توبه آغوش رحمت

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

شرابخواری

سازنده ی شراب و بانی شرابخواری به طوری که از معارف اسلامی استفاده می شود ابلیس است.
من فکر نمی کنم زیان و ضرر و خسارت شرابخواری حتی بر شرابخوار پوشیده باشد.
شراب و هر مست کننده ای، ضربه ی هولناکی به عقل و قدرت تفکر انسان می زند، و به صورت تدریجی فرد را تبدیل به موجود عاطل و باطلی می کند.
تبدیل هر نعمتی از نعمت های طبیعی حق که برای قوت ابدان، و قدرت بر عبادت حق و خدمت به خلق آفریده شده به شراب و هر مایه ی مست کننده، خیانتی بزرگ و کاری ناپسند و گناهی عظیم است.
فروش انگور و خرما و سایر نعمت ها به شراب ساز، معامله ای حرام، و برنامه ای است ناپسند و مبارزه با خدا و انسانیت است.
ساختن و حمل کردن و فروختن و واسطگی برای فروش و کارگری در این
ص:358
________________________________________
1- 1) - غرر الحکم: 460، الخیانه، حدیث 10521؛ تفسیر معین: 96.
2- 2) - اختصاص: 231؛ بحار الأنوار: 72 / 172، باب 58، حدیث 11.
زمینه و خوردن شراب، همه و همه حرام و موجب غضب حق، و باعث ورود به عذاب سخت الهی در روز قیامت است.
« یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا اَلْخَمْرُ وَ اَلْمَیْسِرُ وَ اَلْأَنْصٰابُ وَ اَلْأَزْلاٰمُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ اَلشَّیْطٰانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمٰا یُرِیدُ اَلشَّیْطٰانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ اَلْعَدٰاوَهَ وَ اَلْبَغْضٰاءَ فِی اَلْخَمْرِ وَ اَلْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اَللّٰهِ وَ عَنِ اَلصَّلاٰهِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ» (1).
ای اهل ایمان! مایه ی مست کننده و قمار و بت پرستی و تیرهای گروبندی، ناپاکی و از عمل شیطان است، از همه ی آنها اجتناب کنید باشد که رستگار گردید.
شیطان می خواهد با شراب و قمار بین شما دشمنی و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز باز دارد، آیا از این گناهان با این ضررهای سنگینش دست برمی دارید؟ !
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
شارِبُ الْخَمْرِ لَا تُصَدِّقُوهُ اِذَا حَدَّثَ، وَ لا تُزَوِّجُوهُ اِذَا خَطَبَ، وَ لا تَعُودُوهُ اِذا مَرِضَ، وَ لا تُحْضِرُوهُ اِذَا مَاتَ، وَ لا تَأْمَنُوهُ عَلیٰ اَمانَهٍ (2).
گفتار مشروبخوار را تصدیق نکنید، چون به خواستگاری آمد دختر به او ندهید، وقتی بیمار شد از او عیادت ننمایید، چون مرد به تشییع جنازه اش نروید و بر امانت به او اطمینان نکنید.
و نیز فرمودند:
ص:359
________________________________________
1- 1) - مائده ( 5) : 90 - 91.
2- 2) - وسائل الشیعه: 25 / 312، باب 11، حدیث 31988؛ بحار الأنوار: 76 / 127، باب 86، حدیث 7.
یَخْرُجُ الْخَمّارُ مِنْ قَبْرِهِ مَکْتُوبٌ بَیْنَ عَیْنَیْهِ: آیِسٌ مِنْ رَحْمَهِ اللّٰهِ (1).
مشروبخوار در قیامت از قبرش بیرون می آید، بر پیشانیش نوشته شده: مأیوس از رحمت خداست!
رسول حق صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
اَلْخَمْرُ اُمُّ الْفَواحِشِ، وَ اَکْبَرُ الْکَبائِرِ (2).
شراب ریشه ی همه ی گناهان و بزرگترین گناه کبیره است.
رسول خدا فرمودند:
لَعَنَ اللّٰهُ الْخَمْرَ وَ عاصِرَها وَ غَارِسَها وَ شارِبَها وَ ساقِیَها وَ بائِعَها وَ مُشْتَرِیَها وَ آکِلَ ثَمَنِها وَ حامِلَها وَ الْمَحْمُولَهَ اِلَیْهِ (3).
خداوند شراب و گیرنده ی آن، و کارنده و خورنده و ساقی و فروشنده و خریدار و خورنده ی مال و حمل کننده و کسی که آن را به سوی او حمل می کنند، همه و همه را لعنت کرده است!
رسول خدا در روایت بسیار مهمی فرموده اند:
مَنْ کانَ یُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلَا یَجْلِسْ عَلیٰ مائِدَهٍ یُشْرَبُ عَلَیْهَا الْخَمْرُ (4).
کسی که ایمان به خدا و روز قیامت دارد بر سفره ای که کنارش شراب می خورند ننشیند!
ص:360
________________________________________
1- 1) - تفسیر معین: 123.
2- 2) - کنز العمال: 13182.
3- 3) - امالی صدوق: 424، المجلس السادس و الستون، حدیث 1؛ بحار الأنوار: 76 / 126، باب 86، حدیث 5.
4- 4) - خصال: 1 / 163، حدیث 215؛ وسائل الشیعه: 2 / 50، باب 16، حدیث 1450؛ بحار الأنوار: 79 / 129.
مفضل می گوید: از حضرت صادق علیه السلام پرسیدم چرا خداوند مست کننده را حرام کرده؟
فرمودند: برای زیان و فسادی که دارد، رعشه ی بدن نصیب مشروبخوار است، نور قلب و جان و قیافه اش از بین می رود، مردانگی اش نابود می شود، جرأت بر انجام محرمات پیدا می کند، خونریز می گردد، زناکار می شود، به محرمش در حالی که او را بجا نمی آورد تجاوز می کند، به شرابخوار اضافه نمی شود مگر تمام بدیها و زشتی ها

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

سبّ و ناسزا

بد گفتن و فحش دادن و ناسزای به مردم، کمال بی ادبی و عملی دور از اخلاق، و برنامه ای خلاف وزانت و وقار و درستی و دینداری است.
قرآن مجید به مردم مؤمن اجازه ی سب و ناسزا حتی به دشمنان خدا نمی دهد. و روایات و احادیث از ناسزا گفتن به مردم و حیوانات و عناصر و اشیا نهی کرده اند.
« وَ لاٰ تَسُبُّوا اَلَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ فَیَسُبُّوا اَللّٰهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ. . .» (2).
شما ای اهل ایمان، به آنان که غیر خدا را به عنوان معبود می خوانند دشنام ندهید، که آنان هم در پاسخ شما از روی جهالت و نادانی به خدا ناسزا
ص:361
________________________________________
1- 1) - عن عبد الرحمن بن سالم عن المفضل قال: قلت لأبی عبد اللّٰه علیه السلام: لم حرم اللّٰه الخمر؟ قال: حرم اللّٰه الخمر لفعلها و فسادها؛ لأن مدمن الخمر تورثه الارتعاش، و تذهب بنوره، و تهدم مروته، و تحمله علی أن یجترئ علی ارتکاب المحارم و سفک الدماء و رکوب الزنا و لا یؤمن إذا سکر أن یثب علی حرمه و هو لا یعقل ذلک، و لا یزید شاربها إلا کل شر. علل الشرایع: 2 / 476، باب 224، حدیث 2؛ بحار الأنوار: 76 / 133، باب 86، حدیث 21.
2- 2) - انعام ( 6) : 108.
می گویند.
رسول اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
لَا تَسُبُّوا النّاسَ فَتَکْسِبُوا الْعَداوَهَ بَیْنَهُمْ (1).
به مردم دشنام ندهید که محصولش کسب دشمنی بین ایشان است.
و نیز آن حضرت فرمودند:
سِبابُ الْمُؤْمِنِ فُسُوقٌ، وَ قِتالُهُ کُفْرٌ، وَ اَکْلُ لَحْمِهِ مِنْ مَعْصِیَهِ اللّٰهِ (2).
دشنام به مؤمن بدکاری است، جنگ با او کفر و بدگویی پشت سرش معصیت خداست.
در کلامی عجیب فرمودند:
لَا تَسُبُّوا الشَّیْطانَ، وَ تَعَوَّذُوا بِاللّٰهِ مِنْ شَرِّهِ (3).
به شیطان دشنام ندهید، از شرش به خدا پناه ببرید.
و فرمودند:
لَا تَسُبُّوا الرِّیاحَ، فَاِنَّها مَأْمُورَهٌ، وَ لا تَسُبُّوا الْجِبالَ وَ لا السَّاعاتِ وَ لا الْاَیّامَ وَ لا اللَّیالِیَ فَتَاْثَمُوا وَ تَرْجِعْ اِلَیْکُمْ (4).
به باد دشنام ندهید که مأمور حق است، به کوهها و ساعت ها و روزها و شبها ناسزا مگویید که گناه می کنید و زیان گناهش به خود شما باز می گردد!
ص:362
________________________________________
1- 1) - کافی: 2 / 360، باب السباب، حدیث 3؛ بحار الأنوار: 72 / 163، باب 57، حدیث 34.
2- 2) - من لا یحضره الفقیه: 4 / 418، من ألفاظ رسول اللّٰه ( ص) ، حدیث 5913؛ ثواب الأعمال: 240؛ بحار الأنوار: 72 / 148، باب 57، حدیث 6.
3- 3) - کنز العمال: 2120.
4- 4) - علل الشرایع: 2 / 577، باب 383، حدیث 1؛ بحار الأنوار: 57 / 9، باب 29، حدیث 8

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

اسراف

زیاده روی در خوراک و پوشاک، زیاده روی در معاشرت و محبت، زیاده روی در عشق به دنیا، زیاده روی در بذل و بخشش، همه و همه از مصادیق اسراف و از نظر قرآن مجید و روایات، عملی مذموم و کاری ناپسند است.
اسراف در حدی زشت است که خداوند متعال در قرآن مجید اعلام کرده که مسرفین را دوست ندارد.
« کُلُوا وَ اِشْرَبُوا وَ لاٰ تُسْرِفُوا إِنَّهُ لاٰ یُحِبُّ اَلْمُسْرِفِینَ» (1).
بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید، همانا خداوند اهل اسراف را دوست ندارد.
اسرافکار، و ریخت و پاش دار، و مال تلف کن و ثروت بر باد ده در اصطلاح قرآن مجید مبذر است، و مبذران برادران شیاطین هستند:
« إِنَّ اَلْمُبَذِّرِینَ کٰانُوا إِخْوٰانَ اَلشَّیٰاطِینِ وَ کٰانَ اَلشَّیْطٰانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً» (2).
اسرافکاران و تلف کنندگان مال برادران شیاطینند، و شیطان است که نسبت به پروردگارش ناسپاس است.
و نیز آن حضرت فرمودند:
اِنَّ مِنَ السَّرَفِ اَنْ تَأْکُلَ کُلَّ مَا اشْتَهَیْتَ (3).
ص:363
________________________________________
1- 1) - اعراف ( 7) : 31.
2- 2) - اسراء ( 17) : 27.
3- 3) - مجموعه ی ورّام: 2 / 229.
از اسراف، خوردن هر چیزی است که به آن میل داری.
امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:
اِنَّ لِلسَّخاءِ مِقْداراً فَاِنْ زادَ عَلَیْهِ فَهُوَ سَرَفٌ (1).
برای سخاوت اندازه ای است، اگر از اندازه بگذرد اسراف است.
امام علی علیه السلام فرمودند:
وَیْحَ الْمُسْرِفِ، مَا اَبْعَدَهُ عَنْ صَلَاحِ نَفْسِهِ وَ اسْتِدْراکِ اَمْرِهِ (2)!
وای بر مسرف چه دور است از صلاح وجودش، و درک زندگی و حیاتش!
امام صادق علیه السلام فرمودند:
لِلْمُسْرِفِ ثَلَاثُ عَلاماتٍ: یَشْتَری مَا لَیْسَ لَهُ، وَ یَلْبِسُ مَا لَیْسَ لَهُ، وَ یَأْکُلُ مَا لَیْسَ لَهُ (3).
برای مسرف سه نشانه است: می خرد و می پوشد و می خورد آنچه را که در شأن او نیست.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
اِنَّ الْقَصْدَ اَمْرٌ یُحِبُّهُ اللّٰهُ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ اِنَّ السَّرَفَ یُبْغِضُهُ اللّٰهُ، حَتّی طَرْحَکَ النَّواهَ، فَاِنَّها تَصْلُحُ لِشَیْءٍ وَ حَتّی صَبَّکَ فَضْلَ شَرابِکَ (4).
ص:364
________________________________________
1- 1) - أعلام الدین: 313؛ بحار الأنوار: 75 / 377، باب 29، حدیث 3.
2- 2) - غرر الحکم: 359، الفصل الأول ذم الأسراف، حدیث 8132؛ تفسیر معین: 146.
3- 3) - خصال: 1 / 121، حدیث 113؛ بحار الأنوار: 69 / 206، باب 106، حدیث 7.
4- 4) - کافی: 4 / 52، باب فضل القصد، حدیث 2؛ بحار الأنوار: 68 / 346، باب 86، حدیث 10.
همانا میانه روی واقعیتی است که خداوند عز و جل آن را دوست داد، و مسرف را دشمن است، اسراف تا جایی است که هسته ی خرمای خورده شده را که شایسته ی کاشتن است دور بیندازی، و زیادی آبی که در اختیار داری به زمین بریزی!
حضرت علی علیه السلام فرمودند:
مَنْ کانَ لَهُ مالٌ فَاِیّاهُ وَ الْفَسادَ، فَاِنَّ اِعْطائِکَ الْمالَ فِی غَیْرِ وَجْهِهِ تَبْذِیرٌ وَ اِسْرافٌ، وَ هُوَ یَرْفَعُ ذِکْرَ صاحِبِهِ فِی النّاسِ، وَ یَضَعُهُ عِنْدَ اللّٰهِ (1).
کسی که دارای ثروت است بر او باد از فساد، همانا تبذیر و اسراف این است که ثروت خود را در غیر جهت معینش خرج کنی، این گونه خرج بیهوده و بی رویه نام صاحب ثروت را بین مردم بلند مرتبه می کند و نزد خداوند پست می نماید

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

غِشّ

نیرنگ زدن به مردم در هر برنامه ای، و گول زدن آنان در معاملات، مثل اینکه جنس عیب دار را به جای جنس سالم به آنان فروختن، و خلاصه حیله گری نسبت به مردم در همه ی امور مصداق غش است.
مصادیق غش در قرآن مجید به خصوص در آیات مربوط به امور اقتصادی زیاد آمده، و روایات هم برای این برنامه ی ضد انسانی باب مفصلی را باز کرده اند.
بدون تردید غش از نظر قرآن و معارف الهیه عملی حرام، و کاری غیر مشروع، و خیانت به مردم است.
از رسول خدا روایت شده:
ص:365
________________________________________
1- 1) - تحف العقول: 185؛ بحار الأنوار: 75 / 96، باب 17، حدیث 2.
اَلْمُسْلِمُ اَخُو الْمُسْلِمِ، وَ لا یَحِلُّ لِمُسْلِمٍ اِذا باعَ مِنْ اَخِیهِ بَیْعاً فِیهِ عَیْبٌ اَنْ لَا یُبَیِّنَهُ (1).
مسلمان برادر مسلمان است، بر مسلمان حلال نیست زمانی که جنس عیب داری را می فروشد عیبش را به خریدار نگوید.
و نیز فرمودند:
مَنْ غَشَّ الْمُسْلِمینَ حُشِرَ مَعَ الْیَهُودِ یَوْمَ الْقِیامَهِ، لاَِنَّهُمْ اَغَشُّ النّاسِ لِلْمُسْلِمینَ (2).
کسی که به مسلمانان نیرنگ بزند در قیامت با یهود محشور می شود، زیرا یهودیان خائن ترین مردم جهان نسبت به مسلمانانند.
رسول الهی صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
مَنْ باعَ عَیْباً لَمْ یُبَیِّنْهُ لَمْ یَزَلْ فِی مَقْتِ اللّٰهِ، وَ لَمْ تَزَلِ الْمَلَائِکَهُ تَلْعَنُهُ (3).
کسی که جنسی را بفروشد و عیبش را نگوید دائم در خشم خداست، و پیوسته فرشتگان او را لعنت می کنند!
حضرت علی علیه السلام فرمودند:
مَنْ غَشَّ النّاسَ فِی دِینِهِمْ فَهُوَ مُعانِدٌ للّٰهِ ِ وَ رَسُولِهِ (4).
کسی که به مردم در دینشان نیرنگ بزند، دشمن خدا و رسول خداست.
و نیز فرمودند:
ص:366
________________________________________
1- 1) - تفسیر معین: 374.
2- 2) - من لا یحضره الفقیه: 3 / 273، باب الإحسان و ترک الغش فی البیع، حدیث 3987.
3- 3) - کنز العمال: 9501.
4- 4) - غرر الحکم: 86، الدین هو الملاک، حدیث 1436.
اِنَّ اَعْظَمَ الْخِیَانَهِ خِیَانَهُ الْاُمَّهِ، وَ افْظَعَ الْغِشِّ غِشُّ الْاَئِمَّهِ (1).
همانا بزرگ ترین خیانت، خیانت نسبت به امت و زشت ترین نیرنگ، نیرنگ با پیشوایان است

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

ربا

وام دادن به مردم به قصد زیاده گرفتن از آنان، و اضافه دادن جنس پست در برابر کم گرفتن جنس مرغوب، مانند معامله کردن گندم یا برنج یا خرمای پست با عالی آن به مثل ده کیلو به هشت کیلو از مصادیق ربا و عملی حرام و از گناهان کبیره است که خداوند در قرآن مجید به آلوده ی به آن، وعده ی عذاب قطعی داده است.
« یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللّٰهَ وَ ذَرُوا مٰا بَقِیَ مِنَ اَلرِّبٰا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ * فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اَللّٰهِ وَ رَسُولِهِ. . .» (2).
ای اهل ایمان! خدا را پروا کنید، و آنچه از ربا در نزد شماست اگر مؤمن هستید واگذارید، اگر از ربا دست برندارید جنگ با خدا و رسولش را اعلام کنید!
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
شَرُّ الْمَکاسِبِ کَسْبُ الرِّبا (3).
بدترین کسب ها، کسب ربایی است.
ص:367
________________________________________
1- 1) - نهج البلاغه: 605، نامه ی 26؛ بحار الأنوار: 33 / 528، باب 29، حدیث 719.
2- 2) - بقره ( 2) : 278 - 279.
3- 3) - من لا یحضره الفقیه: 4 / 377، من ألفاظ رسول اللّٰه ( ص) ، حدیث 5775؛ وسائل الشیعه: 18 / 122، باب 1، حدیث 23282.
و نیز فرمودند:
مَنْ اَکَلَ الرِّبا مَلَأَ اللّٰهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَطْنَهُ مِنْ نارِ جَهَنَّمَ بِقَدْرِ مَا اَکَلَ، وَ اِنِ اکْتَسَبَ مِنْهُ مَالاً لَا یَقْبَلِ اللّٰهُ مِنْهُ شَیْئاً مِنْ عَمَلِهِ، وَ لَمْ یَزَلْ فِی لَعْنَهِ اللّٰهِ وَ الْمَلَائِکَهِ ما کانَ عِنْدَهُ قِیراطٌ (1).
کسی که ربا بخورد، به اندازه ای که خورده خداوند شکمش را از آتش جهنم پر کند و اگر از طریق ربا مال اندوزی نماید خداوند چیزی از عملش قبول نمی کند، و اگر قیراطی از ربا نزد او باشد پیوسته در لعنت خدا و فرشتگان است.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
دِرْهَمُ رِبَا اَعْظَمُ عِنْدَ اللّٰهِ مِنْ سَبْعِینَ زِنْیَهً بِذاتِ مَحْرَمٍ فِی بَیْتِ اللّٰهِ الْحَرامِ (2).
یک درهم ربا نزد خدا عظیم تر از هفتاد زنا با مَحرم در بیت اللّٰه الحرام است!
و آن حضرت فرمودند:
اِنَّ اللّٰهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَعَنَ آکِلَ الرِّبا وَ مُؤْکِلَهُ وَ کاتِبَهُ وَ شاهِدَیْهِ (3).
خداوند عز و جل خورنده و خوراننده و نویسنده و شاهد بر ربا را لعنت کرده است.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

علل هلاکت

قرآن مجید در بسیاری از آیات از هلاکت امت ها، به وسیله ی عذابهای گوناگون و علل هلاکتشان سخن به میان آورده.
ص:368
________________________________________
1- 1) - ثواب الأعمال: 285، عقاب مجمع عقوبات الأعمال؛ بحار الأنوار: 73 / 364، باب 67، حدیث 30.
2- 2) - عوالی اللئالی: 2 / 136، حدیث 374؛ بحار الأنوار: 100 / 117، باب 5، حدیث 13.
3- 3) - من لا یحضره الفقیه: 4 / 8، باب ذکر جمل من مناهی النبی ( ص) ، حدیث 4968؛ بحار الأنوار: 100 / 116، باب 5، حدیث 8.
توجه به آن آیات که در اکثر سوره های قرآن آمده، عالی ترین زمینه ی رشد و تربیت و دوری از علل هلاکت را به انسان می دهد.
قرآن مجید ظلم به خود، ظلم به دیگران، اسراف، کفر و انکار حق، فسق، طغیان، و غفلت و جرم را از علل هلاکت امت های گذشته بیان می کند(1).
پیامبر اسلام فرمودند:
اَمَّا الْمُهْلِکاتُ: فَشُحٌّ مُطاعٌ، وَ هَوًی مُتَّبِعٌ، وَ اِعْجابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ (2).
اما هلاک کننده ها: بخلی است که دنبال شود، و هوای نفسی است که پیروی گردد، و نیز خودبینی انسان است.
و نیز فرمودند:
اِنَّ الدّینارَ وَ الدِّرْهَمَ اَهْلَکا مَنْ کانَ قَبْلَکُم وَ هُما مُهْلِکاکُمْ (3).
دینار و درهم و مال و ثروت، گذشتگان شما را هلاک کرد، و هلاک کننده ی شما هم هست.
حضرت علی علیه السلام فرمودند:
ص:369
________________________________________
1- 1) - به ترتیب عناوین - آل عمران ( 3) : 117 «مَثَلُ مٰا یُنْفِقُونَ فِی هٰذِهِ اَلْحَیٰاهِ اَلدُّنْیٰا کَمَثَلِ رِیحٍ فِیهٰا صِرٌّ أَصٰابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَکَتْهُ وَ مٰا ظَلَمَهُمُ اَللّٰهُ وَ لٰکِنْ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ» ؛ یونس ( 10) : 13 «وَ لَقَدْ أَهْلَکْنَا اَلْقُرُونَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَمّٰا ظَلَمُوا وَ جٰاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنٰاتِ وَ مٰا کٰانُوا لِیُؤْمِنُوا کَذٰلِکَ نَجْزِی اَلْقَوْمَ اَلْمُجْرِمِینَ» ؛ انبیاء ( 21) : 9 «ثُمَّ صَدَقْنٰاهُمُ اَلْوَعْدَ فَأَنْجَیْنٰاهُمْ وَ مَنْ نَشٰاءُ وَ أَهْلَکْنَا اَلْمُسْرِفِینَ» ؛ انبیاء ( 21) : 6 «مٰا آمَنَتْ قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْیَهٍ أَهْلَکْنٰاهٰا أَ فَهُمْ یُؤْمِنُونَ» ؛ اسراء ( 17) : 16 «وَ إِذٰا أَرَدْنٰا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَهً أَمَرْنٰا مُتْرَفِیهٰا فَفَسَقُوا فِیهٰا فَحَقَّ عَلَیْهَا اَلْقَوْلُ فَدَمَّرْنٰاهٰا تَدْمِیراً» ؛ حاقه ( 69) : 5 «فَأَمّٰا ثَمُودُ فَأُهْلِکُوا بِالطّٰاغِیَهِ» ؛ انعام ( 6) : 131 «ذٰلِکَ أَنْ لَمْ یَکُنْ رَبُّکَ مُهْلِکَ اَلْقُریٰ بِظُلْمٍ وَ أَهْلُهٰا غٰافِلُونَ» ؛ دخان ( 44) : 37 «أَ هُمْ خَیْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَکْنٰاهُمْ إِنَّهُمْ کٰانُوا مُجْرِمِینَ» .
2- 2) - خصال: 1 / 84، حدیث 12؛ بحار الأنوار: 67 / 6، باب 41، حدیث 3.
3- 3) - کافی: 2 / 316، باب حب الدنیا و الحرص علیها، حدیث 6؛ مشکاه الأنوار: 126، الفصل السادس فی الغنی و الفقر.
مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْیِهِ هَلَکَ (1).
کسی که در رأی و نظرش استبداد به خرج داد، و از قواعد الهی و مردم عاقل نظرخواهی نکرد هلاک شد.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
هَلَکَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْ قَدْرَهُ (2).
کسی که قدر و اندازه ی خود را نشناخت و به موقعیت و موقف خود آگاه نشد به هلاکت رسید.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
یُهْلِکُ اللّٰهُ سِتّاً بِسِتٍّ: الْاُمَراءَ بِالْجَوْرِ، وَ الْعَرَبَ بِالْعَصَبِیَّهِ، وَ الدَّهاقِینَ بِالْکِبْرِ، وَ التُّجارَ بِالْخِیانَهِ، وَ اَهْلَ الرُّسْتاقِ بِالْجَهْلِ، وَ الْفُقَهاءَ بِالْحَسَدِ (3).
خداوند شش طایفه را به شش چیز هلاک می کند: حکمرانان را به ستم، عرب را به تعصب، رؤسا را به تکبر، تاجران را به خیانت، روستاییان را به نادانی و فقیهان را به حسد

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

کبر

خود بزرگ بینی از اوصاف شیطان، و باعث ایستادن در برابر خواسته های حق، و حقوق مردم و خوار شمردن دیگران است.

کبر در برابر حق، شیطان را از سجده بر آدم بازداشت و او را به لعنت ابد، و خروج از حریم فرشتگان، و استحقاق عذاب دائم قیامت دچار کرد.

ص:370

---

1- 1) - نهج البلاغه: 799، حکمت 161.

2- 2) - غرر الحکم: 233، عرفان القدر، حدیث 4677.

3- 3) - کشف الغمه: 2 / 206؛ بحار الأنوار: 75 / 207، باب 23، حدیث 67.

متکبر چه کبرش نسبت به خداوند و انبیا و قرآن و امامان باشد، و چه کبرش در برابر مردم که شاید همه ی آنها از او برتر باشند ظهور کند، عمله ی شیطان و همرنگ ابلیس و ملعون و مطرود از رحمت حق است.

همان طور که ابلیس به فرموده ی قرآن(1)از مقام و مرتبه ی بلندش به خاطر کبرش در برابر حق سقوط کرد، انسان متکبر هم از مرتبه ی انسانیت و مقام آدمیت سقوط می کند.

قرآن مجید گرفتاران به کبر، و دارندگان روحیه ی استکباری را مستحق عذاب دردناک قیامت می دادند:

«. . . وَ أَمَّا اَلَّذِینَ اِسْتَنْکَفُوا وَ اِسْتَکْبَرُوا فَیُعَذِّبُهُمْ عَذٰاباً أَلِیماً وَ لاٰ یَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ وَلِیًّا وَ لاٰ نَصِیراً» (2).

و اما آنان که از بندگی خدا امتناع کردند، و آلوده به کبر و خودپسندی شدند، و نسبت به عبادت حق تکبر ورزیدند، خداوند آنان را به عذاب دردناک معذب خواهد کرد، جز خدا کسی را یار و یاور نخواهند یافت.

قرآن مجید اهل استکبار را از حریم محبت خدا خارج دانسته، و این طایفه را مبغوض و منفور حق معرفی می کند:

«. . . إِنَّهُ لاٰ یُحِبُّ اَلْمُسْتَکْبِرِینَ» (3).

همانا خداوند اهل تکبر را دوست ندارد.

در قیامت با عتاب شدیدی به متکبرین دستور داده می شود وارد ابواب جهنم شوید.

ص:371

---

1- 1) - اعراف ( 7) : 13.

2- 2) - نساء ( 4) : 173.

3- 3) - نحل ( 16) : 23.

« اُدْخُلُوا أَبْوٰابَ جَهَنَّمَ خٰالِدِینَ فِیهٰا فَبِئْسَ مَثْوَی اَلْمُتَکَبِّرِینَ» (1).

وارد ابواب دوزخ شوید که در آنجا همیشگی هستید، جهنم برای اهل کبر جایگاه بدی است.

رسول حق صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:

اِجْتَنِبُوا الْکِبْرَ، فَاِنَّ الْعَبْدَ لَا یَزالُ یَتَکَبَّرُ حَتّی یَقُولَ اللّٰهُ عَزَّ وَ جَلَّ: اکْتُبُوا عَبْدِی هٰذا فِی الْجَبّارِینَ(2).

از کبر اجتناب نمایید، هر آینه عبد پیوسته تکبر می ورزد تا خداوند می گوید: نام این بنده ی مرا در طایفه ی گردنکشان بنویسید.

علی علیه السلام فرمودند:

اِیّاکَ وَ الْکِبْرَ، فَاِنَّهُ اَعْظَمُ الذُّنُوبِ، وَ اَلْأَمُ الْعُیوبِ، وَ هُوَ حِلْیَهُ اِبْلِیسَ(3).

از کبرورزی بپرهیز، که اعظم گناهان و پست ترین عیب هاست، کبر زینت ابلیس است.

و نیز فرمودند:

عَجِبْتُ لاِبْنِ آدَمَ، اَوَّلُهُ نُطْفَهٌ، وَ آخِرُهُ جِیفَهٌ، وَ هُوَ قائِمٌ بَیْنَهُما وِعاءً لِلْغائِطِ، ثُمَّ یَتَکَبَّرُ(4).

از فرزند آدم در شگفتم، ابتدایش نطفه و پایانش مرداری بدبو، و بین ابتدا

ص:372

---

1- 1) - غافر ( 40) : 76.

2- 2) - کنز العمال: 7729.

3- 3) - غرر الحکم: 309، الکبر و ذمه، حدیث 7124؛ تفسیر معین: 168.

4- 4) - علل الشرایع: 1 / 275، باب 184، حدیث 2؛ وسائل الشیعه: 1 / 334، باب 18، حدیث 880؛ بحار الأنوار: 70 / 234، باب 130، حدیث 33.

و پایانش ظرف نجاست است، آنگاه تکبر می ورزد!

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به همه اعلام می کند:

إِیّاکمْ وَ الْکِبْرَ، فَاِنَّ اِبْلِیسَ حَمَلَهُ الْکِبْرُ عَلَی تَرْکِ السُّجُود لاِدَمَ(1).

از کبر ورزیدن بپرهیزید، همانا این صفت زشت، ابلیس را بر آن داشت که بر خلاف دستور حق به آدم سجده نکند.

مواردی که در صفحات گذشته نگاشته شد نشان دهنده ی تمام زشتی ها نیست، بلکه نمونه ای از پلیدیهاست که گاهی وجود برخی از آنها در انسان موجب خواری دنیا و عذاب آخرت است.

قسمتی دیگر از زشتی های معنوی که آلوده بودن به آنها باطن انسان را از چهره ی زشت ترین حیوانات زشت تر می کند و همان باطن خودش را در قیامت از چهره ی ظاهر انسان نشان می دهد عبارت است از: تشبه به بیگانگان، ماندن در جهل و نادانی، فساد در نسل، فساد در اقتصاد، بدعتگذاری، غرور، عجز و تنبلی، سرقت، قتل نفس، تقلید حرام، بدگمانی به دیگران، بدگمانی به حق، وسوسه، پستی و لئامت، فتنه گری، سخن چینی، شرک، آرزوی بی جا، عجله، قساوت قلب، لجاجت، جدال، غنا، اختلاف، گروه گرایی، قهر و جدایی، تعصب بی جا، طمع، تجسس در عیوب مردم، حرص، زنا، حسد، حبس حقوق پدر و مادر و زن و فرزند و سایر مردم.

اینجانب اگر می خواست تمام این عناوین را با کمک آیات قرآن و روایات توضیح دهد بیش از چند جلد کتاب می شد، برای یافتن تفسیر این واژه ها لازم است به تفاسیر قرآن و کتابهای مفصل روایتی و اخلاقی مراجعه کنید.

این فصل را با توجه به مروری به کل مسایل گذشته به پایان می برم.

ص:373

---

1- 1) - ارشاد القلوب: 1 / 129، الباب الأربعون فی ذم الحسد.

در قسمتی از این نوشتار به سرفصل های نعمت های مادی و معنوی که خداوند به انسان ارزانی داشته، و انسان برای نیرو گرفتن از آن نعمت ها جهت عبادت و بندگی باید استفاده کند اشاره شد، در بخشی از آن به این معنا توجه داده شد که گناه و معصیت، معلول بی جا خرج کردن نعمت و به انحراف کشیدن امور مادی و معنوی است.

در جهت دیگر به این حقیقت هشدار داده شد که توبه و انابه و رجوع و بازگشت، عبارت از بازگرداندن نعمت ها به همان مسیری است که خداوند برای نعمت ها مقرر فرموده و به عبارت دیگر این واقعیت بیان شد که توبه در جهتی عبارت از حال پشیمانی و در جهتی دیگر عبارت از جبران گذشته، و در مرحله ای دیگر عبارت از توجه به آینده و قرار گرفتن در راه صلاح و سداد است.

در بخشی هم به این معنا تذکر داده شد که انسان هرچه آلوده به گناه باشد، مانند یک بیمار است، و تمام درهای علاج و شفا از جانب خداوند مهربان به روی این بیمار باز است، هرگز نباید دچار ناامیدی شود بلکه باید بداند و باور داشته باشد که حضرت حق توبه پذیر است، و قدرت و رحمت و لطف بی نهایتش به آسانی شامل حال گنهکار تائب می شود، تمام گناهانش را می بخشد و او را مشمول رحمت خود قرار می دهد، و گنهکار هم باید حقوق مالی مردم را باز گرداند، و حقوق واجب مالی خود را که در قرآن مطرح است بپردازد، و واجبات قضا شده را جبران کند، و عزمش بر ترک گناه در آینده قطعی و حتمی باشد.

در بخش مهمی از این مکتوب به آیات و روایات توبه اشاره شد، و در قسمتی مفصل داستان پرقیمت توبه کنندگان، بخصوص داستانهایی که کمتر به گوش کسی رسیده به رشته ی تحریر درآمد، و در پایان دفتر هم راه اصلاح

ص:374

توبه کننده با کمک آیات و روایات در چهل عنوان نشان داده شد.

من فکر می کنم اگر افرادی که آلوده به گناه هستند برای یک بار زحمت مطالعه ی این نوشتار را به خود بدهند یا گویندگان بزرگوار مذهبی و خطیبان نماز جمعه، خلاصه و فشرده ی مطالب این اوراق را برای افراد شرکت کننده در مجالس و نماز جمعه بیان کنند، برای شنوندگان بخصوص آنان که عادت به بعضی از گناهان دارند و مایل به توبه هستند مفید باشد.

هدایتگر هرگز نباید از هدایت شدن مستحقان هدایت دلسرد و ناامید باشد، هدایتگران باید همانند انبیا و اولیا نسبت به گمراهان و گنهکاران پدری کنند، و آنان را همچون فرزندان خود مورد لطف و محبت قرار دهند، و زیر بال رحمت و مهر خود بگیرند، و در فضایی پر از صفا و صمیمیت، و عشق و کرامت، مسایل الهی و حلال و حرام خدایی، و واقعیات انسانی و اخلاقی را برای آنان توضیح داده، و بر این برنامه استقامت و پایداری و صبر و حوصله به خرج دهند.

امام عارفان، مولای عاشقان، امیر مؤمنان علیه السلام به تمام هادیان راه، و دلسوزان نسبت به مردم، و طبیبان روحی پیام داده اند، که از علاج بیمار گناه ناامید مباشید.

مهرورزی به مردم، و رحمت و لطف داشتن به اهل گناه و تحمل رنج و زحمت برای توبه دادن آنان، عالی ترین عامل جذب رحمت الهی در دنیا و آخرت است.

مردی به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم عرضه داشت:

اُحِبُّ اَنْ یَرْحَمَنِی رَبّی، قالَ: ارْحَمْ نَفْسَکَ، وَ ارْحَمْ خَلْقَ اللّٰهِ یَرْحَمْکَ اللّٰهُ(1).

دوست دارم خدا به من رحم کند، فرمودند: به خودت و به تمام مخلوقات خدا رحم کن، خداوند تو را مشمول رحمتش می نماید.

ص:375

---

1- 1) - کنز العمال: 4154.

از جمله ی خلق خدا افراد گنهکارند که به عللی گرفتار گناه شده اند، نباید گنهکار را طرد کرد و با او با تلخی روبرو شد، باید او را به عنوان یک بیمار مورد توجه قرار داد، بیماری که فطرتاً طلب یاری می کند و برای نجات خویش استغاثه می نماید. او به حقیقت قابل ترحم است، وی را دعوت کنید، اگر نیامد شما دنبال او بروید، با نرمی با او سخن بگویید، آثار خطرناک گناه را در دنیا و آخرت برایش بیان نمایید، عنایات و الطاف خدا را که در همه ی عمر شامل او بوده یادآوری کنید و امید داشته باشید که خداوند به وسیله ی شما به او توفیق بازگشت و توبه و انابه می دهد، که تحمل شما برای هدایت او، و هدایت شدن او به دست شما برای شما از هر عملی ثوابش بیشتر و بالاتر است.

علی علیه السلام می گوید: پیامبر مرا برای تبلیغ دین به یمن فرستاد، به من فرمودند: با احدی جنگ مکن مگر پس از اینکه او را به اسلام دعوت کنی، سپس فرمودند:

وَ ایْمُ اللّٰهِ لَاَنْ یَهْدِیَ اللّٰهُ عَلیٰ یَدَیْکَ رَجُلاً خَیْرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ وَ غَرَبَتْ(1).

قسم به ذات اللّٰه، این که خداوند مردی را به دست تو هدایت کند برای تو از آنچه که آفتاب بر آن می تابد و غروب می کند بهتر است.

خداوندا! ما را که سرمایه ای جز اشک چشم و اسلحه ای جز دعا و مایه ای غیر امید به تو نداریم به توبه و انابه ی حقیقی موفق کن، و وجود ما را به صلاح و سداد و تقوا و عبادت و بندگی آراسته فرما، و در بقیه ی عمر از آلوده شدن به هر گناه

ص:376

---

1- 1) - کافی: 5 / 28، باب وصیه رسول اللّٰه ( ص) و امیر المؤمنین ( ع) فی السرایا، حدیث 4؛ بحار الأنوار: 21 / 361، باب 34، حدیث 3.

ظاهری و باطنی حفظ کن، و حیات و ممات ما را حیات و ممات

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

فهرست آیات
«ادْخُلُوا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا. . .» غافر: 37276
«اِذَا رَأَتْهُم مِن مَکَانٍ بَعِیدٍ. . .» فرقان: 12 - 12013
«أَ رَاَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهُ هَوَاهُ. . .» فرقان: 19443
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کَانَ غَفَّاراً. . .» نوح: 10 - 11212
«اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ. . .» بقره: 23321
«أَ فِی اللّٰهِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّماوَاتِ وَ الْاَرْضِ. . .» ابراهیم: 23110
«اِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ. . .» آل عمران: 4989
«اِلَّا الَّذِینَ تَابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ اعْتَصَمُوا بِاللّهِ. . .» نساء: 304146
«اِلَّا الَّذِینَ تَابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ بَیَّنُوا. . .» بقره: 102160
«اِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ. . .» هود: 4111
«اَلاَ للّٰهِ ِ الدِّینُ الْخَالِصُ» زمر: 3053
«اِلَّا مَن تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صَالِحاً. . .» فرقان: 21170، 285
ص:381
آیه سوره صفحه
«اِلَّا مَن تَوَلَّی وَ کَفَرَ. . .» غاشیه: 23 - 25926
«اِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ. . .» نمل: 21211
«أَ لَمْ تَرَ اِلَی الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللّٰهِ کُفْراً. . .» عنکبوت: 28 - 2729
«أَ لَمْ تَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَکُم. . .» لقمان: 2020
«أَ لَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا اَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ. . .» حدید: 14216
«أَ لَمْ یَعْلَمُوا اَنَّ اللّٰهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوبَهَ عَنْ عِبَادِهِ» توبه: 103104
«اِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَ أَهْلِیهِمْ. . .» شوری: 34345
«اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هَاجَرُوا. . .» بقره: 325218
«اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ. . .» فصلت: 428
«اِنَّ الَّذِینَ فَتَنُوا المُؤْمِنِینَ وَ المُؤْمِنَاتِ. . .» بروج: 10510
«اِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْدَ اِیمَانِهِمْ. . .» آل عمران: 10690
«اِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَیٰ ظُلْماً. . .» نساء: 8710، 294
«اِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتَابَ اللّٰهِ وَ أَقَامُوا الصَّلاَهَ. . .» بقره: 278274
«اِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللّٰهُ. . .» بقره: 174 - 87175
«اِنَّ الْسَّمْعَ وَ الْبَصَرَ و الْفُؤادَ. . .» اسراء: 25936
«اِنَّ اللّٰهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ» نساء: 26048
«اِنَّ اللّٰهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْاِحْسَانِ. . .» نحل: 32990
ص:382
آیه سوره صفحه
«اِنَّ اللّٰهَ یَأْمُرُکُمْ أَن تُؤَدُّوا الْاَمَانَاتِ اِلَیٰ أَهْلِهَا. . .» نساء: 32958
«اِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَ یُحِبُّ المُتَطَهِّرِینَ» بقره: 98222
«اِنَّ اللّٰهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا. . .» حج: 10438*
«اِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللّٰهِ أَتْقَاکُمْ» حجرات: 31613
«اِن تُقْرِضُوا اللّٰهَ قَرْضاً حَسَناً. . .» تغابن: 5417
«اِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَهً. . .» اعراف: 3481
«اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ اِذَا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ. . .» انفال: 2 - 2713
«اِنَّمَا التَّوْبَهُ عَلَی اللّٰهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ. . .» نساء: 10217
«اِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَ المَسَاکِینِ. . .» توبه: 29760
«اِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللّٰهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ» مائده: 31527
«اِنَّ المُبَذِّرِینَ کَانُوا اِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ. . .» اسراء: 36327
«اِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرینَ» نحل: 37123
«اِنَّهُ لَا یُحِبُّ الظّالِمینَ» شوری: 34440
«اَوْ اِطْعَامٌ فِی یَوْمٍ ذِی مَسْغَبَهٍ. . .» بلد: 14 - 30016
«اُولٰئِکَ جَزَاؤُهُم مَغْفِرَهٌ مِن رَبِّهِمْ. . .» آل عمران: 140136
«اُولٰئِکَ عَلَیٰ هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولٰئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ» بقره: 2855
«اُولٰئِکَ یُؤْتَوْنَ اَجْرَهُم مَرَّتَیْنِ بِمَا صَبَرُوا» قصص: 30854
ص:383
آیه سوره صفحه
«أَ وَ لَمْ یَرَ الْاِنسَانُ اَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَهٍ. . .» یس: 77 - 24979
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ. . .» حمد: 6 - 327
«أَ هُمْ خَیْرٌ اَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ. . .» دخان: 36937
«بَلِ الْاِنسَانُ عَلَیٰ نَفْسِهِ بَصِیرَهٌ. . .» قیامت: 14 - 20015
«بَلَیٰ قَدْ جَاءَتْکَ آیَاتِی فَکَذَّبْتَ بِهَا. . .» زمر: 7859
«بَلَیٰ مَنْ کَسَبَ سَیِّئَهً وَ اَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ. . .» بقره: 8581
«تُوبُوا اِلَی اللّٰهِ تَوْبَهً نَصُوحاً. . .» تحریم: 1128
«ثُمَّ اجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَتَابَ عَلَیْهِ وَ هَدَیٰ» طه: 83122
«ثُمَّ اِنَّکُم بَعْدَ ذٰلِکَ لَمَیِّتُونَ. . .» مؤمنون: 15 - 24716
«ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ اَصْلَحَ» انعام: 32454
«ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَهً فِی قَرَارٍ مَّکِینٍ» مؤمنون: 2813
«ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَهَ عَلَقَهً. . .» مؤمنون: 2814
«ثُمَّ رُدُّوا اِلَی اللّٰهِ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ. . .» انعام: 25462
«ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ. . .» انبیاء: 359، 369*
«ثُمَّ کَانَ عَاقِبَهَ الَّذِینَ اَسَاءُوا السُّوءیٰ. . .» روم: 6510
«ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَهَ اللّٰهِ عَلَی الْکاذِبینَ» آل عمران: 33261
«حَتَّیٰ اِذَا جَاءَ اَحَدَهُمُ المَوْتُ قَالَ. . .» مؤمنون: 99 - 241100
ص:384
آیه سوره صفحه
«ذٰلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ» بقره: 3142
«ذٰلِکَ اَن لَمْ یَکُن رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرَیٰ. . .» انعام: 369131
«الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ. . .» فرقان: 68 - 9970
«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُم بِاللَّیلِ وَ النَّهَارِ. . .» بقره: 277261
«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ. . .» بقره: 284262
«الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ. . .» بقره: 29127
«الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاهَ. . .» بقره: 3 - 2295، 267
«رَبَّنَا اِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ. . .» آل عمران: 2459
«ظَلَمْنا اَنْفُسَنا» اعراف: 8223
«عِلْمُهَا عِندَ رَبِّی فِی کِتَابٍ لَّا یَضِلُّ رَبِّی وَ لا یَنسَیٰ» طه: 25352
«غَافِرِ الذَّنْبِ وَ قَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ» غافر: 773، 104
« فَابْتَغُوا عِندَ اللّٰهِ الرِّزْقَ. . .» عنکبوت: 2617
«فَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» آل عمران: 315123
«فَاتَّقُوا اللّٰهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ. . .» تغابن: 27616
«فَاعْبُدِ اللّٰهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ» زمر: 3052
«فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الْاَبْصَارِ» حشر: 3202
«فَاَمَّا ثَمُودُ فَاُهْلِکُوا بِالطَّاغِیَهِ» حاقه: 3695*
ص:385
آیه سوره صفحه
«فَاَمَّا مَنْ اُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ. . .» انشقاق: 7 - 2558
«فَاِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ» آل عمران: 31576
«فَاِن تَابُوا وَ اَقَامُوا الْصَّلاَهَ وَ آتَوُا الزَّکَاهَ فَخَلُّوا سَبِیلَهُمْ. . .» توبه:545
«فَاِن تَابُوا وَ اَقَامُوا الصَّلَاهَ وَ آتَوُا الزَّکَاهَ فَإِخْوَانُکُمْ. . .» توبه: 10311
«فَاِن تُطِیعُوا یُؤْتِکُمُ اللّٰهُ اَجْراً حَسَناً» فتح: 4216
«فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ. . .» قارعه: 6 - 26210
«فَتَرَی الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَرَضٌ یُسَارِعُونَ فِیهِمْ» مائده: 8653
«فَتَلَقَّیٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ. . .» بقره: 8237
«فَدَلاَّهُمَا بِغُرُورٍ. . .» اعراف: 8122*
«فَکُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّٰهُ حَلالاً طَیِّباً. . .» نحل: 17114، 26
«فَکَیْفَ اِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ. . .» آل عمران: 24625
«فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ اَصْلَحَ. . .» مائده: 10239
«فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَاُولٰئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ. . .» اعراف: 8 - 2629
«فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْاَرْضِ اِنَّهُ لَحَقٌّ. . .» ذاریات: 16323
«فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطَانُ. . .» اعراف: 20 - 8121*
«فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ. . .» ماعون: 6 - 2724
«فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّٰهُ مَرَضاً. . .» بقره: 8610
ص:386

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

فهرست آیات
فهرست ها
اشاره
فهرست آیات
فهرست روایات
فهرست انبیاء و معصومین
فهرست اعلام
فهرست قبایل، بیوتات، مذاهب
فهرست کتابها
فهرست مکانها
فهرست منابع و مآخذ
ص:378
ص:379
ص:380
فهرست آیات
آیه سوره صفحه
«ادْخُلُوا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا. . .» غافر: 37276
«اِذَا رَأَتْهُم مِن مَکَانٍ بَعِیدٍ. . .» فرقان: 12 - 12013
«أَ رَاَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهُ هَوَاهُ. . .» فرقان: 19443
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کَانَ غَفَّاراً. . .» نوح: 10 - 11212
«اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ. . .» بقره: 23321
«أَ فِی اللّٰهِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّماوَاتِ وَ الْاَرْضِ. . .» ابراهیم: 23110
«اِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ. . .» آل عمران: 4989
«اِلَّا الَّذِینَ تَابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ اعْتَصَمُوا بِاللّهِ. . .» نساء: 304146
«اِلَّا الَّذِینَ تَابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ بَیَّنُوا. . .» بقره: 102160
«اِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ. . .» هود: 4111
«اَلاَ للّٰهِ ِ الدِّینُ الْخَالِصُ» زمر: 3053
«اِلَّا مَن تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صَالِحاً. . .» فرقان: 21170، 285
ص:381
آیه سوره صفحه
«اِلَّا مَن تَوَلَّی وَ کَفَرَ. . .» غاشیه: 23 - 25926
«اِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ. . .» نمل: 21211
«أَ لَمْ تَرَ اِلَی الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللّٰهِ کُفْراً. . .» عنکبوت: 28 - 2729
«أَ لَمْ تَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَکُم. . .» لقمان: 2020
«أَ لَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا اَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ. . .» حدید: 14216
«أَ لَمْ یَعْلَمُوا اَنَّ اللّٰهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوبَهَ عَنْ عِبَادِهِ» توبه: 103104
«اِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَ أَهْلِیهِمْ. . .» شوری: 34345
«اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هَاجَرُوا. . .» بقره: 325218
«اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ. . .» فصلت: 428
«اِنَّ الَّذِینَ فَتَنُوا المُؤْمِنِینَ وَ المُؤْمِنَاتِ. . .» بروج: 10510
«اِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْدَ اِیمَانِهِمْ. . .» آل عمران: 10690
«اِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَیٰ ظُلْماً. . .» نساء: 8710، 294
«اِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتَابَ اللّٰهِ وَ أَقَامُوا الصَّلاَهَ. . .» بقره: 278274
«اِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللّٰهُ. . .» بقره: 174 - 87175
«اِنَّ الْسَّمْعَ وَ الْبَصَرَ و الْفُؤادَ. . .» اسراء: 25936
«اِنَّ اللّٰهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ» نساء: 26048
«اِنَّ اللّٰهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْاِحْسَانِ. . .» نحل: 32990
ص:382
آیه سوره صفحه
«اِنَّ اللّٰهَ یَأْمُرُکُمْ أَن تُؤَدُّوا الْاَمَانَاتِ اِلَیٰ أَهْلِهَا. . .» نساء: 32958
«اِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَ یُحِبُّ المُتَطَهِّرِینَ» بقره: 98222
«اِنَّ اللّٰهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا. . .» حج: 10438*
«اِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللّٰهِ أَتْقَاکُمْ» حجرات: 31613
«اِن تُقْرِضُوا اللّٰهَ قَرْضاً حَسَناً. . .» تغابن: 5417
«اِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَهً. . .» اعراف: 3481
«اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ اِذَا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ. . .» انفال: 2 - 2713
«اِنَّمَا التَّوْبَهُ عَلَی اللّٰهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ. . .» نساء: 10217
«اِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَ المَسَاکِینِ. . .» توبه: 29760
«اِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللّٰهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ» مائده: 31527
«اِنَّ المُبَذِّرِینَ کَانُوا اِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ. . .» اسراء: 36327
«اِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرینَ» نحل: 37123
«اِنَّهُ لَا یُحِبُّ الظّالِمینَ» شوری: 34440
«اَوْ اِطْعَامٌ فِی یَوْمٍ ذِی مَسْغَبَهٍ. . .» بلد: 14 - 30016
«اُولٰئِکَ جَزَاؤُهُم مَغْفِرَهٌ مِن رَبِّهِمْ. . .» آل عمران: 140136
«اُولٰئِکَ عَلَیٰ هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولٰئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ» بقره: 2855
«اُولٰئِکَ یُؤْتَوْنَ اَجْرَهُم مَرَّتَیْنِ بِمَا صَبَرُوا» قصص: 30854
ص:383
آیه سوره صفحه
«أَ وَ لَمْ یَرَ الْاِنسَانُ اَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَهٍ. . .» یس: 77 - 24979
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ. . .» حمد: 6 - 327
«أَ هُمْ خَیْرٌ اَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ. . .» دخان: 36937
«بَلِ الْاِنسَانُ عَلَیٰ نَفْسِهِ بَصِیرَهٌ. . .» قیامت: 14 - 20015
«بَلَیٰ قَدْ جَاءَتْکَ آیَاتِی فَکَذَّبْتَ بِهَا. . .» زمر: 7859
«بَلَیٰ مَنْ کَسَبَ سَیِّئَهً وَ اَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ. . .» بقره: 8581
«تُوبُوا اِلَی اللّٰهِ تَوْبَهً نَصُوحاً. . .» تحریم: 1128
«ثُمَّ اجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَتَابَ عَلَیْهِ وَ هَدَیٰ» طه: 83122
«ثُمَّ اِنَّکُم بَعْدَ ذٰلِکَ لَمَیِّتُونَ. . .» مؤمنون: 15 - 24716
«ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ اَصْلَحَ» انعام: 32454
«ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَهً فِی قَرَارٍ مَّکِینٍ» مؤمنون: 2813
«ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَهَ عَلَقَهً. . .» مؤمنون: 2814
«ثُمَّ رُدُّوا اِلَی اللّٰهِ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ. . .» انعام: 25462
«ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ. . .» انبیاء: 359، 369*
«ثُمَّ کَانَ عَاقِبَهَ الَّذِینَ اَسَاءُوا السُّوءیٰ. . .» روم: 6510
«ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَهَ اللّٰهِ عَلَی الْکاذِبینَ» آل عمران: 33261
«حَتَّیٰ اِذَا جَاءَ اَحَدَهُمُ المَوْتُ قَالَ. . .» مؤمنون: 99 - 241100
ص:384
آیه سوره صفحه
«ذٰلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ» بقره: 3142
«ذٰلِکَ اَن لَمْ یَکُن رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرَیٰ. . .» انعام: 369131
«الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ. . .» فرقان: 68 - 9970
«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُم بِاللَّیلِ وَ النَّهَارِ. . .» بقره: 277261
«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ. . .» بقره: 284262
«الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ. . .» بقره: 29127
«الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاهَ. . .» بقره: 3 - 2295، 267
«رَبَّنَا اِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ. . .» آل عمران: 2459
«ظَلَمْنا اَنْفُسَنا» اعراف: 8223
«عِلْمُهَا عِندَ رَبِّی فِی کِتَابٍ لَّا یَضِلُّ رَبِّی وَ لا یَنسَیٰ» طه: 25352
«غَافِرِ الذَّنْبِ وَ قَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ» غافر: 773، 104
« فَابْتَغُوا عِندَ اللّٰهِ الرِّزْقَ. . .» عنکبوت: 2617
«فَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» آل عمران: 315123
«فَاتَّقُوا اللّٰهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ. . .» تغابن: 27616
«فَاعْبُدِ اللّٰهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ» زمر: 3052
«فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الْاَبْصَارِ» حشر: 3202
«فَاَمَّا ثَمُودُ فَاُهْلِکُوا بِالطَّاغِیَهِ» حاقه: 3695*
ص:385
آیه سوره صفحه
«فَاَمَّا مَنْ اُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ. . .» انشقاق: 7 - 2558
«فَاِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ» آل عمران: 31576
«فَاِن تَابُوا وَ اَقَامُوا الْصَّلاَهَ وَ آتَوُا الزَّکَاهَ فَخَلُّوا سَبِیلَهُمْ. . .» توبه:545
«فَاِن تَابُوا وَ اَقَامُوا الصَّلَاهَ وَ آتَوُا الزَّکَاهَ فَإِخْوَانُکُمْ. . .» توبه: 10311
«فَاِن تُطِیعُوا یُؤْتِکُمُ اللّٰهُ اَجْراً حَسَناً» فتح: 4216
«فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ. . .» قارعه: 6 - 26210
«فَتَرَی الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَرَضٌ یُسَارِعُونَ فِیهِمْ» مائده: 8653
«فَتَلَقَّیٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ. . .» بقره: 8237
«فَدَلاَّهُمَا بِغُرُورٍ. . .» اعراف: 8122*
«فَکُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّٰهُ حَلالاً طَیِّباً. . .» نحل: 17114، 26
«فَکَیْفَ اِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ. . .» آل عمران: 24625
«فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ اَصْلَحَ. . .» مائده: 10239
«فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَاُولٰئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ. . .» اعراف: 8 - 2629
«فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْاَرْضِ اِنَّهُ لَحَقٌّ. . .» ذاریات: 16323
«فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطَانُ. . .» اعراف: 20 - 8121*
«فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ. . .» ماعون: 6 - 2724
«فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّٰهُ مَرَضاً. . .» بقره: 8610

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

«و اَمّا مَنْ خَافَ مَقامَ رَبّهِ وَ نَهَی النَّفْسَ. . .» نازعات: 40 - 19641، 189، 340
«وَ اَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیْهِ» هود: 1003
«وَ اِن تُبْدُوا مَا فِی اَنْفُسِکُمْ اَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْکُم بِهِ» بقره: 252284
«وَ اِن تَعُدُّوا نِعْمَهَ اللّٰهِ لاَ تُحْصُوهَا. . .» نحل: 3218
«وَ اَن تَقُومُوا لِلْیَتَامَی بِالْقِسْطِ. . .» نساء: 294127
«وَ اَنذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَهِ اِذِ الْقُلُوبُ لَدَی الْحَنَاجِرِ. . .» غافر: 34318
«وَ اِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِی الْاَرْضِ. . .» یونس: 3483
«وَ اَنْفِقُوْا فِی سَبِیلِ اللّٰهِ. . .» بقره: 276195
«وَ اِن کَانَ مِثْقَالَ حَبَّهٍ مِنْ خَرْدَلٍ اَتَیْنَا بِهَا. . .» انبیاء: 26247
«وَ اِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَیٰ عَبْدِنَا. . .» بقره: 26823
«وَ اِنّی لَغَفّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحاً. . .» طه: 7382
«وَ بَشِّرِ الَّذِینَ امَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ. . .» بقره: 32525
«وَ تُوبُوا اِلَی اللّٰهِ جَمِیعاً اَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ. . .» نور: 10131
«وَ سَارِعُوا اِلَیٰ مَغْفِرَهٍ مِن رَبِّکُمْ. . .» آل عمران: 66133
«وَ سَیَرَی اللّٰهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ. . .» توبه: 24694
«وَ ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلاً لِلَّذِینَ امَنُوا امْرَاَهَ فِرْعَوْنَ. . .» تحریم: 11911
«وَعَدَ اللّٰهُ الَّذِینَ امَنُوا وَ عَمِلُوا الْصَّالِحَاتِ. . .» مائده: 419
ص:391
آیه سوره صفحه
«وَ عَلَی الثَّلاَثَهِ الَّذِینَ خُلِّفُوا. . .» توبه: 144118
«وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَیِّ الْقَیّومِ» طه: 239111
«وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ مَا تُوعَدُونَ» ذاریات: 16322
«وَ قَضَیٰ رَبُّکَ اَلَّا تَعْبُدُوا اِلَّا اِیَّاهُ. . .» اسراء: 23 - 28724
«وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبَادِیَ الشَّکُورُ» سبأ: 2513
«وَ کَانَ یَأْمُرُ اَهْلَهُ بِالصَّلَاهِ وَ الزَّکَاهِ. . .» مریم: 27255
«وَ کَأَیِّن مِن قَرْیَهٍ عَتَتْ عَنْ اَمْرِ رَبِّهَا. . .» طلاق: 2588
«وَ لَئِن مُتُّمْ اَوْ قُتِلْتُمْ لَاِلَی اللّٰهِ تُحْشَرُونَ» آل عمران: 246158
«وَ لا تَتَّبِعِ الهَوَیٰ فَیُضِلَّکَ عَن سَبِیلِ اللّٰهِ. . .» ص: 19526
«وَ لا تَجْعَلُوا اللّٰهَ عُرْضَهً لاَِیْمَانِکُمْ. . .» بقره: 339224
«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ اَمْوَاتاً. . .» آل عمران: 242169
«وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ. . .» انعام: 361108
«وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ. . .» لقمان: 10418
«وَ لا تُطِعْ مَنْ اَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکْرِنَا. . .» کهف: 19628
«وَ لا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ اِلَّا بِالَّتِی هِیَ اَحْسَنُ. . .» انعام: 295152
«وَ لا تَیْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللّٰهِ. . .» یوسف: 5087
«وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا اتَاهُمُ اللّٰهُ. . .» آل عمران: 36180، 349
ص:392
آیه سوره صفحه
«وَ لا یَغْتَب بَعْضُکُم بَعْضاً. . .» حجرات: 33612
«وَ لَقَدْ اَهْلَکْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِکُمْ. . .» یونس: 36913*
«وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنسَانَ مِن سُلاَلَهٍ مِن طِینٍ» مؤمنون: 2812
«وَ لٰکِنَّهُ اَخْلَدَ اِلَی الْاَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَوَاهُ. . .» اعراف: 196176
«وَ لَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا اِبْرَاهِیمَ بِالْبُشْرَیٰ. . .» عنکبوت: 34231
«و لِمَن خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ» رحمن: 20846
«وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ. . .» بقره: 155 - 307157
«وَ لَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرَیٰ امَنُوا وَ اتَّقَوا. . .» اعراف: 11396
«وَ لَوْ اَنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مَا فِی الْاَرْضِ جَمِیعاً. . .» زمر: 7847
«وَ لَوْ اَنَّمَا فِی الْاَرْضِ مِن شَجَرَهٍ اَقْلاَمٌ. . .» لقمان: 2827
«وَ لَیْسَتِ التَّوْبَهُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ. . .» نساء: 10518
«وَ مَا عَلَی الَّذِینَ یَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِن شَیْءٍ» انعام: 31569
«وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ» بقره: 2753
«وَ مَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَیٰ عَلَی اللّٰهِ الْکَذِبَ. . .» صف: 3427
«وَ مَن لَمْ یَتُبْ فَأُولٰئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ» حجرات: 1056611
«وَ مِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ اِلَیٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ» مؤمنون: 242100
«وَ مِنْهُم مَن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً. . .» بقره: 201 - 254202
ص:393
آیه سوره صفحه
«وَ مَن یُطِعِ اللّٰهَ وَ الرَّسُولَ. . .» نساء: 3369
«وَ مَن یَفْعَلْ ذٰلِکَ عُدْوَاناً وَ ظُلْماً. . .» نساء: 35130
«وَ مَن یَکْسِبْ خَطِیئَهً اَوْ اِثْماً. . .» نساء: 335112
«وَ مَن یَکْفُرْ بِاللّهِ وَ مَلَائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ. . .» نساء: 240136
«وَ مَن یَکْفُرْ بِایَاتِ اللّٰهِ فَاِنَّ اللّٰهَ سَرِیعُ الحِسَابِ» آل عمران: 25819
«وَ المَوْتَیٰ یَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ ثُمَّ اِلَیْهِ یُرْجَعُونَ» انعام: 24636
«وَ نَضَعُ المَوَازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیَامَهِ. . .» انبیاء: 26127
«وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبَادِهِ. . .» شوری: 10425
«وَ یَا آدَمُ اسْکُنْ اَنتَ وَ زَوْجُکَ الجَنَّهَ. . .» اعراف: 8019*
«وَ یَسْاَلُونَکَ عَنِ الْیَتَامَیٰ. . .» بقره: 293220
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ. . .» بقره: 278 - 367279
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ یَجْعَل لَکُمْ فُرْقَاناً. . .» احزاب: 70 - 5371
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا اِن تَتَّقُوا اللّٰهَ. . .» انفال: 5329
«یَا أَیّها الَّذِینَ امَنُوا اَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاکُم. . .» بقره: 276254
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا اِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ. . .» مائده: 90 - 35991
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا تُوبُوا اِلَی اللّٰهِ تَوْبَهً نَصُوحاً» تحریم: 1018
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ. . .» نساء: 195135
ص:394
آیه سوره صفحه
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلّهِ. . .» مائده: 3298
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا لاَ تَأْکُلُوا اَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ. . .» نساء: 2129
«یَا أیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُم بِالمَنِّ وَ الْاَذَیٰ» بقره: 284264
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا لَا تَخُونُوا اللّٰهَ وَ الرَّسُولَ. . .» انفال: 35627
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاهَ وَ اَنْتُمْ سُکَارَی. . .» نساء: 27143
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِن قَوْمٍ. . .» حجرات: 33811
«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا هَلْ اَدُلُّکُمْ عَلَیٰ تِجَارَهٍ. . .» صف: 10 - 5312
«یَا اَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ اعْمَلُوا صَالِحاً» مؤمنون: 31151
«یَا اَیُّهَا النَّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَیْکُمْ. . .» فاطر: 233
«یَا أَیّها النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ. . .» بقره: 21 - 23222
«یَا اَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکُم مَوْعِظَهٌ مِن رَبِّکُمْ. . .» یونس: 4557، 49
«یَا اَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْاَرْضِ حَلَالاً طَیِّباً. . .» بقره: 168 - 21169، 312
«یَرْفَعِ اللّٰهُ الَّذِینَ امَنُوا مِنکُمْ. . .» مجادله: 32311
«یَعِدُهُمْ وَ یُمَنِّیهِمْ وَ مَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَانُ اِلَّا غُرُوراً» یوسف: 32787
«یَمْحُوا اللّٰهُ مَا یَشَاءُ وَ یُثْبِتُ. . .» رعد: 29239
« الْیَوْمَ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ. . .» مائده: 393