صفحه 2 از 5 نخستنخست 12345 آخرینآخرین
نمایش نتایج: از شماره 11 تا 20 , از مجموع 45

موضوع: تبیین و تحلیل مفهوم دین

  1. Top | #11

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    تعاریف دیگری را نیز می توان جزو دیدگاه جامعه شناختی جدید نسبت به دین قرارداد؛ با این وجه تمایز که نقش و تأثیر فرهنگ و الگوی رفتاری در آنها به گونه ای چشمگیر وجود دارد. از این نمونه به آنچه در مقاله «دین» در دایرة المعارف دین آمده است، اشاره می کنیم:
    «دین عبارت است از سازمان یابی حیات بر محور ابعاد عمقی تجربه که بر طبق فرهنگ محیط، از نظر صورت، کمال و روشنی فرق می کند.»(31)
    امضاء


  2. آیه های انتظار

    آیه های انتظار


    لیست موضوعات تصادفی این انجمن

     

  3. Top | #12

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    2 دیدگاه نظری:


    دسته دوم از نظریات، مربوط به دیدگاههای نظری و مفهومی نسبت به «دین» می باشد که در برخی موارد وجوه تشابهی با برخی از تعاریف متکلّمان دارد که پیشتر نیز بدان اشاره شد. در این دیدگاه ها غالبا ابعاد اعتقادی و معرفتی دین مبنای تحلیل قرار گرفته اند.


    در دایرة المعارف دین آمده است که گاهی بعضی تعریفهای غرب پسند دین را با مجموعه اعتقادات، بویژه، اعتقاد به موجود متعالی، برابر گرفته اند.(32)


    ماکس مولر، خاورشناس و دین شناس آلمانی، گفته است:
    «دین کوششی است برای درک آنچه درک نشدنی است و بیان آنچه غیرقابل تقدیر است.»(33)


    او با تأکید بر جنبه عقلانی می گوید:
    «دین یک قوه و یا تمایل فکری است که مستقل از نه علی رغم حس و عقل، بشر را قادر می سازد که بی نهایت را تحت اسامی و اشکال گوناگون درک نماید.»(34)


    «هربرت اسپنر»، محقق انگلیسی، مانند آگوست کنت فرانسوی که پدیده های دینی را بر اساس حالات روانی، لغزش های فکری و تحول زندگی اجتماعی تبیین می کند، دین را وسیله ای برای توضیح راز جهان دانسته است.(35)
    بعضی نیز گفته اند: «دین عبارت از تبیین احساسات قلبی انسان است.»(36)
    در همین زمینه، می توان به تعریف دیگری از «ماکس وبر» و بعضی دیگر اشاره داشت که دین را به عنوان «هر مجموعه مفروضی از پاسخهای محکم و منسجم به معماهای هستی بشر مانند تولد، ناخوشی یا مرگ که معنایی برای جهان و زندگی به وجود می آورند، تعریف می کند.»(37)
    در تعریف دیگری نیز از دایرة المعارف دین، در تمایز مفهومی «دین» و «اخلاق»، دین را متضمن اعتقادات، جهت گیری ها و اعمالی دانسته است که بشر را به عوامل فوق طبیعی یا حقایق مقدس و متعالی مربوط می سازد. دین به امری می پردازد که آن را مسأله تفسیرناپذیری خوانده اند که خود شامل پرسشهای همیشگی در مورد حقیقت نهایی و هدف جهان طبیعی و نیز معنای مرگ و رنج است.(38)
    امضاء

  4. Top | #13

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    در نهایت، باید تعاریفی را که بر مبنای نظری و مفهومی، بر جنبه های اجتماعی دین تأکید دارند نیز، در این دسته جای داد؛ از جمله، تعابیری که دین را برابر با آگاهی به متعالی ترین ارزشهای اجتماعی قلمداد کرده اند.(39)
    3 دیدگاه شهودی:
    دسته سوم تحلیل هایی است که از منظر یک دیدگاه شهودی و عاطفی به موضوع «دین» نگریسته و سایر ابعاد آن را در سایه این مبنا مورد توجه قرار داده است. ایمان، شهود و احساس به عنوان شاخه های اصلی در این دیدگاه ها شناخته می شود.


