صفحه 1 از 3 123 آخرینآخرین
نمایش نتایج: از شماره 1 تا 10 , از مجموع 30

موضوع: نگاهی به عصمت پیامبران در قرآن کریم

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض نگاهی به عصمت پیامبران در قرآن کریم

    نگاهی به عصمت پیامبران در قرآن کریم


    چکیده


    «عصمت» در لغت به معنای باز داشتن و حفظ کردن است و در اصطلاح، لطفی الهی به بندگان خاص است که به واسطه آن، بنده با اختیار خود از فعل قبیح خودداری می کند. عصمت دارای درجاتی است که می­توان آنرا در چهار سطح ۱۔ عصمت در عقاید،۲۔ عصمت در امر تبلیغ، ۳۔ عصمت در بیان احکام و۴۔ عصمت در افعال وامور عادی قرار داد. در اینکه برخورداری از کدام یک از درجات فوق برای انبیاء ضروری است، در بین دانشمندان اسلامی دیدگاه­های متفاوتی وجود دارد، امّا بیشترین دلائل منکرین عصمت انبیاء مربوط به درجه‌ی آخرعصمت یعنی عصمت در زندگی عادی و آنچه به غیر وحی مربوط می­شود، می­باشد. در این مقاله با نگاه به چیستی عصمت، دلائل عصمت از دیدگاه قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه برخی آیات که موهم عصمت برخی از انبیاء الهی هستند مورد ارزیابی قرار گرفته است.
    امضاء

  2.  

  3. Top | #2

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    مقدمه


    خداوند در قرآن کریم به هدفمندی خلقت انسان اشاره کرده و می­فرماید: «أفَحَسبتم أنَّما خَلقناکم عَبثاً وأنکم الینا لاترجعون»[1] حال رسیدن به آن غایتی که کمال و سعادت انسان است بر دو چیز متوقف است: ۱۔ در انسان لیاقت ذاتی وتکوینی وجود داشته باشد که او را به طرف کمال سوق بدهد؛ ۲۔ رهبران الهی که از مدرسه الهی آموزش دیده باشند. از سوی دیگر برای اینکه این رهبران و معلمان الهی بتوانند، انسان را به طرف آن کمال و سعادت هدایت کنند، باید متّصف به بهترین صفات و کمالات و نیز منزّه از نقص­ها و عیب­ها باشند، و خود به آنچه می گویند، عمل بکنند واز چیزهای که منع می کنند دور باشند تا مردم از آنها با میل ورغبت اطاعت کرده و قول آنها را بپذیرند و رفتار و سیره‌ی آنها را اسوه خود قرار دهند. این مسئله از جمله عواملی است که سبب شده مسأله عصمت انبیاء در طول تاریخ دائما مورد توجّه و عنایت مردم و دانشمندان قرار گیرد و دانمشندان اسلامی در کتب و آثار خود دائما بخشی از مباحث را به مسئله‌ی عصمت انبیاء اختصاص دهند. همچنین مفسّرین نیز در تفاسیر خودشان درباره این مطلب بحث­هایی داشته­اند و در اغلب موارد به پاسخگویی به شبهاتی حول عصمت انبیاء اهتمام می­ورزیدند. از جمله کتابهای که صرفاً در موضوع عصمت نگاشته شده می­توان به موارد زیر اشاره کرد: تنزیه الانبیاء ابن حجر، تنزیه الانبیاء سید رضی، عصمت الانبیاء فخررازی، رسالة تنزیه الانبیاء عن تسفیه الاغبیاء سیوطی، عصمت الانبیاء فی القرآن الکریم جعفر سبحانی، تنریه الانبیاء محمد هادی معرفت و عصمت الانبیاء والرسل مرتضیٰ عسکری.
    در این پژوهش به بررسی دلائل عصمت انبیاء در قرآن پرداخته شده و با مرور شبهات وارده بر عصمت انبیاء، پاسخهایی دانشمندان دینی به آنها را مورد بررسی قرار گرفته است.
    امضاء

  4. Top | #3

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    مفهوم شناسی عصمت


    «عصمت» در اصل لغت از مادّه‌ی «عصم» و به معنای بازداشتن، حفظ کردن و منع کردن است[2] لذا زمانی که گفته می­شود «عَصَم الطعام آکلَه» یعنی طعام، خورنده را از گرسنگی باز داشت[3] و زمانی که گفته می­شود خداوند شخصی را معصوم کرد به این معناست که خداوند بنده­اش را از آنچه که موجب هلاکت اوست، نگه داشت.[4]
    در قرآن کریم نیز این لغت به همین معنا به کار رفته است به طور مثال در جریان طوفان حضرت نوح(علیه‌السلام)، در کلام این پیامبر الهی به فرزند نافرمان خویش آمده است:« لاعاصم الیوم من امر الله» یعنی «امروز هیچ چیز مانع از تحقق امر خداوند تعالی نخواهد شد» و یا در جایی دیگر آمده است: «من ذا الذی یعصمکم من الله» [5] یعنی «چه کسی شما را از غضب خدا محفوظ خواهد داشت».
    امضاء

