سبک معماری رازی
شیوه رازی
این شیوه چهارمین شیوه معماری ایران است که تمامی ویژگیهای خوب شیوه های قبلی را به بهترین صورت دارا است. در این شیوه، تأثیرپذیری از شیوه پارسی و شکوه شیوه پارتی و دقت شیوه خراسانی دیده میشود.
آغاز شیوه رازی هر چند مربوط به شمال ایران است، اما در ری رواج مییابد و بهترین آثار در آنجا ساخته میشود. شهر ری یا راز محل رشد و ترقی شیوه رازی است. در این دوره، بنابر نوشته مورخان و سیاحان، ری شهر بسیار آبادی بوده و آنطور که میگویند، این شهر دارای شش هزار مدرسه و چهارصد حمام و هفتصد مناره و … بوده است. این ارقام، دلالت بر بزرگی و عظمت این شهر دارد و به دلیل آنکه ری قبل و بعد از سلاجقه مورد تاخت و تاز و تخریب و غارت قرار گرفته به ویژه زمان مغول و تیمور، لذا بسیاری از آثار ارزنده شیوه خراسانی و رازی به دست مهاجمان غارتگر تخریب و ویران شده است.
شیوه رازی از زمان آل زیار، شروع و در زمانهای آل بویه سلجوقیان و اتابکان و خوارزمشاهیان تا زمان حمله مغول ادامه داشته است. همان طور که قبلاً اشاره شد، چون هر شیوه جدید متأثّر از شیوههای قبلی است، لذا در آغاز، شیوه رازی بعضی از بناها مانند گور امیر اسماعیل سامانی و مزار و مناره ارسلان جاذب در ۳۷ کیلومتری مشهد (گنبد خانه ای دواشکوبه (دو طبقه) دارد) وجه مشترکی بین شیوه خراسانی و رازی دارند.
منبع