3. در تقدير خارجي نيز يکي از شرايط و اجزاي علت در افعال اختياري، اختيار و اراده ي فاعل آنهاست، پس تقدير خارجي هم نمي تواند جبري را در پي داشته باشد.
4. قضاي خارجي نيز با افعال اختياري منافاتي ندارد؛ توضيح اين که اگرچه بر اساس توحيد افعالي، همه موجودات عين ربط به الله هستند، هيچ استقلالي نه در وجود و نه در افعال، از خود ندارند؛ و قضا و اتمام نهايي کار به دست حق تعالي است، اما اين تفسير به هيچ وجه به معناي نفي فاعليت ساير موجودات در طول فاعليت خداوند و سلب اختيار و اراده انسان ها نيست. (11) به عبارت ديگر؛ اتمام و ضرورت معلول (تحقق عيني پديده ها)، در گرو تحقق علت تامه است و دانستيم که در افعال اختياري، آخرين جزء علت تامه، اراده و اختيارِ وجود مختار است، اما بر طبق توحيد افعالي اين عليت و اتمام در طول عليت و اتمام خداوند است. بنابراين در تحقق عيني افعال، هم جايگاه اختيار انسان، و هم انتساب نهايي افعال به خداي متعال، تؤامان حفظ شده است.