ویژه نامه شهادت امام زین العابدین علیه السلام { یادگارحماسه سرخ عاشورا}

[نرگس منتظر]

حال امام سجاد علیه السلام در هنگام نماز

از امام باقر علیه السلام نقل شده است که امام علی بن الحسین علیهماالسلام در شبانه روز هزار رکعت نماز می‌خواند، همانند امیرمومنان علیه السلام که پانصد نخله خرما داشت و در کنار هر کدام از آنها دو رکعت نماز می‌خواند. امام زین‌العابدین علیه السلام آنگاه که برای نماز می‌ایستاد رنگ به رنگ می‌شد و در نماز همانند برده‌ای ذلیل در برابر پادشاهی بزرگ می‌ایستاد، اعضایش از خشیت خدای متعال می‌لرزید، نمازش همانند نماز کسی بود که آخرین نماز خود را می‌‌خواند و می‌داند که دیگر موفق به اقامه نماز نخواهد شد.

روزی در بین نماز، عبا از یکی از شانه‌هایش افتاد، حضرت اعتنا نکرد تا از نماز فارغ شد. یکی از اصحاب سبب را پرسید، فرمود: وای بر تو! آیا می‌دانی در برابر چه کسی ایستاده بودم؟ از نمازِ هر کس به همان مقدار پذیرفته می‌شود که قلبش متوجه خدایش باشد، آن مرد عرض کرد: پس ما هلاک شدیم (زیرا نمازمان چنین نیست) !

حضرت فرمود: خداوند کاستی‌های نماز را با نوافل جبران می‌کند (یعنی اگر می‌خواهید نمازهاتان ناقص نباشد برای جبران کاستی‌ها، نافله بخوانید.) (1)

الصّلاةُ قُربانُ کُلِّ تَقِیٍّ.(2)
نماز نزدیک کننده هر فرد پرهیزگاری (به خداوند) است.
امام رضا علیه السلام

پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 46، ص 61.2- فروع کافی، ج 3، ص 265.
منبع:
جلوه‌های تقوا، ج 3، محمدحسن حائری یزدی

[نرگس منتظر]

در سجده‌های خویش اگر چشم تر کنى
سجاده‌های هستی را شعله‌ور کنى

بی‌شک، ستون هفت فلک می‌شود اگر
دستی از آستین نیایش به در کنى

داوود، طفل مکتب آوای سبز توست
تا در گلوی مرثیه‌خوانش اثر کنى

برخیز ای پرستش توحید، عبد تو!
باید جهان بی‌خبری را خبر کنى

آن‌قدر خطبه خطبه، دعا در دعا شوى
آن‌قدر خون بباری و قرآن به سر کنى؛

تا خشت‌خشت ظلم و ستم را هر آینه
در کاخ‌های معرکه زیر و زبر کنى

سجاده را که پیرهن عصمتت شده
پرچم برای قصه این خیر و شر کنى

یعنی به رغم نعره مستانه ستم
گوش زمانه را ز مناجات کر کنى

... باید که روزگار بترسد ز کفر خویش
او را از آه نیمه شبت بر حذر کنى

ای وای بر زمانه «لبیک ناشناس»
سجاد اگر تو باشی و نفرین اگر کنى

سودابه مهیجى

[نرگس منتظر]

سیاست امام سجاد علیه‏السلام در ترویج اسلام ناب

امام سجاد علیه‏السلام به دلیل آماده نبودن شرایط براى قیام، با مبارزه‏اى غیرمستقیم و سیاست‏هایى حکیمانه در ترویج و پایدارى اسلام ناب کوشید که برخى از آنها عبارتند از:

۱. زنده نگه داشتن یاد و خاطره عاشورا
شهادت امام حسین علیه‏السلام و یاران آن حضرت، در افکار عمومى براى حکومت اموى، بسیار گران تمام شده و مشروعیت آن را زیر سؤال برده بود. براى آنکه این حادثه دلخراش فراموش نشود و ثمره‏هاى بزرگ آن به بار بنشیند، امام با گریه بر شهیدان عاشورا و زنده نگه داشتن یاد آنان، مبارزه منفى و حرکت فرهنگى را به صورت گریه ادامه مى‏داد. گرچه این اشک‏هاى سوزان ریشه عاطفى هم داشت، ولى آثار و برکات سیاسى و اجتماعى آن بى‏نظیر بود تا آنجا که یکى از ریشه‏هاى جاودانگى نام و یاد عاشورا را مى‏توان در همین عزادارى‏ها و گریه‏هاى امام زین‏العابدین علیه‏السلام دانست.

