ماهیت ملائکه در قرآن وتصورات ذهنی
الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلاً أُولِي أَجْنِحَةٍ مَّثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ» فاطر/1
اعراب پیش از اسلام کافر نبودند واعتقاد به خداوند یکتا داشتند وکعبه را خانه خدا میدانستند .آبائ واجداد حضرت رسول اکرم (ص) همه موحد بودند .جامعه دچار شرک وبت پرستی شده بود .بت ها را در کعبه جای داده بودند وهر قبیله ای برای خود سمبلی داشتند و آنها را در صفات شریک خدای یکتا قرار داده بودند.جامعه ضمن اعتقاد به خداوند بر پایه تصورات ذهنی باقی مانده از گذشتگان مشرک شده بود وعقاید شرک آلود بر جامعه مستولی بود ومجسمه های لات وعزی را واسطه تقرب به خدا میدانستند وبرای آنها از نام الله وعزیر استفاده میکردند وآنها را دخترا ن خدا می پنداشتند وملائکه را فرشته به شمائل زن تصور میکردند با بال دوگانه .کلمه فرشته وفرشته گان هم از همان تصورات ذهنی غلط اقوام قبل از اسلام در فرهنگ عامیانه مردم رسوخ کرده بود ,متاسفانه امروزه هم در کشور ما در ترجمه قرآن ملائکه را فرشته ترجمه میکنند . آیات15 الی 22 سوره زخرف به این مورد اشاره کرده است.خداوند متعال برای زدودن تخیلات ذهنی غلط در باره ملائکه واستفاده از تصورات ذهنی برای توجیه یک مطلب در قرآن بدون استناد به علم آن در قالب نامگذاری ملائکه در آیات 152 الی 157 سوره صافات و27 سوره نجم در عبارتی بسیار جذاب وعلمی به عنوان مثالی برای تصورات ذهنی غلط به انسان تذکر میدهد.ابتدا آیات 19 الی 23 سوره نجم را ملاحظه نمائیم.
أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى- وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى- أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنثَى- تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى- إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاء سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَلَقَدْ جَاءهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَى.به آن دو لات وعزی بنگرید ودیگری منات-برای شما پسر وبرای خدا دختر در نظر گرفته اید.چه تقسیم بندی نا جوری.اینها اسامی است که پدران شما وشما نامگذاری کرده اید.ما برای این اسمها دلیل وبرهانی نازل نکرده ایم و از تخیلات ذهنی گذشته گان به شما رسیده و.شما از تصورات ذهنی خود تبعیت میکنید ، در حالی که خداوند برای شما هدایت اورده ( شما را به واقعیت هدایت میکند. أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّى مگر انسان هر چه را در تصورات ذهنی خود بپروراند صاحبش میشود.با تصورات ذهنی به حقیقت آن موضوع نمی رسد.
وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاءُ وَيَرْضَى.چه بسا اسبابی (ملائکه) در آسمان هاوجود دارند که شفاعتی نمی توانند بکنند یا شفاعتشان به کاری نیاید.( در حیطه کاری آنها شفاعت قرار داده نشده.مگرپس از آنکه اراده خداوند بر رضایت وخشنودی قرار گیرد به کسی اذن دهد.ماهیت کاری ملک در مدیریت آسمان شفاعت نیست.هر ملکی یک ماموریت خاصی بر عهده دارد.جاذبه زمین یک امر وقانون خداوند است ویک ملک مامور دارد. إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنثَى.کسانیکه به آخرت ایمان ندارند ملائکه را با اسامی که تداعی زن بودن در آن مستتر است خطاب میکنند (مانند فرشته خواندن ملائکه متاسفانه گوئی در مفهوم این آیه هیچکدام از ما تا کنون تفکر نکرده ایم علی الرغم اشاره خداوند است که ملائکه را فرشته نامگذاری نکنید)- وَمَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا-وشما علم آن را ندارید واز تصورات ذهنی خود تبعیت میکنید - وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا-تصورات ذهنی برای رسیدن به واقعیت علمی یک موضوع راه به جائی نخواهید برد وسودی برای کشف واقعیت برای شما ندارد.حال آیه اول سوره فاطر را بررسی وبا علم روز مقایسه میکنیم تا مفهوم والا وعلمی ملائکه را در یابیم وبه عظمت اعجاز قرآن ایمان بیاوریم.اینکه برخی میگویند در قرآن تعریفی از ملائکه نشده این آیه را مرور کنند.
الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلاً أُولِي أَجْنِحَةٍ مَّثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ» فاطر/1
سپاس مخصوص خداوند باز کننده کائنات است (انبساط کیهان اولیه).او کسی است که زمانی که جهان مادی را باز کرد ملائکه ها در آن قرار داد به عنوان پیام آوران خداوند یا مجری دستورات خداوند در جهان مادی.آنها دارای قدرت های دو گانه ،سه گانه و چهار گانه هستند. این قدرت ها را هنگامیکه اراده کند وبخواهد افزایش میدهد .بدرستی که خداوند در کل جهان مادی قدرت بر تر را دارد .
چرا کلمه ملائکه ها را بکار بردم درصورتیکه ملائکه جمع است ،از مفهوم این کلمه در قرآن چنین استنباط میشود که یک گروه از ملائکه مستولیت یک موضوع خاصی را برعهده دارند .جبرئیل،میکائیل واسرافیل از جنس ملائکه نیستند ملائکه تحت فرمانروائی آنها یند.خداوند ملائکه را از آنها جدا میداند. مَن کَانَ عَدُوّا لِّلّهِ وَمَلآئِکَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِیلَ وَمِیکَالَ فَإِنَّ اللّهَ عَدُوٌّ لِّلْکَافِرِینَ -هرکس با خداوند وکارگذاران او، ملائکه ،رسولان،جبرئیل ومیکال دشمن باشند خداوند هم با آنها دشمن است.