جنگنده‌ي ميگ ۳۵، اين قاتل چابک روسي!

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

جنگنده چندمنظوره نسل ۴++ ميگ-۳۵ جديدترين عضو از خانواده جنگنده‌هاي روسي ميگ-۲۹ است. اين جنگنده مدرن ساخت کمپاني هوافضا و دفاعي ميکويان روسيه است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

ميگ-۳۵ گرچه نام‌گذاري متفاوتي از خانواده ميگ-۲۹ دارد، ولي در اصل يک بروزرساني و بهسازي روي آخرين نمونه‌هاي ميگ-۲۹ شامل مدل‌هاي M/M2 و K/KUB است. نام‌گذاري متفاوت اين جنگنده به منظور بازاريابي بهتر براي آن صورت گرفته است. اين هواپيما اولين پروازش را در سال ۲۰۰۸ انجام داد و قرار است در سال ۲۰۱۸ وارد خدمت اوليه در نيروي هوايي روسيه شود. در حال حاضر علاوه بر نيروي هوايي روسيه، نيروي هوايي مصر نيز چندين فروند از اين هواپيما را سفارش داده است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

در اين نوشتار قصد داريم شما را با شماري از سيستم‌هاي اويونيکي پيشرفته اين جنگنده آشنا کنيم. البته در اين نوشتار از بيان اعداد دقيق مربوط به برد خودداري شده است؛ چراکه اين اعداد محرمانه بوده و تنها سازندگان و دارندگان از آن مطلع هستند. با اين حال به منظور خالي نبودن عريضه، اعداد تقريبي اعلام شده از سوي برخي منابع نظامي در نوشتار درج شده‌اند. البته عدد مربوط به بخش معرفي رادار معتبر بوده و توسط سازندگان روسي رادار عنوان شده است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

در ابتدا شما را با معناي واژه «اويونيک» (Avionic) آشنا مي‌کنيم. اين واژه حاصل کوتاه‌سازي و ترکيب عبارت “Aviation Electronic” به معني الکترونيک هوايي است. پس لفظ اويونيک به سيستم‌هاي الکترونيکي هوايي که روي هواگردهاي گوناگون اعم از هليکوپتر و هواپيما نصب مي‌شوند، اشاره مي‌کند.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

شايع‌ترين سيستم اويونيکي که در تمامي جنگنده‌هاي نسل ۴ و ۴ به بالاي روسي حضور دارد، سيستم IRST (کوتاه شده InfraRed Search and Track) يا همان سيستم جستجو و رديابي فروسرخ است. وظيفه اين سيستم کشف و رهگيري هواگردها با بهره‌گيري از تابش و بازتاب‌هاي فروسرخ بدنه آن‌هاست. رهگيري با اين سنسور به صورت غيرفعال صورت مي‌گيرد، به اين معني که IRST هيچ پرتويي از خود به سمت هدف گسيل نمي‌دهد، بلکه تنها پرتوهاي گسيل داده شده از سوي آن‌ها را پيدا مي‌کند.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

سيستم IRST ميگ-۳۵ در کنار سيستم دوربين تلويزوني و يک فاصله‌ياب ليزري، هر سه در سيستم يکپارچه OLS-UEM گنجانده شده‌اند که به صورت يک توپک در جلوي کابين ديده مي‌شود. سنسور IRST هواپيماهايي که پشتشان به سمت آن باشد را در فاصله دورتري کشف مي‌کند، زيرا منبع اصلي گرماي هواگردهايي با روش پروازي کروز (همچون جنگنده)، موتور آن‌هاست. گفته مي‌شود بيشينه برد کشف IRST و برد فاصله‌ياب ليزري ميگ-۳۵ به ترتيب ۵۵ کيلومتر و ۲۰ کيلومتر است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

SOAR نيز نام يکي ديگر از سيستم‌هاي اويونيکي ميگ-۳۵ است که از دو سنسور، يکي زير موتور سمت راست و ديگري بالاي بدنه، پشت اتاقک خلبان، تشکيل شده است. اين سيستم جز سيستم‌هاي MAW (کوتاه شده Missile Approach Warning و به معني هشدار نزديک شدن موشک) است. وظيفه سيستم SOAR کشف موشک‌هاي مهاجمي است که به سمت جنگنده مي‌آيند. SOAR به محض کشف موشک مهاجم، وجود موشک و سوي نزديک شدن آن را به خلبان اطلاع مي‌دهد تا وي با انجام مانورهاي گريز و انجام پادکارهاي لازم، اقدام به فرار از دست موشک کند. روش کشف اين سنسور به روش غيرفعال است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

در نوک هر يک از بال‌هاي ميگ-۳۵، يک سنسور از سيستم SOLO وجود دارد که وظيفه آن کشف پرتوي‌هاي ليزري تابيده شده توسط ديگر هواپيماهاي روي ميگ-۳۵ است. روش کشف اين سنسور به روش غيرفعال است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

ميگ-۳۵ نيز همچون ديگر جنگنده‌هاي مدرن، داراي سيستم RWR (کوتاه شده Radar Warning Receiver و به معني دريافت کننده هشدار راداري) است که وظيفه آن کشف پرتوهاي راداري دشمن است. اين سيستم نيز روش کشف غيرفعال دارد. هنگامي که دشمن اقدام به قفل راداري روي ميگ-۳۵ کند، اين سيستم به جنگنده اطلاع داده تا خلبان با انجام پادرکاهاي گوناگون همچون رها کردن تله‌هاي راداري، انجام جنگ الکترونيک و اجراي مانورهاي سنگين، اقدام به شکستن قفل راداري دشمن کند. اين سيستم داراي ۳ آنتن گيرنده است که در نوک هر بال و در بخش بالايي دم عمودي سمت چپ قرار دارند. محل حضور اين آنتن‌ها روي بدنه نيز با رنگ خاکستري تيره قابل تشخيص هستند.




برشي از ماکت کوچک ميگ-۳۵ در يکي از محل‌هاي حضور آنتن‌هاي جنگ الکترونيک

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

سيستم جنگ الکترونيک (جنگال) اين هواپيما مدل ELT/568(v)2 و ساخت ايتاليا است. ELT/568(v)2 يک سيستم جنگ الکترونيک کوچک و حالت جامد است که در زمره سيستم‌هاي SPJ (کوتاه شده Self Protection Jammer به معني اخلالگر دفاع شخصي) قرار مي‌گيرد. وظيفه اين سيستم دفاع از ميگ-۳۵ است و با اخلال‌گري روي موشک‌هاي پدافند هوايي و موشک‌هاي هوا به هوا که از هدايت راداري بهره مي‌برند، مانع از قفل آن‌ها روي ميگ-۳۵ شده و يا قفل آن‌ها را مي‌شکند.


ELT/568(v)2 کارايي و اثر بخشي بسيار بالايي دارد، گرچه اين حرف بدان معنا نيست که اين سيستم با تضمين ۱۰۰ درصدي از جنگنده دفاع کند. سيستم ELT/568(v)2 داراي سه آنتن است که دوتاي آن‌ها در دو طرف اتاقک خلبان، در لبه خارجي بخش زائده مانند موسوم به LERX (کوتاه شده Leading-Edge Root Extension) قرار دارند و آنتن سوم نيز در بخش پاييني دم عمودي سمت راست است.




رها کردن فلر از ميگ-۲۹٫ ميگ-۳۵ نيز از محلي مشابه و همچون ميگ-۲۹ اين پادرکار فروسرخ را رها مي‌کند.