شفاعت در قرآن و حدیث
مقدمه
یکى از مزایایى که خداى متعال به مؤمنان، اختصاص داده این است که اگر مؤمن، ایمان خودش را تا هنگام مرگ حفظ کند که باعث سلب توفیق و سوء عقاب و سرانجام، شک و تردید یا انکار و جحود نشود، و خلاصه در یک جمله «اگر با ایمان از دار دنیا برود» به عذاب ابدى مبتلا نخواهد شد و جهنم برایش ابدى نخواهد بود و گناهان کوچکش به واسطه اجتناب و دورى از گناهان کبیره، بخشوده شده و گناهان بزرگش به وسیله توبه کامل و مورد قبولپروردگارش، آمرزیده مىشود، و اگر موفق به چنین توبهاى نشد، تحمل گرفتارىها و مصائب دنیا بار گناهانش را سبک مىکند و سختىهاى برزخ و مواقف آغازین رستاخیز ناخالصى هایش را مىزداید و اگر باز هم از آلودگىهاى گناهان پاک نشد به وسیله شفاعت - که مظهر تجلى بزرگترین و فراگیرترین رحمت الهى در اولیاء خدا به ویژه رسول اکرم و اهل بیت کرامش (علیهم الصلوة والسلام) مىباشد - از عذاب دوزخ نجات خواهد یافت.(1) بر حسب روایات فراوان «مقام محمود» که در قرآن کریم(2) به رسول اکرم(ص) وعده داده شده همین مقام شفاعت است، و نیز آیه شریفه «و لسوف یعطیک ربّک فترضى؛(3) و همانا پروردگارت «آنقدر» به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوى.» اشاره به آمرزش الهى است که به واسطه شفاعت آن حضرت شامل حال کسانى که استحقاق دارند مىشود.
بنابراین، بزرگترین و نهایىترین امید مؤمنان گنه کار، شفاعت است، ولى در عین حال نباید از «مکر الهى» ایمن شوند و باید همیشه بیمناک باشند که مبادا کارى از آنها سر زده باشد یا سر بزند که موجب سوء عاقبت و سلب ایمان، در هنگام مرگ گردد و مبادا علاقه به امور دنیوى به حدّى در دلش رسوخ یابد که «العیاذ بالله» با بغض خداى متعال از این جهان برود بدان جهت که مىبیند اوست که به وسیله مرگ، بین او و محبوبها و معشوقها جدایى مى افکند.