  5. Top | #4

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    امّا از حیث اصطلاح نیز مفسران و دانشمندان اسلامی به طور کلی در مورد «عصمت» تعاریف مختلفی ارائه نموده­اند. برخی از آنها عصمت را لطف و برخی دیگر ملکه نفسانی واقلیتی هم عصمت را غیر اختیاری پنداشته­اند. در ادامه به برخی از این تعاریف نظری خواهیم افکند.
    شیخ مفید(ره) «عصمت» را لطفی می­داند که خداوند متعال در حق مکلّفی انجام می دهد که در نتیجه‌ی آن، شخص مکلّف با وجود قدرت بر معصیت و ترک طاعت، وقوع آنها از او ممتنع می گردد.[6]
    سید مرتضی(ره) نیز «عصمت» را لطفی الهی معرّفی می­کند که به واسطه آن، بنده با اختیار خود از فعل قبیح خودداری می کند.[7]
    امضاء

  6. Top | #5

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    خواجه نصیر الدین طوسی(ره) با تأکید بر لطف بودن «عصمت» در حقّ دارنده‌ی آن بیان می­کند که عصمت به این گونه است که عبد در عین قدرت بر انجام معصیت، انگیزه‌ی ترک در او به وجود آمده و وی به سمت طاعات ترغیب می­شود.[8]
    علامه حلی(ره) «عصمت» را لطف پنهانی خداوند تعالی نسبت به مکلف می­داند و در مورد اثر و نشانه‌ی این لطف می­گوید که شخص صاحب عصمت با اینکه قدرت به دوری از طاعت وانجام دادن گناه دارد، هرگز خطا از او رخ نمی دهد بلکه میل به آن هم ندارد.[9]
    با توجه به تعاریف فوق می­توان نتیجه گرفت که علماء امامیّه در این مطلب موافقند که عصمت لطف و یا ملکه نفسانی است که بنده را از ارتکاب بر معاصی نگه می دارد با اینکه بنده قدرت بر انجام معاصی هم داشته باشد پس چنین عصمتی با اختیار انسان هیچ تضادی ندارد و به همراه آزادی اراده و اختیار است.
    اما دانشمندان اهل سنت برخلاف دانشمندان امامیه در تعریف اصطلاحی عصمت از دیدگاههای مختلفی برخورداند :
    قاضی بیضاوی می­گوید «عصمت» ملکه نفسانی است که از فجور مانع می شود و متوقف به علم به عواقب گناه و مناقب طاعات است. [10]
    امضاء

  7. Top | #6

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    سعد الدین تفتازانی معتقد است حقیقت عصمت این است که خداوند گناه را در بنده خود خلق نکند با اینکه به انجام گناه توانا و مختار است.[11]
    ابن ابی الحدید معتزلی «عصمت» را لطفی می­داند که مکلف رااز فعل به طور اختیاری باز می دارد.[12]
    ابوالحسن اشعری «عصمت» را قدرت به اطاعت و عدم قدرت برانجام معصیت معرّفی می­کند.[13]
    با توجه به تعاریف ارائه شده، دیدگاه دانشمندان اهل سنّت در مورد «عصمت» را می توان به چند دسته تقسیم نمود. اغلب دانشمندان اشعری عصمت را نوعی از جبر تعریف نموده­اند، مثل تعریف ابوالحسن اشعری ولی دانشمندان معتزلی مانند ابن ابی الحدید بر خلاف اشاعره در تعریف اصطلاحی «عصمت» با شیعه موافقت دارند و بر عدم منافات آن با اختیار شخص صاحب عصمت تأکید می­کنند.
    امضاء

  8. Top | #7

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    ضرورت عصمت انبیاء


    در مورد ضرورت عصمت انبیاء از دیدگاه دانشمندان اسلامی نیز باید گفت غالباً در مورد ضرورت عصمت انبیاء نظر واحدی دارند اختلافات موجود عمدتاً در بعضی از اقسام عصمت انبیاء می باشد. به طور مثال در بین علماء شیعه محقق طوسی (ره) از آنجا که حصول وثوق و اعتماد کامل به انبیاء را که تأمین کننده‌ی غرض از رسالت ایشان است را بدون تصور عصمت امکان پذیر نمی­داند، «عصمت» را عقلاً و نقلاً ضروری می­داند.[14]
    همچنین علامه طباطبائی(ره) در خصوس آیه ۱۶۴ سوره نساء که می­فرماید: «رسلاً مبشرین و منذرین لئلا یکون للناس علی الله حجة بعد الرسل» معتقد است که مفاد این آیه این است که خدا می­خواهد حجّت را بر مردم تمام کند و عذری برای مردم در نافرمانی­هایشان باقی نماند و تنها در صورتی پیغمبران می توانند عذر مردم را قطع کنند که در رفتار و کردار شان چیزی که گنهکاران بتوانند آنرا دستاویز خویش قرار دهند، وجود نداشته باشد، یعنی خطا و معصیتی از پیامبران سر نزند تا مردم آن اشتباه یا گناه را مدرک قرار داده و در معاصی و نافرمانی­هایشان به آن استناد جویند لذا عصمت انبیاء ضروری است تا غرض الهی نقض نشود [15]
    امضاء

