جنّ از نگاه قرآن و عهدین
چکیده
جن، موجودی ناپیدا، دارای عقل و شعور، فهم و درک، مختار و مخیر است که میتواند راه زندگیاش را انتخاب کند و به راه راست یا منحرف برود؛ زیرا دارای اراده و مکلف به تکالیف الهی است و خداوندمتعال این موجود را قبل از انس خلق نموده است.
جن در قرآن بهصورت گسترده آمده، بهگونهای که به تمام ابعاد جن؛ ازجمله: خلقت، ویژگیها، اوصاف و… اشاره نموده است. اما در کتب مقدس تورات و انجیل، این امر بهطور محدود ذکر شده است و فقط وجود جن را تأیید کرده و اشاره کرده که برخی از افراد با اجنه ارتباط داشتهاند.
جنیان از نظر قرآن، موجوداتی نامرئی هستند که گاهی قابل رؤیت میشوند و انسان میتواند آنها را ببیند و قرآن تنها منبعی است که جن را بهعنوان یک موجود واقعی مانند انسان پذیرفته است و به دو دسته خوب و بد، صالح و فاسد تقسیم میکند و از نظر تکلیف و شایستگی مورد خطاب پروردگار قرار میگیرند. نگارنده در این مقاله، سعی کرده به مواردی که در عهدین آمده اشاره نماید و لذا درجایی که به این مقوله نپرداخته، نشان این است که کتب عهدین در آن زمینه سکوت کرده و چیزی را مطرح نکرده است.
مقدمه
خداوندمتعال در قرآنکریم از میان تمام مخلوقات، جن و انس را دو موجود با ارزش معرفی کرده است. در این کتاب الهی برای هرگروه، سورهای اختصاصی وجود دارد که بیانگر ویژگیهای آنان است که دیگر موجودات فاقد آن هستند و به اقتضای طبیعتشان از حواس بشر پوشیدهاند.
جن مانند انسان، مکلف به اعمال و در مقابل اعمالش مسئول و پاسخگو است. وی موجودی صاحب اراده است که از فرش الشیطان تا عرش الرحمان در خدمت امام مبین در میآید و گاه در خدمت ابلیس لعین چشم ما را بر روی بسیاری از حقایق و معارف دینی میبندد.
توصیف چنین موجودی به آسانی ممکن نیست؛ زیرا جهانی بسیارگسترده و پیچیده دارد و در تفکر و تصور عدهای خرافی و افسانهای یا نزدیک به آن است. اگر افراد به این موضوع با دید علمی و تحقیقی بنگرند، متوجه میشوند که جن نه تنها وجود دارد؛ بلکه مانند انسانها دارای عقل، شعور، فهم و درک است.
کتابهایی که در این زمینه نگارش شده یا اندک است و یا اینکه موضوع جن را با شیطان و ملک مطرح نمودهاند؛ ازجمله: معارف قرآن(محمدتقی مصباحیزدی)، قرآن در اسلام(علامه طباطبایی)، عالم الجن(سید جمیلی)، و… .
رویکرد مقاله، تطبیقی و با شیوۀ توصیفی و کتابخانهای پیش رفته است.
هدف از نگارش موضوع، پاسخگویی به چند سؤال است؛ ازجمله اینکه: آیا قبل از اسلام انسانها به وجود این موجود معتقد بودهاند؟ و آیا در کتب آسمانی نامی از آن آمده و اگر آمده، چگونه توصیف شده است؟