شهيد آيت الله سيدمحمد باقر صدر و شهيده بنت الهدي صدر

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

هــــــوالشــاهـــــــد

شهيد شاهد، آيت باهر، علامه متفکر، حاج سيد محمد باقر صدر (صدر الشهدا) یکی از بزرگترين علما و شهدای تاريخ در قرن اخير است. صدر الشهدا فرزند آيت الله سيد حيدر فرزند علامه حاج سيد اسماعيل صدر بود که اين خاندان و دودمان آنها از علما و پرچمداران بزرگ مکتب در عصر خويش بوده و هستند.

صدر شهيد روز بيست و پنجم ذيقعده 1353 قمری در کاظمين خانه علم و دانش به جهان ديده گشود و از خردسالی آثار نبوغ در او مشهود بود. در ده سالگی به سلک علما درآمد و در هفده سالگی رديف اساتيد و مراجع به تدريس فقه و اصول در حوزه نجف مشغول شد و کتاب غاية الفکر را در علم اصول تأليف نمود و نقطه نظرهای تازه ای در علم اصول عرضه نمود که نظريات او مورد توجه مجتهدين اصولی قرار گرفت.

صدر الشهدا در اوايل زندگی مجتهدی متفکر، فقيهی مدرس و مؤلفی کم نظير بود. او در چهل و شش سالگی شهيد شد! اما بيش از نيم قرن از علمای معاصرش در علوم عقلی و نقلی جلوتر بود. و اگر مبالغه نباشد چند قرن از لحاظ تفکر و بينش اسلامی، روشنگری و روشنفکری، ايثار و از خودگذشتگی (و پياده شدن قوانين صحيح اسلامی به وسيله حکومت اسلامی) از معاصرينش جلوتر بود! که اگر حکومت اسلامی در عراق و بلاد اسلامی عرب پياده شود، آنگاه چهره واقعی اين ابر مرد تاريخ به جهان اسلام و بشريت نمايان تر خواهد شد، و روزی برسد که در تمام ممالک اسلامی نام اين شهيد در جمله رهبران بزرگ جامعه اسلامی زينت بخش مؤسسات علمی (و دار التبليغ فکری) قرار گيرد و آن مؤسسه ها به نام امثال اين شهيد متفکر افتخار نمايند.

فقير در مورد بيش از چهارصد فقيه و مرجع شناختی زنجيره ای دارد، و در نماز وتر به جای چهل مؤمن و فقيه می تواند چهار صد نفر را از درگاه ذات صمدش «به ترتيب وفات» علو و ارتقاء مقام خواهد و اين جمله را به عنوان سپاسی از نعمت دوستی اوليا که خودش به فقيری عنايت فرمود می نويسد. مقصود آنکه بين علمای بزرگ ما که بدين دفتر می خوانيد، امثال سيد بن طاووس، سيد رضی، فاضل هندی، فخر المحققين و اين صدر شهيد در جهان بشريت که از نوجوانی به درجه اجتهاد رسيده باشند کم داريم.

افراد نام برده در جهان بشريت بر امثال نوابغی چون ابن سيناها بسی مزيت دارند، و امثال ابن سيناها با دانشمندان و نوابغ مختلف شرق و غرب قابل مقايسه نيستند!! و اين جملات حقيقتی است که فردا برای جهان بشريت ثابت خواهد شد، و با توجه به ايمانی که مجتهدين به راه خود دارند، می نويسد. نتيجه آنکه: اين صدر الشهدا هر چند به ظاهر خيلی زود غروب کرد، اما طلوعی بس روشن در پيش دارد، که تمام مسلمانان حتی علما حسرت مقام او دارند.

صدر شهيد شخصيتی متين، سيدی جليل القدر و با ابهت، اسطورۀ مقاومت و پايداری و پيکری از ايمان و شجاعت و بردباری بود. به راه خود که اعتلای اسلام و پياده شدن قوانين اسلامی (چون حکمت عدل علی عليه السلام) بود ايمان و اصرار داشت.

روزی که حکومت جبار و ننگين بعثيها روی کار آمد، در سخنان خود هميشه بيانگر مظالم و حيله و تزوير اينان بود و تا سرحد شهادت به راه خود ادامه داد و حسين وار سرانجام دست خواهرش را گرفت و به سوی عمه سادات شتافت و فردا جدش سيدالشهدا بر وجود اين برادر و خواهر مفتخر که راه آنان را برای رضای خداوند متعال ادامه دادند.

گذشت زمان بعثيها که سهل است، تمام ملکهای مرتجع و اربابان آنها را (یزيد وار) به زباله دان تاريخ می کشاند!! اما اين چهره های معصوم و شهدا معشوق بهر دوسرا تا خدا خدائی کند مفتخر و سربلند شدند و پيروزی نهائی با اينهاست. کتب الله لاغلبن انا و رسلی...
اثر وجودی صدر شهيد و موجی که شهدای راه آزادی برای رضای خالق در اقيانوس جهان به وجود می آورند هم اکنون در روحيه و فکر و جوانان عراقی، لبنانی، مصری، پاکستانی، افغانستانی تا جنوب آسيا و افريقا و ممالک ديگر جهان طنين انداز شده و اثرش مشهود است.

تأليفات صدر شهيد که دال بر طرز تفکر او دارد، محظوظ، و اکثر آنها در دست مسملين جهان مطبوع است که از جمله آنهاست:

حماسه ای از نور یا (مهدی منتظر)، خلافت انسان و شهادت انبيا، انسان معاصر و مشکلات اجتماعی، فلسفه ما، اقتصاد ما، منهاج الصالحين، غاية الفکر، دروس علم اصول، بحثی پيرامون ولايت، لمحه فقهيه، شرح عروة الوثقی، اساس منطق (مبانی منطق)، تعارض ادله شرعيه، منابع قدرت دول اسلامی، بانک در مجتمع اسلامی، بانک اسلامی بدون ربا، احکام حج و غيره.

صدر شهيد پس از سالها مبارزه عليه استعمار و نوکران آنها به جرم دفاع از حريم اسلام و قرآن، سرانجام در شانزدهم فروردين ماه پنجاه و نه شمسی به وسيله رژيم بعثيها دستگير شد و روز بعد همشيرۀ معظمه او بنت الهدی را نيز با کمال بی شرمی با اتفاق او از نجف به زندانهای بغداد فرستادند و در سه شنبه نوزدهم فروردين ماه 1359 بعد از شکنجه و آزار مظلومانه به درجه شهادت رسيدند و جسدهای کبود و خون آلود آنها در روز بيستم فروردين تحويل بستگان آنها داده شد و در کنار قبر خيرالاوصياء در نجف اشرف مدفون شدند.