خوردنیها و آشامیدنیها از نظر پیشوایان علم و دین

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

گشنیز:

خوردن سیب ترش و گشنیز موجب حالت نسیان و فراموشی می شود.
امام موسی کاظم (ع)
میوه گشنیز نیرو دهنده، هضم کننده غذا، بادشکن، مدر، ضد تشنج، ضد کرم و ضد صرع است.
دکتر لوکلر که تجارت فراوانی در درمان بیماری ها با گیاهان دارد، مصرف آن را در معالجه بیماری های عفونی مانند تب تیفوئید (حصبه)، تب های روده ای و دانه ای توصیه کرده است، و این به علت خاصیت با کتری کشی شدیدی است که در میوه گشنیز وجود دارد.
مصرف مقدار زیاد گشنیز، موجب نوعی خستگی مفرط می شود که منجر به خوابی عمیق می گردد، و حالاتی نظیر گنگی و بی حسی پیش می آورد که ممکن است به ورم معده و روده منتهی شود.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

گلابی:

گلابی بخورید؛ زیرا گلابی قلب را جلا می دهد و دردهای اندرون را فرو می نشاند.
امام صادق (ع)
گلابی معده را دباغی و تقویت می کند و همان خواصی را دارد که به نیز داراست. خوردن گلابی در حال سیری سودمندتر از خوردن آن در حال گرسنگی است. کسی که دلش گرفته و اندوهناک است باید گلابی را بعد از غذا بخورد.
امام صادق (ع)
گلابی دارای مقدار زیادی آب (80 درصد) مواد قندی به جز ساکارز (قند معمولی) است و به همین جهت برای مبتلایان به بیماری قند، میوه بسیار مناسبی است.
از برگ درخت گلابی در درمان ورم مثانه و سنگ مجاری ادرار استفاده می شود، زیرا با مصرف آن دفع ادرار زیاد می گردد و رنگ آن روشن می شود. گلابی میوه ای است بسیار خوش طعم و ادرار آور که البته در مصرف آن نباید افراط کرد؛ زیرا معده ضعیف قادر به هضم آن نیست. گلابی پخته سهل الهضمتر و ملین است. گلابی دارای ویتامین های B.C و کمی Aاست. در گلابی مقداری، منگنز موجود است که باعث تحرک دیاستازهای بدن انسان می شود. اگر در هنگام غذا گلابی میل شود، ادرار فوق العاده زیاد خواهد شد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

گوشت:

پیغمبر خدا (ص) فرمود: سرور خوراکی ها در دنیا و آخرت گوشت است.
علی (ع)
پیغمبر اکرم (ص) فرمود: بهترین قاتقهای بهشت گوشت است.
امام صادق (ع)
هر وقت مسلمان ضعیف شد، باید گوشت با شیر بخورد.
علی (ع)
سرور غذاها گوشت است.
امام باقر (ع)
پیغمبر اکرم (ص) از گوشت ماهیچه دست، خوشش می آمد.
امام باقر (ع)
عبدالاعلی می گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم برای ما روایت شده که پیغمبر اکرم (ص) فرموده است، خداوند از خانه ای که در آن، گوشت بسیار خورده می شود بدش می آید. امام صادق فرمود: حدیث را خوب نفهمیده اند. منظور پیغمبر، خانه ای است که مردم در آن غیبت می کنند و غیبت کردن به منزله خوردن گوشت افرادی است که غیبت آنان را کرده اند. پدر من گوشت را دوست داشت و روزی که وفات کرد در نزد مأمور خرج او، سی درهم برای تهیه گوشت بود. پیغمبر خدا (ص) گوشت را دوست می داشت.
امام صادق (ع)
یک زن یهودی پیغمبر اکرم (ص) را به وسیله سمی که در ماهیچه قرار داده بود، مسموم کرد، زیرا پیغمبر خدا ماهیچه و شانه را دوست می داشت و از گوشت ران بدش می آمد، زیرا نزدیک مجرای بول است.
امام صادق (ع)
پیغمبر از پیغمبران خدا، از ضعف و ناتوانی به خداوند شکایت برد. وحی آمد که گوشت را با شیر طبخ کن و بخور؛ زیرا این غذا بدن را محکم می کند.
امام صادق (ع)
آب گوشتی که با گوشت گاو تهیه شده باشد، پیسی را از بین می برد.
امام صادق (ع)
گوشت، گوشت را می رویاند، و کسی که یک لقمه پیه در شکم او وارد شده باشد به همان اندازه درد از بدن او بیرون می رود.
امام موسی کاظم (ع)
به شخص تب دار، گوشت کبک بخورانید، زیرا گوشت کبک ساقها را قوی می کند و تب را برطرف می سازد.
امام موسی کاظم (ع)
اگر خداوند متعال گوشتی بهتر از گوشت گوسفند آفریده بود، هر آینه آن را فدای اسماعیل می کرد.
امام رضا (ع)
گوشت، نسوج عضلانی حیوانات است. به طور کلی سلولها و الیاف عضلانی دارای ترکیب پیچیده ای از مواد پروتئینی، لیپیدی، گلوسیدی، مواد معدنی و سایر مواد است.
مقدار مس گوشت، فوق العاده قابل توجه است؛ بنابراین گوشت خون سازی )Hematopoetigue( قوی است و آهن و مس لازم را برای احیا و تولید گلبولهای قرمز در دسترس می گذارد.
در گوشت و ویتامین های A ب دو و ب شش، PP و مقدار کمی ویتامین D.C موجود است.
گوشت به سبب داشتن مقدار زیادی پروتئین، غذایی فوق العاده کامل است؛ زیرا مواد پروتئینی، عامل اصلی ساختمان سلولی است و از اجزای ضروری ترشحات غدد، آنزیمها و هورمونها محسوب می شود.
عده ای سعی کرده اند تا انسان به صورت موجود، گیاه خوار در آید، و نه تنها گوشت، بلکه از مصرف کلیه غذاهای حیوانی دوری کند، ولی باید گفت که انسان در عین حال که گیاه خوار است، باید از غذاهای حیوانی نیز حداکثر استفاده را بکند. حقیقت زیر احتیاج انسان را به غذاهای حیوانی خیلی روشن می کند:
احتیاج روزانه بدن آدمی به مواد پروتئینی 75/1 گرم برای هر کیلو وزن، در 24 ساعت است. و اگر بخواهد این مقدار را صرفاً از غذاهای گیاهی کسب کند، باید حداقل 25 کیلو گرم از آنها را در شبانه روز مصرف کند که طبعاً امر محالی است و لذا دچار کمبود مواد پروتئینی خواهد شد.
مطلب دیگری که تذکر آن در این جا ضروری است، مصرف گوشت بدون استخوان است که متأسفانه امروزه زیاد رایج شده است، در حالی که ارزش غذایی آن، کمتر از گوشت معمولی است، زیرا خود استخوان حاوی مواد متعدی از جمله مقدار زیادی فسفر و کلسیم است که گوشت بی استخوان فاقد آنهاست.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

کباب:

موسی پسر بکر می گوید: در مدینه مبتلا به مرضی شدم که در اثر آن ضعیف شده بودم؛ خدمت امام موسی کاظم (ع) رسیدم. آن حضرت به من فرمود: می بینم که ضعیف شده ای؟ گفتم آری فرمود کباب بخور. کباب خوردم و خوب شدم.
موسی پسر بکر می گوید: امام موسی کاظم (ع) به من فرمود که چرا رنگ صورت تو زرد شده است؟ عرض کردم دچار تب شده بودم. حضرت به من فرمود: گوشت بخور. من گوشت خوردم بعد از یک هفته حضرت مرادید و به من که همان طور رنگ پریده و زرد رنگ بودم، فرمود: مگر به تو نگفتم که گوشت بخوری. عرض کردم از آن وقتی که به من امر کرده اید، غیر از گوشت چیزی نخورده ام. فرمود چطور گوشت خورده ای؟ عرض کردم آب پز. حضرت فرمود: نه به صورت کباب بخور. پس من کباب خوردم. بعد از یک هفته حضرت مرا به سوی خود خواند. در حالی که قرمزی صورت من در اثر خوردن کباب عود کرده بود، آن حضرت فرمود: اکنون حال تو خوب شده است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

ماست:

کسی که می خواهد ماست بخورد و ماست به او ضرری نرساند، باید (زنیان) روی آن بریزد و بعد آن را بخورد.
امام موسی کاظم (ع)
ماست یا شیر منعقد شده، در نتیجه اثر مایه بر روی شیر، بدست می آید. مچنیکف اولین شخصی بود که ماست را بر ضد تخمیر روده ای دستور داد، زیرا ماست بواسطه اسید و باکتری های مفیدی که دارد، از تخمیر جلوگیری می کند. در بعضی از سوء هاضمه های ناشی از کمی ترشح شیره معده، و در یبوست های معمولی، و در مسمومیت های خود به خودی که منشاء هاضمه ای دارند، ماست بسیار مؤثر و مفید است. مصرف 300 گرم ماست صبح ناشتا و 300 گرم در وسط روز، تأثیر بسزائی در سلامت دستگاه گوارش دارد.
خاصیت ماست بیش از شیر است، زیرا در آن یک نوع پروتید موجود است که بسرعت هضم و جذب می شود، بعلاوه کلسیم آن برای اشخاص سالخورده بی اندازه مفید است، و این اشخاص که همیشه از عفونت روده های خود می نالند، اگر بطور مرتب ماست بخورند، گاز و عفونت روده آنها بکلی زائل خواهد شد.
مشهور است که مردم بلغارستان که ماست جزو غذای روزانه آنهاست، عمر متوسطی طولانی تر از عمر سایر مردم کره زمین دارند.
ماست بهترین غذا برای بیماران است، زیرا معده و روده را شستشو می دهد و انواع عفونتها و میکربهای مضر آن را دفع می کند. بعلاوه باکتریهای ماست بسیاری از ویتامین های گروه B می سازد و به خون می فرستد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

ماش:

یکی از اصحاب می گوید : مردی از لک و پیسی به امام موسی کاظم (ع) شکایت برد. آن حضرت به او امر فرمود: ماش بپز و بخور.
شخصی برای لک و پیسی از حضرت رضا (ع) درمان خواست حضرت به او فرمود: هنگامی که ماش تازه بعمل می آید، ماش بگیر و آن را با برگش بکوب و شیره اش را در موقع گرسنگی بخورد و برلک و پیس خود بمال. آن شخص می گوید این کار را کردم و شفا یافتم.
دانه ماش علاوه بر آنکه در درمان آبله و سرخک و بیماریهای نظیر آن تأثیر زیاد دارد، ضماد آرد آن برای رفع التهابات سطحی بدن بخصوص لک و پیسی بکار می رود.
ماش از عدس لطیفتر و نفخ آن از باقلا کمتر است. ماش اشتها آور و خلط آور است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

ماهی:

یکی از خادمان امام صادق (ع) می گوید: آن حضرت خرما طلبید و میل کرد، و سپس فرمود: من اشتها به خرما نداشتم ولی چون ماهی خورده بودم، بعد از آن چند دانه خرما خوردم. آنگاه فرمود: کسی که شب ماهی بخورد و پس از آن چند دانه خرما و یا عسل نخورد، رگ فالج تا صبح بر او می زند.
هر وقت پیغمبر خدا (ص) ماهی می خورد، می فرمود: پروردگارا ! برای ما در ماهی برکت قرار بده، و بجای ماهی بهتر از ماهی نصیب ماکن
امام صادق (ع)
معتب می گوید که امام موسی کاظم فرمود: ای معتب ! ماهی های تازه برای ما فراهم کن، زیرا می خواهم حجامت کنم. سپس من آن قسم ماهی را تهیه کردم و خدمت حضرت آوردم. آن بزرگوار فرمود: مقداری از آنها را با سر که بپز و مقداری را نیز بریان کن. سپس آن سرور ناهار و شام از آنها میل فرمود.
ماهی بخورید، زیرا اگر آنرا خالی (بدون نان) بخورید، غذای کاملی است و اگر بانان بخورید برای شما گوارا و سودمند است.
امام موسی کاظم (ع)
امیرالمؤمنین علی (ع) فرمود: سعی کنید همیشه گوشت ماهی نخورید، زیرا بدن را لاغر می کند
امام صادق (ع)
یکی از اصحاب به امام حسن عسکری (ع) نامه ای نوشت و در آن نامه از خون و صفرا شکایت کرد و معروض داشت که اگر حجامت کنم، صفرا شکایت کرد و معروض داشت که اگر حجامت کنم، صفرا به هیجان می آید، و اگر حجامت نکنم خون مرا اذیت می کند، نظر شما در این باره چیست؟ امام حسن عسکری (ع) در جواب نوشت: حجامت کن و پس از حجامت، ماهی تازه را به صورت کباب بخور. سؤال کننده می گوید: دوباره همین مسئله را از ایشان پرسیدم، آن حضرت مرقوم فرود: حجامت کن و بعد را از ایشان پرسیدم، آن حضرت مرقوم فرمود: حجامت کن و بعد از آن ماهی تازه را کباب کن و با آب نمک بخور. من نیز همین کار را کردم و حالم خوب شد و ماهی به این ترتیب غذای من گردید.
از نظر ارزش غذایی، گوشت ماهی یکی از بهترین مواد پروتئین دار، فسفر دار و ویتامین دار است به ویژه ویتامین های D.A بعلاوه ترکیبات شیمیایی آن کمتر از گوشت گاو و گوسفند نیست، بلکه از برخی جهات بر آنها برتری دارد. بدین جهت کارشناسان مواد غذایی، گوشت ماهی را یکی از بهترین و با ارزشترین منابع غذایی برای انسان می دانند. برای مقایسه ارزش غذایی ماهی کافی است که ترکیب شیمیایی دامهای قصابی و ماهی را یکدیگر مقایسه کنیم.
نوع گوشت آب چربی آلبومین
گوشت گاو 5/74 درصد 1/3 درصد 2/22 درصد
گوشت گوسفند 60 درصد 19 درصد 20 درصد
گوشت ماهی 5/63 درصد 74/14 درصد 75/21 درصد
ترکیب شیمیایی بدن ماهیها مختلف است، ولی به هر حال حاوی آب، آلبومین، مواد چربی و مواد معدنی است. علاوه بر این درخاویار مقداری لستین و ویتامینهای D.A موجود است. در کیسه صفرای ماهی مقدار نسبتاً زیادی انسولین موجود است، بطوری که مقدار نسبتاً زیادی انسولین موجود است، بطوری که مقدار انسولینی که از یک نوع ماهی به نام سفره ماهی استخراج می کنند، برابر مقدار انسولین حاصل از غده لوزالمعده 150 گاو است.
مقدار ویتامین A موجود در یک کیلو ماهی، برابر ویتامین A موجود در 220 کیلو کره با 6500 عدد تخم مرغ است. یک کیلو گوشت ماهی آزاد 2500 کالری حرارت تولید می کند. ماهی مخصوصاً هنگامی که با سبزی توأم گردد، باعث افزایش فوق العاده ترشحات شیره معدی می شود. پاولوف فیزیولوژیست معروف شوروی، اثر گوشت ماهی را روی ترشحات معده سگ آزمایش و ثابت کرد که در اثر مجاورت گوشت ماهی با معده سگ، ترشحات معده، خیلی بیشتر از زمانی است که سگ گوشت گاو خورده باشد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

مرزه:

یکی از اصحاب می گوید که حضرت موسی بن جعفر (ع) فرمود: مرزه داروی امیرالمؤمنین علی (ع) بود و آن حضرت می فرمود: مرزه در معده پرزهایی مانند پرزهای حوله ایجاد می کند.
شخصی از رطوبت، خدمت حضرت موسی بن جعفر شکوه کرد. حضرت به او دستور داد مرزه را بکوبد و ناشتا از آن بخورد.
سرشاخه گلدار مرزه، معطر و نیرو دهنده است. مرزه عمل هضم را آسان می کند و بعلاوه مقوی معده، مدر و بادشکن نیز هست. در سوء هاضمه، زردی، حالات بحرانی آسم و نفخ، اثر معجزه آسایی دارد. لوسیون (آب حاوی ماده دارویی) آن در زخمهای دیر علاج، و جوشانده آن در رفع دردهای روماتیسمی، دردهای عصبی، و نیز تقویت جسمانی کودکان ضعیف و یا مبتلا به راشیتیم (نرمی استخوآنها) بکار برده می شود.
مرزه طبق تحقیقات شولتزیک اثری قاطع در رفع اسهالهای حاد و مزمن دارد. دم کرده یک درصد آن در رفع اسهالهای عفونی و سبک، و نیز و رم و التهاب معده و روده، اثر درمانی زیادی دارد. پرورش مرزه در نواحی مختلف معمول است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

موز:

یحیی صنعانی می گوید: در مکه خدمت حضرت رضا (ع) رسیدم. دیدم آن حضرت موزی را پوست می کند و به امام محمد تقی (ع) می خوراند. عرض کردم: فدایت شوم این مولود مبارک است. حضرت فرمود: آری ای یحیی، این مولودی است که در اسلام پربرکتتر از او برای شیعیان نیست.
ابی اسامه می گوید: نزد امام صادق (ع) رفتم. حضرت درنایت مهربانی موزی به من مرحمت فرمود و من آن را گرفتم و خوردم.
موز میوه ای بسیار خوش طعم و مطبوع است که برای همه کسی و در هر رژیم غذایی، حتی کسانی که جهاز هاضمه ضعیف دارند مفید است. موز بعنوان ملین در سوء هاضمه و یبوست مصرف می شود. برای ازدیان مقاومت بدن قبل و بعد از عمل جراحی بسیار سودمند است. بعلاوه بعلت داشتن مقدار زیادی ویتامینهای گروه B در تقویت اعصاب اثر زیادی دارد. نیروی بدن مادر را افزایش می دهد و مانع از سقط جنین می گردد. موز دارای مقدار زیادی فسفر است که در افزایش هوش و حافظه کودکان تأثیر بسزایی دارد.
دکتر لابه رئیس آزمایشگاه دانشکده پزشکی پاریس، معتقد است که یک عدد موز تازه و رسیده، به اندازه یک کیلو گوشت ارزش غذایی دارد.
در 100 گرم موز، مواد زیر یافته می شود:
پروتید 87/1 گرم
گلوسید 05/23 گرم
لیپید 53/0 گرم
آب 1/73 گرم
مواد معدنی 6/1 گرم
مواد معدنی موز شامل پتاسیم، کسلیم، فسفر، آهن، منیزیم و روی است

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

مویز:

مویز بخورید؛ زیرا مویز صفرا و بلعم را از بین می برد، اعصاب را قوی می کند، خستگی و اندوه را برطرف می نماید و انسان را خوش اخلاق می کند.
پیامبر اکرم (ص)
علی (ع) فرمود: کسی که صبح ناشنابیست و یک دانه مویز سرخ بخورد، مریض نخواهد شد.
امام صادق (ع)
مویز اعصاب را قوی می کند، رنج و خستگی را از بین می برد و نفس را نیکو می نماید.
امام صادق (ع)
وقتی که دچار قحطی و گرسنگی شدید، از مویز بجای نان استفاده کنید و خود را با آن راضی نگهدارید.
امام صادق (ع)
مویز، انگور رسیده ای است که به درخت خشک شده باشد، و فرق آن باکشمش در این است که کشمش از انگورهای کوچک و مویز از انگور درشت حاصل می شود.
مویز اشتهاآور، خلط آور و ملین است. محرکی قوی برای دستگاه تناسلی نیز هست.