شهرستان لنگرود را بهتر بشناسیم

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

شهرستان لنگرود را بهتر بشناسیم


لنگرود ، شهری است که بین آبی خزر و استواری لیلا کوه ، مجنون وار نشسته است و خونگرمی شالیزارهایش ، با خونسردی باغهای چایش ، به هم آمیخته ؛ و دیدن چهره مهربان و همیشه بهاری مردمانش ـ با آن نگاه‎های روشنشان ـ آرزوی تمام کسانی است که یکبار نان و نمکی از سفره اخلاصشان خورده باشند .


لنگرود ، شهر شمخالهای آویخته ، تورهای مندرس صمیمی ، باغهای پرتقال ، رنگارنگی لباسهای روستایی ، عطر بلال و پونه و … مردمانِ شور و عشق و ایثار است .


مقبره دوازده امام زاده به شهادت رسیده ، بر بلندای ملاطش ، ریشه داری « تشیع » را درخاک پاک قلبهای مردمش ، نمایانگر می‎کند و آفتاب ، به یاد شهیدانش هر غروب ، خون می گرید لنگرود شهر ابریشم و شعر و رنج است .


پروانه ها بر تبسم گلهایش پیله می کنند و شعور ، در مقابل شعرش ، به زانو در می آید و « برنج » آینه رنج سالیان طولانیِ لبخند پینه بر دستانشان است . شهرستان لنگرود یکی از شهرهای زیبای استان گیلان می باشد.


این شهر دارای فرزانگان، دانشمندان، شعرا و شهدای زیادی بوده و آثار تاریخی فراوانی دارد که نشان از قدمت و اهمیت این شهر ساحلی است،به همین دلیل از قدیم الایام مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.


ما برای آشنایی مقدماتی با تاریخچه تلخ و شیرین این شهر و شناخت بزرگان و دانشمندان آن طراحی این سایت را شروع کردیم و سعی در جهت معرفی شخصیت ها و مکان های تفریحی ، گردشگری و فرهنگی آن نمودیم تا مورد رضایت شما عزیزان قرار گیرد.


لنگرود شهری زیبا در شمال ایران با مردمی با فرهنگ، نام لنگرود برای نخستین بار در سال ۵۱۲ هـ. ق در متون تاریخی ذکر شده است.


این سال مصادف با مرگ سلطان محمد پسر ملک شاه آلب ارسلان است. در دوره صفویان، خصوصاً در دوره سلطنت شاه عباس اول، شهر لنگرود مرکز حوادث مهمی بوده است.


فرار احمد خان حاکم لاهیجان از لنگرود و دستگیری اعضای خانواده وی توسط کیا فریدون حاکم گیلان و تحویل آنها به شاه عباس، از جمله رویدادهای مهم این دوره شهر است.


نادر برای سرکوب تاتارهای شرق مازندران و توسعه تجارت و دستیابی به دریا، لنگرود را برای ایجاد پایگاه دریایی و کارخانه کشتی‌سازی انتخاب کرد و در توسعه آن کوشید. در زمان قاجار نیز لنگرود مورد توجه قرار گرفت.


این شهر، امروزه یکی از مناطق مهم استان گیلان است و در میان شهرهای شرق گیلان از موقعیت جالب توجهی برخوردار است

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

درباره لنگرود


شهرستان لنگرود با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلومترمربع در ناحیه شرق گیلان قرار گرفته است و فاصله آن با مرکز استان ۶۰ کیلومتر است. لنگرود از شمال به دریای خزر، از جنوب و غرب به لاهیجان و از شرق به رودسر منتهی می‌گردد.


لنگرود دارای قدمت تاریخی زیادی است و نام آن حدود ۹۰۰ سال قبل (۵۱۲ هجری قمری) در کتب تاریخی آمده است. بافت قومی مردم لنگرود گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه پس تکلم می‌کنند. از نوشته‌های تاریخی چنین استنباط می‌شود که زمین‌های اطراف لنگرود باتلاقی بوده و ساخت و ساز را دچار مشکل می‌نموده اما به مرور زمان و توسعه تجارت در گیلان، لنگرود هم رونق یافته و در زمینه‌های کشاورزی خصوصاً کشت کنف از شهرهای مهم محسوب گردیده، همچنین در زمینه صنعت دارای صنایع فلزی از جمله تفنگ سازی (شکاری) بوده که به علت مرغوبیت و کیفیت، خریدران زیادی داشته است.


