آیا غیر از امامان معصوم(ع)، افراد دیگری میتوانند دارای عصمت باشند؟
در فرهنگ عقاید، آن که دارای مقام عصمت است، "معصوم" نامیده می شود. معصوم کسی است که به واسطه ی لطف مخصوص خدا از هرگونه آلودگی به گناه و کارهای زشت و ناپسند امتناع می کند و از کوچک ترین اشتباه، خطا و فراموشی به دور است. البته چنین حالتی، نه از روی جبر و بی اختیاری، بلکه توأم با امکان و اختیار توانمندی در انجام گناه و اشتباه است. آنچه باعث می شود که اختیار نسبت به انجام اشتباهات هرگز به ارتکاب خطا و گناهان نینجامد، وجود عواملی چند در شخص معصوم است: "علم حقیقی به واقعیت امور بد و نیک"، "تأیید و توفیق ویژه از سوی خدا" و "بهره مندی از روح القدس"؛روحی مقدس و مطهر که همراه همیشگی معصوم است و ... .
غیر از پیامبران الاهی و چهارده معصومی که در اسلام معرفی شده اند، شخص دیگری معصوم نیست؛ زیرا دلیلی وجود ندارد تا اثبات کند دیگران نیز از "روح القدس" برخوردارند.
اما توجه به این نکته ی بسیار مهم نیز لازم است که عدم عصمت شخصیت های با عظمتی مانند: حضرت اباالفضل، حضرت ابوطالب پدر امیرالمؤمنین (ع) ، مادران مطهر و پاک معصومین، حضرت علی اکبر و ... ، به معنای گناهکار بودن آنان نیست، بلکه اینان فراتر از "عدالت" و پایین تر از "عصمت" اند.
اصولاً در فرهنگ ارزشیابی اسلام با سه واژه به ارزیابی شخصیت مثبت انسان ها می پردازند:
1. عدالت: داشتن حالت روحی پیشتازی در انجام واجبات و ترک گناهان.
در این رتبه، صرف عمل به واجب و ترک حرام کفایت می کند و اگر از گناه کبیره اجتناب گردید و بر گناهان صغیره اصراری نشود به "عدالت" منتهی می گردد.
2. عظمت: فراتر از عدالت است و صاحب آن دارای روحی درخشنده و نورانی است و در زمره ی بندگان صالح خدا محسوب می گردد.
3.عصمت: صاحب آن از کوچک ترین اشتباه و خیال و توهم گناه و خطا به دور است. لازمه این مقام – بر اساس روایات متعدد – بهره مندی از روح القدس است.