غذاهای محلی استان کرمان؛ استان تاریخی ایران

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

غذاهای محلی استان کرمان؛ استان تاریخی ایران

هر شهر و استانی برای خودش نشانه هایی دارد که به نحوی شناسنامه آن شهر محسوب می شوند. از صنایع دستی گرفته تا مکان های گردشگری و غذاهای محلی، همه و همه نمادی از یک شهر و استان محسوب می شوند که اتفاقا مردمان آن منطقه تعصب خاصی نسبت به آنها دارند. البته گاهی به دلیل سیر و سفرهایی که همیشه باب بوده، این تحفه ها دست به دست چرخیده و به شهرهای دیگر قرض داده شده اند. برای مثال غذاهای محلی هر شهر و استانی، ممکن است در مکان هایی دیگر پخته و استفاده شوند و حتی دست مایه تغییر شده باشند. اما باید این نکته را به خاطر سپرد هر غذایی شناسنامه و اصالتی برای خودش دارد که همیشه با آن باقی می ماند.


در این سری مجموعه مطالب خوشمزه قصد داریم غذاهای محلی و معروف هر استان را به تفکیک به شما معرفی کرده و آموزش دهیم. امروز با غذاهای محلی استان کرمان ما را همراهی کنید.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

آبگوشت بادمجان و کشک

مواد اولیه:

• کشک ساییده 1 پیمانه
• گوشت چرب با استخوان 500 گرم
• نخود و لوبیا سفید 200 گرم
• سیب زمینی پوست کنده 1 عدد
• پیاز یک عدد متوسط
• بادمجان قلمی 8 عدد
• چغندر ورقه شده 1 عدد
• خیار 4 عدد
• نمک، فلفل، زردچوبه به میزان لازم

طرز تهیه:

1. نخود و لوبیا را از شب قبل خیس می کنیم و هنگام پخت غذا، آب آن ها را خالی می کنیم و می شوییم. پیاز را چهار قاچ می کنیم. گوشت استخوان دار را همراه با پیاز و حبوبات، روی حرات قرار می دهیم. بعد از 2 ساعت، زردچوبه و فلفل و سیب زمینی را اضافه می کنیم. پس از پخت سیب زمینی، آن را از روی حرارت بر می داریم. آب این غذا نباید خیلی کم باشد.

2. بادمجان ها را پوست گرفته و پس از خیس نمودن در آب و خشک کردن، در روغن سرخ می کنیم و کنار می گذاریم. چغندرها را کف تابه گذاشته و روی آنها بادمجان می چینیم. کمی از آب گوشت را روی آن ریخته و در تابه را می گذاریم تا بپزند.

3. سپس نیمی از بادمجان ها را با مقداری آبگوشت و کشک مخلوط کرده و می کوبیم. بعد به آبگوشت افزوده و حرارت را ملایم می کنیم تا گرم بماند.

4. بقیه بادمجان ها را با چغندر پخته در دیس می کشیم و کنار ظرف را با خیار پوست کنده و خرد شده تزیین می کنیم. مردم کرمان معتقدند که چغندر و خیار، گرمی بادمجان را مهار می کنند.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

آبگوشت زیره

کرمانی‌ها با زیره مخصوصی که دارند غذاهای خوشمزه و مقوی درست می‌کنند. یکی از این غذاها آبگوشت زیره است که با همه آبگوشت‌ها فرق می‌کند. هیچ خبری از نخود و لوبیا و سیب‌ زمینی در آن نیست. فقط گوشت است و زیره و کمی سیر. اگر دلتان می‌خواهد یک آبگوشت ناب، قدیمی و سنتی بخورید حتماً مدل زیره ای آن را امتحان کنید.

مواد اولیه:

• 400 گرم گوشت آبگوشتی
• 1 عدد پیاز
• 3 حبه سیر
• 1 ق س پودر زیره سیاه
• 2 ق س رب گوجه‌فرنگی
• نمک و فلفل و زردچوبه به‌اندازه لازم

طرز تهیه:

1. پیاز را نگینی خردکنید و با گوشت کمی تفت دهید. لازم نیست روغن بریزید. گوشت با چربی خودش کمی تفت می‌خورد.

2. سیر را رنده کنید و با گوشت،پودر زیره، رب گوجه‌فرنگی، فلفل،زردچوبه و 4 لیوان آب به مدت 3 ساعت با شعله کم بپزد.

