قلعه فلک الافلاک
قلعه فلک الافلاک یکی از مشهورترین جاذبههای تاریخی و گردشگری استان لرستان است که در بالای تپهای باستانی و در مرکز شهر خرمآباد قرار دارد.
قلعه فلک الافلاک از شرق و جنوب شرقی به رودخانه خرم رود، از غرب به خیابان امام خمینی و از شمال به خیابان فلک الافلاک محدود میشود.
از تاریخ ساخت قلعه فلک الافلاک و بانی آن، اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بر اساس شواهد موجود، بنای اولیه این قلعه به زمان شاپور اول ساسانی در قرن سوم میلادی بازمیگردد. ساسانیان در حدود منطقه کنونی خرمآباد، شهری با نام شاپورخواست ساختند و از این دژ به عنوان مرکز حکومتی و نظامی استفاده میکردند. شاپورخواست بعدها ویران و در حدود سده هفتم هجری قمری، شهر خرمآباد فعلی به جای آن بنا شد.
وسعت تقریبی قلعه فلک الافلاک 5300 مترمربع است و دارای 8 برج، 2 صحن و 300 جانپناه میباشد. فضای داخلی قلعه به 4 تالار نسبتاً بزرگ پیرامون و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ارتفاع بلندترین دیوار تا سطح تپه 23 متر است. مصالح بکار رفته در ساخت این قلعه، سنگ، آجر، خشت و ملات گچ و آهک است. ورودی بنا در سمت شمال و در بدنه برج جنوب غربی تعبیه شده که پس از گذر از راهروی ورودی، به حیاط اول متصل میگردد. در گوشه شمال شرقی حیاط اول یک حلقه چاه آب به عمق 40 متر وجود دارد که آب مورد نیاز ساکنان قلعه از آن تأمین میشده است (البته اکنون نیز قابل بهرهبرداری میباشد).
از ویژگیهای اصلی این بنا میتوان به قرارگیری بر فراز صخرههای سنگی و اِشراف کامل آن به دره تاریخی خرمآباد و جاری شدن چشمه پرآب گلستان از دامنه شمالی تپه اشاره نمود. مجاورت قلعه فلک الافلاک با غارهای پیش از تاریخ دره خرمآباد، سنگ نوشته خرمآباد، مناره آجری، پل شکسته (پل شاپوری) و گرداب سنگی، بیانگر پیوستگی تاریخی این قلعه با آثار مذکور است.