روشهاي قرائت قرآن
دانشمندان علم تجويد اعتقاد دارند كه خداوند در قرآن كريم مسلمانان را به رعايت قواعد تجويد
دعوت نموده است؛ زيرا پروردگار خطاب به رسول گرامي خود فرمود:
«وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً»[1]؛ اي پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ قرآن را با ترتيل و شمرده بخوان.
امام علي ـ عليه السّلام ـ در تعريف و توضيح واژه ترتيل فرمود:
«التّرتيلُ تَجْويدُ الحُرُوفِ وَ مَعْرِفَةُ الوُقُوفِ»[2]؛ ترتيل عبارت از نيكو ادا كردن حروف و شناخت محل
وقفهاي قرآن است.[3]
از طرفي علم تجويد نيز از كيفيت اداي صحيح حروف و هم چنين حفظ وقوف بحث مي‌كند.
نتيجه گيري از آيه: واژه «ترتيلا» در آيه بالا مصدر است و چون بعد از فعل امر آمده، دليل بر مبالغه
و تأكيد برفعل امر مي‌كند. از سويي توصيه‌هاي نبي مكرم اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ در زمينه
صحيح خواني قرآن نشان مي‌دهد كه حضرتش خود، «مُجَوّد» بوده و قرآن را با لحن زيبايي
مي‌خوانده است، بنابراين منظور آيه دعوت امتپيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ به قرائت قرآن به
صورت ترتيل است.[4]
معناي ترتيل: همان گونه كه در فصل دوم به اختصار بيان شد، اين واژه مصدر لغت «رتل» از باب
تفعيل است و در لغت به معني «نيكو كردن صدا»[5] مي‌باشد. امّا اصطلاح ترتيل در نظر عالمان
تجويد عبارت است از:
«قرائت قرآن با اداي صحيح حروف و آرامش كامل، همچنين توليد هر حرفي از مخرج مربوط به خود
با رعايت صفات آن».[6]
تعريفي كه صاحب نظران براي ترتيل كرده‌اند، از مجموعه سخناني اخذ شده كه در قرآن و روايات
معصومين ـعليهم السّلام ـ آمده است.
تفسير كلمه «ترتيل» به وسيله امير مؤمنان مبناي اصلي در تعريف ترتيل مي‌باشد. آن جا كه فرمود:
«ترتيل عبارت است از: اداي نيكوي حروف و شناخت محلّ وقفهاي قرآن».
«ابن عبّاس»، «مجاهد» و ديگران نيز كه به شرح و تعريف اين واژه پرداخته‌اند، تعريف خود را از امام
علي ـ عليه السّلام ـ اخذ كرده‌اند.[7]
امام صادق ـ عليه السّلام ـ در توضيح ترتيل مي‌فرمايد:
«هُوَ اَنْ تَمكُثَ وَ تُحَسّنَ بهِ صَوْتَك»[8]؛ ترتيل يعني اين كه مكث كني و با صداي خوش قرآن بخواني.
نقل قول
