فلسفه وجودی دينهاي الهي و حقیقت مشترک ادیان
فلسفه وجودی دينهاي الهي و حقیقت مشترک ادیان
فلسفه وجود دينهاي الهي متفاوت چيست؟ چرا خدا در قرآن مي فرمايد که دين نزد خدا اسلام است در حالي که دينهاي گوناگون الهي بوده است؟
در آيه مورد نظر شما خداوند در صدد بيان يك اصل كلي است که چنین فرمودند: ان الدين عند الله الاسلام، ( آل عمران ، آيه 19 ) و در ادامه سوره فرمودند: و من يبتغ غير الاسلام دينا فلن يقبل منه، ( آل عمران ،آيه 85 ) واژه اسلام در لغت به معناى سلم و تسليم است. بنابراين روح دين در هر عصر و زمان چيزى جز تسليم در برابر حق نبوده و نخواهد بود و چون آيين پيامبر اسلام، آخرين و برترين آيينها است، اسلام حقيقى در اين زمان تنها بر آن صادق است زيرا تسليم واقعى در برابر خداوند وقتى محقق مىشود كه افراد تابع آخرين سفير الهى بشوند.
بنابراين «مسلم» در اصطلاح قرآن كريم تنها به معناى پيروان پيامبر اسلام نيست. بلكه اسلام به معناى وسيع آن يعنى تسليم مطلق در برابر فرمان خدا و توحيد كامل و خالص از هر گونه شرك و دو گانه پرستى است. چنانكه خداى متعال به ابراهيم مىفرمايد: اسلم. (اسلام بياور) او گفت:اسلمت لربِّ العالمين: در برابر پروردگار عالميان اسلام آوردم (بقره / 131) اين تسليم زمينه سلامت قلب را فراهم مي آورد و به تعبيري مي توان گفت تمامي خوبان عالم در پي آنند كه قلب را كه عرش رحمان و امانت الهي است از آلودگي ها پاك كنند و با قلب سليم و سالم به حضور پروردگار عالم برسند.
اسلام، يعنى تسليم حق شدن، و بعقيده حق معتقد گشتن و اعمال حق انجام دادن و به عبارتى ديگر، دين واحد عبارت است از تسليم شدن در برابر بيانى كه از مقام ربوبى در مورد عقائد و اعمال و يا در مورد معارف و احكام صادر مىشود.
و اين بيان هر چند به طورى كه در قرآن حكايت شده در شرايع رسولان و انبياى او از نظر مقدار و كيفيت مختلف است، ليكن در عين حال از نظر حقيقت چيزى به جز همان امر واحد نيست، اختلافى كه در شريعتها هست از نظر كمال و نقص است، نه اينكه اختلاف ذاتى و تضاد و تنافى اساسى بين آنها باشد، و معناى جامعى كه در همه آنها هست عبارت است از تسليم شدن به خدا در انجام شرايعش، و اطاعت او در آنچه كه در هر عصرى با زبان پيامبرش از بندگانش مىخواهد.
پس دين همين اطاعتى است كه خدا از بندگان خود مىخواهد، و آن را براى آنان بيان مىكند، و لازمه مطيع خدا بودن اين است كه آدمى آنچه از معارف را كه به تمام معنا برايش روشن و مسلم شده اخذ كند، و در آنچه برايش مشتبه است توقف كند، بدون اينكه كمترين تصرفى از پيش خود در آنها بكند، و اما اختلافى كه اهل كتاب از يهود و نصارا در دين كردند، با اينكه كتاب الهى بر آنان نازل شده، و خداى تعالى اسلام را برايشان بيان كرده بود، اختلاف ناشى از جهل نبود، و چنان نبود كه حقيقت امر برايشان مجهول بوده باشد، و ندانسته باشند كه دين خدا يكى است.
بلكه اين معنا را به خوبى مىدانستند و تنها انگيزه آنان در اين اختلاف، حس غرور و ستمگريشان بود، و هيچ عذرى ندارند، و همين خود كفرى است كه به آيات مبين خدا ورزيدند، آياتى كه حقيقت امر را بر ايشان بيان كرد. آرى به آيات خدا كفر ورزيدند، نه به خود خدا، چون اهل كتاب خداى تعالى را قبول دارند، و معلوم است كه هر كس به آيات خدا كفر بورزد خدا سريع الحساب است، و به سرعت هم در دنيا و هم در آخرت به حسابش مىرسد، در دنيا گرفتار خزى و ذلت و محروم از سعادت حياتش مىكند، و در آخرت به عذاب دردناك دچارش مىسازد.
ترجمه المیزان ج 3 ص 189
تسليم شدن در برابر دستورات خدا وپيدا كردن قلب سليم وعمل كردن بدستورات خداوند سبب نجات انسان است. تسليم دستورات شدن، يعني اسلام آوردن واسلام كامل همان ايمان به خدا وپيامبر وقيامت است.
نقل قول
