استحكام خانواده در حجاب است

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

منبع:::http://www.tebyan-zn.ir/News-Article.../4/183683.html
https://www.uplooder.net/img/image/51/d17adff5d425d94d6dc3a8ab545d1995/hasan-ali-ebrahimi-said-96-.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

حجاب از زواياي متعدد و مختلفي قابل طرح و بررسي است. حجاب از احكام فرعي دين است؛ يعني جزء دستورالعمل ها و قوانيني است كه در دين اسلام طراحي شده است. اهداف و كاركردها و فوايدي براي حجاب يا به عبارت ديگر، مصالحي براي آن وجود دارد. در خصوص بحث ارتباط حجاب و استحكام خانواده، ضرورت دارد مقدماتي را در ابتدا توضيح دهم. نخست، بايد خانواده را تعريف كنم. تعريف خانواده از اين جهت داراي اهميت است كه علي رغم وجودي كه خانواده به عنوان مجموعه از نظر مفهومي و مصداقي براي ما يعني كشورهاي شرقي يا كشورهايي با بافت سنتي يا كشورهايي با بافت اسلامي دارد، امروزه در سطح مطالعات دانشگاهي و آكادميك و در سطح آن اتفاقي كه در روزمرة زندگي انسان ها، به خصوص در دنياي غرب، اتفاق افتاده مفهوم خانواده وضوح و روشني خود را از دست داده و مصداق خانواده دچار يك خطا شده است. مشكلاتي اتفاق افتاده كه در خانواده تأثير اساسي گذاشته است. منظور ما از اتفاق چيست؟ تعبيرهاي متعددي دربارة اين اتفاق وجود دارد.


دانشمندان و جامعه شناسان غربي تعابير مختلفي از اين اتفاق دارند. اوين تافلر مي گويد: اتفاقي افتاده به نام جبر تكنولوژي دنيا به مرحله اي از صنعتي شدن رسيده كه اين صنعتي شدن خانواده را در موقعيتي قرار داده كه ما ناچاريم آن را بپذيريم. خانوادة داراي تعريف از نظر مفهومي و داراي مصداقي كه در سال هاي پيش از دوران صنعتي شدن داشت، ديگر نخواهد بود. منظورش از جبر تكنولوژيك اين است



كه صنعتي شدن پديده اي است كه در سطح فرهنگ جامعه، روابط اجتماعي و برنامه هاي متعدد تأثيرگذار بوده است. فقط زندگي ماشيني نشده، يعني فقط سخت افزار به زندگي هاي ما انسان ها وارد نشده؛ بلكه اين سخت افزار و ماشينيزم، فرهنگي را وارد كرده است.




اين صنعتي شدن در روابط انسان ها با يكديگر تأثير گذاشته است. ما ناچاريم به خاطر وجود اين پديده، سطحي از تغيير را در مفاهيم اساسي زندگي خودمان بپذيريم. تافلر مي گويد ما الآن وارد دنياي الكترونيك شديم، وارد دنياي مجازي اينترنت و كامپيوتر شديم. كلبة الكترونيك باعث مي شود سطح روابط انسان ها از آن روابط ساده و بسيط وارد برنامه هاي پيچيده تري شود.



از آثار مهم صنعتي شدن، كند كردن يا بي رنگ كردن يا بي محتوا كردن روابط عاطفي در خانواده، علاقه مندي و آزمندي شديد زنان و مردان در كسب ثروت و ورود به بازار اشتغال است. يكي از لوازم بزرگ صنعتي شدن كه در زندگي زنان نقش دارد پديدة ارضاي غرايز بدون داشتن فرزند است. اكنون زنان مي خواهند در پديدة كنترل مواليد، خودشان كنترل كامل داشته باشند و بدون اين كه مادر بشوند بتوانند زندگي متأهلي داشته باشند؛



مي خواهند روابط جنسي آزاد داشته باشند. اين اتفاق افتاد. اين صنعتي شدن آثارش در بلوك غرب و شرق فرق مي كند؛ يعني در كشورهايي كه حكومتش ليبراليستي است






با كشورهايي كه حكومتش سوسياليستي است دقيقاً دوگونه اثر متفاوت در زندگي زنان داشته است. در حال حاضر، اين شرايط را اگر روي هم انباشته و انبار كنيم به وضعيتي مي رسيم كه خواه ناخواه در خانواده اثر جدي و مؤثري خواهد گذاشت. يكي از آن اثرها اين است كه انسان ها به گونه هاي مختلف برقراري ارتباط روي آوردند.




اين رابطه ها ممكن است رابطه هاي غريزي باشد؛ يعني محور اين رابطه، غريزه باشد. ممكن است محور اين رابطه، عاطفه باشد. از اين رو، خانواده هاي متعددي شكل مي گيرند؛ خانواده هايي تك والد كه فقط شخص مي خواهد رابطة عاطفي خودش را حفظ بكند و به دنبال ارضاي غرايز نيست. پس صبر مي كند به گونه اي كه در زحمت و دردسر نيفتد صاحب فرزند بشود.






ممكن است اين رابطه خيلي منحصر به فرد باشد؛ مثل رابطة دو همجنس. امروز در كشورهاي اروپايي و آمريكايي به طور روشن از روابطي صحبت مي كنند كه بين دو همجنس برقرار مي شود. در نتيجه، تصميم گرفته شد






براساس تغييراتي كه در فرايند زندگي فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي بشر رخ داد، گونه هاي مختلف خانواده را تعريف كنند؛ يعني روابط را تعريف كنند. آن وقت طبيعي است كه ما بايد يك سري حواشي و مسائل جانبي را تغيير بدهيم تا كل سيستم با گونه هاي مختلف خانواده جور در بيايد.