    تایلر انگلیسی «دین» را ایمان به موجودات روحانی دانسته است.(40)


    جیمز فریزر نیز در کتاب شاخه های طلایی، «دین» را عبارت از ایمان به قوای مافوق بشری تلقی می کند.(41)
    در اواخر قرن هیجدهم کوششی به عمل آمد که تأکید را در تعریف دین از دیدگاه مفهومی بردارند و بر دیدگاه شهودی و عاطفی صحّه بگذارند. فرید ریش شلایر ماخر آن را به احساس اتکای مطلق توصیف کرده است. مرادش از اتکای مطلق، چیزی است در تقابل با سایر احساس اتکاهای نسبی و جزئی.
    بدین ترتیب، می توان گفت که در این بینش ها بر خلاف دیدگاه نظری و مفهومی، ریشه دین در «احساس» نهاده می شود و به آن موضوعیت پیدا می کند؛ نه در عقل و قوای عقلی.
    امضاء

  5. Top | #14

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    تحقیق آلمان ها در زمینه تاریخ ادیان و علوم فرهنگی، شیوه هایی از مفهوم سازی دین به وجود آورده است که از رهیافت تنگ میدان و شناختاری صرف کنت، اسپنر و اوب. تایلر بسی فراتر می رود. «فریدریش شلایر ماخر» تأکید ورزیده است که دین ریشه در احساس دارد؛ نه در عقل. در نتیجه، دین باید چیزی فراتر از کوشش ابتدایی در به دست آوردن تصوری از جهان باشد.(42)


    در بخشی از مقاله «دین»، پس از اشاره به انتقاد منتقدان غربی از تعاریف مفهومی و نظری محض نسبت به دین به این نکته اشاره شده است که:
    «در اواخر قرن هیجدهم کوششی به عمل آمد که تأکید را در تعریف دین از دیدگاه مفهومی بردارند و بر دیدگاه شهودی و عاطفی صحّه بگذارند. فرید ریش شلایر ماخر(43) آن را به احساس اتکای مطلق توصیف کرده است. مرادش از اتکای مطلق، چیزی است در تقابل با سایر احساس اتکاهای نسبی و جزئی.از آن زمان به بعد، کسانی بوده اند که کوشیده اند از تعریفهای صوری و نظری محض بگریزند و عوامل تجربی، عاطفی، شهودی و همچنین عوامل ارزش گذارانه و اخلاقی را به حساب آورند.»(44)
    امضاء

  6. Top | #15

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    در تعاریف دیگری از همین دیدگاه، برجنبه های پرستشی دین یا فرایند ایده آل سازی متعالی تأکید می گردد:
    آن منزیس در تاریخ ادیان، «دین» را پرستش قدرتهای بالا به دلیل نیاز دانسته است.(45) و پروفسور استراتون در روانشناسی حیات دینی، «دین» را کلّ تمایل بشر نسبت به آنچه در نظر او بهترین و یا عظیم ترین جلوه را دارد، تعبیر می کند.(46)


    در تعریف دیگری، «دین» به معنای زندگی بشر در روابط فوق بشری اش می باشد؛ یعنی رابطه او با قدرتی که بدان احساس وابستگی می کند.(47)
    4 دیدگاه روان شناختی:
    دسته چهارم را می توان تعاریفی دانست که بر بنیان اصول و قواعد دیدگاههای روان شناختی به تحلیل دین و پدیده های دینی می پردازد.


