مفهوم قضا و قدر
واژهٔ «قضاء» بهمعناي گذراندن و بهپايان رساندن و يكسره كردن، و نيز بهمعناي داوري كردن (كه نوعي يكسره كردن اعتباري است) بهكار ميرود، و واژهٔ «قدر» و «تقدير» بهمعناي اندازه و اندازهگيري و چيزي را با اندازهٔ معيّني ساختن، استعمال ميشود. گاهي قضا و قدر بهصورت مترادفين، بهمعناي «سرنوشت» بهكار ميرود. گويا نكتهٔ استفاده از واژهٔ «نوشتن» در ترجمهٔ آنها اين است كه برحسب تعاليم ديني، قضا و قدرِ موجودات در كتاب و لوحي نوشته شده است.
با توجه به اختلاف معناي لغوي قضا و قدر، ميتوان مرتبهٔ قدر را قبل از مرتبهٔ قضا دانست؛ زيرا تا اندازهٔ چيزي تعيين نشود، نوبت به اتمام آن نميرسد، و اين نكتهاي است كه در بسياري از روايات شريفه به آن اشاره شده است.