بعضي از جامعه شناسان غربي اعتقادشان اين است كه تغييراتي كه در سطح خانواده رخ داد به مراتب سريع تر بود نسبت به تغييراتي كه در هنجارها و اصول اخلاقي پذيرفته شده جوامع رخ داد؛ يعني به آن سرعتي كه خانواده ها تغيير مسير دادند به همان سرعت اصول اخلاقي خانواده ها تغيير نكرد، اصول اخلاقي جوامع تغيير نكرد. در قديم، رابطة بين دو همجنس يا رابطة خارج از روابط مشروع در بسياري از فرهنگ ها به عنوان ناهنجار اخلاقي شمرده مي شد.






از اين رو، سي – چهل سال پيش، جامعه شناسان غربي پيشنهاد دادند براي اين كه اين گونه هاي مختلف خانواده احساس سرشكستگي و گناه نكنند و رابطة خودشان را رابطة غلط ندانند يا مثلاً اگر يك مادر براي پيشرفت شغلي سقط جنين مي كند، خودش را مجرم نداند، هنجارها و اصول اخلاقي خودمان را تغيير بدهيم تا اين افراد در اين جوامع احساس ناراحتي نكنند. يعني به اين فكر نمي كنند




كه خانواده اي با يك تعريف روشن و ثابت و يك سري خواست ها و اهداف معين به نام خانوادة طبيعي وجود دارد



كه در آن رابطة بين يك مرد و يك زن به پشتوانة قانون يا شريعت ها برقرار بشود و به عنوان تنها هستة پذيرفته شدة قانوني حق حيات داشته باشد. اصلاً به اين مسائل فكر نمي كنند. آنان معتقدند گونه هاي مختلف روابط در خانواده را بايد بپذيريم. اين بدين معنا حتماً خوب بوده كه اتفاق افتاده. ممكن است بعضي ها هم مثل اوين تافلر معتقد باشند كه اصلاً خوب نيست.





برخي در كتاب هاي خودشان تصريح كرده اند كه خانوادة سنتي خوب بود اما اكنون جواب نمي دهد؛ چون افراد ناچارند به ازدواج هاي پياپي و طلاق هاي پياپي بيانديشند، ناچارند به انواع رابطه هاي متعدد بيانديشند. در نتيجه، اتفاقي كه خواهد افتاد اين است كه بايد اخلاق و قوانين متناسب با اين گونه هاي مختلف خانواده تغيير بكند.





بنابراين، در حال حاضر، خانواده در دنيا از نظر تعريف و مصداق، در يك حالت سيّاليت و عدم ثبات به سر مي برد كه تقريباً مرزهاي شناخت آن در دنيا مشكل مي شود. از اين رو، در اسناد بين المللي به جاي تعبير خانواده سعي مي كنند



از تعبير چهار ديواري كه در آن زندگي مي كنند استفاده بكنند كه مي تواند شامل گونه هاي مختلف برقراري ارتباط باشد. در الميزان مرحوم علامه طباطبايي آمده كه هدف اصلي و منحصر به فرد ازدواج، ابقاي نسل است. اين مسئله در دنيا دچار چالش است. مي گويند نه، ما به شما نمونه مي دهيم از ميليون ها افرادي كه خانواده تشكيل مي دهند كه از اول به هم تعهد مي دهند كه هيچ وقت بچه دار نشوند؛ يعني ابقاي نسل اصلاً هدف آنان نيست.




مسائل به آن صراحت و سادگي كه ما در اين شرايط در موضوعات مختلف الآن داريم فكر مي كنيم در دنيا نيست. بنابراين، وقتي داريم راجع به خانواده بحث مي كنيم، ابتدا بايد به يك تعريف اجمالي و متفق العمل راجع به خانواده برسيم. سپس رابطة بحث خانواده را با مفاهيم مختلف، از جمله بحث حجاب، تعيين بكنيم. ما تصميم مي گيريم




كه خانواده را داراي بافت طبيعي بدانيم نه يك بافت تاريخي كه به مرور زمان بر حسب شرايط ممكن است مدل هاي مختلف را بپذيرد. در حال حاضر، اين اتفاق افتاده؛ يعني انسان ها به گونه هاي مختلف و به اغراض مختلف تشكيل يك چهار ديواري مي دهند و اسمش را مي گذارند خانواده و كل سيستم هاي موجود اطلاع رساني و خبر سازي مثلاً فرهنگي هم در راستاي ترويج همين تفكر است؛ اما ما اعتقادمان اين است چيزي كه اهداف اساسي و تكويني را - كه در نهاد خلقت وجود دارد - تأمين مي كند، همان خانوادة طبيعي با بافت معيّن خودش است.



شايد به همين دليل است كه ما مي بينيم با وجود همة تغييراتي كه در سطح فرهنگ جوامع رخ داد، با وجود تمام تحولاتي كه در سطح زندگي زنان رخ داد، با وجود پيدايش گونه هاي مختلف خانواده در دنيا، هنوز خانوادة سنتي؛ يعني خانواده متشكل از پدر، مادر و فرزند، خانواده اي است كه مادر خانواده، خانه دار است و هنوز خانوادة سنتي به عنوان يكي از اقسام موجود و پذيرفته شده در تمام جوامع غربي و شرقي، حيات دارد؛ يعني با وجود اين كه تمام شرايط مساعد تحول در گونه هاي مختلف خانواده هست باز هم خانوادة سنتي وجود دارد.




