چرا بوی خوش بهشت را احساس نمیکنند؟
این جا صحرای قیامت است و همه برای حسابرسی آماده شدهاند.
ناگهان بوی خوشی به مشام همه میرسد.
همه از هم میپرسند، این بوی خوش از کجا است که ما را چنین مدهوش خود کرده است؟!
من در این میان از فرشتگان میپرسم که این بوی خوش از کجا است؟
و جواب میشنوم: «خداوند بهشت را برای بندگان خوب خود آماده کرده است. امروز به دستور خداوند پرده از جلو بهشت برداشته شد و برای همین بوی خوش آن تمام صحرای قیامت را فرا گرفت».
همه انسانها از خوب و بد بوی بهشت را احساس میکنند مگر یک گروه که هرگز بوی بهشت را احساس نخواهند کرد.
آیا شما میدانید، آن گروه چه کسانی هستند؟
آنها کسانی هستند که با پدر و مادر خویش بدرفتاری کردهاند!
آنها که عاقّ پدر و مادر شدهاند!34
حتما شما میدانید، کسی که پدر و مادرش از او ناراضی باشند به اصطلاح میگویند، عاقّ پدر و مادر شده است.
ما باید حواسمان خیلی جمع باشد، مبادا عاقّ پدر و مادر شویم.
زیرا عاقّ پدر و مادر شدن، گناهی است که هر کس به آن مبتلا شود در همین دنیا سزای آن را میبیند، برکت از زندگی او میرود، عمرش کوتاه میشود و خیر از زندگی خود نمیبیند.35
کسی که عاقّ پدر و مادر شود، روی عزّت و سربلندی را نمیبیند و خود را باید برای ذلّت و خواری آماده کند.36
آیا میدانی، خدا در روز قیامت به کسی که عاقّ پدر و مادر باشد، اصلاً نظر مهربانی نمیکند؟37
من و تو باید در مقابل پدر و مادر خیلی با دقّت عمل کنیم، مبادا آنها را ناراحت کنیم، زیرا حضرت علی(ع) میفرماید: «هر کس پدر و مادر خویش را ناراحت نماید، عاقّ آنها شده است».38
برای همین هرگاه شیطان تو را فریب داد و حرفی زدی یا کاری کردی که پدر و مادر از تو ناراحت شدند، سریع نزد آنها برگرد و عذرخواهی کن و تا خاطرت جمع نشده است که آنها از صمیم قلب و با تمام وجود تو را بخشیدهاند، از آنها جدا نشو.
مبادا به پدر و مادرت، نگاه تندی کنی که این خودش یک نوع عاق شدن است!39
به هر حال اگر راز و رمز سعادت و خوشبختی را میخواهی در یک کلام خلاصه می شود و آن نیکی و احترام به پدر و مادر است.
من نمیگویم که پدر و مادران همه بیعیب و نقص هستند؛
من نمیگویم که به خاطر خوبی پدر و مادر به آنها نیکی کن،
نه! سخن من این است که پدر و مادر خود را به خاطر دستور خدا احترام کن، همین پدر و مادری که الان داری را میگویم با همه عیبها و نقصها!
این که پدر و مادر تو بی عیب و نقص باشند و تو احترام آنها را بگیری، هنر نیست.
خدای متعال از این خوشحال میشود که تو احترام پدر و مادر خود را میگیری اگر چه آنها بعضی مواقع خطاکار باشند.
من نمیگویم که اشتباه پدر و مادرت را قبول کن، نه، تو صاحب فکر و اندیشه هستی، امّا به آن معنی نیست که به آنها بیاحترامی کنی و دیگر به آنها نیکی نکنی!
ای جوان عزیز! احترام پدر و مادرت را بگیر، اگر چه آنها مسلمان نباشند!
احترام پدر و مادرت را بگیر، اگر چه آنها خداپرست هم نباشند!
این دستور اسلام است.
اگر پدر و مادر به تو گفتند، دست از خدا و دین بردار و به سوی گناه و معصیت برو، نباید گوش به حرف آنها بدهی، امّا باز هم باید احترام آنها را بگیری!
احترام به پدر و مادر شرایط ندارد، اگر خواهان سعادت هستی باید احترام آنها را بگیری و در حقّ آنها نیکی کنی.
شخصی خدمت امام رضا(ع) آمد و عرضه داشت: «پدر و مادر من کافرند، وظیفه من نسبت به آنها چیست؟».
امام رضا(ع) فرمودند: با آنها مدارا کن، زیرا پیامبر فرمودهاند: «خداوند دین اسلام را دین مهربانی قرار داده است».40
جانم به فدای شما، ای امام رضا! که دستور دادی تا شیعه تو با پدر و مادر کافر خود با مهربانی رفتار کند، امّا ای کاش میبودی و میدیدی که جوانان امروز، به خاطر اندک اختلاف سلیقه، چگونه با پدران و مادران خویش رفتار میکنند!
وای بر کسانی که چون مقداری مسلمانیشان گل کرد و اهل نماز و طاعت شدند، دیگر پدر و مادر خود را نامسلمان میخوانند!
یادم نمیرود، روزی که پدر یکی از جوانان همشهریم به خانه من آمد، او در حالی که اشک میریخت، با من درد دل میکرد و میگفت: پسرم تازگی اهل عرفان شده و به خدا رسیده است و شبها تا صبح نماز میخواند، امّا به من میگوید: تو کافر هستی! آخر چرا؟ به خاطر این که گاهی در بعضی مسائل با او اختلاف نظر دارم. یک نفر نیست به او بگوید، تو مسلمانی را از پدرت یاد گرفتی، او نماز را به تو یاد داد، او تو را به مسجد برد.
به هر حال با خود عهد ببند که از این به بعد احترام پدر و مادرت را بگیری و در حقّ آنها نیکی کنی.
خیلی دوست دارم، با تمام وجودت، به این سخن امام باقر(ع) گوش بدهی.
آن حضرت فرمود: «خداوند نیکی به پدر و مادر را بر همه واجب کرده است، خواه آنها انسانهای نیکوکاری باشند، خواه انسانهای گنهکار».41
آری، این قانون خداوند است و هیچ کس نمیتواند بگوید چون پدر و مادرم آدمهای بدی بودند، چون اهل گناه و معصیت بودند، با آنها بدرفتاری کردم!
ما باید در هر شرایطی به پدر و مادر خود نیکی کنیم، زیرا این دستور خداوند است.
دوست من! اگر خدای ناکرده، دل پدر و مادرت را شکستهای، همین الان کتاب را زمین بگذار و به نزد آنها برو و رویشان را ببوس و عذرخواهی کن و با عمل خویش ثابت کن که از گفته یا کرده خود پشیمان هستی و هر طور میتوانی، دل آنها را به دست بیاور تا خدا را خشنود کنی.
مگر نمیدانی که اگر میخواهی خدا را خوشحال کنی باید پدر و مادر را خشنود سازی؟!
تا زمانی که پدر و مادرت از تو ناراضی هستند، خدا هم از تو ناراضی است، پس تلاش کن به قلب مهربان آنها راهی پیدا کنی تا راهی به سوی خدا پیدا کنی.
به خدا قسم، اگر از این راهی که به تو گفتم بروی، میبینی که خیلی زود میتوان به خدا رسید.
شاید کسی پیدا شود که عاقّ پدر و مادر بوده ولی الان دیگر پدر یا مادرش از دنیا رفتهاند، او دیگر نمیتواند با پدر و مادر سخن بگوید و احترام آنها را بگیرد در این صورت او باید چه کند؟
خوشبختانه در سخن امام صادق(ع) راه حلّی برای این مورد پیدا کردهام.
امام صادق(ع) فرمودند: «اگر کسی در زمانی که پدر و مادرش زنده بودهاند، عاقّ آنها شده است، میتواند برای آنها روزه بگیرد و نماز بخواند و به نیّت آنها کار خیر انجام دهد و در صورتی که به این کار ادامه دهد، پدر و مادرش راضی شده، او نیز از عاق بودن نجات پیدا میکند».42
در این جا چند نکته را که در سخنان اهل بیت(ع) به آنها اشاره شده است برای شما ذکر میکنم:
هیچ گاه به آنها خیره خیره نگاه نکن، مگر اینکه این نگاه از روی عشق و صمیمیت باشد. صدایت را از صدای آنها بالاتر نبر.
سعی کن، هیچ گاه پدرت را با نام کوچکش صدا نزنی. هیچ گاه جلوتر از پدرت راه نرو. اگر وارد مجلسی شدی تا پدر ننشسته است تو زودتر ننشینی.
هنگامی که در حضور آنها هستی با خضوع و خشوع کامل باش. اگر به چیزی نیاز داشتند، اجازه نده که از تو خواهش کنند، تو زودتر از آن که آنها بگویند، برایشان تهیّه کن.
در مقابل رفتارشان به خصوص وقتی که به سنّ پیری رسیدند صبر داشته باش و بدان که از این راه میتوانی رضایت خداوند را برای خود خریداری کنی.43
امیدوارم این کتاب توانسته باشد، عشق و علاقه تو را به پدر و مادرت زیادتر کرده باشد و با خواندن آن مانند من باور کرده باشی که پدر و مادر بهشت گمشده ما هستند و قبل از این که آنها را از دست بدهیم قدرشان را بدانیم.
آری، اگر پدر و مادر از میان ما بروند، هیچ چیز در دنیا نمیتواند، جای خالی آنها را برای ما پر کند.
پس بیا احترامشان را بیشتر بگیریم و همواره در راه خشنودی آنها گام برداریم و بدانیم که از قلب پدر و مادر تا خدا راهی نیست.