۲. پند و ارشاد
گرچه امام سجاد علیه‏السلام به سبب وجود تنگناهاى بازدارنده زمان خویش، نتوانست اندیشه‏ هاى خود را آشکارا باز گوید، ولى آنها را در ساختار موعظه و نصیحت بیان مى‏کرد. بررسى این موعظه‏ها نشان مى‏دهد که امام با روش حکیمانه‏اى، در عین حال که مردم را موعظه مى‏کرد، آنچه را مى‏خواست به ایشان مى‏آموخت و این بهترین شکل آموزش اندیشه‏هاى درست اسلامى در آن شرایط بود.

۳. برخورد و مبارزه با عالمان دربارى
علماى دربارى کسانى بودند که اندیشه و ذهن مردم را به سود قدرت‏هاى فاسد جهت مى‏دادند و زمینه فکرى و ذهنى مردم را براى پذیرش حکومت آنان فراهم مى‏کردند.
ازاین‏رو، امام سجاد علیه‏السلام با برخورد با ریشه‏ هاى گمراهى و تباهى، به شکلى اساسى به ترویج فرهنگ ناب اسلامى همت مى‏ گماشت و مردم را درباره ریشه ‏هاى ستم ‏پرورى هشدار مى ‏داد.

[نرگس منتظر]

امام سجاد علیه‏السلام و روشن‏گرى در هر فرصت ممکن

گرچه زمینه براى قیام امام سجاد علیه‏السلام آماده نبود، این مسئله آن حضرت را از روشن‏گرى‏هاى بجا و بازگو کردن حقیقت باز نداشت.
براى نمونه، آن امام در دوران اسارت خویش، در مجلس یزید، در فرصت کوتاهى که برایش پیش آمد، برفراز منبر این‏گونه روشن‏گرى مى‏کرد: «اى مردم! کسى که مرا نمى‏شناسد، خود را بدو مى‏شناسانم.
من پسر مکه و منایم! من پسر مروه و صفایم!
من پسر محمد مصطفایم! آن‏که پایگاه او بر همه آشکار و جولانگه او آسمان است. من پسر علىّ مرتضى و فاطمه زهرایم. ...
من پسر آنم که تشنه جان داد و تن او بر خاک کربلا افتاد.
مردم! خداى تعالى ما اهل بیت را نیک آزمود، رستگارى، عدالت و پرهیزکارى را در ما نهاد و ما را به شش ویژگى، برترى و بر دیگر مردمان، سرورى داد.
بردبارى و دانش، دلاورى و بخشش را به ما ارزانى فرمود و دل مؤمنان را جایگاه دوستى و شکوه ما ساخت و خانه ما را مکان آمد و شد فرشتگان قرار داد».

[نرگس منتظر]

سخنان کوتاه از امام سجاد علیه‏السلام

سه چیز نجات بخش مؤمن است: این‏که زبانش را از غیبت مردم باز دارد، خود را به چیزی مشغول کند که در دنیا و آخرت او را سود دهد و بر گناهان، بسیار گریه کند.
نگاه محبت‏آمیز مؤمن به صورت برادر ایمانی خود، عبادت است.
نشان معرفت (خداشناسی) و کمال دین مسلمان، ترک سخنان بیهوده، کم‏تر جدل کردن، و بردباری و خوش خویی است.
مبادا به‏گناهی که می‏کنی شادمان شوی که شادمانی به گناه، بدتر از ارتکاب آن است.
در شگفتم از آن کسی که از طعام از ترس زیان آن می‏پرهیزد، اما از گناه به سبب زشتی آن نمی‏پرهیزد.
همه خیر در این است که انسان خود را (از آلودگی‏ها) نگه دارد.
شرافت در فروتنی، و عزت در پرهیزگاری، و بی‏نیازی در قناعت است.
اگر مردم بدانند که در طلب علم چه فوایدی است، آن را می‏طلبند، اگر چه با ریختن خون دل و فرو فتن در گرداب‏ها باشد.
هر کس خود را گرامی داند، دنیا نزد او خوار است.

[نرگس منتظر]

«دل‏های پر از حرف»

