نماز خوبان(داستانها و حکایاتی از دانشمندان و فرزانگان )

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

نماز خوبان

(داستانها و حکایاتی از دانشمندان و فرزانگان )

علی احمدپورترکمانی

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

مقدمه

نماز ؛ یک کارخانه انسان سازی و پرواز در بی نهایت و رسیدن به خوبیهاست .
نماز ، روح وحدت و یگانگی و قوه محرکه پایان ناپذیر .
نماز ، سنبل عبادت وبندگی و آهنگ آسمانی و دعوت انسان از فراز هزاران مجد ، و سفر به به دیار خوبان .
نماز ، عصاره همه عبادات و گنج اهل دل ، و راز و نیاز بر آستان جانان .
نماز ، سجاده سرخ مشتاقان ملاقات حق ، و آئین ره یافتگان .
نماز ، پیوند با پاکان و قرار در لحظه های سبز
نماز ، شمع جمع مردان حق و تمرین برای خوب شدن و نماز شدن انسان .
نماز ، فیض عظیم و حدیث پایداری و نسیم رحمت حق .
نماز ، رازها و نیازها در دل شب و در حریم یار و خضوع بر آستان جانان و بانگ خود آگاهی انسان .
نماز ، رهنمودهای آسمانی و آیه رحمت و نزول برکات حق
و آوای ملکوتی ساکنان حرم سرّ .
نماز ، ره عشق و حدیث دلبران و شکوفائی اندیشه های زلال .
نماز ، آهنگ رستگاری و انوار تابان و تندیس عبودیت .
نماز ، هجرت و تلاش و راه یابی و آشتی با خدا و حدیث پایداری .
نماز ، طلوع روشنائی و شروع لحظه های ناب و غروب تاریکیها و ناامیدیها و نماز . . .
جزوئی که پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد ، حاصل زحمات چندین ماهه ای است که از میان کتب و داستانهای مختلف و پرمحتوا گزینش و با قلم ساده بازنویسی شده و در شش فصل تنظیم گردیده است .
آنچه بیشتر در این کتاب مورد نظر قرار گرفته ، داستانها و خاطرات و نکته هایی از زندگی عملی بزرگان و مردان الهی است و شکل و محتوای آنها بیشتر حالت طبیعی و زمینی را در بر دارد تا آسمانی .
تلاش زیادی شده است که سیاق بیان داستانها و خاطرات توسط نویسندگان حفظ و بیش از حد ضروری مورد تصرّف قرار نگیرد .
در انتخاب و جمع آوری مطالب تا حد توان تلاش شده که از منابع دست اول استفاده شود .
از همه دوستان و سرورانی که در این مسیر بنده را مشوق بودند و همچنین از مؤ سسه فرهنگی - انتشاراتی مشهور که در چاپ و نشر این کتاب تلاش نمودند تشکر می کنم .
در خاتمه دوستان عزیز ، انشاءالله خرده ها را با دیده اغماض و کریمانه نگریسته و بنده را با پیشنهادها و انتقادات خویش دستگیری فرمایند .
خوشا آنان که الله یارشان بی
به حمد و قل هو الله کارشان بی
خوشا آنان که دائم در نمازند
بهشت جاودان بازارشان بی
(بابا طاهر)

والحمد و الله رب العالمین

علی - احمد پور ترکمانی

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

فصل اوّل : نماز از دیدگاه فرزانگان و اندیشمندان

1 - نماز یک کارخانه انسان سازی

حضرت امام خمینی قدّس سرّه :

در اسلام از نماز هیچ فریضه ای بالاتر نیست . نماز پشتوانه ملت است . سیّد الشهداء در همان ظهر عاشورا که جنگ بود ، و همه در معرض خطر بودند ، وقتی یکی از اصحاب گفت که ظهر شده است فرمود که : ((یادم آوردید نماز را و خدا تو را از نماز گزاران حساب کند . ایستاد در همان جا نماز خواند . نگفت که ما می خواهیم جنگ بکنیم ، خیر ، جنگ را برای نماز کردند .