3. وقتی گوشت خوب پخت و آب آن کم شد، نمک را اضافه کنید و بعد از یکی دو جوش، آن را از روی حرارت بردارید.کرمانی‌ها گوشت این غذارا با نان میل می‌کنند و درون آب آن نان خشک محلی ترید می‌کنند.

نکات:

1. برای خوش‌طعم کردن آب‌گوشت می‌توانید از مرزه خشک یا ترخون خشک استفاده کنید. البته بعدازاینکه آبگوشت پخت از این سبزی‌های معطر استفاده کنید تا این سبزی‌هاغذای تان را تلخ نکند.

2. کرمانی‌های قدیمی از رب گوجه استفاده نمی‌کنند و با ادویه به آبگوشت شان رنگ می‌دهند.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

آبگوشت زیره

کرمانی‌ها با زیره مخصوصی که دارند غذاهای خوشمزه و مقوی درست می‌کنند. یکی از این غذاها آبگوشت زیره است که با همه آبگوشت‌ها فرق می‌کند. هیچ خبری از نخود و لوبیا و سیب‌ زمینی در آن نیست. فقط گوشت است و زیره و کمی سیر. اگر دلتان می‌خواهد یک آبگوشت ناب، قدیمی و سنتی بخورید حتماً مدل زیره ای آن را امتحان کنید.

مواد اولیه:

• 400 گرم گوشت آبگوشتی
• 1 عدد پیاز
• 3 حبه سیر
• 1 ق س پودر زیره سیاه
• 2 ق س رب گوجه‌فرنگی
• نمک و فلفل و زردچوبه به‌اندازه لازم

طرز تهیه:

1. پیاز را نگینی خردکنید و با گوشت کمی تفت دهید. لازم نیست روغن بریزید. گوشت با چربی خودش کمی تفت می‌خورد.

2. سیر را رنده کنید و با گوشت،پودر زیره، رب گوجه‌فرنگی، فلفل،زردچوبه و 4 لیوان آب به مدت 3 ساعت با شعله کم بپزد.

3. وقتی گوشت خوب پخت و آب آن کم شد، نمک را اضافه کنید و بعد از یکی دو جوش، آن را از روی حرارت بردارید.کرمانی‌ها گوشت این غذارا با نان میل می‌کنند و درون آب آن نان خشک محلی ترید می‌کنند.

نکات:

1. برای خوش‌طعم کردن آب‌گوشت می‌توانید از مرزه خشک یا ترخون خشک استفاده کنید. البته بعدازاینکه آبگوشت پخت از این سبزی‌های معطر استفاده کنید تا این سبزی‌هاغذای تان را تلخ نکند.

2. کرمانی‌های قدیمی از رب گوجه استفاده نمی‌کنند و با ادویه به آبگوشت شان رنگ می‌دهند.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

خورش بز قرمه

خورش بز قرمه از غذاهای سنتی کرمان است که به دلیل داشتن نخود، گوشت و کشک بسیار مقوی و حاوی پروتئین است. خورش بز قرمه را میتوانید با نان و یا با برنج میل کنید.

مـواد اولیه:

• یک پیمانه نخود
• 4 عدد پیاز متوسط
• یک بوته سیر
• 500 گرم گوشت بدون استخوان
• کشک به مقدار لازم
• نمک و فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
• یک قاشق سوپخوری زعفران دم کرده
• نعنا داغ به مقدار لازم
• گردو خرد شده به مقدار لازم

طرز تهیه:

1. برای تهیه خورش بز قرمه ابتدا نخودها را از قبل بمدت دو ساعت خیس کنید، پیاز را خرد کرده و با روغن سرخ کنید و نصف آن را برای تزئین کنار بگذارید و در نصف مابقی، سیر را خرد کنید و تفت دهید و زردچوبه و فلفل را هم بریزید. حال گوشت را بریزید، سپس تفت دهید.

2. آب روی نخود را خالی و دوباره آب بریزید. روی حرارت بگذارید تا چند دقیقه بجوشد و آبش را خالی کنید تا نفخ نخودها گرفته شود. نخودها را داخل قابلمه گوشت که با پیاز و سیر تفت داده اید بریزید. آب روی آن بریزید و با حرارت ملایم بگذارید تا بپزد و بعد از پخت آنها را کاملاً بکوبید و له کنید.

3. کشک و زعفران را به خورش اضافه کنید و نمک را نیز به خورش بز قرمه اضافه کنید، روی حرارت بگذارید تا کاملاً جا بیفتد. خورش بز قرمه آماده است آن را در ظرف بکشید و با کشک، پیاز داغ، گردو و نعنا داغ تزئین کرده و سرو کنید.

---

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

خورش آلوچه

مواداولیه:

• گوشت 400 گرم
• لوبیاچیتی 100 گرم
• رب یک قاشق سوپ خوری
• سبزی خشک 300 گرم
• پیاز سرخ شده نصف پیمانه
• الوچه خشک 100 گرم
• آبلیمو دو قاشق سوپ خوری
• روغن نصف پیمانه
• ادویه به میزان لازم

طرز تهیه:

1. گوشت را با پیاز تفت میدهیم و لوبیای خیس شده را با مقداری ابجوش به گوشت اضافه میکنیم. نمک و ادویه ها را افزوده و می گذاریم با حرارت ملایم پخته شود.

2. پس از پخته شدن گوشت، لوبیا، سبزی خشک، الوچه، آبلیمو و رب را می افزاییم. پس از نیم ساعت جوشیدن اماده ی سرو است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

خورش بِه آلو

خورش به و آلو خوشمزه و مغذی است و از خورش های سنتی ایرانی است، تهیه خورش به در پاییز که فصل به است مرسوم میباشد.

مواد اولیه:

• 500 گرم گوشت خورشتی
• 2 عدد پیاز متوسط
• آب به مقدار لازم
• 3 عدد به متوسط
• روغن مایع به مقدار لازم
• 150 گرم آلو بخارا
• 3 قاشق سوپ خوری شکر
• 2 قاشق سوپخوری آب لیمو
• نمک و فلفل به مقدار لازم
• زعفران حل شده در آب جوش به مقدار لازم

طرز تهیه:

1. جهت تهیه خورش به و آلو، گوشت را به قطعه های کوچک خرد کنید و با پیاز خرد شده و مقداری روغن تفت دهید. آب را اضافه و حرارت اجاق را ملایم کنید تا به مدت یک ساعت و نیم گوشت و پیاز سرخ شده تقریبا پخته شود.

2. آلو ها را شسته و در آب به مدت یک ساعت خیس کنید. پوست به را گرفته و چهار قاچ کنید و تخم آن ها را بگیرید، سپس به صورت پره پره برش دهید و با مقداری روغن مایع سرخ کردنی کمی سرخ کنید و با آلو که از قبل خیس کرده اید به گوشت و پیاز پخته شده اضافه کنید.

3. شکر، آب لیمو تازه، نمک و فلفل را با زعفران آب شده به خورش به اضافه کنید و بگذارید خورش به و آلو آهسته بجوشد و جا بیفتد.

4. در صورت تمایل 2/3 پیمانه لپه معادل 100 گرم را با پیاز و گوشت سرخ شده تفت دهید و بگذارید تا بپزد.

---

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

زیره پلو

مواد اولیه:

• روغن (آبكرده) یك استكان
• برنج 3 لیوان
• زیره (سیاه) نصف استكان
• زعفران یك قاشق چایخوری
• سیب زمینی یك عدد
• پیاز 1 عدد
• گوشت (دنده گوسفند) نیم كیلو
• نمك به میزان لازم
• زردچوبه به میزان لازم

طرز تهیه:

1. در ظرفی پیاز را نیم سرخ كرده و دنده گوسفند را در آن سرخ كنید و پس از اضافه كردن آب اجازه دهید گوشت بپزد.

2. پس از پخته شدن دنده ها و وقتی آب به اندازه 4 لیوان باقی ماند برنج شسته شده را به آن اضافه كرده و زعفران و نمك را به مواد اضافه كنید و زیره را با آن مخلوط كنید و اجازه دهید دم بكشد.سیب زمینی ها را سرخ كرده وهمراه غذا میل كنید.

نكات:

1. میتوانید برای زودتر پخته شدن گوشت آن را درون زودپز بپزید

2. این غذا به صورت لاپلو هم طبخ میشود بدین منظور برنج را جدا بپزید و اجازه دهید آب گوشت تمام شود و آن را با سایر مواد لای برنج بدهید.