ويليام گردر در گزارش خود از وضعيت خانواده مي گويد: بسياري از مردم تصور مي كنند در نظام هاي ليبراليستي خانواده با تهديد بيش تري موجه است، ولي قضيه برعكس است؛ يعني در كشورهايي با نظام سوسياليستي، خانواده ها مورد تهديد بيش تري هستند؛ چون نظام سوسياليستي گرچه جمع گراست،



ولي منظورش از جمع گرايي، جامعه گرايي است، نه هر تجمعي مثل تجمع خانواده. يعني هر كدام از افراد خانواده به عنوان يك مهرة توليد در عرصه و چرخة كار براي دولت شناخته مي شوند.


از ابتدا كه بچه اي در خانواده به دنيا مي آيد به خانواده و آن بچه تفهيم مي شود كه قبل از اين كه اين بچه، بچة شما باشد فردي از اجتماع كلي است كه براي آن اجتماع كلي كار مي كند. طبيعتاً چيزي به نام خانواده كه بخواهد از اقتدار خودش، از قدرت دورانديشي خودش استفاده كند، اعضاي خودش را تحت پوشش بگيرد


و از آنان در مقابل اجتماع محافظت بكند، جانبداري بكند، آنان را احياناً تهديد يا تشويق كند، اين چنين اقتداري براي خانواده در نظام سوسياليستي وجود ندارد. ايشان مي گويد در سوئد، بالاترين تهديدها به سمت خانواده هاست.




در خانوادة سنتي، يعني خانواده هايي كه دو نفر به عنوان پدر و مادر حاضرند ولي نان آور خانواده فقط يك نفر است، يعني فقط پدر، علي رغم تصوري كه در مورد نظام هاي ليبراليستي اين گونه است كه هركسي كه شاغل باشد بايد ماليات بر درآمد بدهد،




يعني دو نفر شاغل را كنار هم بگذاريم كه وقتي ازدواج كردند به جاي اين كه ثروتشان بيش تر بشود كم تر مي شود، به خاطر اين كه بايد در اين شرايط جديد ماليات هاي بيش تري بپردازند، اما در كشورهاي سوسياليستي براي خانواده اي كه يك نان آور دارد مشكلات بيش تري ايجاد مي شود يعني خانه اي كه در آن خانه فقط پدر نان اور و شاغل است و در آن خانواده حضور دارد و مادر خانه دار است به جرم اين كه اين خانواده بافت سنتي دارد بايد بيش تر به دولت بها بپردازد؛ مثل اين كه يك عنصر انگل در آن خانواده است




يا عنصر مضرّ براي اجتماع در آن خانواده است. علي رغم اين كه آمار نشان مي دهد كه در سوئد در بيش تر فاكتورهاي مربوط به خانواده و ارزش ها و اصول، از همة كشورها وضعيت وخيم تري دارد و تمام شمشيرها براي خانواده به رو بسته شده، اما در همان بافت هم درصد قابل توجهي خانوادة سنتي وجود دارد.



اين نيست مگر به خاطر اين كه ريشة خانوادة قديمي در طبيعت بشر است و اگر بشر به سمتي برود كه از اين نهاد فاصله بگيرد به دليل شرايط مختلف محيطي باز به اين سمت برمي گردد. وقتي مي خواهيم رابطة حجاب را با بحث خانواده مشخص كنيم بايد تعيين كنيم كه راجع به چه خانواده اي صحبت مي كنيم و براي ما خانواده چه مفهوم يا مصداقي دارد.
مطلب بعد اين است



كه ما به چيزي به نام پايداري خانواده مي انديشيم يا نه؟ بحث حجاب طبيعتاً كم كم داخل اين فضا معنا پيدا مي كند. اصول ليبراليسم، خواه ناخواه وارد زندگي ما مي شود. در يكي از سفرهايم به آمريكا، يكي از ايرانيان از من پرسيد: ما چه كار كنيم كه در اين فضا فرزندانمان آن زمينه هاي اساسي و آن عرق شرقي و ديني خودشان را از دست ندهند. در آن محيط، حفظ هويت خيلي مشكل است، چون سيستم ليبراليستي است. در اين سيستم، همه چيز طراحي شده؛ اخلاق، فرهنگ، سياست، حتي دينداري، همه چيز سكولار است. يعني اگر كسي بخواهد ديندار باشد



بايد فضاي ديانت را از زندگي خودش جدا كند. خيلي مشكل است كه انسان بخواهد براساس يك انديشة ثابت و پايداري زندگي بكند. به آن شخص عرض كردم شما وقتي وارد خانه خود مي شويد توقع داريد براساس اصول ليبراليسم، كسي مزاحمت ايجاد نكند، كسي آزادي ديگري را مورد مخاطره قرار ندهد، چيزي به نام سلسله مراتب وجود ندارد، هركس كه داخل خانه شد، داخل اتاق خصوصي خودش مي رود در آن جا همه چيز هست؛ يعني كم تر بهانه اي براي بيرون آمدن و سؤال كردن از پدر و مادر و خواهر و برادر پيدا مي كند. اين فضا در واقع خانه نيست؛ يك چهار ديواري متشكل از سوئيت هاي مختلف است.




هركس وارد سوئيت خودش مي شود. غذاها آماده است. آن سفرة متمركز كه براساس سليقه هاي مادرانه شكل مي گيرد



و افراد خانواده بنا به بهانه اي دور هم جمع مي شوند در آن سيستم وجود ندارد. طبيعي است اگر در آن سيستم هضم بشويم خود به خود در آن فرهنگ غرق مي شويم. اصول تفكر ليبراليسم، عدم مزاحمت افراد براي همديگر است،


اصالت عدم درد است، اصالت عدم رنج است، اصالت لذت است. ما در خانواده ها و زندگي هاي شرقي و اسلامي خودمان هم اگر مبتلا به چنين وضعيتي هستيم، زندگي ليبراليستي داريم. يكي از بحث هايي كه در اصول ليبراليسم است اين است كه انسان براساس مفهوم اصالت لذت، دليلي براي رنج كشيدن ندارد.




