فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017), حسنعلی ابراهیمی سعید (24-11-2017)
موضوعات تصادفی این انجمن:
- */*/*ورود پاكان به حريم قرآن*/*/*
- پیروی از قرآن و اهل بیت (ع)
- صفاتی که اهل بهشت باید داشته باشند چیست؟؟؟
- صله رحم؛ اتصال به رحمانیت خداوند
- پانزده نوع ثروت واقعی که داشتن آنها ما را...
- هرچقدر هم ضعیف باشی , میتوانی گاهی تکیه گاه...
- {:".":} وصيت نامه اسكندر...
- برخورد تأثیر گذار یک روحانی با جوان مست
- یاد خدا اساسىترین رکن در مراقبه
- آيا دينداري با زندگي شاد منافات دارد ؟؟
❤ |
مقدمه
اخلاق و رفتار هر کس، آینه شخصیت اوست.گاهی خصلتهای درونی و صفات پنهانی اشخاص، در حالتهای غیر طبیعی آشکار میشود. مسافرت، برای انسان وضع و شرایطی پیش میآورد که برخی صفات ناپسند، همچون بخل، خودخواهی، راحتطلبی، خشم و عصبانیّت، تکبرّ و غرور، ناسازگاری و کمطاقتی، بروز میکند و مایه رنجش خاطر همراهان و همسفران میگردد.
بعضی هم برعکس، شرایط سفر را زمینهای برای همکاری، کمک، مردانگی، گذشت و مدارا، خوش اخلاقی و مهرورزی میبینند و با رفتار شایسته خود، خاطرهای زیبا در دل همسفرانباقی میگذارند.
سفر حج و حضور در کنار دیگر زائران و محدودیتهای جا و وسیله و امکانات رفاهی و تنگناهای خود مسافرت و شرایط دوری از خانه و زندگی، ایجاب میکند که زائران خانه خدا و حرم نبوی، رفتاری شایستهتر، صبورانهتر و زیباتر داشته باشند، تا این سفر به کامشان شیرینآید و زمینه بهرههای معنوی از حضور در اماکن مقدس و حرمین شریفین فراهم گردد.
آنچه میخوانید، نکاتی کاربردی و مورد ابتلا در این سفر است. چه خوب است با مراعات این نکات که فشرده و گذرا مطرح شده است. روزهای پربار و به یاد ماندنی در کنار همسفران خود داشته باشیم.
مهمانان خدای کریم و زائران پیامبر اعظم شایسته است که از آن رسول رحمت و مهربانی الگو بگیرند و با مهربانی و عاطفه و گذشت و ایثار، به خدای رحمان تقرّب جویند.
جواد محدثی
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017), حسنعلی ابراهیمی سعید (24-11-2017)
❤ |
حُسن خُلق
«حسن خلق» یک گوهر است.قیمت این گوهر، در سفر بیشتر آشکار میشود و در سفر زیارتی حج، باز هم بیشتر.
برخورد خوب، ادب در گفتار، متانت در حرکات، همکاری در امور، روحیه گذشت و ایثار، نداشتن حالت جدال و جرّ و بحث با همسفر، پرهیز از مشاجرات لفظی، تواضع و فروتنی، خدمت رسانی به دیگران و بسیاری از این گونه امور، نمونههایی از حسن خلق است.
در حدیثی امام باقر میفرماید: کسی که به حج میرود و راهی این مسافرت میشود، اگر سه خصلت نداشته باشد، چندان مورد توجه خدا قرار نمیگیرد و از این سفر بهره معنوی لازم نمیبرد:
1. ورع و پرهیزکاری، که او را از معصیتهایخدا باز دارد.
2. حلم و بردباری که هنگام غضب، بتواند خویشتن داری کند.
3. رفتار خوب و مناسب با مصاحبان و همراهان «... وَ حُسنُ الصُّحبَةِ لِمَنْ صَحِبَهُ». (1)
در این سفر، عواملی میتواند انسانهای کم ظرفیّت و ضعیف را ناراحت و عصبانی کند و مشکلات مسافرت میتواند زائر را به ستوه آورد و در نتیجه، بداخلاق شود و رفتارش با همراهان از حدّ متعارف و مرز «اخلاق حسنه» فراتر رود و پرخاشگریها سبب کاهش ثواب حجّ او گردد.
خوش اخلاقی در سفر، سبب میشود هم به خود انسان خوش بگذرد، هم دیگران از همراهی و همسفری با او، خاطره خوشی داشته باشند.