رابینو جهانگرد معروف درخصوص لنگرود چنین می‌نویسد: «کناره‌های رودخانه لنگرود زیباترین منظره‌ای است که من در ایران دیده ام». لنگرود دارای هشت محله به نام‌های فشکالی محله، سوتال محله، درب مسجد، کاسه‌گر محله، قصاب محله، گشته مردخال، انزلی محله و راه پشته است که هر یک دارای اعتبار خاصی است.


بندر چمخاله که در شش کیلومتری لنگرود قراردارد از جاذبه‌های گردشگری است و همانند دیگر بنادر دارای فعالیت‌های تجاری بوده که در حال حاضر بسیار محدود است.


طبیعت مناسب سبب گردیده مردم لنگرود به کارهای کشاورزی علاقه‌مند باشند. از محصولات عمده لنگرود می‌توان انواع برنج، چای، صیفی‌جات را نام برد. همچنین صید ماهی در این شهر رایج است. بازار هفتگی لنگرود در روزهای شنبه و چهارشنبه با استقبال فراوان برگزار می‌گردد لنگرود با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلو متر مربع و جمعیتی بالغ بر ۱۴۰۰۰۰ نفر در فاصله ۵۰ کیلو متری رشت , در دشت باز وسیعی واقع شده که با دریا حدود ۱۰ کیلو متر فاصله دارد .


چمخاله یکی سواحل زیبای این خطه محسوب می شود که در پانزده کیلومتری شهرستان لنگرود واقع شده و ساحل نیلگون و آرام آن استراحتگاه مسافران بسیاری در فصل تابستان است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

شهرستان لنگرود با ۴۴۱ کیلومتر مربع وسعت، دارای سه شهر به اسامی لنگرود، کومله، شلمان و یک بخش مرکزی است و بخش مرکزی از ۶ دهستان ۲۳۱ آبادی (شامل روستا و مزرعه). تشکیل شده است که عبارتند از: ۱- چاف با ۱۵ آبادی،۲-دریاسربا ۹۰ آبادی،۳-دیوشل با ۲۳ آبادی،۴-کومله با ۱۱۱ آبادی،۵-گل سفیدبا ۱۴ آبادی، ۶-لات لیل با ۵۷ آبادی.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

اماکن دیدنی لنگرود


«پل خشتی لنگرود»
این پل، روی رودخانه ای که لنگرود نام دارد و آب آن از یکی از نهرهای سفیدرود میباشد، و از میان داخل شهر عبور میکند، بناء شده است. (طول این پل بالغ بر ۳۷ متر می‌باشد و عرض آن ۵/۴ متر و ارتفاع بلندترین نقطه پل از سطح رودخانه ۷۰/۹ سانتی متر می‌باشد.)


“منزل قدیم منجم باشی”
این خانه، که در فشکالی محله لنگرود، میباشد، یکی از “آثار قدیمی و تاریخی لنگرود”محسوب میشود. خانه منجم باشی در فشکالی محله و جنب سبزه میدان لنگرود از املاک این خاندان، می‌باشد؛ که تا امروز باقی مانده و در اصل شامل بیرونی، اندرونی، خلوت خانه، مسجد، حمام و اصطبل بوده است…


گورستان وادی لنگرود ویا مزار شهداء:
این قبرستان، یکی از آثار تاریخی و قدیمی شهرستان لنگرود، می‌باشد که سابقه تاریخی آن به سال ۱۳۰۶ ه.ش میرسد. وسعت این وادی بالغ بر ۲۰ هزار متر مریع (۲ هکتار) می‌باشد. و بالغ بر ۴۰ هزار نفر مومنین و مومنات، و نیز جمع کثیری از علما و بزرگان لنگرود؛ دراین وادی مدفون می‌باشند.


«منزل دریابیگی در لنگرود»


“باغ معروف منجم باشی”
یکی دیگر از “آثار دیدنی لنگرود باغ معروف منجم یاشی لنگرودی در روستای دیوشل” بوده است. وی، در این دهکده کاخی بنا نموده و طرح باغی ریخته بود و بنای این کاخ را از افتخارات خود می‌شمارد.


“پل خشتی قدیمی نالکیاشر”
یکی از آثار باستانی، قدیمی و دیدنی در شهرستان لنگرود، می‌باشد؛ که قدمتش به حدود دوره صفویه می رسد. این پل خشتی، که در مسیر روستای لیالستان از روستاهای لاهیجان، به نالکیاشر است، از ابنیه قدیمی بشمار میایند. که به طرز جالب و زیبای دیدنی بنا شده است!


«معرفی مساجد لنگرود»
مسجد، یکی از نمودهای مکتب اسلام، محسوب میشود؛ که برای نخستین بار، سنگ بنای آن را پیامبر عظیم الشان اسلام حضرت رسول اکرم (ص)؛ در مدینه منوره بنا نمود، تا جایگاهی برای راز و نیاز و تعظیم در پیشگاه حضرت حق جل سبحانه، و مدرسه علم و ادب، و کانون وحدتی میام مسلمین و محل پناهگاه دردمندان و مستمندان می‌باشد.


“مسجد جامع لنگرود”
از مساجد زیبا و پر جمعیت لنگرود می‌باشد، این مسجد که در وسط لنگرود، قرار گرفته از آثار قدیمی می‌باشد؛ که چندین مرتبه تجدید ساخته شده و سابقا در کنار مسجد، حوزه علمیه نیز بوده و در زمان رژیم منفور پهلوی از بین رفته. این مسجد محل تجمع و میعادگاه عاشقان الله میباشد، و مراسم مختلف در این مسجد برقرار است…


مسجد حاجی علی(معروف به مسجد بازار)
این مسجد، که در وسط بازار و نزدیک به میدان اصلی شهر لنگرود، قرار گرفته؛ دارای دو مناره می‌باشد.


مسجد امینی (معروف به مسجد شهداء)
این مسجد، از مساجد قدیمی شهر لنگرود می‌باشد؛ که در وسط شهر نزدیک به میدان اصلی (میدان انقلاب)، قرار گرفته است. در این مسجد تصاویر مربوط به تمامی شهدای لنگرود نصب شده، که جلوه ای خاص به این مسجد بخشیده است…


”مسجد حقیقت جو”
این مسجد، در سرراه جاده “لنگرود به چمخاله” قرار دارد و توسط شخصی بنام حاجی محمد حقیقت جو، در سال ۱۳۴۸ ه.ش بنا شده است. این مسجد، دارای گنبد و دو مناره زیبا است.


مسجد کاسه گر محله (کاسگر محله)
از مساجد قدیمی شهر لنگرود، که چند بار تجدید بنا شده، و «صاحب کتاب (از آستارا تا استارباد)، در ۳۰ سال پیش از این مسجد ذکر می‌نمود و می نویسد که:(این مسجد قدمت قدیمی دارد؛ خصوصا درهای مسجد، که مربوط به سال ۱۲۹۰ ه.ش میباشد)».


مسجد انزلی محله (معروف به مسجد اشکوری)
از مساجد بسیار قدیمی شهر لنگرود، که حضرت آیه الله سید موسی اشکوری، ۲۵ سال در این مسجد امام جماعت بوده. این مسجد در کنار رودخانه و بر سرراه، راه پشته به انزلی محله، قرار گرفته است.


“مسجد گلشن جنب حوزه علمیه”
از مساجد قدیمی شهر لنگرود، که در کنار حوزه علمیه صاحب الزمانی لنگرود، در محله راه پشته، قرار گرفته است و از مساجد قدیمی شهر می‌باشد.