امیرالمؤ منین وقتی که یکی مسئله ای ، یک چیزی از او پرسیدند در همان بحبوحه جنگ ایستاد و جواب داد . حالا . . . من شمشیر برای این می زنم . جنگ در اسلام یک چیزی نیست که خودش یک مطلبی باشد ، یک چیزی باشد یک طرحی باشد .

جنگ برای این است که آن زباله هایی که هستند آنهایی که مانع از پیاده شدن اسلام هستند ، آنهایی که مانع از ترقی مسلمین هستند ، آنها را از بین راه بردارند . مقصد این است که اسلام را پیاده کنند و با اسلام انسان درست کنند . نماز یک کارخانه انسان سازی است ، فحشا و منکر را نماز ، نماز خوب فحشاء و منکر را از یک امتی بیرون می کند . (1)

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

2 - نماز ارتباط صمیمانه میان انسان و خدا

مقام معظم رهبری حضرت آیت ا . . . خامنه ای :

نماز و نیایش ، ارتباط صمیمانه ای است میان انسان و خدا ، آفریده و آفریدگار . نماز ، تسلابخش و آرامشگر دلهای مضطرب و خسته و
بستوه آمده و مایه صفای باطن و روشنی روان است . پیمان و انگیزه تحرک و بسیج و آمادگی است ، در حالی صمیمانه و دور از رنگ و فریب ، برای نفی هر بدی و زشتی است و تدارک هر نیکوئی و زیبائی .

برنامه ای است برای بازیافتن و آگاه ساختن خویش ، و کوته سخن ، رابطه ای و استفاضه ای مداوم است . با سرچشمه و پدیده آورنده همه نیکی ها ، یعنی خدا . . . یکی از عملهایی که سرشار از انگیزه یاد خداست و می تواند انسان را یکسره غرق در یاد خدا کند ، و می تواند بیدار باش و به خویش آورنده باشد ، و می تواند همچون شاخص و علامتی ، رهروان راه خدا را بر روی خط مستقیم بدارد و از گیجی و گمی حفظ کند و می تواند از لحظه ای غفلت زندگی آدمی مانع شود ، نماز است .

انسان از لابلای مشغولیتهای فکری که او را احاطه کرده است به ندرت می تواند به خود و هدف زندگی و گذشت لحظات و ساعات و روزها بیندیشد چه بسا روزها که شب می گردد و روزهای دیگری که آغاز می شود . و هفته ها و ماهها که می گذرد و انسان به آغاز و پایان آن توجه نمی یابد و گذشت زندگی و معنا یا بطالت آن را احساس نمی کند .

نماز یک زنگ بیداری و یک هشدار در ساعات مختلف شبانه روز است . به انسان برنامه می دهد و از او تعهد می خواهد ، به روز و
شبش معنا می دهد . و از گذشت لحظه ها حساب می کشد . در آن هنگام که انسان مشغول و بی خبر از طی زمان و انقضای عمر است او را می خواند و به او می فهماند که روزی گذشت و روزی آغاز شد .

باید فعالیت کنی مسئولیت بزرگتری بر عهده بگیری و کار مهمتری انجام دهی به دلیل آن که بخشی از عمر ، از فرصت عمل ، به سر آمد باید پیشتر تلاش کرد و بیشتر رفت زیرا هدف بزرگ است ، مگر تا فرصت از کف نرفته به آن دست یافت . . . )

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

3 - قیام بر نماز

سیّد بن طاووس ؛ (589 - 664 ه . ق ) :

نماز ترا به این می خواند در پیشگاه مالک زندگان و مردگان حضوریابی ، پس با دلی آگنده از رغبت ، و ضمیری مالامال از شرف ، به نماز برخیز و هر کاری را که خدایتعالی تو را به اشتغال به آن معذور نمی دارد ترک کن ، چه اشتغال به چنان اموری مخالف با مولا و سبک شمردن فرمان او جل جلاله باشد و خطری است سهمگین که از کیفر آن ایمن نمی توان بود . و مشنو که گویند به تاءخیر انداختن وقت نماز دشوار نیست . گوینده چنین سخنی را به این سخن بیازمای که اگر از کسی حاجتی بطلبد و رفع نیازش به تاءخیر افتد آیا او را سرزنش نمی کند و در دل از او نمی رنجد ؟ و نمی گوید که آن شخص حق دوستی را نپاییده است ؟ پس بدان که اینگونه مردم حق را
نمی شناسند و عظمت و نعمت الهی را پاس نمی دارند و در حقیقت از تو چشم آن دارند که آنان را بیش از خدایتعالی تحلیل کنی و مهر تو بر آنان افزون بر مهر تو به آستان الهی باشد پس مبادا که در اهانت به مولای خود از آنان پیروی کنی . پس به نماز برخیز ، با کمال اشتیاق ، با رغبتی از سر عشق ، و با عشقی به کمال ، در نماز به خدای حیّ هستی بخش ، روی سخن داشته باش و مقام خود را که بنده ای از یاد مبر ، و از ستایش ذات پاکش کوتاهی مکن . (

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

4 - نماز و شیعه

علاّمه سیّد محمّد حسین طباطبائی ؛ فرمود : کربن معتقد بود که در دنیا یگانه مذهب زنده و اصیل که نمرده است مذهب شیعه است .

روزی به هانری کربن گفتم : در دین مقدّس اسلام تمام زمینها و مکانها بدون استثناء محل عبادت است ، اگر فردی بخواهد نماز یا قرآن بخواند یا سجده کند یا دعا کند در هر جا می تواند ، بنابراین اگر فردی از مسیحیان در وقتی از اوقات حالی پیدا کرد مثلاً در نیمه شب در خوابگاه منزل خود است و خواست خدا را بخواند چه می کند ؟ او باید صبر کند تا روز یکشنبه ، کلیسا را باز کنند ، این معنی قطع رابطه بنده است با خدا .

در پاسخ گفت : بلی این اشکال در مذهب مسیحیت هست .

همچنین روزی به کربن گفتم : اگر در دین مقدس اسلام ، انسان حاجتمند حالی پیدا کند ، طبق همان
حال و حاجت خدا را می خواند امّا در دین مسیح ، خدا اسماء حسنی ندارد اگر شما مثلاً حالی پیدا کردید چه خواهید کرد ؟ ! در پاسخ گفت : من در مناجاتهای خود صحیفه مهدّویه علیه السّلام را می خوانم . کربن کراراً صحیفه سجّادیه را می خواند و گریه می کرد . (

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

5 - شاگرد نماز


بو علی سینا (370 - 427 ه . ق ) پنج ساله بود که پدرش چون از او هوش و ذکاوتی عجیب مشاهده کرد به تعلیم و تربیتش همّت گماشت . و پیش معلم دانشمندی برد تا به وی قرآن و اصول دین بیاموزد . بو علی به خواندن علم ادب ، و صرف و نحو و لغت . . . مشغول گشت و هم زمان به حفظ قرآن کریم روی آورد و قبل از ده سالگی به اینکار توفیق یافت و حافظ کل قرآن شد .

سپس در نزد اساتید دیگری به تحصیل ریاضیات پرداخت و حساب ، جبر ، مقابله ، هندسه را فرا گرفت . و در نزد استادی دیگر به تحصیل فقه پرداخت و آن را نیکو فرا گرفت ، در نزد استاد ابو عبدالله ناتلی شروع به خواندن فلسفه نمود و بعد از اندکی همانند استادش و بالاتر از او گشت چنان که در حین درس از استاد اشکال می گرفت و استاد از جواب باز می ماند و او خود جواب را تشریع می کرد .

تا جائی که اساتید از شرکت در کلاس او را کفایت نمودند و گفتند که خود مطالعه کن و اگر نتوانستی مسائلی را حل نمایی با ما در میان بگذا

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

6 - حقیقت نماز

سخن ابو حامد امام محمّد غزالی ( 405 - 505 ه . ق ) در مورد حضور قلب در نماز : ظاهر نماز چون کالبد است و وی را حقیقتی است که آن روح نماز است .
ظاهر نماز : مانند طهارت تن و جامه و جای پاک ایستادن و روی به قبله آوردن و چشم از جایگاه سجود فراتر بردن است این همه صورت نماز است و این صورت را حقیقتی است که آن روح نماز است . اگر اصل روح نباشد نماز همچون آدمی مرده باشد و کالبدی بی جان . اصل روح نماز ، خشوع است و حاضر بودن دل در جمله نماز ، که مقصود نماز راست داشتن دلست با حق تعالی ،
و تازه کردن ذکر حق تعالی بر سبیل تعظیم ، چنان که حق تعالی گفت : ((وَ اَقِمَ الصَّلوهَ لِذَکْرِی ، نماز بپای دار برای یاد کرد مرا . ))(6) رسول خداصلّی اللّه علیه و آله فرمود : ((کسی که نصیب وی از نماز جز رنج و درماندگی نیست )) . و این آن است که به ظاهر نماز کند و به دل غافل ، و باز رسول خداصلّی اللّه علیه و آله رمود : ((که بسیار بنده بود که نماز کند و از نماز وی بیش از ده یک یا شش یک ننویسند و آن مقدار نویسند از نماز هر کسی که به دل در آن حاضر باشد)) .

و فرمود : ((نماز چنان کن که کسی را وداع خواهی کرد یعنی خود را و هوای خود را وداع کن ، بلکه هر چه جز حق است آن را وداع کن و همگی خود به نماز ده )) ، و برای این بود که عایشه گوید که رسول خداصلّی اللّه علیه و آله با ما حدیث می کردی و ما نیز با وی ، چون وقت نماز در آمد گفتی که هرگز ما را نشناخته است از مشغولی که بودی به عظمت حق تعالی ! . . . )

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

7 - گویا پروردگارت را می بینی . . .


حکیم و محدث بزرگ ملاّ محسن فیض کاشانی ؛ (1007 - 1091 ه . ق ) : چون برای نماز آماده شدی می بایست که قلبت نزد نماز بوده و از هر وسوسه ای فارغ باشد و ببین که در پیشگاه چه کسی ایستاده ای و با که سخن می گویی و شرم دار ازاینکه با مولایت با دلی غافل و قلبی ممّلو از وسوسه های دنیائی و . . . سخن بگویی .

و بدان که او بر باطن تو مطلع بوده و به قلبت ناظر است ، و نمازت باندازه خشوع و تواضع و تضرع و زاری تو پذیرفته می گردد . در نماز چنان به عبادت حق روی آور که گویا پروردگارت را می بینی . . . (

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

8 - نماز ، همه اش ، نماز

((اِنَّ الصَّلاهَ عَمُودُ الدّین اِنْ قُبِلَتْ ، قُبِلَ ماسِواها وَ اِنْ رُدَّتْ ، رُدَّ ما سِواها . وَ هِیَ تَنهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَالْمُنْکَرِ)) .

برای هر عضوی از اعضای بدن وظیفه ای است ، در ابتدا که قیام و قعود و رکوع و سجود باشد که چهار تا بیشتر نیست . برای هر یک وظیفه است ، از فرق سر تا نوک پا ، برای چشم ، برای گوش ، کف ، دستها ، سر زانو ، حتی نوک انگشتها ، هم وظیفه و حکمی است .

این چنین وظایف و احکامی در هیچ دین و مذهبی وجود ندارد . هیچ نیست و بالاتر از همه این اعضاء مغز و سر و مخ انسان است ، وقتی که می گوید ((إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیّاکَ نَسْتَعِینُ))(9) باید متوجه باشد که مقابل چه کسی ایستاده است . مقابل خانه ای ایستاده که خانه خداست . باید متوجه باشد که تمامی اعضاء از مغز سر تا نوک پا در عبادت او باشد . در بندگی او ، خضوع و خشوع او باشد . و دستخضوع به طرفش دراز کنند . . .

روح روان ، مغز سر و کلّه اش با آن خدایی که در مقابل خانه اش ایستاده است شفاهاً لب به لب دارد ، صحبت می کند . باید بفهمد که با چه کسی دارد حرف می زند . اگر این کار را کرد می شود : ((تَنْهی عَنِ الْفَحشاءِ وَالْمُنکَر)) . اگر هر شبانه روز پنج بار اینکار را کرد می شود : ((تنهی عن الفحشاء و المنکر)) .


به این خاطر گفته است : ((ان قبلت قبل ماسواها و ان ردت ، ردّما سواها)) . همه اش نماز است ، نماز ، نماز همه اش نماز ، نماز ، نماز است . (