شب یلدا، صبح اخلاق
دین مبین اسلام، دین اخلاق است. پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند که هدف بعثتشان، اکمال اخلاق است[1]. اخلاق یکی از ستونهای خیمه‌ی دین است. انفاق، خیر خواهی، نیکی به پدر و مادر، صله‌ی رحم و ... از جمله مصادیق اخلاق هستند که در زبان دین از جایگاه رفیعی برخوردار بوده و آثار و فواید فراوانی دارند؛ به طور نمونه به این روایت بنگرید: «اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها وَاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَتَزيدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوء؛ صدقه بجا و نيكوكارى و نيكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبديل و عمر را زياد و از مرگ بد جلوگيرى مى كند»[2] و یا: «مَن مَشى اِلى ذى قَرابَةٍ بِنَفسِهِ وَ مالِهِ لِيَصِلَ رَحِمَهُ اَعطاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ اَجرَ مِأَةِ شَهيدٍ؛ هر كس با جان و مال خود در راه صله رحم كوشش كند، خداوند عزّوجلّ پاداش يكصد شهيد به او مى دهدـ»[3].شب یلدا در فرهنگ ایرانی، سنتی درازناک است که قرنها در کشورمان ایران پاسداشته می‌شود. شب یَلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها درنیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود.یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود. خانواده‌های ایرانی در شب یلدا، معمولاً شامی فاخر و همچنین انواع میوه‌ها و رایج‌تر از همه هندوانه را مهیا و دور هم صرف می‌کنند. پس از صرف تناولات، قصه‌گویی پیرترها برای دیگر اعضای فامیل و همچنین فال‌گیری با دیوان حافظ رایج است[4]. شب یلدا بواسطه‌ی فرهنگی شدن و اقبال عمومی بدان، می‌تواند با جمع کردن افراد فامیل در کنار هم به تقویت روابط خویشاوندی یاری رسانده و شان و منزلت بزرگترها را پاسداشته و دستورات قرآنی و روایی را پیاده سازد.هانطور که پیداست این ظرفیت ایرانی، می‌تواند فرصت و بستر مناسبی را پیش روی نهد تا اخلاق به محاق رفته در جهان مدرن را از پشت پرده‌های سردی و فردی‌گرایی‌ها به ایوانِ چشم انتظار زندگی ماشینی کشانده و نمی بر کویر تشنه‌ی جگرهای لک زده سازد. مظروف اسلام را در ظرف ایرانی بایستی ارائه داد. ما ایرانیان به لطف خدای مهربانی بواسطه‌ی فرهنگ و تمدن خسروانی‌مان یارای آن را داریم که جهانی اخلاقی را رقم زنیم. نهاد روحانیت با منبر، وعظ و خطابه، جامعه‌ی نویسندگان روشنفکر و مومن با نگارش نمایشنامه، مقاله و کتاب در قالب رمان و داستان و ...، سینما و تلویزیون با ساخت فیلم، سریال و نشست و ...، و خلاصه، همه و همه بایستی با درک ضرورت و دغدغه و سود جستن از ظرفیت‌های ملی و دینی به پا خیزند تا اخلاق را نهادینه سازند.
پی‌نوشت
[1]. طبرسي، مجمع البيان، ج9و10، ص500.
[2]. نهج الفصاحه ص549 ، ح 1869.
[3]. من لايحضره الفقيه ج 4، ص 16.
[4]. https://fa.wikipedia.org، مدخل: شب یلدا.
نقل قول