و از دیگر مساجد شهر لنگرود، که می توان ذکر نمود؛ عبارتند از: مسجد امام حسن مجتبی(ع) واقع در جاده چمخاله، مسجد چالکیاسر، مسجد قصاب محله، مسجد آسیدعبدالله، مسجد آسید حسن کیا، مسجد کیاکلایه، مسجد ابوالفضل (ع) در انزلی محله، مسجد صاحب الزمانی واقع در آنسرمحله، مسجد مهدویه در انزلی محله، مسجد ابوالفضل (ع) مختص به ترکهای مقیم لنگرود در انزلی محله.
بر حسب آمار به دست آمده در شهرستان لنگرود، حدود ۱۴۵ مسجد قرار دارد…
«معرفی امامزادگان و توصیف بقاع در لنگرود»


“بقعه متبرکه (آقاسید حسین کیا)”
این بقعه که راسته ماهی فروشان و در جنب سماک کوچه در فشکالی محله لنگرود میباشد، دارای عظمت و احترامی است که عاشقان اهل بیت عموما، برای زیارت وعتبه بوسی به این مکان، می آیند. (آقا سید حسین کیا)، از فرزندان سید علی کیا و از ابنای امام موسی کاظم (ع)، است.
حرم بقعه (آسید حسین)، دارای دو گنبد مدور میباشد؛ که گرداگرد گنبد از داخل آن، با ابیاتی از محتشم کاشانی و با کلمات (یا اباعبدلله الحسین ادرکنی) و (بسم الله الرحمن الرحیم)، با خط نستعلیق به زیور طبع مزین شده است.


“بقعه دوازده تن از سلسله کیائی در روستای ملاط”
این بقعه، که در روستای ملاط لنگرود، در ۵ کیلومتری شهر قرار گرفته، دوازده قبر مزبور در دو ردیف در این بقعه واقع است. در یی از قبرهای ردیف غربی دو تن پهلوی یکدیگر مدفون هستند، و در هر یک از مابقی قبرها یک تن آرمیده اند و منظره بسیار جالبی دارد. مجموع افرادی که در این بقعه مدفون هستند؛ به دوازده نفر می‌رسد و به همین مناسبت این بقعه را (دوازده تن) می‌نامند…
لنگرود دارای قدمت تاریخی زیادی میباشد
“آقا سید حسین لنگرود”


“بقعه سید ابراهیم و میر ابوالحسن در کومله لنگرود”
بنای اصلی بقعه به درازی ده متر و پهنای ۵/۵ متر می‌باشد. و ایوانی دارد به پهنای ۵/۲ مترمی‌باشد. قبر این دو بزرگوار در وسط بنا به درازی ۲ متر و پهنای یک متر و هفتاد سانت می‌باشد، در سال ۱۳۴۴ ه.ش یکبار این بناء را بازسازی نموده اند و قبرستان قدیمی عمومی در اطراف بقعه بود؛ که امروزه سنگ و اثری از ان نمی‌باشد….


“بقعه آقا سید محمد رکج محله لنگرود”
این بقعه متبرکه در یک محوطه بازی نزدیک مزار شهدا (وادی لنگرود)، واقع است؛ که در حیاط بقعه درختان سربه فلک کشیده می‌باشد که نشان از استقامت و استواری دارد.


“بقعه آسید خلیل واقع در اول راه پشته لنگرود”
این بقعه متبرکه که در مسیر راه پشته و نزدیک به پل بتونی واقع است، بنای این بقعه در حال مرمت و باز سازی است؛ که با وجود گذشت بیش از چندین سال متاسفانه به همان شکل ناقص و نیمه کاره باقی مانده است.
خدا غم را نیافرید


“بقعه آقا سید محمد معروف به سفید آستانه لنگرود”
این بقعه شریف در محله کیاکلایه در مسیر جاده لنگرود به رودسر واقع است. بقعه دارای ضریحی بسیار زیبا و گنبد مدور که اخیرا بازسازی شده، و چند نفر کار تولیت و خدامی را در این بنای مزبور انجام می‌دهند…

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

“بقعه های دیگر شهرستان لنگرود”


عبارتند از:
۱)بقعه آقاسید عبدالله واقع در محله آسید عبدلله لنگرود؛
۲)بقعه بی بی زینب واقع در اول جاده جمخاله لنگرود؛
۳)بقعه آقا سید محمد واقع در کلیدبدلنگرود؛
۴)بقعه آقا سید محمد واقع در سبز میدان لنگرود؛
۵)بقعه آقا سید علی کیا واقع در آنسرمحله لنگرود؛
۶)بقعه آقا سیدرضا واقع در چالکیاسر لنگرود؛
۷)بقعه آقا سید علی کیا واقع در روستای قلضی محله؛
۸)بقعه آقا سید خلیل واقع در عطاکوه (اتکوه)؛
۹)بقعه آقا سید غفور واقع در شلمان؛
لیلاکوه کوهی در نزدیکی شهر لنگرود در استان گیلان در شمال ایران.ویک منطقه توریستی و گردشگریبسیار زیبا وجذاب است که هر سا له مسافران زیادی را به خود میکشاند
لنگرود ـ آبشار چالدشت
۱۰)بقعه آقاسید خرم کیا واقع در روستای لوکلایه وتالش محله؛
۱۱) بقعه آقاسید احمد/ جلیل/وخانم هوری واقع در روستای تالش محله…

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

«مشاهیر لنگرود»


میرزامحمدصادق منجم‌باشی لنگرودی؛
میرزا عبدالوهاب منجم‌باشی لنگرودی؛
میرزامهدی خان منجم‌باشی لنگرودی؛
اسحاق خان مشکوه‌السلطنه؛
دکتر محمدجعفر جعفری لنگرودی؛
شهرستان لنگرود با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلومترمربع در ناحیه شرق گیلان واقع شده است و فاصله آن با مرکز استان ۶۰ کیلومترمیباشد.
روستای حسین آباد ، اطاقور – لنگرود
محمود پاینده لنگرودی؛
دکتر ابراهیم‌زاده معبود؛
آیت الله العظمی سید مرتضی مرتضوی لنگرودی؛
دکترعلی جنابی؛
نجم الدین ابوالحمد؛
محمد علی لنگرودی (رانکوهی)


و …

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

موقعیت جغرافیایی لنگرود


لنگرود در طول ۳۰ً و ۱۰َ و ۵۰َ و عرض ۱۱ و ۳۷ جغرافیایی، در ارتفاع ۲۱ متر از سطح دریای خزر قرار دارد. این شهرستان بر روی جلگه ای سرسبز و ۱۰ کیلومتر با دریای خزر فاصله دارد و در قسمتهای جنوبی آن کوهپایه های جنوبی آن جنگلی دیده میشود.لنگرود که یکی از شهرهای مذهبی گیلان است. در فاصله ۶۰ کیلومتری رشت (مرکز استان) واقع شده است و از طرف شمال و غرب به شهرستان لاهیجان،از طرف شرق به دریای خزر و از طرفی به شهرستان رودسر، و از طرف جنوب به شهر املش (از شهرهای رودسر) منتهی میگردد.


لنگرود در ۲۵ شهریور سال ۱۳۳۸ ه. ش از لاهیجان جدا شد و با روستاهای تابع به صورت شهرستان مستقلی درآمد.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

نامگذاری لنگرود


نام لنگرود برای اولین بار در سال ۵۱۲ ه. ق ذکر گردیده یعنی سال مرگ سلطان محمد بن ملکشاه سلجوقی و آزاد شدن ((فرامرز بن مردانشاه لنگرودی)) از زندان. به دو دلیل این شهر را لنگرود گفته اند:


۱- اینکه لنگرود در ابتدا لنگرگاه بوده است.


۲- لنگرود نام رودخانه ای است در جوار شهر که به دریای خزر می ریزد.


شاید نام رودخانه نیز به این سبب بوده است که کرجی ها می آمدند و در آن بارگیری می کردند.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

جمعیت


در سال ۱۲۷۵ ه.ق /۱۲۳۰ ش.، یعنی حدود یک قرن و نیم پیش جمعیت این شهر دو هزار نفر بوده است. اما در سرشماری عمومی نفوس سال ۱۳۷۵ ه.ش چمعیت این شهرستان به ۱۳۵۹۲۲ نفر رسیده که از این تعداد ۶۵۹۷۳ نفر در شهر لنگرود زندگی می کنند.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

نژاد،زبان، دین


اهالی لنگرود دارای نژاد آریایی هستند و به زبان فارسی با گویش گیلکی سخن می گویند و دینشان اسلام، و شیعه اثنی عشری، و علاقه مند به خاندان پیامبر گرامی اسلام می باشند.