اسرار موفقیت ( جلد دوم )

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

توسل برای حلّ مشکلات علمی

مردان بزرگ حتّی برای کشف مجهولات و پی بردن به مسائل مشکل علمی دست به توسل می‌زنند تا در اثر کسب فیوضات معنوی از خاندان وحی، گره از مشکلات علمی خود بگشایند.
به عنوان نمونه داستانی را از مرحوم سید علی صاحب شرح کبیر، که بسیاری از علمای عرب و عجم از شاگردان وی بوده‌اند، ذکر می‌کنیم.
آن مرحوم با مهارت فراوانی که در علم فقه و اصول داشت، از علم هیئت بی‌خبر بود. به این جهت در هنگام نوشتن کتاب »شرح کبیر« در بحث »قبله« که در ارتباط با علم هیئت است، دچار اشکال شد. از یکی از شاگردان خود که در علم هیئت دارای اطلاعات بود، خواست تا مسائل ضروری مسئله قبله را از علم هیئت به وی بیاموزد؛ تا بحث قبله را به صورت کامل در کتاب »شرح کبیر« بیاورد.
ولی شاگرد احترام استاد را نگه نداشت و در برابر درخواست استاد چنین گفت: همچنان که ما کتاب به زیر بغل گرفته به خدمت شما می‌رسیم و تلّمذ می‌کنیم، شما نیز کتاب به زیر بغل گرفته در بنده منزل تشریف بیاورید، تا مسائل هیئت را فرا گیرید!
پاسخ تندِ شاگرد، که استاد انتظار آن را نداشت، سبب شد که او برای حلّ مشکلات علمی خود به حضرت امام حسین‌علیه السلام متوسل شود. از این جهت همان شب به حرم مطهّر آن حضرت مشرّف شد و تا صبح به عبادت خداوند پرداخت و از حضرت سیدالشهداءعلیه السلام رفع مشکلات علمی خود را درخواست کرد. بر اثر توسّل او، صبح همان روز، همه مشکلات علمی مورد نیاز، برایش روشن شد و بحث قبله را در کتاب »شرح کبیر« به رشته تحریر کشید.(151)

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

ترک توسّل یا رمز گناه

ارزش و اهمیّت توسّل و تمسّک جستن به اهل بیت عصمت‌علیهم السلام آن قدر زیاد است که در برخی از روایات فرموده‌اند: وسیله اطاعت خداوند فراهم نمی‌شود مگر در صورتی که انسان به دامان ولاء آن بزرگواران چنگ زند.
حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام می‌فرمایند:
وَلایَقْبَلُ تَوْحیدَهُ إِلاَّ بِالْإِعْتِرافِ لِنَبِیِّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ بِنُبُوَّتِهِ، وَلایَقْبَلُ دیناً إِلّا بِوِلایَةِ مَنْ أَمَرَ بِوِلایَتِهِ، وَلایَنْتَظِمُ اَسْبابَ طاعَتِهِ إِلاَّ بِالتَّمَسُّکِ بِعِصَمَهِ وَعِصَمِ أَهْلِ وِلایَتِهِ.(152)
خداوند، یگانه پرستی کسی را قبول نمی‌کند، مگر همراه با اعتراف به نبوّت پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم باشد. و دینی را نمی‌پذیرد، مگر با ولایت کسی که امر به داشتن ولایت او نموده، باشد. و اسباب اطاعت خداوند سامان نمی‌پذیرد، مگر با تمسّک جستن به عصمت خدا و صاحبان ولایت او.
در این فرمایش حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام فراهم شدن اسباب اطاعت خداوند را در صورتی امکان پذیر می‌دانند که انسان متوسّل و متمسّک به عصمت خداوند و آل اللَّه شود و در صورت عدم توجّه به آن بزرگواران که واسطه فیض میان خالق و مخلوق هستند، وسیله اطاعت از دستورات خداوند فراهم نمی‌شود.
بنابر این روایت، علّت مهمّ گناهِ گناهکاران، ترک توسّل و تمسّک آنان به اهل بیت‌علیهم السلام می‌باشد. پس اگر توسّل را ترک کنیم، در دام شیطان گرفتار شده و مرتکب معصیت می‌شویم. این است رمز گناهان.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

نتیجه بحث

توسّل، دلهای زنگار گرفته را صفا می‌بخشد و یاد خدا را در قلبهای غفلت زده ایجاد می‌کند. آن گاه که فتنه‌ها و آشوبهای گوناگون، انسان‌ها را در گرداب بلا گرفتار می‌کنند، توسّل به اهل بیت عصمت‌علیهم السلام همچون کشتی نجات، آنها را به ساحل می‌رساند.
اگر می‌خواهید به مقام قرب الهی راه یابید و در نزد پروردگار آبرومند باشید، توسّل، شما را به این هدف می‌رساند.
مهمترین مسائل اعتقادی ما نسبت به اهل بیت‌علیهم السلام همچون ایمان و یقین به علم و آگاهی آنان و قدرت و ولایت آن بزرگواران در مسئله توسّل گنجانده شده است.
عالی‌ترین مسائل اخلاقی را همانند تطهیر و پاک سازی قلب، توجّه و تمرکز فکر، در مسئله توسّل می‌یابید.
مشکل‌ترین مسائل شخصی را می‌توانید با »توسّل« و توجّه به خاندان پاک رسالت که جانشینان خدا و صاحبان ولایت مطلقه هستند، حل کنید.
با توسّل به خاندان وحی، وسیله اطاعت خداوند و ترک گناه را برای خود فراهم کنید و به این طریق از قدرتهای بزرگ خداوند استمداد نموده و نیرو طلب کنید
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا شود که گوشه چشمی به ما کنند

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

7جاذبه محبّت

محبّت، به خاطر جاذبه‌ای که دارد، محبّ را به سوی محبوب جذب می‌کند و افکار و عقاید او را در قلب محبّ زنده می‌سازد. به این جهت هر چه محبّت شدیدتر باشد، سنخیّت روحی بین محبّ و محبوب بیشتر می‌شود.
بر این اساس اگر محبّت شدید باشد، دارای چنان کششی است که محبّ و محبوب را بسوی یکدیگر جذب می‌کند؛ بصورتی که حالات هر یک از آنان در دیگری تأثیر می‌گذارد. در میان افراد دوقلو که از محبّت و هماهنگی بیشتری برخوردار هستند و روحیه‌ای نزدیک به یکدیگر دارند، تأثیرپذیری حالات آنان در یکدیگر، بیشتر جلوه‌گر می‌شود.
چندی قبل دختری که در لندن زندگی می‌کرد، ناگهان احساس ناراحتی کرد. او چنان درد می‌کشید و حالاتش چنان بود که پزشکان تشخیص دادند درد او علامت زایمان است. او را در بیمارستان بستری کردند و پس از تحقیق معلوم شد که او شوهر ندارد! معاینات هم نشان داد که باردار نیست؛ امّا او همچنان در تخت بیمارستان بخود می‌پیچید و ناله می‌کرد و سراپای وجودش را عرق سردی پوشانده بود.
چند ساعتی وقت پزشکان را گرفت؛ تا سرانجام آرام شد. لبخندی زد و گفت: راحت شدم. نوزاد پسر است! پزشکان ابتدا گمان گردند که با یک دیوانه سر و کار دارند؛ ولی پس از تحقیق متوجه شدند که آثار دیوانگی در او دیده نمی‌شود.
کشف بعدی آن بود که درست در همان زمانی که او در لندن دچار درد شده بود و به بیمارستان رفت، خواهر دوقلویش که در اتریش و شهر »وین« ساکن بود، دچار درد زایمان گردیده و به بیمارستان مراجعه کرده و بستری شده بود و پس از چند ساعت پسری از او متولّد شده بود.(153)
این گونه حالات بر اثر سنخیّت و محبّت شدید در میان دو نفر است. گاهی بر اثر محبّت شدید، محبّ از تقیّدات مادّی رها می‌شود و خود را به محبوب که فرسنگها راه از او دور است، می‌رساند؛ زیرا همان گونه که گاهی حرارت تب، وسیله خروج روح از جسم و علّت درک مسائل نامرئی می‌شود، همین گونه گاهی حرارتِ محبّت، محبّ را از عالم ظاهر خارج می‌کند و بسوی محبوب می‌کشاند.
رسیدن به محبوب و دیدار آن، بر اثر جذبه و کششی است که در صورت شدّت محبّت ایجاد می‌شود.
گاهی محبّت باعث کشفهای علمی می‌شود؛ زیرا علاقه، میل شدید، و خواسته قویِ دانشمندان در کشف مجهولات، یکی از مؤثرترین وسیله‌های نیل آنان به مقاصدشان، می‌باشد.
به عبارت گویاتر: محبّت و میل شدید، آنان را در یافتن مسائل علمی و گشودن مشکلات لاینحل کمک می‌کند، و وسیله گشایش روزنه‌ای برای آنان به سوی مشکلات علمی می‌شود و در نتیجه در کشف آنچه در جستجوی آن بوده‌اند، کامیاب می‌شوند.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

