امام موسی صدر، مصلح بزرگ معاصر (قسمت دوم)
مصاحبه حوزة علميه قم با استاد سيد هادي خسروشاهي
مدير مركز البحوث الاسلامية ـ قم
پرسش: حاجآقا، روابط امام موسي صدر با رژيم سابق شاه به چه شكلي بود؟ اگر امكان دارد قدري دربارة اين شايعات كه شيعيان لبنان از شاه كمك مالي دريافت ميكردند، توضيح بفرماييد.
پاسخ: امام موسي صدر در يك سفر كه به ايران تشريف آوردند، ملاقاتي هم با شاه داشتند كه موجب اتهاماتي شد. ايشان وقتي به قم تشريف آوردند من و آقاي حجّتي كرماني در مورد اين ملاقات از ايشان سؤال كرديم و ايشان هم فرمودند كه بله من با اصرار خود آقايان براي نجات محكومين به اعدام به ملاقات شاه رفتم و مطلب را مطرح كردم ... به شاه هم خيلي برخورد كه من اين مطلب را مطرح كردهام.
در رابطه با اتهاماتي چون كمك مالي شاه به شيعيان لبنان، ايشان فرمودند كه نه، ما احتياجي به كمك مالي هيچكس نداريم و مردم لبنان و مهاجريني كه در آفريقا و اروپا هستند خودشان كمك ميكنند و ما نياز مالي نداريم كه بخواهيم از طريق شاه و يا توسط كس ديگري از دولت، برطرف كنيم. در نظرم هست كه در يك سفر ديگر، شايد در الجزاير بود و يا جاي ديگر، همين موضوع يعني مسئلة كمك را من مطرح كردم كه ايشان فرمودند چنين چيزي صحت ندارد و يكي از علل سرد شدن روابط آقايان، يعني نظام ايران، با من اين بود كه طبق پيشنهاد خود آقايان، آنها ميخواستند چهار ميليون دلار براي ساختن بيمارستاني جهت شيعيان، در بيروت هديه بدهند و ما هم گفتيم كه ميپذيريم، براي اينكه هركس كه براي ساختن بيمارستان بخواهد كمك كند ما به طور طبيعي ميپذيرفتيم و بعد هم آمار را منتشر ميكرديم و مينوشتيم كه مثلاً چند ميليون دلار هم دولت ايران داده است، چون باكي نداشتيم و امر خيري بود براي استفاده عموم، دولت ايران هم پولش كه مال خودش نبود، مال مردم بود و وقتي كه ما از دولت لبنان و يا دول عربي و اسلامي ديگر كمكي را بدين منظور بپذيريم، اگر دولت ايران هم كمك ميكرد ميگرفتيم و آخرالامر هم بيلان ميداديم. منتهي اين پول ايران هيچوقت پرداخت نشد و علت آن هم اين بود كه سرهنگ قدر سفير آن زمان ايران در بيروت پيشنهاد كرد كه در صورت پرداخت تمامي هزينه ساخت بيمارستان توسط ايران، بالاي سردر بيمارستان نوشته شود كه با كمك «اعليحضرت همايوني شاهنشاه آريامهر» اين بيمارستان ساخته شده است و ما هم اين پيشنهاد را نپذيرفتيم. ما اسم هيچكس را نمينويسيم، به نام يكي از ائمه نامگذاري ميكنيم و توسط مجلس اعلاي اسلامي شيعه هم ساخته ميشود. آنهايي كه كمك كردند بعداً اسمشان در ليست آمار و ارقام بيلان بيمارستان خواهد آمد. «قدر» اين مسئله را نپذيرفت و ما هم پول آنها را نپذيرفتيم. بنابراين هيچگونه كمكي از نظام دريافت نكرديم و به ياري حق هم احتياجي نداشتيم.
اين قضيه پيشنهاد كمك سرهنگ قدر بعد از آني بود كه رابطة ظاهري امام موسي صدر با دولت ايران قدري بههم خورده بود. سفير ايران، سرهنگ قدر، يك كلمهاي را نفهميده بود و اين باعث شده بود تا رابطة آقاي صدر را با دولت ايران تيره كند. ايشان در يك مصاحبهاي گفته بودند كه ان دول الخليج العربيه ... يعني كشورهاي عربي حوزه خليج. سرهنگ قدر به ايران تلكس زده بود كه امام موسي صدر خليج فارس را خليج عربي ناميد!، در صورتي كه اگر او كمي با ادبيات عرب آشنا بود و يا كسي به او ميگفت، ميفهميد كه«العربيه» صفت «دول» است و نه خليج، خليج كه مؤنث نيست و بنابراين «عربيه» نميتواند صفت خليج باشد بلكه صفت «دول» است ــ كه جمع است ــ و معني جمله «دولتهاي عربي خليج» است. اين مسئله غوغايي برپا كرد و روزنامهها عليه ايشان مقالاتي نوشتند، ولي قضية پيشنهاد كمك مالي دولت ايران به بيمارستان قبل از اين برنامهها بود.