    دایرة المعارف پس از ذکر تأثیر نگرشهای جامعه شناسی در تعریف سازی از دین، درباره تأثیر دیدگاه های روانشناسی به این نکته اشاره می کند که در این منظر، به جای برداشت هایی که بر جنبه های فکری، عقلی و اجتماعی تأکید دارند، به برداشت هایی که بر تجربه درونی تأکید می ورزند، تکیه می شود.(48) در این نوع تعاریف، تأکید بر امور فردی، منافع شخصی و جنبه های اخلاقی بیش از هر امر دیگری کاملاً مشهود است.
    امضاء

  7. Top | #16

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    پروفسور ویلیام جیمز در «انواع تجربه دین»، «دین» را به معنای احساسات، اعمال و تجربیات هر یک از افراد بشر در خلوت خودشان دانسته است.(49) و آلبرت رویه، یکی از مورخان ادیان، «دین» را بیش از هر چیز مبتنی بر نیاز بشر در پی بردن به یک ترکیب هماهنگ بین سرنوشت خودش و عوامل مؤثر مخالف در جهان می داند.(50)


    مایتو آرنولد نیز دین را به عنوان اخلاقی که در تماس با احساس قرار گرفته، تعریف کرده است.(51)
    رابرت هیوم گفته است:
    «از دیدگاه روانشناسی، دین بعضا یک فعالیت فکری، احساس و یک عمل ارادی است. و سپس دین را چیزی بیش از یک تجربه ذهنی صرف می داند. در تعریفی که خود او از دین ارائه داده، گرچه سعی شده تا به بعضی از جنبه ها توجه کند، لکن بعید است بتوان آن را از دیدگاه مذکور و بخصوص قلمرو محور بودن روابط فردی خارج دانست. او می گوید:


    «دین به عبارت ساده، آن جنبه از تجربیات و از جمله، افکار احساسات و فعالیت های یک فرد است که به وسیله آن، کوشش می کند در ارتباط با آنچه خود، مقدس و الهی می شمارد، زندگی کند.»(52)
    امضاء

  8. Top | #17

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    البته در این دسته، بعضا تعاریفی نیز دیده می شود که از موضع نفی و انکار، همه ادیان را محکوم و آنها را محصول تخیّلات موهوم تعصّب افکار موروثی و یا جهل تلقی می کند. دین در نزد این افراد با تعابیری مانند «یک ترس مبهم از قوای نامرئی» و یا «فرزند وحشت و هراس» تعریف می شود.(53)
    تحلیل هایی که زیگموند فروید درباره دین ارائه داده است در ردیف همین دیدگاه ها قرار دارد.(54) تحلیل اساطیری وحی را نیز می توان یکی دیگر از این موارد به حساب آورد.(55)
    امضاء

  9. Top | #18

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    و) نقد اجمالی دیدگاه ها


    البته نقد و بررسی تفصیلی هر یک از دیدگاه های مذکور را باید در مبحث خاص خود دنبال کرد. ولی اجمالاً باید گفت که غالب این تعاریف بر اساس مبانی و پیش فرض های پذیرفته شده در علوم انسانی و اجتماعی و بویژه، جامعه شناسی و روان شناسی، به مطالعه پدیده های دینی می پردازند و از این نظر، دقت و تأمل در صحت و بطلان آن مبانی در جای خود محفوظ است. علاوه بر آن، هر یک از این تعاریف وجوه و ابعاد خاصی از دین را مورد توجه قرار داده و بدین ترتیب، از جامعیت لازم برخوردار نیست.


    درباره دیدگاه های اول و چهارم، علاوه بر اختلافها و تناقضهای آشکاری که با مبانی متقن اسلامی و دینی دارد، باید به این نکته نیز توجه کرد که در این نوع نگرش، موضوع «دین» هم عرض با سایر پدیده های اجتماعی و یا روانی نزد بشر دانسته شده و سپس با تطبیق همان نوع قواعد و مبانی به تحلیل ویژگی ها و شاخصه های آن پرداخته شده است. قطعا این نحوه نظر به موضوع، سبب ارائه تحلیلی مادی گرایانه و یک بعدی با اغماض از سایر ویژگی های آن خواهد بود که بدون تردید، مورد پذیرش نیست.
    امضاء