امام سجاد ( علیه السلام) به تنهایی گام بر می‏داشت . آدم‏های زیادی، در رفت و آمد بودند . در راه امام، جمعی از فقیران جذامی نشسته بودند . هرکس که آن‏ها را می‏دید، زود راهش را کج می‏کرد، تا با آن‏ها برخورد نکند .
جذامی‏ها، گرفته و غمگین دورتا دور هم جمع شده بودند . آن‏ها خاموش بودند و آن‏قدر فقیر، که نان خالی هم گیرشان نیامده بود .
مردم می‏گفتند: «با آن‏ها نباید معامله کرد . به آن‏ها نباید چیزی داد . بیماری آن‏ها خطرناک است . آن‏ها باید زودتر بمیرند تا مرضشان ریشه ‏کن شود!»
امام سجاد ( علیه السلام) تا جزامی‏ها را دید، فکر فرورفت . آن‏ها با چشمهانی غم‏آلود نگاهش کردند . امام کمی که رد شد، ایستاد و با خودش گفت: «خداوند متکبران را دوست ندارد!»
دیگر حرکت نکرد . احساس می‏کرد اگر به آن‏ها محل نگذارد و پای درد دلشان ننشیند، تکبر کرده است . زود برگشت و به آن‏ها سلام کرد . بعد با خوشرویی کنارشان نشست . آن‏ها با خوشحالی زیاد دور امام نشستند و با نگاهی پر از شوق به او نگریستند .
برای آن‏ها باورش سخت‏بود که مردی کنارشان بنشیند و با آن‏ها حرف بزند . حضرت بعد از کمی صحبت، به آن‏ها گفت: من اکنون روزه هستم!
اما آن‏ها گرسنه بودند و وقت‏خوردن غذا بود . امام روزه مستحبی داشت و نمی‏توانست در آنجا برایشان غذایی فراهم کند .
او فوری برخاست و همگی آن‏ها را به خانه‏ی خود دعوت کرد . آن‏ها با شوق زیاد همراهش راه افتادند و به خانه‏اش رفتند . مردم سر راه از کار امام و دیدن آن‏ها تعجب کرده بودند .
امام به خدمتکار خود دستور داد غذای لذیذ و زیادی برای آن‏ها آماده کند . غذا که آماده شد، امام ظرف‏های پر را یکی یکی جلوی مردان جذامی گذاشت . آن‏ها با لذت و اشتها همه غذاها را خوردند . دقایقی بعد امام یک کیسه کوچک پر از پول آورد . در میان آن‏ها نشست و در مقابل هرکدام مقداری پول گذاشت .
آن‏ها هیجان زده شدند . امام سجاد ( علیه السلام) با مهربانی از آن‏ها دل‏جویی کرد . بعد از آن‏ها خواست‏باز هم به خانه‏اش بروند .
چندنفر از همسایه‏ها که با تعجب پشت در خانه‏ی امام ایستاده بودند، مشغول حرف زدن شدند .
یکی‏شان گفت: «راستی که‏» علی بن حسین «چه جرئتی دارد؟»
آن دیگری گفت: «آیا نمی‏داند که آن‏ها بیماران مردنی هستند و هیچ فایده‏ای ندارند .»
سومی هم گفت: «خدا به خیر بگذراند . من که از دیدن آن‏ها وحشت می‏کنم!»
اما امام سجاد ( علیه السلام) به چیزی دیگری می‏اندیشید . به دل پاک مردهای جذامی که پر از حرف بود، پر از غصه و پر از مهربانی ...
_
منبع: فرازهایی برجسته از سیره امامان، ج ۲، ص ۲۰۵
از اصول کافی، ج ۲، ص ۱۲

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

اجابت شدی سرانجام ای دست دعای همیشگی!
ای حنجره نیایش گر جاوید!

اجابت شدی وتمام سجده های سالیانت را خدا پاسخ داد.
تمام اشک های دعا خوانِ تو را سرانجام
پروردگار درآغوش وصل خویش کشید.

اینک خدا پس از تمام آن گریه ها زخم ها،لبخند شهادت بر لبان تو می نشاند.
اینکه تمام مناجاتِ تو، بال پرواز مهربانی ات شده است.
اینکه به مقصد تمام سفرهای عمر خویش رسیده ای .

اکنون عنایت خدا آغوشی است که تو را رها نمی کند
و تو را دیگر به دست گریه ها و بغض ها نمی سپرد
و اندوه های تنهایی توست؛ توکه روزهای تیره وتار زمین را
به امید سرانجام آسمان تاب آوردی

و تنها برپهنه شعله ور تمام سجده های جهان،
صبوری پیشه کردی و خدای خویش را
برای چنین روزی صدا زدی.

امروز پایان رنج های طولانی توست،
پایان گریه های سر به مهر و سجده های اندوهناکت؛
پایان دل تنگی های معصوم چشمانت که در سیاهی زمین ،
هر لحظه، خورشید هدایت مردمان می شد.
و هیچ کور سویی حتی به روشنگری بی منتش اقتدا نکرد.

سجاده را جمع کن که دیگر خدا صدایت کرده است!
برای پر کشیدن از این تنگنای بی روزن، برای رهایی تا ابد با خدا ماندن،

سجاده را جمع کن که دست ها و پیشانی پینه بسته ات را خدا بوسه می زند
و خستگی های عبادت پیشه ات را .

خستگی تو در این سال ها پر از ماتم و پر از سجده و دعا شده
و دعاهای هر کجای جهان پر از عصمت صدای تواَند.

