فصل سوم
اصول فرماندهي و سلسله مراتب
15- فرماندهي كل نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران با مقام معظم رهبري (ولايت فقيه ) است فرماندهان ، روسا و مديران در تمام سلسله مراتب در حدود اختيارات مصوب سازماني از طرف معظم له ، فرماندهي ، رياست و يا مديريت خواهند شد .
ماده16- چنانچه مقام معظم فرماندهي كل قوا تمام و يا قسمتي از اختيارات خود را به شخص ديگري تفويض فرمايند ، دستورات آن شخص در حدود اختيارات تفويض شده لازم الاجراء خواهد بود .
ماده 17- ستاد فرماندهي كل قوا در طول ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، ستاد كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ، ستاد نيروي انتظامي و در رده بالاتر از آنها است و بر حسب ماموريت و فرامين و تدابير ابلاغي مقام معظم فرماندهي كل قوا انجام وظيفه مي نمايد .
ماده 18- وزارت دفاع و پشتيباني نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران تابع قوانين و مقررات نيروهاي مسلح بوده و بخشي از دولت است كه مسئوليت پشتيباني نيرو هاي مسلح را در قالب قوانين و تدابير مقام معظم فرماندهي كل قوا بر عهده دارد .
ماده 19- نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران از ستاد فرماندهي كل قوا ، ارتش جمهوري اسلامي ايران ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ، نيروي انتظامي و وزارت دفاع و سازمان هاي وابسته تشكيل گرديده است ، عناصر و تركيبات متشكله آن به شرح زير مي باشد :
الف ) ستاد فرماندهي كل قوا :
به مجموعه سازمان فرماندهي كل قوا و سازمان ها و دفاتر پيوسته و وابسته و قسمت هايي كه بنا بر امور فرماندهي معظم كل قوا پشتيباني آنها به ستاد فرماندهي كل قوا محول شده است اطلاق مي گردد .
ب) ارتش جمهوري اسلامي ايران :
به مجموعه ستاد مشترك ، نيروي زميني ، نيروي هوايي ، نيروي دريايي و سازمان وابسته به آنها اطلاق مي گردد .
ج) سپاه پاسداران انقلاب اسلامي :
به مجموعه فرماندهي كل ، ستاد كل سپاه ، نيروي زميني ، نيروي هوايي ، نيروي دريايي ، نيروي مقاومت بسيج و نيروي قدس و سازمان هاي وابسته به آنها اطلاق مي گردد .
د)نيروي انتظامي :
به مجموعه شهرباني ، ژاندارمري ، و كميته انقلاب اسلامي اطلاق مي گردد .
ه) وزارت دفاع و پشتيباني نيرو هاي مسلح :
به مجموعه وزارت دفاع و كليه موسسات ، سازمان ها و شركت هاي تابع آن اطلاق مي گردد . سياسي فرماندهي كل قوا ، دفتر عمومي حفاظت اطلاعات فرماندهي كل قوا ، سازمان هاي عقيدتي سياسي و حفاظت و اطلاعات ارتش ، نمايندگي ولي فقيه و حفاظت و اطلاعات در سپاه ، عقيدتي سياسي و حفاظت اطلاعات در نيروي انتظامي و زارت دفاع و پشتيباني نيروي مسلح به عنوان بخشي از ستاد فرماندهي كل قوا، ارتش جمهوري اسلامي ايران ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ، نيروي انتظامي و وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح مي باشد كه با سلسله مراتب مستقل و متمركز مستقيماً تحت امر مقام معظم رهبري و در كنار نيروهاي مسلح انجام وظيفه مي نمايند . تبصره : دفتر عقيدتي
ماده 20- نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران از بالاترين مقام تا پايين ترين رده به وسيله فرماندهان ، روسا يا مديران كه از طرف مقام معظم فرماندهي كل قوا ، فرماندهي يا رياست يا مديريت دارند مانند حلقه هاي زنجير بهم پيوسته بوده كه در اصطلاح آن را سلسله مراتب گويند .
ماده 21- ستاد فرماندهي كل قوا ، ستاد فرماندهي معظم كل قوا در نيرو هاي مسلح بوده و معظم له را در اداره امور نيروهاي مسلح ياري مي نمايد.
ماده 22- سلسله مراتب در ارتش ، سپاه و نيروي انتظامي كه هر يك بخشي از نيرو هاي مسلح را تشكيل مي دهند به شرح زير مي باشد :
رديف ارتش جمهوري اسلامي ايران
1 نيروي زميني نيروي هوايي نيروي دريايي
2 فرمانده نيرو فرمانده نيرو فرمانده نيرو
3 فرمانده لشگر فرمانده منطقه و پايگاه فرمانده ناوگان و منطقه
4 فرمانده تيپ فرمانده گروه و تيپ فرمانده ناو تيپ
5 فرمانده گردان فرمانده گردان فرمانده ناو گروه
6 فرمانده گروهان فرمانده گروهان فرمانده ناو
7 فرمانده دسته فرمانده دسته
رديف نيروي انتظامي
1 ژاندارمري شهرباني كميته انقلاب اسلامي
2 فرمانده ژاجا رئيس شهرباني فرمانده كل كميته
3 فرمانده ناحيه رئيس شهرباني استان --
4 فرمانده هنگ رئيس شهرباني شهرستان --
5 فرمانده گردان رئيس كلانتري --
6 فرمانده گروهان -- --
7 فرمانده پايگاه -- --
سپاه پاسداران انقلاب اسلامي
رديف فرمانده كل قوا سپاه پاسداران انقلاب اسلامي
1 نيروي زميني نيروي هوايي نيروي دريايي نيروي مقاومت بسيج نيروي قدس
2 فرمانده نيرو فرمانده نيرو فرمانده نيرو فرمانده نيرو فرمانده نيرو
3 فرمانده سپاه فرمانده فرمانده منطقه فرمانده منطقه --
4 فرمانده لشگر فرمانده فرمانده ناحيه فرمانده ناحيه --
5 فرمانده تيپ فرمانده گردان فرمانده پايگاه فرمانده پايگاه --
6 فرمانده گردان فرمانده -- فرمانده در رده مقاومت --
7 فرمانده گردان فرمانده --- --- ---
8 فرمانده دسته --- -- --- --
تبصره – سلسله مراتب تشكيل دهنده نيروي انتظامي از جمله كميته انقلاب اسلامي و ساير يگانها و سازمان هاي تابعه آن اساس تركيبات سازماني نيروي خواهد بود و همچنين سلسله مراتب عناصر تشكيل دهنده نيروي قدس طبق تركيبات سازماني خواهد بود .
ماده 23- مسير اعمال فرماندهي در يگانهايي كه فاقد ستاد مي باشند مستقيم و بدون واسطه بوده ، ليكن در يگانهايي كه داراي ستاد هستند فرمانده ، از طريق ستاد مربوطه با يگان هاي تابعه ارتباط برقرار مي سازد . بنابراين ستادها در سلسله مراتب فرماندهي نميباشند ولي اجراي امور فرماندهي را تسهيل مي نمايند . بديعي است كه هيچ يك از ستادها چه نسبت به نيروها و چه نسبت به يكديگر در سلسله مراتب فرماندهي قرار ندارند .
ماده 24- فرماندهان ، روسا و مديران مسئول نظارت مداوم بر اجراي مقررات در سلسله مراتب رده مربوطه مي باشند .
ماده 25- فرماندهان ، روسا و مديران بايد با توجه به مقررات و آيين نامه ها و وضعيت يگان يا قسمت مربوط خط مشي خود را با صدور دستور العمل هاي تكميلي و روش هاي جاري تعيين نموده و دانش پرسنل جمعي را ارتقاء داده و آنان را به اجراي صحيح مقررات و انجام وظايف محوله آشنا سازند .
ماده 26- دستورات هماهنگي : تكاليف ثابت و يا وظايف مشابه و يا دستوراتي كه اجراي آنها مستلزم مشاركت و هماهنگي چندين فرمانده ، رئيس يا مدير باشد و بايستي به وسيله يگانها يا عناصر تحت امر آنان به طور هماهنگ به مرحله اجرا درآيد به نام دستورات هماهنگي ناميده شده ، بايستي از طرف مقامي كه بر همه آنها سمت فرماندهي يا رياست يا مديريت دارد صادر شود و وظايف و حدود مسئوليت هاي هر يك در آن مشخص گردد .
ماده 27- دستورات بايد ساده ، صريح و روشن ، قابل اجرا و منطبق با دستورات مسلم شرع و فرامين مقام معظم فرماندهي كل قوا و قوانين و مقررات مصوب بوده و در حدود اختيارات و با رعايت مقررات صادر گردد .
ماده 28-دستورات صادره براي رده هاي بالا كلي و در مورد دره هاي پايين تر بايستي به نسبت پايين بودن رده دستور گيرنده ، مشروح باشد .
ماده 29- فرمانده ، رئيس يا مدير دستورات را به طور ساده و روشن راساً صادر نموده و اختيارات انتخاب راه كار را در حدود مقدورات جهت اجراي دستورات به پرسنل خود محول مي كند . به هر حال اين امر مانع نظارت فرمانده ، رئيس يا مدير نخواهد بود .
ماده 30- در سلسله مراتب فرماندهي ، هر كس موظف است در چارچوب مسئوليتي كه به عهده دارد ابتكار خود را براي حسن انجام ماموريت به كار اندازد .
ماده 31- براي آنكه ابتكار در هر رده به صورت صحيح اعمال شود لازم است حدود اختيارات هر كس به طور روشن مشخص گردد .
ماده 32- نظارت فرماندهان ، روسا مديران به كار پرسنل جمعي نبايد طوري باشد كه قدرت ابتكار زير دست را از بين ببرد ، و به نام اينكه تمام مسئوليت ها متوجه فرماندهان ، روسا و مديران مي باشد در جزئيات كارها دخالت نموده و براي انجام دستورات صادره شخصاً راه كار تهيه و تعيين نمايد ، بلكه بايد ضمن نظارت چنانچه تشخيص دادند كه راه كار پرسنل جمعي درست نمي باشد ، آنها را هدايت و رهبري كنند .
فصل چهارم
ترتيب درجات، رتبه ها ، ارشديت ، فرماندهي رياست و مديريت
ماده 33-شغل نظامي ، كارمندي و شغل مشترك عبارت است از مجموعه وظايف مشخصي كه در جداول سازمان براي يك شغل پيش بيني شده است . مشاغل فرماندهي در نيروهاي مسلح از مشاغل نظامي است و مشاغل مديريت در كليه رده ها از مشاغل مشترك مي باشد .
ماده 34- ترتيب درجات پرسنل نظامي در نيرو هاي مسلح به شرح زير است : ارتش جمهوري اسلامي ايران سپاه پاسداران انقلاب اسلامي
نيروي زميني و نيروي هوايي
نيروي دريايي نيروي زميني ، نيروي هوايي ، نيروي دريايي ، مقاومت و نيروي قدس
نيروي دريايي
1 سرباز ناوي سرباز ناوي
2 سرباز دوم ناوي دوم سرباز دوم ناوي دوم
3 سرباز يكم ناوي يكم سرباز يكم ناوي يكم
4 سرجوقه سر ناوي رزم يار ناوي رزم يار
5 گروهبان سوم مهناوي سوم رزم آور سوم ناويار سوم
6 گروهبان دوم مهناوي دوم رزم آور دوم ناويار دوم
7 گروهبان يكم مهناوي يكم رزم آور يكم ناويار يكم
8 استوار دوم ناو استوار دوم رزم دار دوم ناودار دوم
9 استوار يكم ناو استوار يكم رزم دار يكم ناودار يكم
10 ستوان سوم ناوبان سوم ستوان سوم پاسدار ناوبان سوم پاسدار
11 ستوان دوم ناوبان دوم ستوان دوم پاسدار ناوبان دوم پاسدار
12 ستوان يكم ناوبان يكم ستوان يكم پاسدار ناوبان يكم پاسدار
13 سروان ناو سروان سروان پاسدار ناو سروان پاسدار
14 سرگرد ناخدا سوم سرگرد پاسدار ناخدا سوم پاسدار
15 سرهنگ دوم ناخدا دوم سرهنگ 2 پاسدار ناخدا دوم پاسدار
16 سرهنگ ناخدا يكم سرهنگ پاسدار ناخدا يكم پاسدار
17 سرتيپ دوم دريادار دوم سرتيپ 2 پاسدار دريادار دوم پاسدار
18 سرتيپ دريادار سرتيپ پاسدار دريادار
19 سرلشگر دريابان سرلشگر پاسدار دريابان پاسدار
20 سپهبد دريا سالار سپهبد پاسدار درياسالار پاسدار
21ارتشبد دريا بد ارتشبد پاسدار دريابد پاسدار
تبصره 1- ترتيب درجات پرسنل نيروي انتظامي (ژاندارمري ، شهرباني برابر درجات نيروي زميني ارتش و پرسنل كميته انقلاب اسلامي طبق درجات سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مي باشد . )
تبصره 2- عناوين درجات بسيج برابر درجات مصوبه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مي باشد . با اين تفاوت كه به جاي كلمه پاسدار كلمه بسيجي قرار مي گيرد .
تبصره 3- عناوين درجات مذكور در بند هاي 5 و 6 و 7 نيروي زميني ارتش در شهرباني به ترتيب عبارت است از : سرپاسبان سوم ، سرپاسبان دوم ، سرپاسبان يكم .
ماده 35- ترتيب رتبه هاي خدمتي كارمندان ستاد فرماندهي كل قوا، ارتش، سپاه ، نيروي انتظامي و وزارت دفاع و پشتيباني نيرو هاي مسلح و سازمان هاي وابسته به آنها به شرح زير است :
(2)كارمند رتبه 2 (12) كارمند رتبه 12
(3) كارمند رتبه 3 (13) كارمند رتبه 13
(4) كارمند رتبه 4 (14)كارمند رتبه 14
(5) كارمند رتبه 5 (15) كارمند رتبه 15
(6) كارمند رتبه 6 (16) كارمند رتبه 16
(7) كارمند رتبه 7) (17) كارمند رتبه 17
(8) كارمند رتبه 8 (18) كارمند رتبه 18
(9) كارمند رتبه 9 (19) كارمند رتبه 19
(10) كارمند رتبه 10 (20)كارمند رتبه 20
به منظور روشن شدن ارشديت بين پرسنل ستاد فرماندهي كل قوا، ارتش ، سپاه ، نيروي انتظامي و وزارت دفاع و پشتيباني نيرو هاي مسلح در برخورد ها و روابط سازماني و يا در دست گيري فرماندهي ، رياست يا مديريت هنگام بروز بحران و يا در تجمعات نظامي كه بر اساس سلسله مراتب (تابعيت ) تشكيل نشده باشد ، قواعد و مقررات ارشديتي بايد وجود داشته باشد كه ترتيب آن به
شرح زير است :
الف : نظاميان :
(1) بين دو نظامي ، ارشد كسي است كه داراي درجه بالاتر باشد .
(2) بين نظاميان هم درجه ارشد كسي است كه درجه شغل سازماني وي بالاتر باشد .
(3) در صورت تساوي درجه و شغل سازماني ، دارنده درجه ثابت نسبت به دارنده درجه موقت ارشديت دارد .
(4) در صورت تساوي درجه و درجه شغل سازماني ، ارشد كسي است كه خدمت وي در درجه فعلي بيشتر باشد ، مگر در مورد سلسله مراتب فرماندهي يا رياست يا مديريت كه در اين صورت فرماندهي يا مديريت نسبت به مرئوس خود ارشد است .
(5) در صورت تساوي شرايط بالا ارشد كسي است كه قدمت خدمت وي در درجه قبلي بيشتر باشد و به همين ترتيب به درجات قبل از آن .
(6) در صورت تساوي كليه شرايط بالا پرسنل كادر ثابت نسبت به پرسنل پيماني و وظيفه ارشد خواهد بود .
(7) در صورت تساوي كليه شرايط بالا ، ارشد كسي است كه نشان جنگي در درجه بالاتر داشته باشد .
(8) در صورت تساوي كليه شرايط بالا ، ارشد كسي است كه طبق دستور مقام بالاتر سمت فرماندهي يا رياست يا مديريت را عهده دار باشد .
(9) در صورت تساوي كليه شرايط بالا پرسنل رسته هاي رزمي نسبت به پرسنل رسته هاي پشتيباني رزمي و خدمات رزمي ارشديت دارند .
(10) در صورت تساوي كليه شرايط بالا اگر منظور از تعيين ارشد، عهده دار شدن فرماندهي در يك وضعيت بحراني باشد ، ارشديت
و در نتيجه فرماندهي با پرسنلي است كه در آن محل و وضعيت ابواب جمعي بيشتري داشته باشد .
ب)بين كارمندان :
ارشد بين كارمندان با توجه به رتبه هاي خدمتي آنان طبق مقررات مذكور در بند الف اين ماده مي باشد .