3. استفاده از گوشت قلقلی به جای گوشت در این غذا امكان پذیر است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

کشک کدو

مواد اولیه:

• کدو سبز 8 عدد
• کشک 1 پیمانه
• پیاز داغ 2 قاشق غذاخوری
• سیر داغ به میزان لازم
• نعناع داغ به میزان لازم
• مغز گردو 30 گرم
• نمک، فلفل، زردچوبه به میزان لازم
• روغن به میزان لازم

طرز تهیه:

1. کدوها را پوست بگیرید و سرخ کنید. اگر مشکل اضافه وزن دارید، می‌توانید آنها را بخار پز کنید. در ظرف دیگری، پیاز و سیر را خرد و سرخ کنید و به کدوها اضافه کنید. نمک، فلفل سیاه و زردچوبه را هم در همین مرحله اضافه کنید.

2. حالا در ظرف را بگذارید تا کدوها آب بیندازند و کم کم آب آن‌ها کشیده شود. در صورت تمایل می‌توانید ۲عدد گوجه فرنگی را هم خرد کرده و در غذا بریزید تا همراه با کدوها بپزند. کدوها را با گوشت کوب بکوبید تا نرم و یکدست شوند.

3. سپس مغز گردوی خرد شده یا پودر گردو را هم به غذا اضافه کرده و همراه با کشک به مواد اضافه کنید. اجازه دهید تا آب کشک کدو تبخیر شده و کمی در تابه سرخ شود. حالا مقدار دیگری کشک به آن اضافه کرده و در ظرف بکشید.

4. روی کشک کدو را با پیازداغ، سیرداغ، نعناع داغ و گردو تزئین کنید. در صورت تمایل می‌توانید کمی از کشک را با زعفران دم کرده مخلوط کرده و برای تزئین استفاده کنید.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

لپه پلو با زیره

مواد اولیه:

• پیاز متوسط یک یا 2 عدد
• گوشت چرخ کرده 200 گرم
• برنج 3 پیمانه
• لپه 1 پیمانه
• زیره پودر نشده 2 تا 3 قاشق غذاخوری
• رب 1 قاشق در صورت تمایل
• نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم

طرز تهیه:

1. لپه را بذارین از قبل بپزه. گوشت چرخ کرده را با یکی از پیازها که رنده ریز کردین و همراه نمک و فلفل و زردچوبه مخلوط کنید و خوب ورز بدین و باهاش قلقلی درست کنید.

2. هم می‌توان هر دو طرف قلقلی هاش را تو روغن سرخ کرد و هم می‌توان اما یکی از پیازها را مکعبی خرد کردم و با مقداری روغن تفت داد تا طلایی و سبک شود، بهش زردچوبه زد، 1 قاشق رب را بهش اضافه کرد و تفت دادم و بهش یک و نیم لیوان آب اضافه کرد و گذاشت آب به جوش بیاد بعد قلقلی‌ها را ریخت توش و گذاشت یک ربع با حرارت ملایم بپزه و آبش کشیده بشه.

3. گوشتا که دارن پخته میشن یا تفت میخورن، برنجتون را که از قبل خیس کردین آب کش کنید، یک دقیقه قبل از آب کش کردن لپه پخته شده را بهش اضافه کنید و بذارین با برنج به خوبی مخلوط بشه.

4. بعد برنج را آب کش کنید و زیره پودر نشده را به برنجتون اضافه کنید، این کار را هم میتونید تو قابلمه انجام بدین وقتی دارین برنج را میریزین و لاش مواد گوشتی میدین هم میتونید وقتی تو آب کش هست انجام بدین.

5. زیره را پودر نکنیدها، اگه خواستین زیره پودر شده بریزید خیلی کمتر استفاده کنید. چون زیره وقتی میشکنه عطرش خیلی بیشتر میشه و به این مقدار زیاد پلوی شما تلخ و بد رنگ میشه. اگه زیره پودر شده ریختین نصف قاشق غذاخوری بسه، ولی کلا قشنگی این پلو به خاطر دیده شدن زیره اش هم هست به نظرم.

6. بعد کف قابلمه کمی روغن بریزید و هر ته دیگی دوست دارین بچینید. به ترتیب یک لایه برنج و یک لایه گوشت قلقلی بچینید. من چون رب هم زده بودم برای اینکه قرمزی پلو به همه جای برنجم برسه با قاشق به آرومی همش زدم.

7. نصف لیوان آب دور تا دور برنج ریختم (روغن لازم نیست، مواد گوشتی لا به لای برنج به اندازه کافی روغن دارن) و گذاشتم با حرارت متوسط به مدت نیم ساعت دم بکشه.