اين مفهوم در همه جا در زندگي هاي انسان غربي حاضر است.


انسان ها دليلي ندارند كه چيزي به نام كمال و حلم و بردباري را تجربه كنند. براي چه چيزي بردبار باشند؟




انسان وقتي بردبار مي شود كه به اصول اخلاقي جمعي پايبند باشد كه او را وا دارد كه به خاطر ديگري سكوت كند. يا گذشت كند، يا به خاطر پايداري نهاد خانواده از حقوق فردي خودش بگذرد. اين ها اساساً در فرهنگ ليبراليستي پذيرفته نيست.




تحمل و صبر و گذشت و اصول اخلاقي جمعي به اين معنا كه افراد به اوج فداكاري برسند، چون مادرند به اوج محبت برسند، چون پدرند به اوج گذشت و خدمت برسند، بي معناست. پس دليلي براي پايداري وجود ندارد. ما بايد مشخص كنيم موضعمان در مورد خانواده چيست؟ ما به پايداري مي انديشيم يا نه؟



در آن فضا بچه ها اجازه دارند يا اصلاً بايد به خاطر انجام تجارب شخصي بعد از هيجده سالگي از خانواده هايشان جدا بشوند. در اسلام، قانون حضانت هم اين را مي گويد. در اسلام، طبق قانون حضانت، دختر بعد از نُه سال و پسر بعد از هيجده سال مسئوليتي را متوجه والدين از نظر قانوني نمي كند كه حتماً به بچه رسيدگي كنند.



طبق قانون حضانت اسلامي، بچه ها بعد از تمام شدن سن بلوغ، تكليفي را از نظر قانوني متوجه والدينشان نمي دانند كه از آنان مراقبت كنند ولي اخلاق اسلامي به ما نشان مي دهد، قانون رحم بر صغار، بحث عشيره، بحث صلة رحم، همه نشان مي دهد كه گرچه قانون براي ما يك خط كشي مي گذارد كه ما مي توانيم به استناد قانون بگوييم به ما چه، به شما چه، به ديگري چه، ولي اخلاق و تديّن و دينداري به ما مي گويد كه ما بايد براي همديگر و به خاطر همديگر و براي حفظ نهاد اجتماعي عمل كنيم.




پس ما راجع به خانواده اي با تعريف روشن كه بر مبناي اصل پايداري شكل گرفته مي خواهيم صحبت كنيم، اما رابطه بحث حجاب با اين مسئله چيست؟ انسان در مراحل مختلف رشد، ظرفيت هاي دروني اش شكوفا مي شود. مثلاً در يك سني عواطفش بروز مي كند و در يك سني غرايزش بيدار مي شود.




در يك سني دستگاه خلقت و عقلانيتش شكوفا مي شود. طبيعي است كه به مناسبت اين مراحل، زمينه هاي مختلفي براي اين كه خوب باشد يا بد باشد، پيدا مي كند. در هر مقطعي از اين مراحل، انسان مي تواند تحت هر شرايطي و به هر دليلي، موجودي به شدت قانون گريز يا موجودي به شدت قانون پذير و مطيع باشد.


انسان اين طوري است. هيچ وقتي نشنيده ايم و نخواهيم شنيد كه روزي مثلاً در يك جهش ژنتيكي فرض كنيد زنبورهاي عسل تصميم بگيرند چيزي كه تعريف زنبور عسل به او بسته است كه توليد عسل است از آن دست بكشند؛ ولي انسان موجودي است قانون گريز يا قانون پذير، يعني گاهي وقت ها مي تواند آن قدر قانون پذير باشد


كه در زندگي اش حتي مرتكب يك مكروه هم نشود يا اين كه آن قدر قانون گريز باشد



كه در تمام زندگي اش يك واجب را انجام ندهد و يك حرام را ترك نكند يا تمام قوانين اجتماعي را زير پا بگذارد. استحكام خانواده به عناصر مختلفي مرتبط است.




يكي از اين عناصر بحث پوشش و حجاب است. در بحث پوشش و حجاب، موضوعات متعددي مطرح است.



از مهم ترين موضوعات، فلسفة پوشش و حجاب. برخي مي گويند: الانسانُ حريص علي ما مُنِع ، انسان ها نسبت به آن چه كه ممنوع مي شوند حريصانه تر و آزمندانه تر دنبالش مي روند و علاقه مندتر هستند. بسياري از مدافعان حجاب اين مسئله را رد مي كنند و مي گويند جوامع غربي كه خيلي فضا آزاد است هنوز اين آزمندي وجود دارد.



من مي خواهم بگويم اين قاعده درست است، يعني الانسان حريص ما منع. اين جزء برنامه هاي فطري يا غريزي خداوند است كه انسان اين حالت را داشته باشد كه براي آن چيزي كه منع مي شود حرص و آزمندي داشته باشد.



اگر انسان از آن چيزي كه او را به يك حركت و يك واكنش سوق مي دهد خالي باشد اين انسان با يك تكه سنگ هيچ تفاوتي ندارد. شما تصور كنيد انساني را كه از نظر ذهني دچار مشكل است، يعني عقب مانده است يا از نظر مغزي دچار مشكل است، مراكز مهم مغز كه او را نسبت به كنش هاو عوامل بيروني محرك ها حسّاس مي كند و عكس العمل نشان مي دهد، از تمام آن كنش ها خالي است؛ مثلاً كسي به او توهين مي كند، درك نمي كند كه به او توهين شده و واكنش نشان نمي دهد. به او مي گويند تو ديشب وارث يك ميليارد تومان پول شدي، اصلاً عكس العملي نشان نمي دهد.



طمع و حرص و مال خواهي در وجود او نيست. نسبت به اين كنش، هيچ واكنشي ندارد. شما اين انسان را تأييد نمي كنيد. انسان ها بايد در درونشان عواملي باشد، زمينه هايي باشد، فعاليت ها يا انفعال هايي باشد كه آنان را نسبت به محرك هاي بيروني فعال كند. انسان ها به يكديگر جذب مي شوند، چون ميل غريزي و جنسي دارند. انسان ها نسبت به آن چيزي كه منع مي شوند حريص هستند.




آيا اينها بد است؟ خوب است. لذات دو بخش اند: لذات معنوي و لذات مادي. به ما نگفتند اگر در نماز، حالت معنوي به شما دست داد، اشك شما سرازير شد، ديگر بس است، ضرر دارد، ديگر نمي خواهد در نماز اين حالت به شما دست بدهد.




اگر مثلاً در ماه مبارك رمضان يك شب احيا گرفتيد، احساس بهجت معنوي كرديد، ديگر بس است و نمي خواهد ماه رمضان سال بعد چنين حالتي به شما دست بدهد؛ اما در لذات مادي، ايستگاه داريم، آستانه داريم.


دستورالعمل هاي ديني آمدند اين آستانه را نگه دارند؛ يعني براي ما يك سوپاپ گذاشتند. اين سوپاپ، سوپاپ اطمينان است. به ما گفته اند اگر كسي مي خواهد غرايز خود را تأمين كند، بايد غرايز خود را در يك برنامة انحصاري تأمين كند؛ يعني در خانواده.



در روابط، يك جور هنجار و اخلاق جنسي داريم كه متأسفانه بسياري از افراد از آن با خبر نيستند. دستورالعمل ها، مستحبات و واجباتي اند كه دربارة مسائل جنسي وارد شده اند. زن و شوهرها بايد به اين مسائل آگاه باشند و آن ها را رعايت كنند.



به ما دستور داده شده چگونه عمل كنيم تا همواره احساس لذت و رضايت كنيم. اگر انسان ها اين آستانه را نگه ندارند، چيزي به عنوان لذت ديگر وجود نخواهد داشت؛ چون ذائقة آن ها دچار مشكل مي شود و ذائقة آن ها چيزي به نام لذت را نمي فهمد.


انسان ها بدون پاي بندي به چهارچوب ازدواج، چيزي به نام عشق را تجربه نمي كنند، غريزه را تجربه مي كنند، عنصر معنوي خانواده كه عشق است را تجربه نمي كنند، فقط با هم هستند تا غرايز خود را تأمين كنند. هرگونه رابطة عشقي و غريزي هم كه به وجود مي آيد، به قول روانشناسان يك دورة به شدت رمانتيك دارد. بسياري از ارتباطات يك سال عمر دارد.




يك سال اول كه آتش علاقه فروكش كرد و آن جبنة رمانتيك كه تمام شدند، نيازي به خانواده نخواهند داشت. بنابراين، حدي براي آستانة اين رضامندي وجود دارد. دو بچه را با هم مقايسه مي كنيم.



بچة اول كه از خانوادة معمولي است، گاهي براي او يك عروسك به قيمت 500 تومان مي خرند. اين بچه ساعت ها و روزها با اين اسباب بازي مشغول است.

او را مقايسه كنيم با بچه اي كه همه چيز در اختيار اوست و همه نوع عروسك در اطرافش هست ولي احساس لذت نمي كند. بعضي پدرها و مادرها سعي مي كنند همه چيز را براي فرزندان تأمين كنند. با اين كار ذائقة آنان را از بين مي برند و فرزندان احساس لذت نمي كنند، چون آستانة رضامندي آنان را بالا مي برند.


اين مثال را براي اين زدم كه حجاب باعث مي شود سطح آزمندي انسان ها تا سرحد بي نهايت تأمين نشود؛ يعني حد مي گذارند. همة مردها و زن ها حرص دارند كه از يكديگر بهره مند شوند، برايش حد مي گذاريم.



زن ها دوست دارند از نظر عاطفي بهره مند شوند، برايش حد مي گذاريم. مردها دوست دارند با ديدن كسي لذت ببرند، برايش حد مي گذاريم. بايد نگاهش را كنترل كند. بايد اين حجاب و چادر زنان را در سطح اجتماعي بپذيرد. رابطة زن و شوهر در محدودة رابطة خانواده، جنسي است، براي يكديگر موضوع جنسي هستند، اما در فضاي اجتماعي، اين چنين نيست.



حجاب به استحكام خانواده كمك مي كند. شهيد مطهري بحثي دارد كه هر چه زمان مي گذرد بحث ايشان كهنه نمي شود. ايشان در كتاب مسئله حجاب مي فرمايد شما دو جامعه را در نظر بگيريد كه در يكي از اين دو جامعه رابطه به شدت آزاد است و افراد تا مي آيند به سني برسند كه تصميم بگيرند در آن سن ازدواج كنند گونه هاي مختلف از مردان و زنان را تجربه مي كنند



و با آنان رابطه دارند. اين جامعه را مقايسه بكنيد با جامعه اي كه افراد آن جامعه همواره در تب و تاب ازدواج هستند، چون در آن روابط محدود است و استفاده هاي غريزي ممنوع است. بايد توجه داشت که حجاب، يكي از عوامل پايبندي خانواده است. ما خانواده هايي را سراغ داريم كه در آن ها زن حجاب دارد اما پايبندي در آن خانواده نيست. حجاب يكي از مسائلي است كه مي تواند استحكام خانواده را تأمين كند.


عوامل متعدد ديگري هم وجود دارد؛ مثل پايبندي و حياي مردان. پس:


1. اگر گونه هاي مختلف خانواده در جامعه مان رواج پيدا كند فقط به خانواده مشروع مي انديشيم؛ فقط به خانواده طبيعي مي انديشيم؛


2. به پايداري خانواده ها مي انديشيم؛ يعني برايمان مهم است که خانواده به هر وسيلة ممكن و مشروع حفظ بشود و ثابت بماند؛

3. معتقد هستيم كه دستورالعمل هاي مشروع ديني در حفظ پايبندي خانواده مؤثر است، از جمله پوشش. بايد بدانيم كه نقش حجاب در جامعه باعث مي شود



آستانة رضامندي افراد پايين نگه داشته بشود؛ يعني در يك جامعه اي كه حجاب در آن جامعه يك عرف است، يك هنجار است، روشن است كه كنار رفتن كمي روسري و كنار رفتن آن پوشش و حجاب لذت مي آورد، بهجت و علاقه مندي مي آورد؛ ولي در جامعه ايي كه پوشش وجود ندارد هيچ چيز در آن جامعه لذت آفرين نيست؛ لذت و ارضاي غرايز يكي از زمينه هاي مهمي است كه انسانها به خاطرش ازدواج مي كنند


و تشكيل خانواده مي دهند و همواره اين علاقه مندي در آنها است. اگر انسان ها به خاطر ارضاي غرايز و تامين عواطف ازدواج مي كنند و اگر اين مسئله با مسئله پوشش و حجاب ارتباط مستقيم دارد قطعا ًحجاب در استحكام خانواده مؤثر است .



خانم توني گِرِد در كتاب زن بودن مي نويسد: مخاطبان شبكة راديويي ام اكثراً جوان هستند. آنان هميشه از من سؤال مي كنند ما نمي دانيم چرا بعد از اين كه رابطه اي با كسي برقرار كرديم هرچه منتظر مي مانيم آن شخص از ما درخواست ازدواج نمي كند و ما اگر اين ريسك را بكنيم و درخواست ازدواج بكنيم با پذيرش او مواجه نمي شويم.




من در پاسخ مي گويم روشن است كه پيشنهاد شما را براي ازدواج نمي پذيرد. در هيچ زماني همجنسان ما يعني زنان به قدر امروز بدبخت تر و از حقوق بيگانه تر نبودند؛ چون نهايي ترين رابطه را برقرار مي كنند كه طرف مقابل آن ها يعني مردانشان كم ترين تعهدي را به آن ها نپرداختند



و روشن است كه اگر يك شخص بتواند از نهايي ترين رابطه بين زن و مرد، بدون پرداختن تعهدي به طرف مقابل استفاده كند دليلي براي ازدواج كردن و پرداختن ماليات به دولت و پرداخت نفقه به خانواده و تحمل مشقات براي نگهداري فرزند ندارد. پرسش و پاسخ پرسش: آيا روابط نامشروع در خانوادة سنتي پيدا نمي شود؟ پاسخ: منظور ما از خانوادة سنتي، خانواده اي متعادل و سالم است. ما از اين خانواده دفاع مي كنيم.


مشكل اصلي هم اين است كه ما فكر مي كنيم ضوابط و خط كشي هاي قانوني مي توانند مشكلات ما را حل بكنند. به هيچ وجه اين طور نيست. قانون در برخي از سيستم هاي خيلي پيشرفتة دنيا كه به شدت قانون گرا هستند نقض ذاتي دارد، يعني قانون نمي تواند سعادت را سامان بدهد. مشكل اين جاست كه ما نهاد دين را به عنوان يك ضرورت در زندگي خودمان و فرزندانمان دروني نمي كنيم.


دين داري اگر دروني نشود يعني از حد شعائر و ظواهر احكام به باطن اعتقاد و باورهاي افراد نفوذ نكند روشن است كه اين نتيجه و اين ثمر را براي افراد نخواهد داشت.


پرسش: آيا آرايش خفيف و كم رنگِ تقريباً نامعلوم مشكلي در حجاب ما ايجاد مي كند؟

پاسخ:

آرايشي كه نامعلوم است براي چه صورت مي گيرد؟ زنان آرايش مي كنند كه ديده بشود.



پس اگر اين فايده را نداشته باشد آرايش كردن معقول نيست. آرايش بر طبق فتواي مراجع، ممنوع است. پرسش: آيا پوشيدن لباس ها و مانتوهاي رنگي و تنگ در زير چادر اشكال دارد؟ پاسخ: چند مسئله اين جا وجود دارد.



يكي از مسائل مهم اين است كه بين لباس و حجاب بايد تفكيك قائل شويم. انسان لباس را براي اغراض گوناگون مي پوشد؛ لباس را براي محافظت از سرما و گرما مي پوشد، براي اين مي پوشد كه زيباتر شود.



خيلي از افراد لباس مي پوشند براي اين كه لباس براي آنان يك آرايه است.


لباس گاهي اوقات با شخصيت فرد مرتبط است؛ مثلاً ديپلمات ها لباس مخصوص مي پوشند.


حجاب، فقط يك فلسفه بيش تر ندارد؛ پوشاندن زيبايي ها و كم كردن عناصر و كنش هاي تحريك جنسي. از اين رو، هرگونه تلاش در راستاي جذاب سازي حجاب، مخالفِ فلسفة آن غلط است. هرگونه تلاش در جهت رهاسازي پوشش مغاير فلسفه پوشش است. مطلب ديگر اين كه بايد بين بحث حجاب، مد و لباس تفكيك كرد.


اگر هم افراد اجتماع تابع مد باشند روشن است كه كسي به برنامه ريزي اجتماعي، طراحي و هدف گيري اجتماعي نمي انديشد؛ چون به شدت گرفتار است. به قول نويسنده اي سه گروه از زنان خيلي بهره مي برند:


1. كساني كه اين بدن ها را به تيغ جراحي مي سپارند (جراحان زيبايي)؛


2. كساني كه اين بدن ها را مي آرايند (صاحبان صنعت وسايل آرايشي )؛


3. كساني كه به اين بدن ها لباس مي پوشانند (صاحبان مد).


اينها بهرة خودشان را از اين زنان مي برند. مي گويند از اول خلقت، مد گرايي وجود داشته است. من نفهميدم كه اين طنز است يا واقعي است. انسان ها معمولاً با برگ درخت بلوط براي خود تن پوش درست مي كردند و كسي پيدا شد و مثلاً با برگ درخت چنار براي خود تن پوش درست كرد. حالا اين اگر طنز است يا راست، به هر حال يك چيزي را نشان مي دهد كه هميشه مد گرايي بوده است.


انسان اگر تابع مد باشد، به مسائل متعالي كمتر مي انديشد. محيط تحصيلي بايد از ساير فضاهاي ديگر تفكيك بشود. شما اگر در محيط تحصيلي پروندة سادگي را مختومه اعلام كنيد، به همان مقدار افت پيشرفت تحصيلي خواهيد داشت.



در اسلام راجع به لباس زياد حرف زده شده است. همة اين حرف ها راجع به حجاب نيست. مثلاً ما چيزي داريم به نام لباس شهرت كه ممنوع است. چيزي كه انسان را متمايز و خاص مي كند و او را به نوعي در واقع، نورم شكن نمايش مي دهد، ممنوع است. لباس هاي زنانه براي مردان و لباس هاي مردانه براي زنان جايز نيست؛ چون لباس با آن شاكلة دروني انسان ارتباط دارد. شما در نظر بگيريد



در خانواده اي كه مقيد است حتماً تن دختر بچه اش از كودكي لباس اسپورت و پسرانه باشد، شما مي بينيد به طور خيلي واضحي اختلاف جنسي در آن دختر شكل مي گيرد و وقتي كه بزرگ مي شود نمي تواند آن طنازي هايي كه لازم است به عنوان جنس مونث نشان بدهد انجام بدهد


. لباس با شأن ما هم ارتباط دارد.



انسان بايد بپذيرد که بين شأنش يا شغل و صنفش با لباسش رابطه اي داشته باشد. مجموع اينها را كه روي همديگر مي گذاريم نشان مي دهد كه به هر حال يك مركز آموزشي يك سري دستورالعمل ها بايد داشته باشد؛ البته بعضي از محدوديت ها معقول نيست.


بعضي اوقات ممكن است محدوديت هايي اعمال بشود كه روا نباشد . پرسش: چه كنيم كه زندگي ما شرقي ها مثل غربي ها نباشد و فرزندانمان از خانواده جدا نشوند ويا ما آنها را دور نكنيم و يا جوانان ما كه هيجده سال مي شوند از خانواده جدا نشوند ؟ پاسخ: خلاصه عرض مي كنم؛ ما از ابتدا از نيمه راه شروع نمي كنيم؛ يعني ما زماني كه شخص دلايل مختلف دروني و بيروني براي عدم مطابقت را از ما پذيرفته ، چيزي به نام مقولة تربيت ديني را شروع مي كنيم؛ در حالي که اين اشتباه است.



زماني تربيت ديني را شروع مي كنيم که چيزي را به نام سنت ها و آداب به آنها تلقين كرده ايم و آنها در موقعيتي سني و رشدي قرار گرفته اند و مي گويند نه، اين اشتباه است. متأسفانه، نمي خواهم بگويم که راهش بسته است، ولي خيلي مشكل است. بهترين سن براي اين كه ما اين اصول رفتاري معين و دلخواه را در فرزندانمان نهادينه كنيم سني است كه اصلاً فكرش را نمي كنيم، و آن سن، سن شعور است. يعني زير هفت سال.



يك حديثي را بعضي ها اشتباه متوجه شده اند كه پيامبر مراحل سن را تقسيم كردند، بعد فرمودند: بچه ها هفت سال اول سرور هستند، كارشان نداشته باشيد. اين طور نيست. ما مهم ترين و بزرگ ترين سن را كه در آن سن، بچه قابليت پذيرش را دارد، از دست مي دهيم.



