ایلام باستان دارای نه سلسله بوده است که به ترتیب قدمت ذکر می کنیم
🔸سلسله اول آوان (۲۵۷۰-۲۴۷۰ ق.م )
شاه اول (?) ۲۵۷۰-۲۵۳۰
شاه دوم (?) ۲۵۳۰ – ۲۵۰۰
شاه کوریشاک ۲۵۰۰-۲۴۷۰
🔸سلسله دوم اوان ( ۲۴۷۰ -۲۱۳۸ ق.م)
شاه پلی ۲۴۷۰ – ۲۴۵۰ ق.م
شاه تاتای اول ۲۴۵۰-۲۴۲۵ ق.م
شاه اوکوتامش ۲۴۲۵-۲۴۰۰ ق.م
شاه هیشور ۲۴۰۰-۲۳۷۵ ق.م
شاه شوشونتارانا ۲۳۷۵-۲۳۵۰ ق.م
شاه ناپیلهوش ۲۳۵۰-۲۳۳۰ ق.م
شاه کیکو-سیوه-تمتی ۲۳۳۰-۲۳۱۰ ق.م
شاه لوه ایشان ۲۳۱۰-۲۲۸۵ ق.م
شاه هیشپ – راتپ ۲۲۸۵-۲۲۶۳ ق.م
شاه هلو ۲۲۶۳-۲۲۴۳ ق.م
شاه هیتا ۲۲۴۳-۲۲۰۳ ق.م
شاه کونیک –اینشوشیناک ۲۲۰۳-۲۱۸۵ ق.م
🔸سلسله اول سیماشکی ۲۰۷۰-۲۰۴۰ ق.م
شاه تازییای اول ۲۰۷۰-۲۰۶۰ ق.م
شاه اپارغی اول ۲۰۶۰-۲۰۵۰ ق.م
شاه تازیتای دوم ۲۰۵۰-۲۰۴۰ ق.م
🔸سلسله دوم سیماشکی
شاه گیرتابه ۲۰۴۰-۲۰۳۰ ق.م
شاه لوراک – لوهان ۲۰۳۰-۲۰۲۲ ق.م
شاه هوتران تپتی ۲۰۲۰-۱۹۹۰ ق.م
شاه کینداتو ۱۹۹۰-۱۹۷۰ ق.م
شاه ایندای اول ۱۹۷۰-۱۹۴۵ ق.م
شاه تان –روهوراتو ۱۹۴۵-۱۹۲۵ ق.م
شاه اینداتوی دوم ۱۹۲۵-۱۹۰۰ ق.م
شاه اینداتوناپیز ۱۹۰۰-۱۸۷۵ ق.م
شاه اینداتو-تمتی ۱۸۷۵-۱۸۵۰
🔸سلسله اپارتی ۱۸۵۰-۱۵۰۰ ق.م
شاه اپارتی دوم ۱۸۵۰-۱۸۳۰ ق.م
شاه سیدماها ۱۸۳۰-۱۸۰۰ ق.م
شاه سیرکتوه اول ۱۸۰۰-۱۷۷۰ ق.م
شاه سیموت-وارتاش ۱۷۷۰-۱۷۶۸ ق.م
شاه سیوه-پالار-هوپاک ۱۷۶۸-۱۷۴۵ ق.م
شاه کودو زولوس اول ۱۷۴۵-۱۷۳۰ق.م
شاه لیلا ایرتاش ۱۷۰۰-۱۶۹۸ ق.م
شاه تمتی-هالکی ۱۶۶۵-۱۶۵۰ ق.م
شاه کوک ناشور دوم ۱۶۵۰-۱۶۳۵ق.م
شاه کوتر سیلماهای اول ۱۶۲۵-۱۶۰۵ ق.م
شاه تمتی رایتاش ۱۶۲۵-۱۶۰۵ ق.م
شاه کودوز ولوش سوم ۱۶۰۵-۱۶۰۰ ق.م
شاه تاتای دوم ۱۶۰۰-۱۵۸۰ ق.م
شاه آتا-مرا-هالکی ۱۵۸۰-۱۵۷۰ ق.م
شاه پالا-ایشان ۱۵۷۰ – ۱۵۴۵ ق.م
شاه کوک کیروش ۱۵۴۵-۱۵۲۰ ق.م
شاه کوک ناهونته ۱۵۲۰-۱۵۰۵ ق.م
شاه کوتر ناهونته دوم ۱۵۰۵-۱۵۰۰ ق.م
🔸حکومت هورپاتیلا۱۳۵۰-۱۳۳۰ ق.م
در ۱۳۵۰ ق.م سرانجام دوران فترت دوم پایان یافت و یک حکومت ایلامی قدم به عرصه وجود گذاشت . تنها شاه این حکومت هورپاتیلا نام داشت که از قوم هوری بود.هورپاتیلا یکبار در اوایل سلطنت خود بابل را مورد حمله قرار داد و به مدت چهار سال بر بخشهایی از جمله شهر مذهبی نیپور تسلط یافت اما در جنگ با آشور –اوبالیت اول شاه آشور شکست خورد و به ایلام بازگشت.
اما در سال ۱۳۳۰ ق.م کوریکالزوی دوم (۱۳۴۴-۱۳۲۰ق.م) شاه کاسی بابل اقوام به نبرد با هورپاتیلا نموده شاه ایلام در این جنگ شکست خورد و به ایلام گریخت اما دیگر نتوانست سپاهی قوی گردآوری کند.
کوریگالزوی ابتدا واراهش را غارت نمود سپس ایلام و شوش را فتح کرد به این ترتیب حکومت هورتاپیلا منقرض شد .از کوریکالزوی دوم یک مجسمه یافت شد که دارای کتیبه حاوی شرح مراحل فتح وی در ایلام بود
: کوریگالزوی شاه ملتها جبار شوش ایلام نابود کننده واراهش “
کوریگالزو سپس برای مقابله با آشوری ها ایلام را ترک کرد و البته غنائم بسیاری از ایلام برد.
🔸سلسله ایگه- هالکی
شاه ایگه-هالکی ۱۳۵۰-۱۳۳۰ ق.م
شاه پاهید-ایشان اول ۱۳۳۰-۱۳۱۰ ق.م
شاه آتار کیتاه ۱۳۱۰- ۱۳۰۰ق.م
شاه هومان- نومنا ۱۳۰۰-۱۲۷۵ ق.م
شاه اونتاش – ناپیریشا (گال)۱۲۷۵-۱۲۴۰ ق.م
شاه اونپاتار – ناپیدیشا ۱۲۴۰-۱۲۳۵ ق.م
شاه کیتن – هوتران ۱۲۳۵-۱۲۱۰ ق.م
🔸سلسله شوتروکی ۱۲۰۵-۱۱۰۵ ق.م
شاه هالوتوش –اینشوشیناک ۱۲۰۵-۱۱۸۵ ق.م
شاه شوتروک –ناهونته اول۱۱۸۵-۱۱۵۵ ق.م(قدرتمندترین و مقتدرترین شاهان ایلامی)
شاه کوتیو-ناهوته۱۱۵۰-۱۱۲۰ ق.م
شاه شیلماک-اینشوشیناک اول ۱۱۲۰-۱۱۱۰ ق.م
شاه شیلمانا-هامرو-لاکامار ۱۱۱۰-۱۱۰۵ ق.م
دوران فترت ۱۱۰۵-۷۶۰ ق.م
در این دوران ایلام حکومتی نداشت و احتمالا آشوریان و بابلیان در این دوره حکومت کرده اند.
🔸سلسله ایلام نو ۷۶۰-۶۴۴ ق.م
هومبان-تاهراه ۷۶۰-۷۴۲ ق.م
هومبان- نیکاش اول ۷۴۲-۷۱۷ ق.م
شاه شوتروک-ناهونته دوم ۷۱۱-۶۹۹ (دارای کتیبه های فراوان)
شاه هالوشو-اینشوشیناک ۶۹۹-اکتبر۶۹۳ ق.م
شاه کودور-ناهونته ۶۹۳-جولای ۶۹۲ ق.م
شاه هومبان نیمنا جولای ۶۹۲-فوریه ۶۸۸ ق.م
شاه هومبان – هالتاش اول فوریه ۶۸۸-اکتبر ۶۸۱ ق.م
دوران اول تفرق حکومت در سلسله ایلام نو اکتبر ۶۸۱-۶۶۴ ق.م
بوهای انقراض حکومت را در ایران می توان حس کرد . در این دوره دو نفر همزمان به حکومت رسیدند یکی شیلهاک – اینشو شیناک دوم (اکتبر ۶۸۱و۶۸۸ :در شوش حکومت کرد)و دیگری هومبان- هالتاش دوم (۶۸۱-۶۷۵ سپتامبر)در ماداکتو به سلطنت نشست
هومبان هالتاش(۶۸۱-۶۷۵)
شیلماک-اینشوشیناک دوم
اورتاکی(سپتامبر۶۷۵-۶۶۴) تپتی – هومبان اینشوشیناک
سلطنت واحد تپتی-هومبان- اینشوشیناک ۶۶۴-۶۵۳ ق.م پس از مرگ اورتاکی و اما آخرین شاه ایلام بزرگ و متمدن هومبان – هالتاش سوم ۶۴۸-۶۴۴ ق.م
اما در این تاریخ و تمدن ۱۹۲۶ ساله ایلام باستان آنان شاید بالغ بر ۱۰۰ بار به بین النهرین حمله کردند و شاید ۱۰۰ بار نیز مورد تاخت و تاز قرار گرفتند – ابتدا با سومر – اور- لاگاش – نینوا- آشور- بابل –کاس و ……. سرانجام با آشوریانی یال به قدرت خود پایان دادند و تا به امروز همیشه یک ایالت بوده اند
منبع::http://kohne_sarbaz.rozblog.com/post/511
نقل قول