برخیز ای سجاده بردوش!ای سجده مدام!
ای ستاینده ستوده! پرواز شهادت چشم به راه توست.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

شهادت غمبارومظلومانه چهارمین سکاندار کشتی هـدایـت
کوکب درخشان آسمان امامت ، شاهد تبدار نینوای شهادت
روایتگرحدیث خون ورشادت,داغدارلاله های بخون طپیده
قافلـه دار کاروان اسـراء، سیـد الباکین ، سیـد السـاجدین
آقا علی بن الحسین ، حضرت زین العـابدین علیه السلام
رابـرشیعیـان جهــان تسلیـت و تعـزیت عرض می کنیـم

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

لحظه ها بوی هجران می دهند، دست خزان، گلی دیگر از گلشن
مصفای محمدی را می چیند و عالم را از عطر وجود زینتِ
عبادت کنندگان، علی بن حسین(ع) بی بهره می سازد
و در حسرت جدایی می گذارد.

از دیدگانِ عاشقان، که چون پروانه، گرداگرد شمعِ وجود زین العابدین
می گردند و پر و بال خویش را در آتش فراق او می سوزانند
و بریدن او از خاک و پیوندش با افلاک را به تماشا نشسته اند،
سیلابِ اشک، جاری می گرداند.

یادگار کربلا و رازدار عاشورا، که اسوه ی عبادت در الگوی صبر
و مجاهدت بود؛ چهارمین امام عارفان و مقتدای سالکان،
حضرت سجاد(ع)، هم او که پس از مصائب عاشورا و محنت های کربل
ا چون کوه، استوار و پابرجا ایستاد و در کوی ضلالت و گمراهی شام
و در برابر غفلت شامیان، پرچم حسین(ع) را افراشته نگاه داشت؛

اینک در بسترِ مرگ و در آستانه ی حضور در محضر معبود خویش،
بی قرار وصل است. مدینه، حال و هوای دیگری دارد و بقیع در انتظارِ
در آغوش کشیدنِ سومین فرزند فاطمه در التهاب است.

مدینه چگونه چنین گوهر گران بهایی را که قدسیان بر او سلام و
صلوات می فرستند، در حضور مادرش، در خویش پنهان سازد؟

پیشوای چهارم شیعیان آن که شمشیرِ دعایش، سپر بلا گردانِ مسلمین
بود و سوز راز و نیازش در عصر اوج اختناق اموی، ظلمت زدای
شرک و نفاق و بدعت از زندگی آنان و رهنمای سعادت
و روشنی عاشقانِ آل محمّد بود؛

از این قفس خاکی، رهایی یافت و به آرزوی دیرینه اش رسید و
در جوار رحمت حق آرمید و به خاندان پاک خویش پیوست.

امشب دیگر، آهنگِ مناجات سجاد، سکوتِ شب را نمی شکند
و مدینه هرگز صدای نیایش های عرفانی او را نمی شنود.

پسر فاطمه را برای همیشه خاموش کردند
تا نوای حق، گوش پلیدشان را نیازارد.

سیدالساجدین، عمری بر شهادت مظلومانه ی پدر، اشک ریخت
و در عظمتِ فاجعه ی کربلا سوخت و دمی دست از رسواسازی
حکومتِ کفرآمیز و جنایات ننگین یزید بر نداشت تا پرده
از اسرار عاشورا کنار زد و اینک نزد پدر آرام گرفت و قرار یافت.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

تفسیر خون و پیام

«تفسیر خون و پیام رسانی عاشورا،
بر دوش خطبه خوان حماسه کربلا بود.

عاشورای حسینی، کتاب سرخی بود
که تفسیر ناب از زبان امام سجاد تراوید.

او با اسارت خویش، آزادی را تفسیرکرد
و با خطبه هایش، سرود بیداری خواند.

امام سجاد(ع) بازمانده آن روز سرخ بود
و شاهد آن عصر فاجعه و قساوت.

صحیفه سجادیه اش،
ناب ترین دعاهای عارفانه را در بردارد.

هنوز هم ترنم عاشقانه این زبور آل محمد،
بر زبان اهل دل است و زمان پر از زمزمه های سجادی است.

امام سجاد(ع) پاسدار وحی نبوی وخط علوی وشور حسینی بود؛
درعصر نتوانستن ها، جامعه را به قدرت دعا توجه داد.

نیایش، سلاحی او در مبارزه فرهنگی
و سنگر او در دفاع از حق و اهل بیت (ع) بود.

او که در برابر خدا، سجاد بود،
هرگز در برابر ظالمان، سرتسلیم فرود نیاورد
و چهره بردرگاه ارباب قدرت نسود.

بندی که بر دست و پایش بود،
نشانه آزادی در اسارت بود

و خطبه ای که در کوفه و شام خواند،
جلوه مکرر فصاحت علوی درکلام امام زین العابدین بود».

جواد محدثی