بچه، بازي مي كند و مشغول بازي است و ما هم مشغول كارهاي خودمان هستيم. بعد در سنيني كه بچه - به تعبير اميرالمومنين (ع) - در درونش آرام آرام قسي مي شود، يعني زمينه پذيرش در آن از بين رفته و محيط او را بيشتر مي ربايد در آن سن شروع مي كنيم، در حالي كه در سن زير هفت سال دورة بلاغت و زود باوري بچّه است؛ شما هر چه بگوييد باور مي كند؛ به همان سرعت كه غول و ديو و تاريكي را باور مي كند و مي ترسد، به همان سرعت خدا، انبيا و پيامبران را هم باور مي كند و سنيني است كه گروه مرتبط با بچه، جز پدر و مادر شخص ديگري نيست. ما رها مي كنيم،



بعد دچار مشكل مي شويم . پرسش: اگر زن و شوهر فرزند نخواهند و براي مقاصد ديگري ازدواج كند، مثل عشق به يكديگر و بهتر درس خواندن و به خدا رسيدن، اين خانواده تا چه قدر استحكام دارد؟ پاسخ: خانواده كاركردهاي مختلف مي تواند داشته باشد. افراد براي اين كه در كنار هم احساس ايمني كنند يا براي اين كه غرايزشان تأمين بشود ازدواج مي كنند. تأمين غريزه، هدف نهايي ازدواج نيست. دليلش هم خيلي روشن است.



غرايز به دلايل و عوامل مختلف بستگي دارد. زندگي هرچه جلو مي رود غريزه فوران بيش تر نمي كند، بلكه افول مي كند. انسان ها وقتي در يك رابطة صحيح نسبت به همديگر وظيفه شان را انجام مي دهند و راضي مي شوند به طور طبيعي اين جريان رو به قوت نيست، بلكه رو به ضعف است ولي وجود دارد. زن و شوهرهايي كه بچه نمي خواهند خيلي زود احساس مي كنند كه خلائي در زندگي دارند؛ مخصوصاً زنان كه به طور طبيعي با فرزند دار شدن رابطه شان با حيات و زندگي و پويايي و سرّ زندگي تشديد مي شود.



اين مسئله از نظر بحث روانكاوي هم كاملاً ثابت شده است. بنابراين استحكام خانواده بدون فرزند كمتر است. پرسش: حجاب كامل كدام است؟ پاسخ: در حجاب، يك سقف داريم و يك كف. كف حجاب در قرآن مشخص شده است. در سورة مؤمنون آمده است: اي پيامبر، به اين زن ها بگوييد كه اين مقنعه ها را در جلو ببندند . حجاب در تمام اديان وجود داشته است. زنان مي خواستند



در نماز عشاي پيامبر (ص) شركت كنند، عده اي از جوانان مزاحم آنان مي شدند.
زنان خدمت پيامبر (ص) آمدند و عرض كردند: يا رسول الله ما علاقه داريم در نماز عشاي شما شركت كنيم اما عده اي مزاحم ما مي شوند. پيامبر منتظر وحي شد. آيه نازل شد كه اي رسول ما، بگو به زنان با ايمان، به همسران خودت، كه اگر مي خواهند به حيا و عفت معروف تر و شناخته شده تر باشند، جلباب بپوشند؛ تن پوش كاملي كه كل بدن را مي پوشاند. يعني اگر دنبال ايمني بيش تري هستند



اين حجاب كامل را انتخاب كنند. بنابراين، مدل حجاب در قرآن آمده است. پس هر لباسي كه تمام بدن را بپوشاند، محرك نباشد و مفسده آور نباشد، حجاب كامل است. البته يك حد اكثري هم برايش گذاشتند كه همان بحث جلباب است؛ ضوابط ديگري هم گفته شده؛ مثلاً خداوند فرموده است طوري صحبت نكنيد كه به شما طمع بكنند، درست است




آن كسي كه به شما طمع مي كند، مريض است اما براي اينكه شما در معرض آسيب قرار نگيريد يا وقتي كه طمع مي كند ممكن است كه شما را در معرض انواع خشونت هاي جنسي قرار بدهد شما حجابتان را حفظ کنيد. يك حجاب كامل وجود دارد كه اين حجاب كامل، حجاب شخصيت مطهر حضرت صديقه طاهره (س) است. حضرت زينب(س) مي فرمايند كه وقتي مادرم وارد مسجد شد و مي خواست خطبه فدك را بيان کند، مقنعه سر كرد، جلباب بست و در ميان دختران بني هاشم رخت بست .




اگر كسي علاقه مند است كه در بحث حجاب ارتقاء پيدا كند - البته به سقف حجاب هم مي شود رسيد - آن وقت در كشور هاي مختلف مي تواند متفاوت باشد. در اصل اين قضيه، شرايط مي تواند تاثير گذار باشد؛ يعني ممكن است كسي كه در آن شرايط زندگي مي كند مثلاً با يك محدوديت شديد نسبت به چادر مواجه باشد. البته بعضي از اينها تعارف است؛ من خودم به كشورهاي زيادي رفتم، درنيويورک آمريكا با چادر مشكي رفتم خيلي از دوستان در آنجا اصرار داشتند



چادرتان را در بياوريد؛ مثلاً در كاليفرنيا و در مركز شهر لوس آنجلس كه مركز تجمع منافقين است مي گفتند شما آنجا چادر سر نكنيد ممكن است اذيتتان كنند ولي هيچ اتفاقي نيافتاد. يعني اگر از جهت سياسي نخواهند ممانعت کنند، به اين كه اين حجاب از نظر سياسي مسجد متحرك است، اقتضاي پلوراليسم اين است كه به حجاب ما بي اعتنا باشند. شخصي در اتريش به من گفت وقتي شما با اين چادر مشكي مي آييد افراد مي ترسند، من هم گفتم كه شما كه اين قدر برهنه هستيد، ما هم مي بينيم، مي ترسيم از اين كه اين قدر برهنه هستيد؛ يعني انسان نبايد اين قدر منفعل باشد




منبع:::http://www.tebyan-zn.ir/News-Article.../4/183683.html
https://www.uplooder.net/img/image/51/d17adff5d425d94d6dc3a8ab545d1995/hasan-ali-ebrahimi-said-96-.jpg