در زندانهای هارونی
از بارزترین نکات دردناک در زندگانی امام کاظم(ع) ، زندانی شدنهای مکرر وطولانی آن حضرت در عصر هارون الرشید است. آنچه می خوانید، مطلبی در این باره است که از کتاب «سیره رسول الله و اهل بیته »جلد دوم صفحه 382 به بعدبرای خوانندگان کوثر ترجمه شده است. کتاب یاد شده، کاری است گروهی از«موسسه البلاغ »،که از سوی معاونت فرهنگی «مجمع جهانی اهل بیت » منتشر شده است.«کوثر»هراس حکومت هارون
امام کاظم(ع) در شرایط دشوار حکومت عباسیان می زیست که دستگیری و آزار هواداران اهل بیت، سیاست رایج خلفا بود و طبیعی بودکه آن حضرت نیز، از سوی هارون الرشید، دچار زندان و شکنجه گردد.به گواهی تاریخ، امام موسی بن جعفر(ع) ، قربانی بیم و هراسی شد که هارون نسبت به از دست دادن حکومت خویش داشت، نیز قربانی سخن چینی ها و گزارشهای دروغ بدخواهان و متملقان گردید.به نقل برخی مورخان، سبب آمدن موسی بن جعفر(ع) به بغداد، آن بود که هارون الرشید می خواست خلافت را برای پسرش «محمد امین » استوار سازد.در سال 179 به حج رفت و به همه نواحی فرمان صادر کرد و به همه فقیهان،عالمان، قاریان و امیران دستور داد که در موسم حج در مکه حضور یابند و خود،راه مدینه را در پیش گرفت.از جمله کسانی که نسبت به امام کاظم، سخن چینی می کرد، یحیی بن خالد (وزیرهارون) بود و این سعایت را از طریق جعفر بن محمد اشعث انجام می داد. به هارون گفت: من پیشتر از اخبار جعفر و مذهب او به تو می گفتم و نمی پذیرفتی، اینک این خبر را بشنو که:هیچ مالی از هیچ جا به جعفر نمی رسد مگر آنکه خمس آن را برای موسی بن جعفر(ع)می فرستد.هارون الرشید به سبب این گزارش، شبانه مامور فرستاد تا صحت گزارش را تحقیق کند. وقتی دروغ بودن آن آشکار شد، اطمینان هارون به جعفر زیادتر شد، ولی یحیی بن خالد پیوسته می کوشید تا پاپوشی برای جعفر درست کند و او را ساقط کند و ازاین رهگذر، ضربه اصلی را به امام کاظم(ع) بزند. امام، حتی از سعایت و سخن چینی بستگان خویش نیز در امان نبود. یکی از برادرانش (محمد بن جعفر که زیدی مذهب بود) روزی نزد هارون الرشید رفت و پس از سلام، گفت: فکر نمی کردم که روی زمین دوخلیفه باشد، تا آنکه برادرم موسی بن جعفر را دیدم، که به حضورش می آیند و به عنوان خلیفه بر او سلام می دهند.به نقل یحیی بن خالد، هارون الرشید پیش از آنکه امام کاظم(ع) را زندانی کند،در مدینه نزد قبر حضرت رسول(ص) رفت و خطاب به حضرت گفت: یا رسول الله! ازتصمیمی که گرفته ام عذر می خواهم! تصمیم گرفته ام موسی بن جعفر را زندانی کنم،چون می ترسم میان امت تو جنگ افروزی کند و خونها ریخته شود! فردای آن روز، فضل بن ربیع را برای دستگیری امام فرستاد، و امام را در حالی که به نماز ایستاده بود، دستگیر کرد و به زندان افکند.شخصیت والای امام کاظم(ع) ، چندان جاذبه دار و والا بود که دشمنان را به وحشت انداخته بود و با همه قدرت و امکاناتی که داشتند، در برابر عظمت او، احساس کوچکی و ضعف می کردند و جز زندانی کردن و محدود ساختن وی، راهی برای حفظ تاج وتخت خویش نداشتند. کیفیت دستگیری امام نیز نشان این وحشت است. امام را دست بسته از منزل خارج کردند و برای رد گم کردن، دو استر را کجاوه بستند که پوشیده بود و همراه هر یک، گروهی از نظامیان بودند، یکی را به سوی کوفه و دیگری را به سمت بصره روانه کردند، تا مردم نفهمند امام را کجا بردند.