ب) دنیا از دیدگاه معصومین علیهم السلام
در کلمات اهل بیت نیز این دو نگرش بیان شده است. در بیان حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است:
مَنْ اَبْصَرَ بِها بَصَّرَتْهُ وَ مَنْ اَبْصَرَ إلیها اَعْمَتْهُ.(1)
کسی که در دنیا نگاه کند، دنیا او را بینا می سازد و کسی که به دنیا نگاه کند، دنیا کورش می گرداند.
در این سخن، حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، نگاه آلی به دنیا را نجات دهنده و مفید و نگاه استقلالی به آن را مضر و کورکننده چشم دل می داند. آن بزرگوار در توصیف نگاه آلی به دنیا می فرماید:
دنیا برای کسی که می خواهد برای آخرتش توشه بردارد، خانه ثروت است و جای پند و موعظه است، برای کسی که بخواهد پند گیرد (زیرا تمام اجزای دنیا به انسان معرفت خدا و زوال دنیا را تعلیم می دهند). دنیا سجده گاه دوستداران خداست و محل نماز ملایکه الهی و جایگاه نزول وحی الهی است. محل تجارت دوستان خداست؛ تجارتی که در آن رحمت خدا را کسب می کنند و بهشت را سود می برند.(2)
نگرش دنیا با نگاه استقلالی نیز در کلام آن حضرت چنین معرفی شده است:
اَلدُّنیا مَعدنُ الشَّرِ وَ مَحَلُّ الغُرورِ.(3) اَلدُّنیا سُوقُ الْخُسرانٍ.(4) اَلدُّنیا مَزْرَعهُ الشَّر.(5) اَلدُّنیا سَمٌّ اَکَلَه مَنْ لایَعرِف.(6) اَلدُّنیا رَأْسُ کُلِّ خَطیئهٍ.(7)
ص:43
________________________________________
1- نهج البلاغه، قم، انتشارات مشهور، 1379، چ 2، خطبه 82، ص 128.
2- نهج البلاغه، حکمت 131.
3- میزان الحکمه، ج 2، ص 895، ح 5803 به نقل از غررالحکم، ش 1473.
4- همان، ح 5798، به نقل از غررالحکم، ح 396.
5- همان، ح 5805، به نقل از غررالحکم، ح 401.
6- همان، به نقل از غررالحکم، ح 1411.
7- همان، ص 896 ؛ ح 5815، به نقل از کافی، ج 2، ص 315.
دنیا معدن شر و جای گول خوردن است. دنیا، بازار خسارت است. دنیا، مزرعه و کشتگاه بدی و شر است. دنیا، سمی است که آن کس که آن را نمی شناسد، از آن می خورد. دنیا، رأس تمام گناهان است.
بنابراین، دنیا به خودی خود بد نیست، بلکه مخلوق الهی به شمار می رود و این دو نوع رابطه انسان، چهره خوب یا بد آن را مشخص می کند.
ب) دنیا از دیدگاه معصومین علیهم السلام
ص:42
________________________________________
1- تفسیر المیزان، ج 2، ص 503.
در کلمات اهل بیت نیز این دو نگرش بیان شده است. در بیان حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است:
مَنْ اَبْصَرَ بِها بَصَّرَتْهُ وَ مَنْ اَبْصَرَ إلیها اَعْمَتْهُ.(1)
کسی که در دنیا نگاه کند، دنیا او را بینا می سازد و کسی که به دنیا نگاه کند، دنیا کورش می گرداند.
در این سخن، حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، نگاه آلی به دنیا را نجات دهنده و مفید و نگاه استقلالی به آن را مضر و کورکننده چشم دل می داند. آن بزرگوار در توصیف نگاه آلی به دنیا می فرماید:
دنیا برای کسی که می خواهد برای آخرتش توشه بردارد، خانه ثروت است و جای پند و موعظه است، برای کسی که بخواهد پند گیرد (زیرا تمام اجزای دنیا به انسان معرفت خدا و زوال دنیا را تعلیم می دهند). دنیا سجده گاه دوستداران خداست و محل نماز ملایکه الهی و جایگاه نزول وحی الهی است. محل تجارت دوستان خداست؛ تجارتی که در آن رحمت خدا را کسب می کنند و بهشت را سود می برند.(2)
نگرش دنیا با نگاه استقلالی نیز در کلام آن حضرت چنین معرفی شده است:
اَلدُّنیا مَعدنُ الشَّرِ وَ مَحَلُّ الغُرورِ.(3) اَلدُّنیا سُوقُ الْخُسرانٍ.(4) اَلدُّنیا مَزْرَعهُ الشَّر.(5) اَلدُّنیا سَمٌّ اَکَلَه مَنْ لایَعرِف.(6) اَلدُّنیا رَأْسُ کُلِّ خَطیئهٍ.(7)
ص:43
________________________________________
1- نهج البلاغه، قم، انتشارات مشهور، 1379، چ 2، خطبه 82، ص 128.
2- نهج البلاغه، حکمت 131.
3- میزان الحکمه، ج 2، ص 895، ح 5803 به نقل از غررالحکم، ش 1473.
4- همان، ح 5798، به نقل از غررالحکم، ح 396.
5- همان، ح 5805، به نقل از غررالحکم، ح 401.
6- همان، به نقل از غررالحکم، ح 1411.
7- همان، ص 896 ؛ ح 5815، به نقل از کافی، ج 2، ص 315.
دنیا معدن شر و جای گول خوردن است. دنیا، بازار خسارت است. دنیا، مزرعه و کشتگاه بدی و شر است. دنیا، سمی است که آن کس که آن را نمی شناسد، از آن می خورد. دنیا، رأس تمام گناهان است.
بنابراین، دنیا به خودی خود بد نیست، بلکه مخلوق الهی به شمار می رود و این دو نوع رابطه انسان، چهره خوب یا بد آن را مشخص می کند.