدالحلیم محمد ابوشقه در تحریر المرأة فی عصر الرسالة، وضع زنان صدر اسلام را به تفصیل بررسی كرده است.

    بخش مهمی از احكام منابع جامع فقهی، درباره‌ی حقوق زن است. به علاوه، تدوین احكام فقهی راجع به زن در قالب كتاب‌های مستقل، از دیرباز در بین فقهای امامی و اهل سنّت متداول بوده است، از جمله كتاب النساء جعفر بن محمد قولویه (متوفی 367)، احكام‌النساء شیخ مفید (متوفی 413) و احكام‌النساء ابن‌جوزی (متوفی 597) (22).

    در منابع جامع فقهی، احكامِ حقوق زن در ابواب گوناگونی مطرح شده است. دسته‌ای از آنها ناظر بر حقوق زن در خانواده است (مانند حضانت، مَهر و نفقه) و بقیه حقوق شخص او، فارغ از جنبه‌ی زوجیت، است (مانند مالكیت بر دارایی‌های شخصی و ارث). در این میان برخی از احكام زنان با احكام مردان برابر نیست؛ این قبیل احكام بیشتر در مبحث نكاح قرار دارد. از جمله‌ی این احكام است: ولایت پدر و جدّ پدری در امر ازدواج فرزند نابالغ و ولایت نداشتن مادر، جواز تعدد زوجات برای مردان، حق كمتر زن در حضانت فرزند، اختصاص داشتن حق طلاق به زوج، تفاوت میزان ارث بَری دختران و پسران از متوفی، جایز نبودن تصدی منصب قضا برای زن و تفاوت دیه‌ی مرد و زن.


    امضاء



  6. Top | #5

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن زنان
    تاریخ عضویت
    June 2012
    شماره عضویت
    2988
    نوشته
    8,405
    صلوات
    14
    دلنوشته
    1
    خدایا به تو پناه میبرم از شر همه بدیها و ناملایمات زندگی پناهم ده که جز تو پناهی ندارم
    تشکر
    21,156
    مورد تشکر
    24,923 در 7,352
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    متفكران اسلامی این نابرابری در احكام شریعت را به سبب تفاوت‌های غریزی و طبیعی (اعم از جسمی و روانی) زن و مرد دانسته‌اند. به عقیده‌ی آنان، ویژگی‌های طبیعی در هریك از دو جنس موجب شده كه هریك از زن و مرد در برخی وظایف نقشی بیشتر یا انحصاری داشته باشند. آنان با یادآوری نقش اسلام در ایجاد برابری در حقوق بنیادین زن و مرد، مجموعه‌ حقوق و تكالیف هریك از آن دو را برابر و متعادل دانسته و بر آن‌اند كه آنچه در مرحله‌ی وضع قوانین اهمیت دارد، تحقق عدالت حقوقی و ایجاد تعادل میان حقوق و تكالیف هریك از دو جنس یا هر فرد انسان است، نه یكسان بودن همه‌ی قوانین برای تمامی افراد (بقره:228، و لَهُنَّ مِثْلُ الّذی عَلَیْهِنَّ بِالمعروف). عدالت به معنای مساوات مطلق نیست و عمل كردن طبق اقتضائات تفاوت‌های واقعی تبعیض محسوب نمی‌شود. احكام مشترك زنان و مردان در اسلام، بر پایه‌ی جنبه‌های مشترك انسانی است و احكام اختصاصی آنان ناشی از ویژگی‌های متمایزشان است. (23) همچنین اهمیت و كاركردهای متنوع و متعدد خانواده بر پایه‌ی متون دینی و فقه اسلامی، اقتضا دارد كه نقش و جایگاه زن در خانواده، هم در مقام همسر و هم در مقام مادر، از لحاظ حقوقی تضمین و تثبیت می‌شود. (24)



    امضاء



  7. Top | #6

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن زنان
    تاریخ عضویت
    June 2012
    شماره عضویت
    2988
    نوشته
    8,405
    صلوات
    14
    دلنوشته
    1
    خدایا به تو پناه میبرم از شر همه بدیها و ناملایمات زندگی پناهم ده که جز تو پناهی ندارم
    تشکر
    21,156
    مورد تشکر
    24,923 در 7,352
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    بیشتر اندیشمندان اجتماعی، اصل وجود تفاوت‌های طبیعی زن و مرد (اعم از تفاوت‌های زیست‌شناختی و روان‌شناختی) را پذیرفته‌اند. در مقابل، برخی از صاحب‌نظران فمینیست بر آن‌اند كه تفاوت‌های زن و مرد- جز برخی تفاوت‌های آشكار در ساختار بدن- از عوامل اجتماعی و محیطی و زمینه‌های فرهنگی ناشی شده‌اند. گروهی دیگر از آنان هرچند تفاوت‌های طبیعی میان زن و مرد را پذیرفته‌اند، به تأثیرگذاری آنها بر تفاوت‌های حقوقی معترض‌اند. به نظر آنان زنان و مردان می‌توانند متفاوت و در عین حال برابر باشند. (25) به هر حال، هرچند تفاوت برخی از حقوق زنان با مردان در احكام اسلام، از نظر ثبوتی بر مبانی حقوق طبیعی و اصل عدل، با توجه به تفاوت‌های ذاتی آنان، استوار است، از نظر اثباتی مصادیق و گستره‌ی این تفاوت‌های حقوقی، بدون مراجعه به متن دین و مستندات شرعی، دریافت نمی‌شود.

    امروزه از سویی، به سبب تغییرات ماهویِ بسیار در روابط خانوادگی و اجتماعی، موضوعات و مسائل جدیدی درباره‌ی زنان پدیدار شده است و از سوی دیگر، شبهات برون دینی متعددی درباره‌ی احكام و حقوق زن، به ویژه از جانب جنبش‌های دفاع از حقوق زنان، مطرح می‌شود كه به حسب مورد، در مطالعات قرانی و كلامی و فقهی محلّ توجه قرار می‌گیرد.



    امضاء



اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi