روز شمار تاریخ 05 اردیبهشت
05/02/58
انتصاب "والتركاتلر" دیپلمات با سابقه آمریكایی بعنوان سفیر امریكا درایران
اخبار امروز نقده : درخواست رهبران دینی آذربایجان غربی و عزالدین حسینی از آیت الله شریعتمداری مبنی بر اعزام هیأتی جهت رسیدگی به واقعه نقده. مبادله 135 گروگان بین دو طرف درگیری .
گزارش روزنامه اطلاعات از ناپدید شدن دو هزار نفر در درگیریهای نقده و گزارش كیهان از آغاز فعالیت عادی در شهر و اظهار نگرانی حاج ابراهیم محرّر از كوچ روستانشینان ترك .
اعلام اعتراض آمیز گروهی با عنوان " جمعیت آذربایجانیهای مقیم مهاباد " به درگیری نقده و رد هرگونه وجود اختلاف بین كردها و تركها در منطقه . گزارش خبرگزاری پارس به نقل از اهالی نقده از تمركز جنگ افزارهایی كه قبلاً حزب دمكرات از پادگان مهاباد و پاسگاههای مرزی به غارت برده بود و كشتار مردم به دست عناصر مسلح وابسته به این حزب .
اعلامیه گروهی با نام " دانش آموزان بانه " در حمایت از عاملان ایجاد درگیری نقده و محكوم كردن نیروهای انقلابی تحت عنوان " ارتجاع " .
شش افسر ، ده درجه دار و سه سرباز مدافع پادگان سنندج در زمان درگیریهای اسفند 57 و فروردین 58 مورد تشویق و ترفیع معاونت پرسنلی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتند . اعتراض و تحصن صد تن از افسران و درجه داران پادگان مشكین شهر به حكم انتقال آنها به پادگان جلدیان .
بحث و گفتگو و اعلام موضع پنج تن از اعضای كانون فرهنگی و سیاسی خلق تركمن در دانشكدة علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران درباره پیشینه تركمنها و ریشه های حوادث اخیر تركمن صحرا . تلگراف آیت الله شریعتمداری به آیت الله شیخ شبیرخاقانی در تقبیح آنچه وی آن را " دخالت بی رویه افراد غیرمسؤول در امور كشور " خوانده است و زیر سؤال بردن احكام دادگاههای انقلاب اسلامی .
تشریح خط مشی و اهداف حزب جمهوری خلق مسلمان از زبان سید صدرالدین بلاغی ، حجت الاسلام سیدهادی خسروشاهی ، دكتر احمد علیزاده (سه تن از موسسان آن ) . تفسیر نشریه فرانسوی " افریك آزی " درباره كاهش توان نظامی ایران و چشم انداز آینده نظام جدید .
طرح ترخیص پرسنل وظیفه بیش از یك سال خدمت در هیأت دولت تصویب شد .
درخواست وزارت دفاع از امام خمینی مبنی بر عفو و آزادی نظامیانی كه یا مرتكب جرمهای كوچك شده اند یا متهم به انجام دادن آن هستند .
شروع اجرای اولین اساسنامه تشكیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی كه در 9 ماده و 9 تبصره تهیه شده است .
گزارش سفارت آمریكا در تهران درباره چشم انداز آینده نیروهای مسلح ایران و خط مشی دولت موقت در تجدید بنای ارتش و علل انتخاب دكتر یزدی به عنوان وزیرامور خارجه دولت موقت .
نقل قول
دربار سلطنتی ایران پنجم اردیبهشت 1317 (در آن سال مصادف با 25 اپریل 1938) اعلام کرد که خواستگاری ولیعهد وقت (محمدرضا پهلوی) از فوزیه شاهزاده خانم مصری (خواهر ملک فاروق) پذیرفته شده و بزودی نخست وزیر ایران در صدر هیاتی برای فراهم ساختن مقدمات کار و تعیین روز عقدکنان به قاهره خواهد رفت. این هیات 9 روز بعد عازم مصر شد. محمدرضا پهلوی پنجم اسفند (ده ماه بعد) برای عقد نکاح و آوردن عروس، با کشتی جنگی رهسپار قاهره شد. عقد نكاح، 24 اسفند انجام شد و محصول این ازدواج که دیری نپایید یک دختر به نام شهناز بود. عوام الناس ایرانی فوزیه را جاسوس خارجی در دربار ایران می‌پنداشتند! و به باور آنان، انگلیسی‌ها عامل این وصلت بودند! زیرا که مصر وابسته به انگلستان بود. معمّای این ازدواج، تا دهها سال در ذهن ایرانیان باقی مانده بود مخصوصا که ازدواج بعدی شاه که فرزند بوجود نیاورد، یک دهه بعد صورت گرفت و ازدواج سوم یک دهه! پس از آن؛ حال آنکه هدف نخست، نگرانی و مشغله یک شاه و هر رهبر دیگر باید داشتن یک «جانشین بالقوه» برای خود باشد تا برنامه‌ها، سیاست‌ها و مسیر ادامه یابد.
آمریكا پس از سرخوردگی در جریان گروگانگیری جاسوسانش در سفارت این كشور از سوی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام و ناامیدی از پیروزی در این جریان به وسیله فشار سیاسی و تحریم اقتصادی، درصدد حل این قضیه از طریق نظامی برآمد. دولت كارتر بر اساس نقشهای بسیار محرمانه جهت آزادی گروگانها، در 5 اردیبهشت سال 1359 شمسی با تعدادی هواپیمای نظامی و 20 هلیكوپتر، حمله خویش را به ایرانِ تازه از بند رها شده، آغاز كرد. این هواپیماها و هلیكوپترها كه حامل موتورسیكلت، جیپ نظامی، توپ، مسلسل و مهمات لازم بودند، در صحرای طبس فرود آمدند تا از آن مكان، عملیات آزادسازی گروگانها را آغاز نمایند. با وجود تجهیزات فراوان، كماندوهای ماهر و آموزش دیده، برنامهریزی دقیق حمله، عدم وجود مانع و غفلت نیروهای اطلاعاتی ایران، این بار دست غیبی امداد الهی از آستین شنهای صحرای طبس بیرون آمد و شكستی سخت و مفتضحانه را نصیب ابرههصفتان آمریكایی كرد. ماجرای طبس یكی از رسواترین شكستهای توطئههای امپریالیسم آمریكا علیه انقلاب اسلامی ایران است. بدون شك حادثه طبس و شكست مزدوران آمریكایی علی رغم مجهز بودن به پیشرفتهترین وسایل و تجهیزات روز، یكی از معجزات بزرگ قرن به شمار میآید. واقعه این روز، نه تنها یك اتفاق ساده، زودگذر و فراموش شدنی نبود، بلكه تمثیلی است ماندگار و همیشگی برای كسانی كه با چشم دل خویش، جز آنچه هست میبینند و تذكری است برای اثبات قدرت تامه الهی و سستی كید دشمنان خدا.
دو سال پس از پایان جنگ ایران و عراق، در حالی كه فضای بین‌المللی به شدت علیه عراق شكل میگرفت و تهدیدهای موجود و طمع رژیم بعث عراق به كویت احتمال وقوع درگیری مجدد در منطقه را افزایش داده بود، در پنجم اردیبهشت 1369، نامه سربستهای از رییس جمهور 
دكتر محمدباقر از استادان برجسته زبان فارسی در كشور پاكستان، در سال 1290 شمسی در فیصل آباد پاكستان دیده به جهان گشود و در همان جا تحصیلات خود را در دانشكدههای رسمی پاكستان در رشته علوم، فیزیك و شیمی به پایان رساند. وی سپس برای گذراندن دوره فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی، وارد دانشگاه پنجاب شد و در ادامه دكترای زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه لندن گرفت. دكتر محمدباقر از بزرگترین مشوقان و معلمان زبان وادبیات فارسی در پاكستان به شمار می‌رفت. چنان كه در سال 1338 از دولت ایران نشان سپاس گرفت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دوبار به خدمت حضرت امام خمینی(ره) رسید. استاد محمدباقر، به زبانهای اردو، پنجابی، عربی، هندی و انگلیسی تسلط داشت و بیش از نیم قرن از عمر خود را در راه تعلیم و تعلم زبان فارسی صرف كرد. از این شخصیت برجسته بالغ بر 120 مقاله و 56 كتاب به جای مانده است كه تاریخ ساسانیان، زبان فارسی امروز، مخزن الغرائب در 5 جلد و... از آن جملهاند. این استاد توانا، با شعرا و نویسندگان بزرگ ایرانی چون ملك الشعرای بهار، دكتر محمد معین و استاد سعید نفیسی، دوستی و مصاحبت نزدیك داشت و بارها به ایران سفر كرده بود. این استاد فارسی دوست، سرانجام در پنجم اردیبهشت 1372 در 82 سالگی درگذشت.
امیرحسین فردی (۱۳۲۸ روستای قره‌تپهٔ اردبیل-۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ تهران)، نویسنده و فعال عرصه ادبیات داستانی. عضویت در حوزه اندیشه و هنر اسلامی(حوزه هنری)، سردبیری و مدیر مسئولی«کیهان بچه‌ها» (به مدت ۲۸ سال)ـ این مسئولیت همچنان ادامه داردـ مؤسس و مدیر مسئول کیهان علمی، عضویت در شورای داستان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، عضویت در شورای داستان بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، مسئولیت جشنواره انتخاب کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور، مسئولیت شورای ادبیات داستانی نیروی مقاومت بسیج و مدیریت کارگاه قصه و رمان حوزه هنری از سوابق مسئولیت‌های اجرایی وی است. چندین بار داوری برای کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور، جشنواره ادبیات داستانی بسیج، جشنواره راهیان نور، انجمن قلم ایران، جشنواره قصه‌های قرآنی از تجربه‌های دیگر وی است. وی از مؤسسین کتابخانه مسجد جوادالائمه(ع) در سال ۱۳۵۳ و تشکیل شورای نویسندگان آن مسجد است که در ادامه به حوزهٔ هنری پیوستند و از ستون‌های اولیهٔ این نهاد بودند. امیرحسین فردی عصر پنجشنبه ، پنجم اردیبهشت 1392 ، دچار مشکل تنفسی شد و در راه انتقال به بیمارستان لقمان درگذشت. از میان آثار فردی، می‌توان به اسماعیل، آشیانه درمه، سیاه چمن، یک دنیا پروانه و کوچک جنگلی اشاره کرد. جدیدترین اثر وی به نام گرگ سالی به زودی منتشر می‌گردد.
پس از درگذشت شیخ مرتضی انصاری، شاگردان و بزرگان روحانیت شیعه، میرزای شیرازی را به عنوان مرجع تقلید شیعیان معرفی نمودند. یكی از بزرگترین قسمتهای زندگانی وی، مبارزه با استعمار انگلیس و واگذاری تنباكو است. میرزای شیرازی با ارسال پیام برای ناصرالدین شاه قاجار، وی را از مفاسد امتیاز انحصار تنباكو، برحذر نمود. ولی تذكرات ناصحانهی وی تأثیری در شاه نداشت. سرانجام میرزای بزرگ برای نجات اسلام و مسلمانان و حفظ مملكت ایران از شرّ دشمنان، فتوای تاریخی خود را در تحریم تنباكو به شرح ذیل صادر نمود: "الیوم، استعمال تنباكو و توتون بأيّ نحو كان در حكم محاربه با امام زمان(عج) است." مردم مسلمان پس از اطلاع از این فتوا، مغازههای توتون فروشی را بستند و تمام قلیانها را جمع كردند. حكومت وقت با این حكم شرعی به مبارزه برخاست و سرانجام، همگام با نهضت عمومی مردم، ناصرالدین شاه به ناچار تسلیم شد و قرارداد امتیاز تنباكو را لغو كرد.
آیتاللَّه محمد علی اراكی در سال 1312 قمری در "اراك" دیده به جهان گشود. پدرش از علما و اوتاد عصرخویش و مادرش از سلالهی پاك رسول خدا(ص) بود. وی از سن 20 سالگی و همزمان با تأسیس حوزهی علمیهی اراك به مدت 8 سال از محضر آیتاللَّه العظمی حائری كسب فیض نمودو سپس با تأسیس حوزهی علمیهی قم از سوی آیتاللَّه العظمی حائری، به قم هجرت كرده و از اصحاب خاص او به شمار آمد. آیتاللَّه اراكی به مدت 35 سال در حوزهی علمیهی قم به امر تدریس اشتغال داشت و بسیاری از بزرگان حوزه، از محضر درس ایشان مستفیض شدند. وی پس از وفات آیتاللَّه خوانساری در حدود 30 سال، نماز جماعت را در مدرسهی فیضیه اقامه نمود و پس از رحلت آیتاللَّه گلپایگانی(ره) به مرجعیت عالیهی شیعیان نائل آمد. سرانجام این عالم سترگ و فقیه فرزانه پس از عمری پر بار و پُربركت در سن 103 سالگی در تاریخ 8 آذر 1373 شمسی بدرود حیات گفت و پس از تشییعی با شكوه، در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س)، دفن شد.
روز آنزک روز ۲۵ ماه آوریل است. نام این روز برگرفته از نام ارتش مشترک استرالیا و زلاندنو یا به اختصار آنزک است که در جنگ جهانی اول به‌عنوان نیروهای حامی انگلستان و در دسته متفقین شرکت کردند. این روز ابتدا به یادبود کشته‌شدگان استرالیا و نیوزلند در نبرد گالیپولی ترکیه که در سال۱۹۱۵ اتفاق افتاد گرامی داشته شد اما بعدها از آن برای قدردانی از همه عملیات و خدمات ارتش این دو کشور استفاده می‌شود. بیشتر شهرهای این دو کشور دارای بناها و میدان‌های یادبود آنزاک هستند و مراسم روز آنزاک در این مکان‌ها برپا می‌شود.
پس از ظهور دین مبین اسلام و در پی گسترش آن در نواحی غرب آسیا و شمال افریقا، سپاهیان اسلام از طریق تنگه جبلالطّارق وارد منطقه جنوب غربی اروپا شدند و این ناحیه به مدت هشت قرن تحت نظر خلفای اسلامی قرار داشت. این ناحیه كه امروزه اسپانیا میباشد در آن زمان اندلس نامیده می‌شد. با گذشت زمان، مسیحیان اسپانیا به كمك دیگران زمینه ترویج فساد را در بین مسلمانان به وجود آوردند و سرزمین اندلس را از دست مسلمانان خارج ساختند. در این هنگام عده بسیاری از مسلمانان از شهرهای اسپانیا به غرناطه آمدند و این شهر مدتی دراختیار آنان بود. در نهایت، این شهر به عنوان آخرین پایگاه دولت اسلامی در اروپا، در 25 آوریل در سال 1492میلادی به تصرف مسیحیان درآمد و به حكومت هشتصد ساله مسلمانان در این منطقه پایان داده شد. دوران حاكمیت اسلام در این منطقه با شكوفایى علم و دانش همراه بود؛ علوم قرآنی و حدیث، فقه، علوم طبیعی و پزشكی، نجوم و ریاضیات، فلسفه و ادبیات جلوههایى از بُعد علمی و فرهنگی مسلمانان در این منطقه به حساب میآمد. گرچه در كنار علوم فوق، باید از معماری اسلامی یاد كرد كه بقایای آن در اسپانیای امروز نشانههایى از فكر بدیع و تلاش مسلمانان در نمایش دین اسلام در تمامی جهات زندگی است. سقوط دولت اسلامی در اندلس ناشی از عواملی چند میباشد كه می‌توان از غفلت امرا و حكام جامعه اسلامی، عدم وحدت و یگانگی میان مسلمانان، تأثیرات گسترده تهاجم فرهنگی و برنامهریزی و تلاش دشمنان اسلامی در باز پسگیری این قطعه از دنیای اسلام یاد نمود.
اپریل سال 1792 (انقلاب فرانسه)، یك نظامی موسیقیدان فرانسوی كه در یك اردوگاه نظامی در منطقه استراسبورگ بسر می‌برد به منظور برانگیخته شدن احساسات میهن‌دوستانه سربازان فرانسوی، آهنگ و سرود مارسییز La Marsseillaise را نوشت كه بعدا سرود ملی فرانسه شد و باقی مانده است. این فرانسوی که Claude Rouget de Lisle نام داشت یك جمهوریخواه بود كه سلطنت طلبان مدتی هم او را زندانی كرده بودند. روژه كه در سال 1760 به دنیا آمده بود در سال 1836 درگذشت.
هنری لانگ فالو، ادیب آمریکایی، در سال 1807 متولد شد. نخستین شعرش را در چهارده‌سالگی منتشر کرد و پس از تحصیلات متوسطه به اروپا سفر کرد و با بازگشت به آمریکا در انتقال تجربیات ادبی‌اش در اروپا کوشید. فالو برای چهارده سال در دانشگاه هاوارد تدریس کرد و همزمان برخی از آثارش را منتشر ساخت و رفته‌رفته به یکی از مشهورترین و پرکارترین شاعران آمریکا تبدیل شد. تاکید بر مضامین فلسفی و اخلاقی همراه با بهره از تصاویر خیال‌انگیز از ویژگی‌های شعر فالوست. اشعار فالو آمیخته با قدرت نقاشی است و غالبا در آنها غم و اندوه نهفته است.دانش و شناخت فالو از ادبیات اروپا نه فقط در اشعار که در داستان‌های او نیز قابل شناسایی است. فالو در زمان حیاتش یکی از برجسته‌ترین نویسندگان زمان شناخته می‌شد و محبوبیت بسیار داشت. «صداهای شب» و «سفر به آن‌سوی دریا» از آثار اوست. هنری لانگ فالو در هشتم مه سال 1882 درگذشت.
طرح اتصال دریای سرخ و دریای مدیترانه، به روزگار باستان باز می‌گردد و گفته می‌شد كه این طرح، اولین بار در زمان حكومت هخامنشیان عملی گردید. اما این كانال پس از چندی در زیرشنهای بیابان پرشد و آثارش از میان رفت. بیش از 23 قرن بعد، اوجگیری رقابتهای انگلستان و فرانسه در قرن نوزدهم و تلاش هر كدام از آنها در برتریجویى نظامی - تجاری باعث شد تا بار دیگر این طرح عنوان شود و این بار فرانسه به عنوان یك قدرت صنعتی - نظامی و در حقیقت به عنوان یك دولت استعماری درصدد برآمد تا ساخت این كانال را عملی سازد. از این رو، طرح حفر كانال در سال 1854م توسط یك مهندس فرانسوی به نام فردیناند دول تهیه شد و كار حفر آن از 25 آوریل 1859میلادی آغاز گردید. در این میان، از آن جا كه بین فرانسه و انگلیس، رقابت آشكاری در میان بود، انگلستان از ارائه هر نوع كمك به فرانسه مضایقه نمود، چرا كه حفر كانال به قدرت فرانسه میافزود. بنابراین فرانسویان بدون كمك از هیچ كشوری به تنهایى اقدام به این كار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزینهای بالغ بر چهارصد میلیون فرانك، این پروژه را به اتمام رساندند. طول این كانال حدود یكصد و هفتاد كیلومتر، عرض آن 60 متر و عمیقترین نقطه آن، 22 متر عمق داشت كه بعدها وسعت بیشتری یافت به طوری كه عرض آن به 200 متر رسید. كانال سوئز در 17 نوامبر 1869میلادی طی تشریفاتی گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور كشتی حامل وی، افتتاح شد. علت حفر كانال سوئز توسط فرانسه این بود كه در آن زمان، سرزمین مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر این كانال، راه ارتباط دریایى اروپا به طرف ساحل شرقی قاره افریقا و شبه قاره هند و شرق آسیا بسیار كوتاه گردید. كانال سوئز درحدود 85 سال در دست بیگانگان بود و در نهایت در 26 ژوئیه 1956میلادی توسط جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر، ملی اعلام شد كه باعث حمله ارتشهای فرانسه، انگلستان و رژیم صهیونیستی به مصر و اشغال كانال گردید. با این حال نیروهای مهاجم پس از چندی از كانال عقبنشینی كردند و كانال سوئز كاملاً تحت اختیار مصر درآمد. كانال سوئز همه ساله سود سرشاری از محل اخذ مالیات از كشتیهای عبوری، نصیب دولت مصر میسازد.
دولت واشنگتن 25 اپریل سال 1898 به اسپانیا اعلان جنگ داد. واشنگتن قبلا از اسپانیا خواسته بود كه مسئله كوبا را از راه مسالمت‌آمیز حل كند (كه تاریخنگاران، این كار را یك «حركت روابط عمومی» در جهت طی كردن مراحل مربوط نوشته‌اند). برخی از كوبائیان از مدتها پیش خواهان استقلال بودند و چندبار بر ضد اسپانیا دست به انقلاب و عملیات مسلحانه زده بودند. انفجار یک كشتی نظامی آمریكایی که نام ایالت مین Maine این کشور برآن نهاده شده بود در آب‌های هاوانا، بهانه مناسبی به دست دولت واشنگتن داد تا با اسپانیا وارد جنگ شود. مورخان این جنگ را سرآغاز «امپریالیست شدن دولت واشنگتن» نوشته‌اند كه ادامه این سیاست آن را با ورود به جنگ‌های دوردست یكم و و دوم جهانی ابرقدرت كرد. جنگ دولت واشنگتن با اسپانیا كه از 25 اپریل تا 12 آگوست 1898 (به مدت113 روز) ادامه داشت به شکست اسپانیا انجامید و طبق قرارداد پاریس؛ سرزمین های فیلیپین، گوام، پرتوریكو و كوبا را به آمریكا داد. دولت آمریكا در سال 1902 اداره امور كوبا را به دولت محلی این جزیره واگذار كرد. فیلیپین نیز پس از جنگ جهانی دوم استقلال به دست آورد، ولی گوام و پرتوریكو همچنان وابسته به آمریكا هستند. كوبا كه یك مهاجر نشین اسپانیایی بود از سال 1492 به مدت بیش از چهار قرن از مستملكات اسپانیا بشمار می‌رفت. فیلیپین که نام پادشاه وقت اسپانیا بر آن نهاده شده از زمان دیدار ماژلان از این مجمع الجزایر در عداد مستعمرات اسپانیا قرارگرفته بود.
در حالی كه تمام مقاومتهای نیروهای نازی در برابر متفقین با شكست مواجه می‌شد و جنگ جهانی دوم آخرین روزهای خود را پشت سر میگذاشت، در روز 25 آوریل 1945میلادی، ارتش سرخ شوروی، برلین پایتخت آلمان را تحت محاصره گرفت و نیروهای شوروی پس از دور زدن برلین، در غرب این شهر شروع به پیشروی كردند. دو روز بعد، نیروهای امریكا و شوروی در مسیر حركت خود در دو جهت مخالف، در قلب آلمان به هم پیوستند و نیروهای آلمان به دو قسمت تقسیم شدند. در این زمان قدرت مقاومت ارتش آلمان نازی به كلی در هم شكسته شد و سربازان آلمانی، نه فقط به علت از دست دادن روحیه و احساس شكست، بلكه به خاطر نرسیدن مهمات و مواد غذایى دسته دسته تسلیم میشدند. همچنین وحدت فرماندهی از میان رفته و هیتلر كنترل خود را بر باقیمانده ارتش آلمان از دست داده بود. با تنگتر شدن حلقه محاصره برلین، دیگر تردیدی برای هیتلر باقینمانده بود كه مقاومت آخرین سربازان وفادار او هم تا چند روز دیگر به پایان خواهد رسید. با تصرف كامل برلین و خودكشی هیتلر، آلمان هم تسلیم متفقین شد و جنگ جهانی دوم نیز پایان یافت.
امان اللَّه خان، پادشاه پیشین افغانستان، در 11 دسامبر 1862میلادی به دنیا آمد. پدرش امیرحبیب اللَّه خان، حاكم افغانستان بود و امان اللَّه خان، پس از كشته شدن پدرش، در 20 فوریه 1919میلادی در 57 سالگی به حكومت این كشور رسید. او به جنگ‌های طولانی قبایل افغانی علیه انگلستان پایان داد و با امضای معاهدهای در سال اول زمامداری خود، صلح را میان دو كشور افغانستان و انگلیس برقرار كرد. امان اللَّه خان سپس با امضای معاهده دیگری با شوروی، كه به تازگی بلشویكها در آن كشور بر تزارها پیروز شده بودند و همچنین انعقاد پیمانهایى با ایران و تركیه تلاش كرد كه استقلال افغانستان را به ثبوت برساند. امان اللَّه خان، اولین رئیس یك كشور اسلامی بود كه رژیم كمونیستی و الحادی لنین را در شوروی به رسمیت شناخت و دو ماه پس از كسب قدرت، یك هیأت سیاسی را روانه آن كشور كرد. از آن طرف نیز، اولین هیأت رسمی كه از سوی نظام كمونیستی شوروی به خارج از آن كشور سفر كرد یك هیأت روسی بود كه در سپتامبر 1919میلادی وارد كابل گردید. امان اللَّه خان در فاصله سالهای 1927 و 1928میلادی یك سفر زنجیره‌ای به كشورهای فرانسه، سوئیس، آلمان، بلژیك، انگلیس، هلند، تركیه، هندوستان، مصر و ایران به عمل آورد. او به شدت شیفته مظاهر تمدن غرب بود و روابط صمیمانهای با رضاخان پهلوی در ایران و مصطفی كمال آتاتورك در تركیه برقرار كرد. امان اللَّه خان همگام با سران تركیه و ایران، برنامههای ضددینی خود را در افغانستان به مرحله اجرا گذاشت و فساد غرب را به كشور مسلمان افغانستان كشاند. وی با رواج بیحجابی و ایجاد مدارس مختلط، دستور داد تا مردم مسلمان افغانستان، همگام با ایران، به سبك اروپائیان، با كلاه شاپو رفت و آمد كنند. امان اللَّه خان عناد خاصی با روحانیون مسلمان داشت و محدودیتهای متعددی برای آنان ایجاد نمود. این امر موجبات شورش قبایل مسلمان افغانی را فراهم ساخت و در نتیجه امان اللَّه خان كه درصدد انجام اصلاحات اجتماعی جدیدی برای زنان مسلمان افغانستان بود در سال 1929میلادی پس از یازده سال سلطنت از قدرت سرنگون گردید. وی پس از آن مخفیانه به قندهار، هندوستان و سپس ایتالیا گریخت و بیش از سی سال خبری از او منتشر نشد تا این كه در 25 آوریل 1960میلادی پس از یك دوره طولانی بیماری، در 98 سالگی در سوئیس درگذشت.
در ادامه اعتراضات گسترده مردم امریكا به عملیات نظامی این كشور در ویتنام، در 25 آوریل 1971میلادی حدود دویست هزار تن از مردم امریكا در واشینگتن تظاهرات كردند. این تظاهرات، یكی از بزرگترین واكنشهای اعتراضآمیز مردم امریكا علیه سیاستهای تجاوزكارانه دولت این كشور در ویتنام بود. امریكا در این جنگ كه از 1964میلادی آغاز شد، نیم میلیون سرباز به این كشور اعزام كرد كه دهها هزار نفر از آنها، كشته و مجروح شدند. به همین دلیل، به موازات تشدید جنگ در ویتنام و كشته شدن افراد بیشتری از دو طرف، مخالفت مردم امریكا با اعزام فرزندانشان به ویتنام افزایش یافت. واشینگتن سرانجام بر اثر فشارهای داخلی و بین‌المللی و به خاطر شكستهای پیدرپی در جبهههای نبرد ویتنام، در سال 1975، ناچار به پذیرش شكست و خروج خفتبار از این كشور شد.
دكتر فرانسوا دوالیه زمامدار پیشین هائیتی در سال 1907میلادی در یكی از روستاهای هائیتی به دنیا آمد. وی از سال 1957میلادی یك حكومت دیكتاتوری متكی بر قدرت نظامیان در هائیتی به وجود آورد و همواره سعی كرد با پول و تأمین مسایل رفاهی نظامیان، آنان را به خود وفادار نگاه دارد. او در طول 14 سال حكومت خود هیچ گاه از سوی نظامیان شاهد كودتا یا اقدامات براندازی نبود. دوالیه كه همواره مورد حمایت مالی و اقتصادی امریكا و كشورهای غربی بود، در سال 1964میلادی خود را رئیس جمهور مادام العمر هائیتی خواند. او اولین رئیس جمهوری بود كه پسرش را به عنوان ولیعهد خود تعیین نمود. فرانسوا دوالیه در ادامه كسب قدرت مطلقه، در سال 1965میلادی خود را با نام فرانسوای اول، امپراتور هائیتی اعلام كرد. در این دوران، فقر و بدبختی در تمام شهرها و روستاهای هائیتی به چشم میخورد و شورشهای آزادی‌خواهانه سركوب میگردید. همچنین اكثر وامها و كمكهای بین‌المللی به وی، هزینه مصارف دولتی و ولخرجیهای دوالیه و احیاناً رسیدگی به وضع نظامیان می‌شد. در سال 1969میلادی با ائتلاف احزاب مخالف، حكومت دوالیه، موجی از ترور و كشتار را به وسیله جوخههای مرگ خویش علیه مخالفان به راه انداخت، به گونهای كه سازمان كشورهای امریكایی، حكومت او را متهم به ترویج تروریسم در قاره امریكای مركزی كرد و روابط كشورهای عضو این سازمان با رژیم دوالیه تیره شد. فرانسوا دوالیه سرانجام در 25 آوریل 1971میلادی در 64 سالگی درگذشت و حكومت را به پسر 19 سالهاش ژان كلود واگذار نمود.
انقلاب میخک که نام اصلی آن «انقلاب جمهوری» است در 25 آوریل سال ۱۹۷۴ میلادی توسط افسران شورشی جوان در شهر لیسبون پرتغال شروع شد و با پایان دادن به حکومت دیکتاتوری که سالازار بنیانگذار آن بود، باعث به قدرت رسیدن ژنرال اسپینولا در این کشور شد. چون این انقلاب بدون خونریزی و آشوب انجام شد، در تاریخ پرتغال به نام انقلاب دمکراتیک مشهور است و چون مردم از سربازان با گل‌های میخک استقبال کردند، به انقلاب میخک نیز مشهور شد.
تنها كودتای نظامی در تاریخ معاصر كه به خاطر دمكراسی صورت گرفت، سحرگاه 25 اپریل 1974 در پرتغال انجام شد. این كودتا كه به تصمیم هفت افسر ارشد به انجام رسید حتی یك كشته نداشت و عنوان «تحوّل میخك سرخ» به آن داده شده است. افسران كودتاگر زمام امور را موقتا به ژنرال آنتونیو د اسپینولا Antonio de Spinola (نظامی و مولف هفت کتاب، متولد 1910 و متوفا در سال 1996) سپردند و پس از انجام انتخابات كنار رفتند. این كودتا به پنج دهه دیكتاتوری در پرتغال پایان داد. این دیكتاتوری هم با كودتای نظامی سال 1926 پدیدآمده بود و معروفترین دیكتاتور این دوره «سالازار» نام داشت. پس از برقراری دمكراسی در پرتغال كه ادامه دارد، این دولت به پنج مستعمره باقیمانده خود از جمله موزامبیك و آنگولا استقلال داد و آنگولای حاصلخیز، ثروتمند و دارای نفت و معادن الماس، دارد به لحاظ تجارت، تمرکز معاملات و بانکداری نیز به صورت هنگ کنگ و سنگاپور درمی آید و جای «دوبی» را می‌گیرد. آنگولا با فرهنگ پرتغالی خود که سوسیالیست‌ها برآن حکومت می کنند با کشورهای لاتین قاره آمریکا مناسبات گسترده دارد. آنگولا و برزیل همزبان هستند و در دو سوی اقیانوس اطلس رو به روی هم واقع شده‌اند. برزیل با دولتی چپگرا دارد یک قدرت جهانی می‌شود.