امام صادق فرمود: (در سفر حج) خودت را آماده ساز تا با هرکس همراه میشوی همنشین خوب و خوشاخلاقی برای او باشی. زبانت را نگاهدار، خشم خود را فرو بنشان، از کارهایبیفایده و لغو کم کن، عفو و بخشایش خود را برای دیگران بگستران و سخاوتمند و گشاده دست باش. (1)
کسی به حضور پیامبر خدا رسید و از آن حضرت نصیحت و توصیهای خواست.
پیامبر خدا سفارشهایی به او کرد، از جمله این توصیه که:
«با برادر دینیات با روی گشاده برخورد کن»
حسن خلق در سفر، کاری است بیخرج و زحمت، اما آثار و برکات فراوانی دارد. اخلاق خوب، سفر زیارتی را برای زائران شیرین و سرشار از خاطرات خوب میسازد.
1- کافی، ج 4، ص 286.
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017), حسنعلی ابراهیمی سعید (24-11-2017)
❤ |
سازگاری اخلاقی
«جنبه داشتن» و تحمل، سختیها را بر انسان هموار میسازد. همسفری را برای دیگران نیز، خوشایند میگرداند.
بعضیها تندخود و کم ظرفیتاند، نه طاقت تحمل مشکلی را دارند، نه انتقادی را میپذیرند، نه تندی دیگری را برمیتابند، نه با تنگی جا و سرو صدای دیگران و دیرشدن غذا و ... میسازند، و نه با اخلاقشان، با همکاروانی و هماتاقی همگام میشوند.
سختیهای سفر را با «سازگاری» میتوان آسان ساخت.
بدخلقی و کج خلقی و عصبانیت، نه تنها مشکلی را حل نمیکند، که بر مشکلات یک جمع، میافزاید.
خود افراد بداخلاق و ناسازگار هم گاهی به مرز انفجار نزدیک میشوند.
در سفر حج، که سفر زیارت و عبادت و بهرههای معنوی و صفاست، به «سازگاری اخلاقی» نیازمندتریم.
پیامبر اکرم در یکی از سفرها که قصد حج داشت، فرمود: «هرکس بداخلاق است، و هر که بدرفتار با همراه و همسایه است، با ما همراه نشود!» (1)
سازگار بودن یعنی:
تندخویی دیگران را تحمل کردن، با حرفهای نسنجیده دیگری از کوره در نرفتن، به خاطر غذا و میوه و چای و نوشابه، سر و صدا راه نینداختن، وقت خواب و بیداری خود را با جمع، هماهنگ کردن، به خاطر همراهان و به سبب کمبودها در سفر، کنار آمدن با همسفران و با خوشاخلاقی رفتار کردن.
اینگونه سازگاری، سفری خوش و پرخاطره برایمان به ارمغان میآورد.
1- «مَن کانَ سَیّئَ الخُلقِ وَ الجَوارِ فَلا یَصحَبنا» بحارالانوار، ج 73، ص 273.
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017)
❤ |
همکاری
تقسیم کار در سفر، هم از مشکلات میکاهد، هم موجب پیشرفت کار میشود.
کسانی پیوسته از کار میگریزند، حتی کار خود را به دوش دیگران میاندازند.
گروهی نیز، با روحیه بالا، در کارها تعاون و مشارکت میکنند.
آنان کجا و اینان کجا؟!
رسول خدا در مسافرتی، درباره کسی که پیوسته در طول سفر، ذکر میگفت و حتی در علوفه دادن به شترش و تهیه غذای خودش هم همکاری نمیکرد، به همراهان او فرمود: همه شما از او بهترید! (1)
در یک کار جمعی یا مسافرت گروهی،
1- مکارم الاخلاق، حسن بن فضل طبرسی، ص 265.
ص: 11
کارهای مختلفی وجود دارد که بعضیآسان است و بعضی دشوار. کسانی در پی راحتترین کار میروند، کسانی هم از سختترین کارها استقبال میکنند.
آنان کجا و اینان کجا؟!
باز هم از اخلاق وسیره حضرت رسول در سفر بگوییم:
در یکی از سفرها که آن حضرت با اصحاب خود بود، گوسفندی ذبح کردند تا غذای جمع را تهیه کنند. یکی ذبح گوسنفد را به عهده گرفت، دیگری پوست کندن گوسفند را عهدهدار شد، کسی هم گفت: من هم گوشتها را تکهتکه میکنم. چهارمی هم بنا شد آن را بپزد.
رسول خدا نیز فرمود: جمع کردن هیزم از صحرا هم (که سختترین کارها در این برنامه بود) با من.
یاران هرچه خواستند وی را از این کار بازدارند و خودشان به آن بپردازند، حضرت قبول نکرد و فرمود: خداوند دوست ندارد که وقتی کسی با جمعی سفر میکند، گوشهای بنشیند و
ص: 12
کار نکند. آنگاه برخاست و به جمع آوری هیزم پرداخت. (1)
این خصلت، نشانهای از اخلاق متواضعانه نیز به شمار میرود.
همکاری در کارها، از سنگینی آن میکاهد، مایه دلگرمی دیگران میشود و روح تکبر و خود برتربینی را هم از بین میبرد.
در سفر زیارتی حج، «همکاری» و کمک کردن به دیگران، نزد خداوند اجر و پاداش دارد.
هر چند کسانی به عنوان خدمتگزار زائران در کاروانها حضور دارند، اما نباید از ثواب «همکاری و تعاون» محروم ماند.
1- بحارالأنوار، ج 76، ص 273
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017)
❤ |
گذشت و چشمپوشی
از چیزهایی که نباید فراموش کرد، «نیکی» دیگری به ماست و از چیزهایی که باید به فراموشی سپرد، «بدی» دیگری به ماست.
سفر، گاهی کسی را به پرخاش یا بدرفتاری یا تندخویی میکشاند.
نباید گذاشت بدیهای دیگران، صفحه دل را تیره و غبارآلود سازد و ما را از نیکی و محبّت و مساعدت به آنان دور کند.
دل را باید صاف کرد، تا صفا و دوستی و احسان از آن بجوشد و به مردم برسد.
آنچه غبار از دل میزداید و تیرگی از خاطر میشوید، «گذشت» است، یعنی نادیده گرفتن بدیهای دیگران، قبول عذرخواهی و پوزش از خطاکاران، کینه به دل نگرفتن از قصور و کوتاهی
ص: 14
و بیادبی و گستاخی افراد، لغزشهای دیگران را با بزرگواری عفو کردن، پرهیز از پرونده سازی برای خطاهای دیگران.
اگر کسی «سعه صدر» داشته باشد، میتواند با عفو و گذشت، حوزهای از جاذبه پیرامون خود به وجود آورد و با این اخلاق و برخورد، خیلیها را به راه خیر و صلاح بکشاند.
گشودن حساب ویژه برای شمارش لغزشهای دیگران و پروندهسازی برای خطاهای مردم، با صفت والای «گذشت» منافات دارد و با روح ایمان هم ناسازگار است.
در حدیثی از حضرت صادق روایت شده است: «نزدیکترین حالت و وضعیت یک فرد به کفر و بیایمانی، آن است که با کسی دوستی و رفاقت کند، تا خطاهای او را به شمارد و روزی به خاطر آن عیوب و خطاها وی را ملامت و سرزنش کند.» (1)
این شیوه، دشمنی و تفرقه میآورد، دوستیها
1- کافی، ج 2، ص 354.
ص: 15
را به هم میزند و گاهی آبروی مؤمنان را میریزد.
در سخن دیگری از پیامبر اسلام نقل شده است که فرمود: «ای کسانی که به زبان اسلام آوردهاید، ولی ایمان در دلهای شما نفوذ نکرده است! مسلمانان را نکوهش نکنید و به دنبال عیوب آنان نباشید، که هرکس چنین کند، خداوند عیبهای او را پیگیری میکند و هرکس که خداوند در پیعیوب او باشد، رسوایش میکند، هر چند درون خانهاش باشد». (1)
خصلت گذشت، خصلت جوانمردان بزرگوار است.
به خصوص در سفر، جوّ آرام و با صفایی را میان همراهان پدید میآورد.
1- کافی، ج 2، ص 354.
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017)
❤ |
تواضع و فروتنی
به همان اندازه که تکبر و خود بزرگبینی، انسان را از چشمها میاندازد و منفور و مطرود میسازد، فروتنی و خاکساری محبوبیّت میآورد.
تواضع، نعمتی است که هیچکس بر آن حسد نمیورزد!
این سخن، مضمون یک حدیث ناب است که از امامان نقل شده است.
