اعطای دانش مطابق با ظرفیت انسان ها
دانش عده ای که نقاشی و ظرفیت ویژه دارند کثیر است ، که به آنها عنایت شده است ،
« وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَهَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً » (3)
و در جای دیگر می فرماید :
« وَ لَقَدْ آتَیْنٰا لُقْمٰانَ الْحِکْمَهَ » (4)
به او دانش کثیر عطا کردم ، چنین افرادی الراسخون فی العلم هستند ؛ یعنی علمشان از من گرفته شده است ، در آن علم تغییری ایجاد نمی شود . ولی همین دانش کثیر ، به قول فلاسفه مقول به تشکیک است ، علوم کثیر با کثیر فرق می کند ، از جهت ماهیت فرق نمی کند ولی عنصراً از نظر گستردگی فرق می کند ، مانند نور ،
ص:257
________________________________________
1- (1)) - سجده (32) : 7؛ «همان کسی که آنچه را آفرید نیکو ساخت.»
2- (2)) - غاشیه (88) : 17؛ «آیا با تأمل به شتر نمی نگرند که چگونه آفریده شده ؟»
3- (3)) - بقره (2) : 269؛ «و آنکه به او حکمت داده شود ،بی تردید او را خیر فراوانی داده اند.»
4- (4)) - لقمان (31) : 12؛ «و به راستی ما به لقمان حکمت عطا کردیم.»
که شعلۀ سر کبریت نور است ، لامپ کوچک نور است ، و لامپ بزرگ هم نور است ، ولی مقوله به تشکیک است و با هم تفاوت دارند ، حکمت یکسان به همه عنایت نشده است ، برابر با ظرفیت ها عنایت شده است .
خداوند متعال چه کسانی را معلم و راهنمای شما قرار داده تا شما را هدایت کنند . خیلی از انسان ها ادعای معلّمی دارند و این مدعیان هم انسان های زیادی را شاگرد خود کردند و آن انسان ها بی تحقیق ادعای آنها را قبول کردند و از آن ها درس گرفتند و در برابر درس آنها زندگی کردند و مردند و به جهنّم رفتند .
معلم های شما چه کسانی هستند ؟ متواضع ترین انسان های تاریخ انبیا و ائمه بودند .