پ) بين نظاميان و كارمندان :
ارشد بين نظاميان و كارمندان در مشاغل مشترك با توجه به ترتيب همطرازي درجات نظامي و رتبه هاي كارمندان مذكور در مواد 34 و 35 مقررات بند الف اين ماده بوده و صرف نظامي يا كارمند بودن موجب ارشديت پرسنل بر يكديگر نخواهد بود .
تبصره : با توجه به اينكه ارتقاء نظاميان از درجه سرتيپي به بالا در چارچوب نياز هاي محدود سازماني و با صدور فرمان مقام فرماندهي كل قوا تحقق مييابد و با نگرش به اينكه ارتقاء رتبه كارمندان داراي چنين امتيازي نمي باشد به منظور حفظ نظام فرماندهي و شيرازه تشكيلاتي نيرو هاي مسلح ، نظامياني كه به درجات سرتيپي به بالا ارتقاء يافته و يا در مشاغل درجات اخير الذكر انتصاب مي يابند به كليه كارمندان رتبه هاي 18 و 19 و 20 كه در مشاغل درجات فوق الاشاره قرار دارند ارشديت خواهند داشت .
ماده 37- ارشد ترين مقام در هر يك از بخش هاي نيرو هاي مسلح :
الف : رئيس ستاد فرماندهي معظم كل قوا ارشد ترين مقام در نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران مي باشد .
ج) فرماندهي كل سپاه ارشدترين مقام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مي باشد .
د) فرماندهي نيروي انتظامي ارشد ترين مقام در نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مي باشد.
تبصره : در صورتي كه براي ارتش فرمانده تعيين شود فرمانده كل ارتش ارشد ترين مقام ارتش بوده و جاي ب و ج تعويض مي شود ، يعني فرمانده كل ارتش در رديف دوم و فرماندهي كل سپاه در رديف سوم قرار مي گيرد .
ماده 38- فرماندهان ناو يا هواپيما ، هلي كوپتر نه تنها بر كليه پرسنل مربوط فرماندهي دارند بلكه كليه كساني كه با اين وسيله مسافرت مي نمايند در تمام مدتي كه در وسيله سوار هستند از هر درجه يا رتبه كه باشند مكلف به اجراي مقررات داخلي ناو يا هواپيما بوده و از دستور فرمانده ناو يا هواپيما در اين مورد بايد تبعيت كنند .
ماده 39- در غياب فرماندهي يا رئيس ، فرماندهي يا رياست از سوي شخصي كه به عنوان جانشين جهت تصدي مسئوليت هاي محوله مورد تصويب مقام ذيصلاح واقع گرديده اعمال مي گردد و در صورت عدم حضور جانشين ، ارشد پرسنل عهده دار مسئوليت فرماندهي خواهد بود .
ماده 40- فرمانده ، رئيس يا مدير مي تواند ، قسمتي از اختيارات خود را به مرئوس بلافصل خود تفويض نمايد . اينكار باعث سلب مسئوليت و همچنين باعث سلب همان اختيارات از تفويض كننده اختيارات نخواهد بود .
ماده 41- هرگاه يگاني در موقعيتي و يا در مقابل واقعه اي قرار بگيرد ، به طوريكه فرمانده يگان دسترسي فوري به فرمانده بالاتر و سلسله مراتب بعدي نداشته و طبيعت واقعه نيز موجوديت يگان را تهديد و يا بيم ايراد لطمه و خسارت به ماموريت هاي محوله و اموال يا تاسيسات ذيربط برود ، فرمانده واحد ملزم است به ابتكار خود و به اقتضاي وضعيت بدون فوت وقت تصميمات لازم را اتخاذ و با سريع ترين وسيله ، فرمانده خود را از وضعيت مطلع و ادله خود را در اسرع وقت گزارش نمايد .
فصل پنجم
مسئوليت و وظايف پرسنل نيرو هاي مسلح
ماده 42- هر يك پرسنل نيرو هاي مسلح بايد با ايمان و اعتقاد راسخ و علاقه در حفظ اسلام ، ولايت فقيه ، انقلاب و دست آورد هاي آن ، نظام جمهوري اسلامي ، استقلال و تماميت ارضي كشور اسلامي ايران ، دفاع از مسلمين و مستضعفين غير معارض و در انجام وظيفه محوله كوشا باشد و در اجراي فرامين مقام معظم فرماندهي كل قوا، فرماندهان ، روسا و مديران و نزي تعهدات سربازي خود با ايثار و جانبازي وفادار باشد .
ماده 43- هر يك از پرسنل نيرو هاي مسلح بايد با تقوا ، متعهد ، ايثارگر ، با انضباط ، شجاع و تابع قوانين و مقررات بوده و در راه انجام وظيفه محوله از فدا كردن جان خويش دريغ ننمايد .
ماده 44- هر يك از پرسنل نيرو هاي مسلح بايستي وظيفه خود را خوب بشناسد و آيين نامه ها و مقررات مربوطه را به طور كامل و با نهايت علاقه فرا بگيرد و آنها را با دقت به مرحله اجرا درآورد .
ماده 45- هر يك از پرسنل نيرو هاي مسلح بايستي براي بالا بردن دانش تخصص شغلي خود تلاش نمايد ، در شناسايي و نگه داري جنگ افزار خود حداكثر كوشش را به كار برد ، ساز و برگ و ساير اموال دولتي را كه در اختيار اوست خوب بشناسد و با دقت از آنها محافظت نمايد .
ماده 46- مسئوليت سربازي ، ايجاب مي نمايد هر يك از پرسنل نيرو هاي مسلح دشواري هاي خدمتي را با ابتكار و علاقه مندي و با ابراز توانايي و رشادت حل كند و هرگز ترس و سستي به خود راه ندهد و در هيچ مورد از ياري صميمانه همكاران و ساير همرزمان و هم ميهنان خود دريغ نورزد .
ماده 47- هر يك از پرسنل نيرو هاي مسلح بايد ، احترام لباس مقدس سربازي را همواره حفظ نموده و ارتكاب اعمال خلاف شئون اسلامي و خدمتي پرهيز نمايد .
ماده 48- هر يك از پرسنل نيرو هاي مسلح بايستي همواره با هوشياري و رعايت اصول و مقررات حفاظتي در حفظ اسراري كه در اختيار اوست كوشا باشد و حتي در شرايط بحراني با نهايت فداكاري از افشاي آن جلوگيري نمايد و در برخورد با موارد مشكوك از قبيل ( براندازي ، جاسوسي ، خرابكاري ، موارد ايجاد نارضايتي ) مراتب را بلافاصله به مقام مافوق مسئول گزارش نمايد .
ماده 49- پرسنل نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران از عضويت يا وابستگي به احزاب و گروه هاي سياسي ممنوع بوده و حق فعاليت در جهت برنامه ها و تبليغات آنان را ندارد .
ماده 50- هر فرد نيرو هاي مسلح بايد نسبت به همكاران و همرزمان و عموم مسلمين صميمي و مهربان بوده و نسبت به دشمنان اسلام و ستمگران سختگير و سازش ناپذير باشد .
فصل ششم
وظايف عمومي فرماندهان ، روسا و مديران
ماده 51- پذيرش فرماندهي و مديريت در نيرو هاي مسلح جمهوري اسلامي ايران بر اساس تكاليف شرعيه و اطاعت از نظام ولايي فرماندهي است .
ماده 52- اساسي ترين مسئوليت ذاتي فرماندهان ،روسا و مديران عبارتند از :
الف : كوشش در جهت تعالي بخشيدن به شخصيت اسلامي و انساني و حفظ و ارتقاء روحيه پرسنل يگان جمعي .
ب: نيل به بهترين بازده در جهت انجام ماموريت يگان يا سازمان مربوط .
ج: تعليم و تربيت پرسنل لايق و مستعد به منظور جايگزيني و جانشيني در مواقع لزوم .
ماده 53- فرماندهان ، روسا و مديران با اعمال كنترل و نظارت در يگان يا سازمان از نحوه انجام وظيفه پرسنل وقف يافته ، در جهت پيشرفت آنان با تشويق و ترغيب عناصر وظيفه شناس و پر تلاش و ارشاد عناصر كم كار و بي انضباط ، مديريت خود را اعمال نموده و ضمن ريشه يابي تخلف ، تنبيه را به عنوان آخرين ابزار تربيتي در مورد پرسنل به كار برد .
ماده 54- فرماندهان ، روسا و مديران ، مسئول اصلي حفظ و اعتلاء آمادگي رزمي و بالا بردن سطح انضباط و نگه داري (وسايل – جنگ افزار – ساز و برگ ) و بهداشت و سازمان خود مي باشند .
ماده 55- هر گونه بي انضباطي ، سستي و سهل انگاري در خدمت ، غير قابل اغماض بوده ، فرماندهان ، روسا و مديران موظفند با هوشياري علل نارسايي را دريافته و سريعاً با استفاده از اختيارات قانوني و اعمال مديريت از آن جلوگيري نمايند .
ماده 56-چون حفظ استعداد رزمي و كارايي يگان ، سازمان يا قسمت از مهمترين مسئوليت هاي فرماندهان ، روسا و مديران به شمار مي رود ، لذا بايستي با اتخاذ روش هاي صحيح دايماً در جريان قدرت رزمي و كارايي يگان ، سازمان يا قسمت مربوط باشند و پيشنهادات ضروري را در حفظ و بالا بردن آن با رعايت مقررات گزارش نمايند .
ماده 57- رفتار و روش فرماندهان، روسا و مديران بايد بهترين نمونه و الگوي انضباط معنوي و ظاهري براي پرسنل باشد و از لحاظ ديانت ، تقوی، مهارت ،شهامت ، بردباري ، حسن رفتار و رعايت اخلاق اسلامي نيز براي پرسنل جمعي خود نمونه باشند .
ماده 58- فرماندهان ، روسا و مديران بايستي حس اعتقاد و وفاداري به دين مبين اسلام و ميهن اسلامي را با اتخاذ روش هاي صحيح در پرسنل جمعي خود تقويت نمايند و رعايت احترام به ساير اديان رسمي شناخته شده در قانون اساسي جمهوري اسلامي را نيز مورد توجه قرار دهند .
ماده 59- فرماندهان ، روسا و مديران موظفند از وجود آموزش ها و آمادگي هاي يگان براي جلوگيري از وقوع حوادث و مقابله با آنها اطمينان حاصل نموده و در صورت بروز حوادث و سوانح اقدامات ضروري را برابر طرح ها و پيش بيني ها معموله به مورد اجرا گذارده و جريان را بي درنگ به مقامات بالا گزارش نمايند .
ماده 60- فرماندهان ، روسا و مديران مسئول دريافت و تقسيم صحيح و به موقع استحقاقي قانوني پرسنل جمعي مي باشند .
ماده 61- فرماندهان ، روسا و مديران موظفند در كشف و شناسايي فعاليت هاي سياسي ممنوعه پرسنل و نفوذ جريانات و تشكل هاي سياسي در يگان ، سازمان و قسمت خود با حفاظت اطلاعات مربوطه ، همكاري هاي لازم را معمول دارند .
ماده 62- نظر به اينكه اقدامات تاميني و حفاظتي در هر رده از وظايف اصلي فرماندهان بوده و بايستي در سرباز خانه ، اماكن نظامي
، انتظامي ، همچنين به هنگام راه پيمايي آموزشي و تاكتيكي ، آموزش تير اندازي ، كارهاي فني و انجام خدمات داخلي و نگهباني ، اقدامات تاميني لازم را به عمل آورده و ضمن تهيه و ابلاغ روش جاري و دستورات مقتضي به پرسنل جمعي ، اجراي صحيح اقدامات مزبور را از آنان بخواهند . بديهي است فرماندهان ، روسا و مديران نيز در حوزه مسئوليت خود ملزم به اجراي اقدامات بالا مي باشند .
ماده 63- فرماندهان ، روسا و مديران ،مسئول آموزش يگان يا سازمان و پيشرفت دانش نظامي ، تخصصي پرسنل مربوط به خود مي باشند و در زمينه رشد فرهنگ اسلامي همكاري لازم را با عقيدتي سياسي يگان نمايند .
ماده 64- فرماندهان ، روسا و مديران بايستي دايماً در جريان وضع جاري يگان ، سازمان و قسمت مربوط بوده و از آمار پرسنل ، جنگ افزار ، مهمات ، وسايل ترابري و ساير اموال دولتي خود اطلاع داشته باشند .
ماده 65- فرماندهان ، روسا و مديران مسئول اصلي اجراي دقيق روش هاي نگه داري و تعمير در يگان مربوطه مي باشند و موظفند در حفظ و آماده نگه داشتن اموال و تجهيزات در يگان خود و حسن استفاده از آنها تلاش مي نمايند .