بنای سفر، برهمکاری و مساعدت و تلاش جمعی است. برای آنکه کسی همسفر خوب باشد، باید هر چه بیشتر خود را ندیده بگیرد و خود را در جمع، ذوب کند، تا روحیه تعاون و یاری در او زندهتر شود. این خصلت در سایه فروتنی پدید میآید.
تواضع نشانههای مختلفی دارد:
ص: 17
یکی، سلام کردن به هر کس که بر میخوریم، دیگری، نشستن در جایی پایینتر از موقعیت و شأن خود، سوم، همصحبتی و همنشینی با تهیدستان و محرومان، چهارم، قبول نصیحت و تذکّر از دیگران، انتقادپذیری، پنجم، مشورت با دیگران در کارها و پرهیز از استبداد به رأی، ششم، احترام به بزرگان و تکریم سالخوردگان و پدر و مادر و ... نمونههایی از این دست، که در روایات ما آمده است.
امام صادق فرمود: «احترام به مرد سالخورده، احترام به خداست». (1)
در سفر و در کاروان و در رفت و آمدها، هوای بزرگترها را داشتن، به آنان کمک کردن، حمل وسایل آنان هنگام سوار شدن و پیاده شدن، راهنمایی در کارهایی که نیازمند به راهنمایی صبورانه است، از جمله نشانههای چنین احترام و تواضع است.
حتی سلام کردن به دوستان کاروان وهمسفران، نشانه فروتنی است. به فرموده پیامبر، بخیلترین مردم کسی است که از سلام دادن بخل ورزد. (1)
1- کافی، ج 2، ص 658.
سیره آن پیامبر بزرگ این بود که به هرکس میرسید سلام میداد، حتی به کودکان سلام میکرد و میفرمود: میخواهم پس از من به عنوان یک سیره و روش باقی بماند. (2)
کمک در جمع کردن ظروف و سفره، مشارکت در تمیز کردن اتاق، خدمت رسانی به زائران خانه خدا، ارشاد و امداد گمشدگان، پذیرایی از تازه واردین، برخورد محبتآمیز با مردم، نوعی «تواضع در رفتار» به شمار میرود.
هر چه ثروت و مقام و موقعیّت انسان بیشتر و بالاتر باشد، تواضع و فروتنی از او، زیباتر و ارزشمندتر و خداپسندتر است.
نظرکردن به درویشان، بزرگی کم نگرداند
سلیمان با همه حشمت، نظرها داشت با موران
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017)
❤ |
مثبت نگری
سفر گروهی، هم خوشیهایی دارد، هم ناراحتیهایی.
گاهی صفات شایسته و خوبیها و فضیلتهای اخلاقی همراهان برای انسان در طول مسافرت آشکار میشود.
گاهی هم نقاط ضعف، عیبهای اخلاقی و جنبههای منفی افراد، روشن میشود و بروز میکند.
توصیه اولیای دین آن است که هم سختیها و مشقتها و رنجهای سفر را برای این و آن نقل نکنیم، هم اگر بدیها و عیوبی از همسفران در طول سفر برای ما معلوم شد، آن را برای دیگران بازگو نکنیم.
هم برخورد بزرگوارانه نسبت به سختیهای
1- میزان الحکمه، ج 1، ص 234.
2- بحارالانوار، ج 76، ص 10.
سفر، هم روش رازداری و حفظ آبروی دیگران.
بعضیها وقتی از مسافرت بر میگردند، آنچه به عنوان خاطره یا حوادث سفر برای دیگران نقل میکنند، مشکلات و اختلافات و درگیریها و کاستیهاست و نگاه بدبینانه و انتقادگرانه به همه چیز و همه کس. و اگر مطالبی هم از افراد بازگو میکنند، نقل اشتباهات و خلافها و عیبهای آنان است.
این شیوه، نه جوانمردانه است، نه منطبق با دستورهای دینی.
در حدیثی از حضرت صادق آمده است که: جوانمردی نیست که انسان پیشامدهای ناگوار سفر را برای دیگران بازگو کند. (1)
در حدیث دیگری میفرماید:
از نشانههای فتوت و جوانمردی در سفر، آن است که اسرار را کتمان کنی و راز همسفران را پس از جداشدن از ایشان، برای دیگران برملا نسازی. (2)
1- مکارم الاخلاق، ج 1، ص 541.
2- آثار الصادقین، ج 8، ص 492.
درست است که ما در سفر، خلق و خوی و روحیات و ویژگیهای رفتاری و خصلتهای مثبت و منفی افراد را بهتر میشناسیم و برای شناخت یک فرد، یک راه مطمئن و مفید، همسفر شدن با اوست، اما حفظ اسرار و آبروداری و مثبت نگری، یکی از فضایل اخلاقی است.
اگر هم میخواهیم نسبت به برادران و همسفران «آینه» باشیم، این آینه تنها در برابر خود او باید قرار گیرد، تا اشتباهاتش را ببیند و بشناسد و برطرف سازد، نه آینه بودن پشتسر و از بین بردن آبروی او.
نیکو سخن گفتن، مؤدبانه حرف زدن، پرهیز از حرفهای رکیک و ناهنجار، در همهجا خوب است و در سفر، خوبتر.
گاهی مردم از کسی میترسند، نه به خاطر مقام و موقعیتش، یا قدرت و زورگوییاش، بلکه به خاطر بددهانی و تندگویی و هتّاکی و فحّاشی او. اینگونه افراد، به تعبیر حضرت رسول از بدترین خلایقاند، چون مردم برای مصون ماندن از شرارت و بدزبانی آنان، در ظاهر تحویلشان میگیرند و احترامشان میکنند، نه به خاطر فضیلت و ارزش وجودی ایشان.
کسی که ناگهان صدایش را پرخاشگرانه بلند میکند و به زمین و زمان ناسزا میگوید و مراعات ادب و حیا را نمیکند، همسفران و
همراهان را در فشار روحی و اخلاقی قرار میدهد. حتّی گاهی بلند حرف زدن و داد کشیدن هم نوعی بیعفّتی در گفتار است و از دیگران سلب آرامش و آسایش میکند.
حضرت لقمان به پسرش توصیه میکند: فرزندم! صدای خودت را پایین بیاور (و فریاد نزن)، چرا که زشتترین و ناخوشایندترین صداها صدای الاغهاست. (1)
رعایت ادب و عفاف در گفتار، نشانه خردمندی است.
داد کشیدن بر سردیگری، به خصوص اگر دوست و همکار و همراه و همسفر باشد، رشتههای پیوند را میگسلد و کینه و کدورت پدید میآورد.
امام سجاد در یکی از دعاهای صحیفه از خداوند درخواست میکند که: «خدایا صدایم را برای پدر و مادرم ملایم و سخنم را برای آنان خوشایند گردان». (2)
1- لقمان: 19.
2- دعای 24.
نزاکت و ادب، نشانه خردمندی و کمال عقل است. گفتار مؤدبّانه و محترمانه، گوینده را محبوب و مورد احترام قرار میدهد.
صاحبان زبانهای تند و تیز و عادت کردگان به بدزبانی و ناسزاگویی که نسبت به «ادب گفتار» بیمبالاتند و از لغویّات و سخنان رکیک پروایی ندارند، شخصیت خود را پیش دیگران پایین میآورند.
خردمندان، به خاطر داشتن شرم و حیا (این گوهر گرانبها) از بعضی حرفها پرهیز میکنند و آن را در شأن یک فرزانه فهیم نمیدانند.
زیر پا گذاشتن حیا، نه تنها به «بیعفّتی در گفتار» میانجامد، بلکه زمینه ساز بسیاری از گناهان نیز خواهد شد.
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
❤ |
مناعت طبع
بلندی همت و روحیه بزرگوارانه و اخلاق کریمانه، از نشانههای کمال در انسان است. همسفری با دیگران، خصلتهای درونی را بروز میدهد و نیک و بدافراد و حقارت نفس و مناعت طبع اشخاص را نشان میدهد.
«عزت نفس»، سبب میشود که مسافر، در میان همراهانش محبوب گردد.
برعکس، طمعورزی و بخل و حرص، مایه رنجش دیگران میشود.
برخی در سفر، نه تنها ره توشه مورد نیاز خود را با خود بر میدارند تا کم و کسری نداشته باشند، بلکه بیش از نیاز شخصی هم وسایل و امکانات و توشه و غذا و پول بر میدارند، تا به دیگران نیز کمک کنند. توکلشان هم برخداست و
ص: 25
از او چشمداشت پاداش اخروی دارند.
بعضی هم سعی میکنند خود را کَلّ بر دیگران کنند و سر سفره این و آن بنشینند و چیزی خرج نکنند و خیری به دیگران نرسانند. نام آن را هم به غلط، «توکّل» میگذارند.