  10. Top | #19

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    در نگرشهای جامعه شناختی، که به بعضی از آنها اشاره شد، گاهی تنها به آثار و پیامدهای اجتماعی دین اکتفا شده و در واقع، یکی از کارکردهای اجتماعی ادیان موضوع تعریف قرار گرفته است و یا این که ماهیت دین با مجموعه تلاش ها و دغدغه های جمعی و یا سازمان یابی اجتماعی برابر دانسته شده است؛ در حالی که نه پیامدهای ادیان منحصر در خصوصیات و لوازم اجتماعی آنهاست و نه مفهوم دین با نوعی تلاش و کوششی جمعی یکی خواهد بود. در این تعاریف، عمدتا دین مانند سایر پدیده ها به عنوان نهادی اجتماعی و نیز بازتابی از جامعه و ساختارهای جمعی آن شناخته می شود.


    به هر حال، جای این پرسش باقی است دینی که پیوند دهنده گروه های اجتماعی است و نوعی همبستگی و اتحاد میان صاحبان خود ایجاد می کند، چیست و چنانچه آن امر، هیچ گونه وجه تمایزی ندارد، آیا می توان هر عامل پیوندزا و وحدت بخش دیگری را نیز «دین» نامید؟(56) و آیا می توان هرگونه دغدغه و جستجوی جمعی در مسیر کسب یک زندگی رضایتمندانه را تحت قلمرو دین جای داد؟!
    امضاء

  11. Top | #20

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    در بینش های روان شناختی نیز مشابه همین اشکالات، ولی از بعد دیگری، وجود دارد. در این دیدگاه ها با تأکید بر محور بودن امور فردی و منافع انسانی، محتوای دین با نوعی فعالیت فکری احساسی و اعمال ارادی و یا تجربیات افراد بشری یکسان تلقی می شود. قطعا چنین چارچوبی بسیار محدود، توانایی در تبیین حقیقت دین را نخواهد داشت.


    در این دیدگاه ها، اولاً، بر مبنای خاصی در انسان شناسی و عمدتا مادی گرایانه، به تحلیل انسان و نیازهای او می پردازند؛ به گونه ای که چنین انسانی ابعاد خداجویی و تعلّقات خداپرستی اش به عنوان نیازهای ثانوی و کنش های تبعی شناخته می شود؛ نه یک روح فطری و کشش درونی و نفسانی که به مقتضای ساخت وجودی و خلقت اولیه او در سرشت و آفرینش بشر به ودیعت گذارده شده است.


    ثانیا، در این بینش حقیقت و ماهیت دین در امور انفرادی و ابعاد فردی آن منحصر می شود. اگر چه دین در فعالیت ها، اعمال، احساسات، اخلاق و تجربیات یک فرد انسانی مؤثر است و آن را متغیر و متحول می سازد (همانگونه که از کارکردهای جمعی برخوردار است)؛ لکن دامنه و قلمرو دین فراتر از این امور می باشد.
    امضاء

صفحه 2 از 5 نخستنخست 12345 آخرینآخرین

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

موضوعات مشابه

  1. ماتم عرش اعلا * کلیپ ها ی تصویری در عزای خاتم النبیین ، حضرت محمد (ص) *
    توسط نیایش*خادمه یوسف فاطمه(س)* در انجمن کلیپ های مناسبتی
    پاسخ: 5
    آخرين نوشته: 25-10-2019, 20:25
  2. پاسخ: 1
    آخرين نوشته: 06-12-2014, 21:17
  3. پاسخ: 2
    آخرين نوشته: 21-12-2013, 21:27
  4. ازدواج در سن پایین خطرناک تر است
    توسط نرگس منتظر در انجمن خانواده
    پاسخ: 2
    آخرين نوشته: 11-01-2011, 22:30
  5. فشارخون پایین چیست؟
    توسط نوای عشق در انجمن اطلاعات عمومي پزشكي
    پاسخ: 0
    آخرين نوشته: 13-07-2010, 08:56

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi