ادب تلاوت قرآن
حضرت آیة اللّه جوادى آملى
اولین مرحله استفاده و بهرهمندى از قرآن کریم تلاوت آیات است که در کنارش باید مضامین آنها را خوب فهمید و سپس بدان عمل کرد. باید سعى کنیم تلاوت ما شبیه تلاوت رسول اللّه (ص) باشد و مانند آن حضرت، عمق دل و جان خود را با قرآن پیوند زنیم؛ زیرا تمام رفتار و سنت و سیرت ایشان، از جمله تلاوتشان براى جامعه اسلامى اسوه حسنهاى است که باید بدان اقتدا کرد. «و لقد کان لکم فى رسول اللّه أسوة حسنة» (1) .
آغاز تلاوت باید با استعاذه و پناهنده شدن به خداوند از شر وسوسههاى شیطان باشد چنانکه فرمود: «فاذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم» (2) و در هنگام تلاوت، وقتى به آیات رحمت مىرسیم، با معناى آن آشنا شده و محتواى آن را که همان رحمت مخصوص است از خداى سبحان مسئلت کنیم و آنگاه که به آیات عذاب مىرسیم از خداى سبحان، آمرزش ، بخشایش و نجات طلب کنیم. چنین تلاوتى مىتواند گرد و غبار قلب تلاوت کننده را بزداید.
با زبان و دهان آلوده نمىتوان قرآن طاهر را تلاوت کرد، از این رو لازم است پیش از تلاوت به تطهیر و تنظیف جسمى و معنوى دهان و زبان بپردازیم. باید با مسواک کردن و مانند آن، فضاى دهان را تمیز و نظیف نمود و با استغفار، بوى بد گناهانى مانند غذاى حرام و سخنان ناشایسته را زدود. باطن گناه جز تعفن و پلیدى نیست، به همین دلیل دستور فرمودهاند: «تعطّروا بالاستغفار لا تفضحنّکم روائح الذنوب» (3) یعنى با استغفر معطر شوید که بوى بد گناهان، شما را رسوا نکند.
اگر اهمیت و فضیلت تلاوت قرآن براى ما روشن شود و بدانیم که قرآن تکلم و سخن گفتن خداوند با ماست، و با طهارت باطن و انس با قرآن لذت تلاوت را بچشیم، هیچ گاه حاضر نمىشویم بین خود و قرآن فاصله بیندازیم و هرگز از فیض عظیم آن، حداقل با تلاوت پنجاه آیه در شبانه روز، محروم نمىگردیم .