  9. Top | #8

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    در بین علماء اهل سنّت نیز فخر رازی در خصوص آیه ۶۵ سوره نساء که می­فرماید: «فلا وربّک لایومنون حتی یحکّموک فیما شجر بینهم ثم لا یجدوا فی انفسهم حرجا مما قضیت ویسموا تسلیماً» می­نویسد: انبیاء از خطا در فتوا و احکام معصومند زیرا خداوند اطاعت آنها را واجب شمرده و حتی تسلیم در ظاهر و باطن را لازم نموده و این امر صدور خطا را از آنها نفی می کند.[16]
    همچنین رشید رضا در ذیل آیه ۶۳ سوره نساء که می­فرماید: «وما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله»، اطاعت از تمام رسولان را واجب دانسته و به این آیه به ضروت «عصمت انبیاء» استدلال کرده و می­نویسد: «ما مامور به اطاعت مطلق هستیم و آن واجب است پس اگر برای ما معصیت بیاورند باید از آنها اطاعت کنیم که واجب نمی باشد و معصیت هم حرام است پس ایجاب و تحریم بر یک چیز، جمع بین ضدین به معنای نقضین است»[17]
    امضاء

  10. Top | #9

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    اقسام و مراحل عصمت


    مسأله مصونیّت انبیاء از گناه و خطا بطور اجمال مورد قبول همه مسلمین بلکه هم صاحبان ادیان و ملل می باشد، ولی در اقسام و خصوصیات آن اختلافاتی وجود دارد. علامه‌ی مجلسی(ره) عصمت را به موارد زیر تقسیم می­کند: ۱۔ عصمت در مورد عقاید؛۲۔ عصمت در امر تبلیغ؛ ۳۔ عصمت در بیان احکام و۴۔ عصمت در افعال وامور عادی.[18]
    سید مرتضی (ره) در مورد این تقسیم می­فرمایند: در مورد قسم اول اجماع امّت بر این است که انبیاء هم قبل از بعثت و هم بعد از بعثت معصوم هستند و همین طور در مورد قسم دوم نیز اجماع وجود دارد اما در قسم سوم اکثریت بر این هستند که خطا در آن ممکن نیست ولی در مورد قسم چهارم بین علماء اختلاف وجود دارد. علماء امامیه بر ثبوت آن اتفاق نظردارند جز شیخ صدوق و محمد بن حسن بن ولید که در نظر آنها سهو ممکن وجائز می­باشد؛ البته نه آن سهوی که از طرف شیطان باشد، ولی نظر اکثر معتزله این است که ارتکاب گناهان صغیره­ای که قابل تنقید نیستند، جائز است و در نظر حشویه و اکثر اصحاب حدیث عامه ارتکاب گناهان کبیره و صغیره عمداً، سهواً و خطاً جائز می باشد.[19]
    امضاء

  11. Top | #10

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    تحصیل عصمت برای غیر انبیاء


    گاهی این سوال مطرح می شود که آیا برای سایر مردم امکان دارد که به مقام عصمت برسند یا نه؟ با مراجعه به آیات قرآنی می­توان به این نتیجه رسید که انسان اگر خود را از همه گناهان حفظ کند و همیشه خود را در محضر خدا می بینند وقلب سلیم را به پیشگاه خدا هدیه کند، مشمول عنایت خاص خدای تعالی خواهد بود. به طور مثال می­توان به آیات زیر اشاره کرد:
    1- «ایّها الذین آمنوا إن تتّقوا الله یجعل لکم فرقانا» [20]
    «ای کسانی که ایمان آورده­اید اگر از مخالفت فرمان خدا پرهیز کنید برای شما قوه تمیز بین حق و باطل قرار خواهد داد»
    2- «و الذّین جاهدو فینا لنهدینّهم سُبلَنا وانّ الله لمع المحسنین»[21]
    «آنها که در راه ما( با خلوص نیت) جهاد کنند قطعاً به راههای خود هدایتشان خواهیم کرد وخداوند با نیکوکاران است»
    3- ومن یعتصم بالله فقد هُدی الی صراطٍ مستقیم[22]
    «هر کس به خدا تمسک جوید به راهی راست هدایت شده است»
    امضاء

صفحه 1 از 3 123 آخرینآخرین

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi