تحقیقی در باره عدل الهی

[نصرالله عاشق خداومولا]

شرور از دیدگاه شهید مطهری:


شر نمی تواند مخل براهین خدا شناسی باشد مگر آن که در مسائل مربوط به مبدا و معاد راه و روش عالمان طبیعی را در پیش گیریم،یعنی اگر عدل الهی و جواب و اشکالات آن را با مطالعه درباره پدیده های خلقت و نظامات جاری حل وفصل شود،در مواجه با مسائلی که در متن خلقت ،توجیه آن از نظر عدل و ظلم و نظام احسن مشکل است .
استاد مطهری وجود شر را مخل حکمت و عدالت خداوند نمی داند ،اما اگر چه هیچ چیز مخل وجود خداوند نیست و خداوند موجود است چه ما باشیم و چه نباشیم،ولی وجود شر می تواد مخل بحث معرفت شناسی باشد و هم چنین عدم توجیه مناسب شرور میتواند مخل معرفت معرفت شناسی باشد که مقدمات آن،حکمت خداوند یا قدرت مطلقه و یا صفت خیر خواهی او باشد.

[نصرالله عاشق خداومولا]

تئو دیسه لایب نیتس:


لفظ تئودیسه اختراع لایب نیتس و مرکب از دو کلمه یونانی "تئوس"به معنای خدا و "دیک"به معنای عادل است.تئودیسه بیان فنی است برای کوشش هایی که در جهت حل مشکل کلامی شر می انجامد و در اصطلاح به معنای "اثبات عدل خداوند "است.
روش لایب نیتس در اثبات عدل الهی:
روش وی،روش پیشینی است. حکمت خداوند در راس سیستم فکری او قرار دارد،بنابراین اگر از راه پیشینی در ورد عدل خداوند قضاوت کنیم ودلایل جواز خدا را بر شر اثبات کنیم مشکلی پیش نخواهد آمد،زیراهمین که شر واقع شده دلیلی است بر این که خدا آنرا مجاز دانسته است.

[نصرالله عاشق خداومولا]

معنی و ملاک عدل الهی:


عدالت در نظر لایب نیتس صفتی در کنار سایر صفات نیست،بلکه ترکیبی از حکمت و خیر خواهی او است.خداوند با علم مطلق خود به همه امور ممکن آگاه است و چون اراده وی همواره به خیر تعلق میگیرد،بهترین جهان ممکن را خلق می کند که عین عدالت است.

[نصرالله عاشق خداومولا]

شروراز دیدگاه لایب نیتس:


لایب نیتس از فیلسو فان اتمیست یا خوش بین است و در سیستم تئودیسه خویش میکوشد تا از طریق مفهوم" بهترین جهان ممکن" نشان دهد که نه تنها شرور در عالم با خوبی خداوند سازگار است ،بلکه لازمه وجود بهترین جهان ممکن نیز هست.

[نصرالله عاشق خداومولا]

نتیجه:


ذات باری تعالی که رحمان و رحیم و حکیم مطلق و فیاض علی الا طلاق است،نظام جهان را برمحور عدالت انشا نموده است،به این معنا که استحقاقهای یک موجود برای دریافت وجود یا کمالات وجود را به او عطا فرموده و همه ذات هستی در بهره مندی از این افاضه خداوندی یکسان و برابر باشند.
شبهاتی از جمله شرور بر عدل خداوند وارد ساختهاند که به را حتی رد میشوند،می گوییم خداوند انبیا را برای دو کار قرار داده است ،یکی کاری معنوی که مردم را از اسارت نفس خارج کنند که شیطان بزرگ است و مردم و ضعفا را از گیر ستمگران نجات بدهند .
حکومت اسلامی اقامه عدل می کند در عین حالی که معنوی ات را تصحیح می کند و ترویج میکند،و ما اگر تابع اسلام هستیم و تابع انبیا هستسم باید به این سیره مستمر آنها ایمان داشته باشیم .
بنا بر این با این طرز نگاه در می یابیم که خداوند عادل و قادر مطلق است و اگر شروری در این عالم وجود دارد بنا بر مصلحت است و برای این جهان لازم و ضروری است بطوریکه بدون آنها دنیا دچار اختلال و نابسامانی می شد.

[نصرالله عاشق خداومولا]

فهرست منابع:


1.آملی،محمد تقی،رساله صفات جمال و جلال،تهران
2. جوادی آملی،عبد الله،شرح حکمت متعالیه،ج2،الزهرا،1368
3.روح الله،خمینی،چهل حدیث،طه،1366
4.---------------،عدل از دیدگاه امام خمینی، امام (ره)،تهران،1387
5.-------------،صحیفه نور،فرهنگ وارشاد اسلامی،تهران،1368
6.-------------،ولایت فقیه،امام(ره)،1376
7.رضایی،مهین،تئودیسه و عدل الهی،گلستان،1380
8. ری شهری،محمد،عدل در جهان بینی توحید،مهر،قم،بی تا
9.سبحانی،جعفر،منشور عقاید امامیه،امام صادق(ع)،قم،1376
.طوسی،نصیر الدین،اخلاق ناصری،فراهانی،تهران،134410
.فروغی،محمد علی،سیر حکمت در اروپا،دلارنگ،تهران،138411
کلینی،شرح اصول کافی،ترجمه،محمد باقر کمره ای،مطالعات تحقیقات فرهنگی،1366.12
مدرس موسوی بهبهانی،علی،معارف اسلامی،تهران،1365.13
. مسجد جامعی،علیرضا،پژوهشی در معارف امامیه،فرهنگ و ارشاد اسلامی،تهران،138014
.مطهری،مرتضی،عدل الهی،حسینیه ارشاد،تهران،134915
16.----------------،مجموعه آثار،ج1،صدرا،1387