محبّت خاندان وحی

به خاطر این گونه آثار حیاتی و ارزنده که در محبّت و دوستی وجود دارد، انسان باید به محبّت خود جهت داده و آن را به سوی شایسته‌ترین مقصد راهنمایی کند. به این جهت پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم محبّت و دوستیِ انسان را به سوی اهل بیت و خاندان وحی‌علیهم السلام متوجّه نموده‌اند؛ تا به این وسیله آلودگی‌های افراد، پاک شود و خوبی‌ها و خصلت‌های ارزنده در آنان ایجاد گردد و آنان را در نزد خداوند مقرّب نماید.
زیرا محبّت پیغمبر اکرم و خاندان رسالت‌علیهم السلام، تأثیری شگفت و خارق‌العاده در تقرّب به خداوند متعال دارد به طوری که در روایات، محبّت اهل بیت‌علیهم السلام بهترین وسیله قرب به خداوند، شمرده شده است.
در روایتی پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم می‌فرمایند:
لِکُلِّ أَمْرٍ سَیِّدٌ وَحُبّی وَحُبُّ عَلیّ‌علیه السلام سَیِّدُ ما تَقَرَّبَ بِهِ الْمُتَقَرِّبُونَ مِنْ طاعَةِ رَبِّهِمْ.(154)
برای هر چیزی سروری است و محبّت من و محبّت علی‌علیه السلام سرآمد آن چیزهایی است که جویندگان تقرّب، به وسیله آنها مقرّب می‌شوند، که عبارتند از اطاعت پروردگارشان.
این روایت دلیل واضحی است بر این که، محبت خاندان وحی وسیله تقرّب و اطاعت از دستور خداوند است. پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم در روایتی دیگر می‌فرمایند:
حُبُّ عَلیِّ بْنِ أَبی طالِبٍ یُحْرِقُ الذُّنُوبَ کَما تُحْرِقُ النَّارُ، اَلْحَطَبَ.(155)
محبّت حضرت علی بن ابی طالب‌علیه السلام گناهان را می‌سوزاند؛ همان گونه که آتش، هیزم را می‌سوزاند.
بنابراین محبّت حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام، هستی گناه را به آتش می‌کشد و دوستی آن بزرگوار، کوه گناه را به کاهی تبدیل می‌نماید و آن را از اعماق جان بیرون آورده و نابود می‌سازد.
محبّت حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام نه تنها آثار گناهان گذشته را نابود می‌کند؛ بلکه همچون سدّی محکم و استوار، مانع انسان از انجام گناهان بعدی می‌شود. با محبّت شدید به محمّد وآل محمّدعلیهم السلام، می‌توانید خود را از انجام گناه باز داشته و بیمه شوید.
پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم می‌فرمایند:
أَلا وَمَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً لایَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیا حَتَّی یَشْرِبَ مِنَ الْکَوْثَرِ وَیَأْکُلَ مِنْ طُوبی وَیَری مَکانَهُ فِی الْجَنَّةِ.(156)
آگاه باشید کسی که علی‌علیه السلام را دوست دارد از دنیا نمی‌رود تا از آب کوثر بیاشامد و از طوبی بخورد و مکان خود را در بهشت ببیند.
باید از خداوند بخواهیم که محبّت اهل بیت‌علیهم السلام را تا آخرین لحظه زندگی ما ثابت نگهدارد، تا در آخرین لحظات، شاهد الطافی که وعده فرموده‌اند باشیم.
در یکی از زیارات امام حسین‌علیه السلام آمده است:
اَللَّهُمَّ ثَبِّتْنی عَلی مَحَبَّةِ أَوْلِیائِکَ.(157)
خداوندا، مرا بر محبّت اولیاء خودت، ثابت قدم نگه دار.
در صورتی که با محبّت و اشتیاق اهل بیت‌علیهم السلام جان به جانان بسپاریم، اوّلین لحظه مرگ، اوّلین لحظه‌ای است که آثار محبّت و عظمت و شکوه آن را که نشانه ایمان و تقوا است، بخوبی می‌یابیم ان شاءاللَّه.
در چند روایت، محبّت به اهل بیت‌علیهم السلام را، اصل تقوا و ایمان شمرده‌اند؛ همان گونه که بغض و دشمنی آن بزرگواران را، کفر و نفاق دانسته‌اند.
پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم به حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام فرمودند:
یا عَلِیُّ حُبُّکَ تَقْوی وَإیمانٌ وَبُغْضُکَ کُفْرٌ وَنِفاقٌ.(158)
یا علی دوستی تو، تقوا و ایمان و دشمنی تو، کفر و نفاق است.
کسی که با حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام دشمنی ورزد، از دیدگاه مکتب ما کافر و در ردیف منکران خداست.
آن را که دوستی علی نیست، کافر است
گو زاهد زمانه و گو شیخ راه باش
همچنین آنان که محبّت حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام در اعماق جانشان ریشه دوانده است، از تقوا و ایمان برخوردارند.
آری حبّ و بغض، دارای این گونه اثرات بنیادی است.
خواهی که زدوزخ برهانی دل و تن
اثنی‌عشری شو و گزین مذهب من
ایشان سه محمّدند و چهارست علی
با موسی جعفر و حسین و دو حسن
در حدیثی امام رضاعلیه السلام از آباء گرامی خود از پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم نقل فرمودند:
حُبُّنا أَهْلُ الْبَیْتِ یُکَفِّرُ الذُّنُوبَ وَیُضاعِفُ الْحَسَناتَ.(159)
محبت ما اهل بیت، کفاره گناهان است و حسنات را چند برابر می‌کند.
زیرا محبّت اکسیر است، دارای قوّه کاسره و شکننده است و آثار گناهان را درهم می‌شکند و آنها را تبدیل به حسنه می‌سازد، همان گونه که شنجرفِ ثابت، مس را تبدیل به طلا می‌کند. از این رو محبّت را »اکسیر روح« می‌دانند؛ زیرا روح‌های آلوده و روان‌هائی که بر اثر گناه از خداوند دور شده‌اند، با محبّت اهل بیت‌علیهم السلام که شفابخش دل‌ها و حیاتبخش قلب‌های مرده است، تقرّب خود را باز می‌یابند، و با ترک گناه مقرّب درگاه او می‌شوند.
زیرا در قلبی که سرشار از محبّت حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام و سایر خاندان پاک وحی است، جایی برای گناه باقی نمی‌ماند؛ بلکه محبّت اگر افزایش یابد، می‌تواند هر گونه گناهی را که محبّ آن را در گذشته انجام داده نابود نماید و مانع انجام گناه در آینده شود. زیرا مانع بودن برای انجام گناه، آسانتر از برطرف نمودن آثار گناهان گذشته است.
راز این مسئله این است، کسی که کاملاً محبّ و دوستدار و شیفته اهل بیت عصمت‌علیهم السلام باشد، محبوب خدا و مقرّب عنداللَّه است و وقتی که انسان محبوب و مقرّب نزد خداوند شود، در حصن حول و قوّه او قرار می‌گیرد. یعنی خداوند میان او و گناه، حائل ایجاد می‌کند و همچنین کاری را که خدا انجام آن را بخواهد، در وی نیرو و قوّه انجام آن را ایجاد می‌نماید و او را موفّق به انجام آن عمل می سازد. این است معنای »لاحول و لاقوّة إلّا باللَّه«. به این جهت برخی، محبّت و دوستی با خاندان وحی را مؤثّرترین راه سیر و سلوک شمرده‌اند.
بنابر روایت مفصّلی که مرحوم علّامه مجلسی - در بحار الأنوار ج 70 ص 25 - از امام صادق‌علیه السلام نقل کرده است، محبّ - اگر به مقام عالی محبّت راه یابد - اگر چه راه علماء و سیره حکماء و طریقه صدیقین را طی نکرده و روش خود را روش آنان قرار نداده باشد؛ ولی در عین حال همه نتایجی را که علماء و حکماء و صدّیقین بدست آورده‌اند، دارا می‌شود.
این گونه آثار در صورتی است که محبّت، بسیار شدید باشد نه همچون محبّت‌هائی که دوستان اهل بیت‌علیهم السلام نوعاً دارای آن هستند. این گونه محبّت دارای چنان اهمیّتی است که در آن روایت، امام صادق‌علیه السلام تصریح فرموده‌اند که دارا بودن آن، نه تنها پرثمرترین طریقه سیر و سلوک می‌باشد؛ بلکه تنها راهی است که در آن خطر وجود ندارد و حال آن که روش حکماء و علماء و صدّیقین طبق آن روایت، چنین نیست.
امام صادق‌علیه السلام می‌فرمایند:
إِنَّ الْحُکَماءَ وَرَثُوا الْحِکْمَةَ بِالصَّمْتِ، وَإِنَّ الْعُلَماءَ وَرَثُوا الْعِلْمَ بِالطَّلَبِ وإِنَّ الصِّدّیقینَ وَرَثُوا الصِّدْقَ بِالْخُشُوعِ وَطُولِ الْعِبادَةِ فَمَنْ أَخَذَهُ بِهذِهِ الْمَسیرَةِ إِمَّا أَنْ یَسْفَلَ وَإِمَّا أَنْ یَرْفَعَ وَأَکْثَرُهُمُ الَّذی یَسْفَلُ وَلایَرْفَعُ، إِذا لَمْ یَرْعَ حَقّ‌اللَّهِ وَلَمْ یَعْمَلْ بِما أَمَرَ بِهِ، فَهذِهِ صِفَةُ مَنْ لَمْ یَعْرِفِ اللَّهُ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَلَمْ یُحِبُّهُ حَقَّ مَحَبَّتِهِ، فَلایَغُرَّنَّکَ صَلاتُهُمْ وَصیامُهُمْ وَرَوایاتُهُمْ وَعُلُومُهُمْ، فَإِنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ.(160)
حکماء، حکمت را به وسیله سکوت و علماء، علم را به وسیله طلب نمودن و صدّیقین، صداقت را به خشوع و عبادت طولانی بدست می‌آورند. پس هر کسی این مسیر را بپیماید؛ یا تنزّل می‌کند و یا بلند مرتبه می‌گردد و اکثر آنان اگر حقّ خداوند را رعایت نکنند و به آنچه امر شده‌اند عمل ننمایند، تنزّل می‌کنند و این خصلت کسی است که خدا را حقیقتاً نشناخته باشد و او را به حقیقتِ محبّت دوست نداشته باشد. پس نمازها و روزه‌ها و روایات و علوم آنها، تو را فریب ندهد که آنان حماران وحشی هستند!
همانگونه که در این روایت تصریح شده است علماء، حکماء و صدّیقین مورد انتقاد قرار گرفته‌اند که خداوند را حقیقتاً نشناخته‌اند و به حقیقت دوستی خداوند را در دل قرار نداده‌اند.
اگر محبّ در مقام محبّت به مراحل عالی راه یافت و قلب خود را که حرم‌اللَّه است، مملوّ از محبّت خداوند و اهل بیت عصمت‌علیهم السلام نمود؛ تا وقتی که محبّت شدید آنان را در دل دارد، امکان تنزّل در او وجود ندارد.
تنها موردی که برای محبّین امکان استبدال وجود دارد، موردی است که آنان اصل محبّت را از دست بدهند و گرنه تا وقتی که محبّت در قلب محبّ ریشه دوانده است، او در مسیر ترقّی و تکامل قرار دارد نه تنزّل و سقوط.
راز این نکته آن است که، همان گونه که گفتیم محبّت و شوق شدید، مانند مغناطیس است و تا وقتی محبّت وجود دارد، محبّ را به سوی محبوب جذب می‌کند و آن گاه که او مجذوبِ محبوب شد، سنخیّت در او پیدا می‌شود و آثار و صفات محبوب در محبّ پیدا می‌شود. از این جهت در این روایت، محبّت خدا و اولیاء خدا را، بهترین راه و بی‌خطرترین سیر برای افرادی که مایل به سیر و سلوک هستند، معرّفی نموده‌اند.
در بعضی از روایات دیگر نیز محبّین مقدم بر همه افراد دیگر ذکر شده‌اند، همان طور که در اخبار حضرت داود آمده است که خداوند می‌فرماید:
ما أَحَبَّنی أَحَدٌ أَعْلَمُ ذلِکَ یَقیناً مِنْ قَلْبِهِ إِلاَّ قَبِلْتُهُ لِنَفْسی وَأَحْبَبْتُهُ حُبّاً لایَتَقَدَّمُهُ أَحَدٌ مِنْ خَلْقی، مَنْ طَلَبَنی بِالْحَقِّ وَجَدَنی وَمَنْ طَلَبَ غَیْری لَمْ یَجِدْنی...(161)
دوست ندارد مرا احدی که بدانم واقعاً این محبّت از قلب او سرچشمه می‌گیرد، مگر آن که او را برای خود می‌پذیرم و دوست دار او می‌شوم؛ بطوری که احدی از خلقِ من، بر او مقدّم نمی‌شود. کسی که حقیقتاً مرا طلب کند، می‌جوید مرا و کسی که غیر مرا طلب کند، مرا نمی‌یابد.
از این حدیث قدسی متوجه می‌شویم، کسانی را که امام‌زمان عجّل‌اللَّه‌تعالی له‌الفرج - که جانشین و نماینده خداوند می‌باشند - به عنوان خدمتگزار خود قبول فرموده‌اند و آنان را از میان مردم به نعمت مصاحبت خود مشرّف ساخته و بر دیگران مقدّم نموده‌اند، کسانی هستند که در راه محبّت از همه مردم پیشقدم‌تر و به عالی‌ترین مراحل محبّت نائل شده‌اند.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

موجودات آسمانی و محبّت خاندان وحی

نه تنها عظمت این بزرگواران، بلکه عزّت و شرافت همه شرافتمندان جهان هستی، به خاطر محبّت و علاقه‌ای است که به اهل بیت عصمت‌علیهم السلام دارند. حتّی ملائکه مقرّب درگاه خداوند، شرافت خود را بوسیله محبّت آن بزرگواران بدست آورده‌اند. حضرت رسول اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم می‌فرماید:
هَلْ شَرَفَتِ الْمَلائِکَةُ إِلاَّ بِحُبِّها لِمُحَمَّدٍ وَعَلیٍّ وَقَبوُلِها لِوِلایَتِهِما؟...(162)
آیا شرافت ملائکه، جز به خاطر محبّتی است که آنها به محمّد و علی صلوات اللَّه علیهما و پذیرش ولایت آن دو دارند؟
این فرمایش صراحت دارد بر این که شرافت ملائکه به خاطر علاقه‌ای است که به پیغمبر اکرم و امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیهما دارند.
آئینه مهر روشن از یاد علی است
اوراد ملک بر آسمان ناد علی است
گر چه این روایت در مورد ملائکه است ولی روایات دیگری گواه بر این حقیقت است که همه اهل آسمانها اعمّ از ملائکه و غیر آنها، از دوستداران خاندان وحی هستند و به وسیله محبّتِ آنان، به تقرّب خود نزد خداوند می‌افزایند. زیرا همان گونه که گفتیم، محبّت صفات محبوب را در محبّ جلوه‌گر می‌سازد. ویکی از صفات اهل بیت عصمت‌علیهم السلام، قرب آنان به خداوند متعال است. از این رو موجودات آسمانی محبّت آن بزرگواران را مایه تقرّب خود می‌دانند.
در یکی از زیارات جامعه که از اهل بیت عصمت علیهم السلام روایت شده، می‌خوانید:
یَتَقَرَّبُ أَهْلُ السَّماءِ بِحُبِّکُمْ وَبِالْبَرائَةِ مِنْ أَعْدائِکُمْ.(163)
اهل آسمان، به وسیله محبّت شما و دوری جستن از دشمنان شما )به خدا( تقرّب می‌جویند.
اوصاف علی است که انتهایش نبود
مدّاح علی به جز خدایش نبود
تا حشر »ادیب« اگر ز وصفش خوانی
یک حرف ز دفتر ثنایش نبود

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

تقرّب به خداوند چه آثاری دارد؟

اکنون برخی از آثار مهمّ و شگفت انگیزی را که بر اثر تقرّب به خداوند ایجاد می‌شود بیان می‌کنیم.
از نشانه‌های تقرّب به خداوند و اهل بیت اطهارعلیهم السلام، به کار افتادن چشم و گوش باطنی و بدست آوردن قدرت‌های روحی و معنوی است؛ زیرا آن گاه که انسان از جهت تقرّب معنوی به خداوند، پیشرفت نمود، مورد محبّت خدا قرار می‌گیرد و محبوب خدا می‌شود و آن گاه که انسان محبوب خدا شود، از قدرتهای معنوی برخوردار می‌گردد.
امام صادق‌علیه السلام از پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم نقل فرمودند که خداوند فرموده است:
مَنْ أَهانِ لی وَلِیّاً فَقَدْ أَرْصَدَ لِمُحارِبَتی، وَما تَقَرَّبَ إِلَیَّ عَبْدٌ بِشَی‌ءٍ أَحَبَّ إِلَیَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ، وَإِنَّهُ لَیَتَقَرَّبُ إِلَیَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّی اُحِبَّهُ فَإِذا أَحْبَبْتُهُ، کُنْتُ سَمْعَهُ الَّذی یَسْمَعُ بِهِ وَبَصَرَهُ الَّذی یَبْصُرُ بِهِ وَلِسانَهُ الَّذی یَنْطِقُ بِهِ وَیَدَهُ الَّتی یَبْطُشُ بِها، إِنْ دَعانی أَجَبْتُهُ وَإِنْ سَأَلَنی أَعْطَیْتُهُ.(164)
هر کس به یکی از اولیاء من توهین کند، برای جنگیدن با من در کمین نشسته است، و هیچ بنده‌ای مقرّب به من نمی‌شود، بوسیله چیزی که محبوبتر باشد از واجباتی که بر او واجب نموده‌ام. و او بوسیله نافله بسوی من مقرّب می‌شود تا محبوب من می‌گردد و آن گاه که او را دوست بدارم، گوش او می‌شوم که بوسیله آن می‌شنود و چشم او می‌شوم که بوسیله آن می‌بیند و زبان او می‌شوم که با آن نطق می‌کند و دست او می‌شوم که با آن اِعمال قدرت می‌کند، اگر مرا بخواند او را جواب می‌دهم و اگر از من چیزی درخواست کند، به او عطا می‌کنم.
همه این اموری که در این حدیث آمده است، بر اثر تقرّب به خدا ایجاد می‌شود. بنابراین شنیدن اصوات آسمانی، دیدن چهره‌های ملکوتی، پی بردن به رازها و حکمتهای الهی، انجام امور مشکل با دست قدرت حق و استجابت دعا، از عنایاتی است که سرانجام، شامل حال مقرّبین درگاه خداوند و اهل بیت اطهارعلیهم السلام و افرادی که مورد محبّت خدا و اهل بیت‌علیهم السلام قرار گرفته‌اند، می‌شود.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

دوستی اهل بیت‌علیهم السلام با دوستان خود

با دوستی و محبّتی که نسبت به اهل بیت‌علیهم السلام در دل خود جای می‌دهیم، محبّت و دوستی خود را نیز در قلب آن بزرگواران قرار می‌دهیم؛ زیرا آنان که محبّ و شیفته خاندان وحی هستند، محبوب آن بزرگواران نیز هستند.
حبیش بن معتمر می‌گوید: خدمت حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام وارد شدم و عرض کردم:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا أَمیرَالْمُؤْمِنینَ وَرَحْمَةُاللَّهِ وَبَرَکاتُهُ، کَیْفَ أَمْسَیْتَ؟ قالَ: أَمْسَیْتُ مُحِبّاً لِمُحِبّینا وَمُبْغِضاً لِمُبْغِضینا...(165)
سلام بر شما ای امیر مؤمنان و رحمت خدا و برکات او بر شما باد، شب را چگونه صبح نمودید؟
حضرت فرمودند: شب را به پایان رساندم در حالی که دوست دارِ دوستانمان و دشمنِ دشمنانمان بودم.
آن گاه که محبّت انسان، در قلب اهل بیت‌علیهم السلام قرار گیرد، محبوب خداوند نیز می‌شود و محبّت خداوند در قلب او جای می‌گیرد و هر گاه محبّت خداوند در او به حدّی شدید شود که محبّت مخلوق جایگزین محبّت خداوند نشود، دیدگان باطنی او باز می‌شود و با اولیاءاللَّه آشنا می‌شود.
حضرت‌امیرالمؤمنین‌علیه السلام می‌فرمایند: درشب معراج خداوند به‌پیغمبرصلی الله علیه وآله وسلم فرمود:
مَنْ عَمِلَ بِرِضایَ اُلْزِمُهُ ثَلاثَ خِصالٍ: اُعَرِّفُهُ شُکْراً لایُخالِطُهُ الْجَهْلُ، وَذِکْراً لایُخالِطُهُ النِّسْیانُ، وَمَحَبَّةً لایُؤْثِرُ عَلی مَحَبَّتی مَحَبَّةَ الْمَخْلُوقینَ، فَإِذا أَحَبَّنی أَحْبَبْتُهُ، وَأَفْتَحُ عَیْنَ قَلْبِهِ إِلی جَلالی وَلااُخفی عَلَیْهِ خاصَّةَ خَلْقی...(166)
کسی که به رضای من عمل نماید، او را به داشتن سه خصلت ملزم می‌نمایم:
1- او را آگاه و آشنا می‌کنم به داشتن حالت شکر که با ناآگاهی همراه نباشد.
2- و به یادی که فراموشی در آن نباشد.
3- و به دارا بودن محبّت من که دوستی مخلوقین در آن تأثیر نگذارد.
پس هر گاه که مرا دوست داشته باشد، من نیز او را دوست می‌دارم و دیده دل او را به سوی جلال خودم می‌گشایم و خوّاص خلق خود را از او مخفی نمی‌کنم.
بنابراین یکی از نشانه‌های محبّت خدا، این است که انسان با اولیاءاللَّه و خوّاص خلق خداوند آشنا می‌شود و آنان را می‌بیند.
عدّه‌ای از مردم که جویای زیارت و دیدن امام عصر ارواحنا فداه - در خواب یا بیداری - هستند، به خاطر محبّت شدید آنان است. زیرا محبّت، اشتیاق ملاقات با محبوب را در انسان زیاد می‌کند.
حضرت ابراهیم از مردن کراهت داشت، خداوند به عزرائیل فرمود به حضرت ابراهیم بگو:
هَلْ رَأَیْتَ حَبیباً یُکْرِهُ لِقاءَ حَبیبِهِ؟ إِنَّ الْحَبیبَ یُحِبُّ لِقاءَ حَبیبِهِ.(167)
آیا دیده‌ای دوستی از دیدن دوست خود کراهت داشته باشد؟ براستی که دوست، به ملاقات حبیب خود علاقه دارد.
برخی از آنان که در زمان حضور اهل بیت عصمت‌علیهم السلام‌زندگی می‌کردند و از شهر و دیار آن بزرگواران دور بودند، دلهایشان در یاد آنان و عشق دیدارشان پر می‌زد، همان گونه که اویس شوق دیدار پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم در قلب و جانش جای گرفته و پیاپی سیمای تابناک آن حضرت را در صفحه خیال خود ترسیم می‌نمود.
و در این روزگار که تنها بازمانده معصومین، حضرت بقیةاللَّه الأعظم ارواحنا فداه که سرّ خداوند در جهان هستی می‌باشند، در پرده استتار به سر می‌برند شیفتگان آل اللَّه در آرزوی دیدار سیمای آن حضرت می‌باشند، این امید و آرزو بر اساس همان محبّت و علاقه‌ای است که اینان به آن بزرگوار دارند، زیرا بنا به گفتار خداوند »إِنَّ الْحَبیبَ یُحِبُّ لِقاءَ حَبیبِهِ« هر محبّی دوست دارد، سیمای حبیب خود را ببیند.
گرچه یوسف به کلافی نفروشند به ما
بس همین فخر که ما هم ز خریدارانیم

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

وظیفه دوستان خاندان وحی

1- ایجاد مودّت
محبّت و دوستی با اهل بیت‌علیهم السلام باید چنان عمیق باشد که در اعماق جانتان ریشه دوانده و سراسر وجود شما را فرا گیرد؛ بصورتی که وسیله تقرّب و نزدیک شدن شما به آن بزرگواران شود.
حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام می‌فرمایند:
اَلْمَوَدَّةُ قَرابَةٌ مُسْتَفادَةٌ.(168)
مودّت، آن گونه محبّتی است که از آن قرابت و نزدیک بودن بدست آید.
یعنی محبّت باید آن قدر افزایش یابد که شما را به محبوب نزدیک نماید. اگر محبّت تا این حدّ فزونی یافت، آن را »مودّت« می‌گویند. بنابراین مودّت، همان محبّتِ افزایش یافته است که باعث قرب روحی می‌شود.
این گونه محبّت نسبت به اهل بیت‌علیهم السلام وظیفه همه مردم است. ما باید آن قدر به محمّد و آل محمّد صلوات‌اللَّه علیهم اجمعین محبّت داشته باشیم که وسیله قرب ما به اهل بیت‌علیهم السلام شود. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
»قُلْ لاأَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی «(169)
بگو به مردم برای انجام رسالت از شما پاداشی نمی‌خواهم، جز داشتن مودّت به ذوی‌القربی.
طبق این آیه، بر همه مردم واجب است که آن گونه به اهل بیت عصمت‌علیهم السلام محبّت و علاقه داشته باشند که باعث قرب روحی و معنوی به آن بزرگواران شود. این یک وظیفه عمومی برای همه انسانها است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

2- دوستی با دوستان اهل‌بیت‌علیهم السلام

دوستی با اهل بیت‌علیهم السلام به دوست داشتن آنان پایان نمی‌پذیرد، بلکه پس از دوستی آنان باید دوستان آن بزرگواران را نیز دوست بدارید و به آنان علاقه‌مند باشید.
حضرت پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله وسلم می‌فرمایند:
أَحِبُّوا مَوالینا مَعَ حُبِّکُمْ لِآلِنا.(170)
دوست بدارید دوستان ما را با محبتی که به خاندان ما دارید.
زیرا دوستی دوستان آنان، ملازم با دوستی خود آنان است.