در کتب تفسیر نقل شده است: گروهی از بادیهنشینان عرب، در سفر حج بدون همراه داشتن غذا و خوراکی به راه افتاده بودند و سخنشان این بود که: ما اهل توکل بر خداوندیم. بعضیشان میگفتند: ما حج خانه خدا را انجام میدهیم، چطور ممکن است خدا به ما طعام نرساند؟
با این تفکر و روش، بار خود را بر دوش دیگران میگذاشتند، بیآنکه باری از دوش دیگران بردارند.
اخلاق کریمانه اقتضا میکند که حاجی (و هر مسافر دیگر) در سفر خویش دست و دل باز باشد و از سخاوت و بذل و بخشش خویش، همراهان را برخوردار سازد. خسّت نفس و روحیه حقیر و کوچک داشتن، زیبنده یک مسلمان نیست،
ص: 26
بهخصوص در سفر حج، که سفر متمکنان و اهل استطاعت است و خداوند از کسانی که توانگر مالی باشند. دعوت کرده و بر آنان واجب ساخته که به فریضه حج بپردازند.
او کریم و بزرگوار است. دوست دارد مهمانش هم خلق و خوی بزرگوارانه و مناعت طبع داشته باشد.
ص: 27
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)* (01-12-2017)
❤ |
جوانمردی
فتوّت و جوانمردی، آمیخته به نوعی ایثار، گذشت، بزرگواری و کرامت نفس است. زمینه بروز خصلت جوانمردی در مسافرت بیشتر پدیدار میشود.
در اینکه مروّت و جوانمردی چیست و چه نشانههایی دارد، در روایات ما نکات سودمندی مطرح شده است. در حدیثی از رسول خدا روایت است که فرمود: تلاوت قرآن، ساختن مسجد، دوستی با مؤمنان به خاطر خدا، بخشیدن غذای خود به دیگران، خوش خلقی و شوخطبعی و مزاح بدون ارتکاب معصیت، از نشانههای «جوانمردی در سفر» است. (1)
1- بحارالانوار، ج 73، ص 266.
ص: 28
موارد یاد شده، برخی زمینهساز ارتباط با خداوند است، برخی در قلمرو مودت و دوستی شایسته با بندگان خدا.
در سفر، برخی تنها به راحتی و رفاه خود میاندیشند و اینکه دیگران در چه شرایطی به سر میبرند اصلًا برایشان مطرح نیست.
بعضی هم حاضرند برای آسایش دیگران، خودشان در زحمت باشند، برای راحت خوابیدن دیگران، خودشان بیخوابی بکشند، برای سیر شدن و سیراب شدن دیگران خود گرسنه و تشنه بمانند.
در اتاق و اتوبوس و محل استراحت، جاهای بهتر و راحت را در اختیار دیگران میگذارند، در استفاده از آسانسور، تخت، وسیله نقلیه، دیگران را بر خودشان مقدّم میدارند.
اینها نشانههایی از «اخلاق جوانمردی» است.
طبق آنچه در احادیث آمده، اگر کسی از همفسران در سفر حج، عهدهدار حفاظت از اموال و اثاثیه دیگران شود، تا آنان با خاطرجمعی به حرم و زیارت مشرّف شوند، آن کس که نگهبانی و
ص: 29
حفاظت میکند، پاداش او کمتر از دیگران نیست.
گرچه همه دوست دارند به حرم مشرّف شوند و فیض ببرند، اما آنکه پیشگام میشود و در نگهداری وسایل دیگران، نوعی گذشت و جوانمردی از خودش نشان میدهد، پاداش او نزد خداوند محفوظ است.
پیامبر اکرم فرمود: «سیّدُ القومِ خادِمُهم فی السّفر». (1)
سرور و سالار یک گروه، کسی است که در مسافرت به آنان خدمت کند.
روزهای سختتری در پیش داریم. وقوف در عرفات، شب مشعر، ایام تشریق در منا، قربانی و رمی جمرات و اعمال بعدی حج تمتّع، نیاز به «اخلاق کریمانه» و «رفتار جوانمردانه» دارد.
هر که خدمت و ایثارش بیشتر باشد، نزد خداوند عزیزتر و مقرّبتر است.
خدمت به زائران خدا را «عبادت» بدانیم و با قصد قربت کار کنیم.
1- محجه البیضاء، ج 5، ص 61.
سمن بویان غبار غم چو بنشینند بنشانند
پری رویان قرار از دل چو بستیزند بستانند
در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند
که با این درد اگر دربند درمانند درمانند
در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)