آشنایی با روایان حدیث شیعه
جابربن انصاری
جابر پسر عبدالله انصاری، صحابی معروف پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و از یاران امام علی و حسنین و امام زین العابدین علیهم السلام است. جابر امام باقر علیه السلام را نیز دیده است، امّا قبل از امامت امام باقر علیه السلام در سن 94 سالگی به سال 78 ه. ق درگذشته است. امام صادق درباره جابر فرمود: «او آخرین بازمانده اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و شیفته و دلداده ما أهل بیت بود.»
جابر بنا بر روایتی که از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شنیده بود، در انتظار دیدن امام باقر علیه السلام بی تاب بود و در مسجد در حالی که عمامه ای سیاه بر سر داشت می نشست و ندا می داد: «یا باقر العلم! یا باقر العلم!» مردم مدینه که این حال جابر را می دیدند، او را به هذیان گویی متهم می کردند، ولی جابر می گفت: «به خدا قسم هذیان نمی گویم. از پیامبر شنیدم که فرمود: تو مردی از خاندان مرا می بینی. نام او نام من وشمایل او شمایل من است. او شکافنده علم است. این سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است که مرا بر این گفته وا می دارد.»
شأن ومنزلت جابر چنان است که امام باقر علیه السلام فرمود: «جابر از رسول خدا برای من حدیث کرد و جابر دروغ نمی گوید.» او در عشق و ارادت به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ثابت قدم بود و در محله های مدینه رفت و آمد می کرد و می گفت: «علی خَیرُ البَشَر فَمَن أَبی فَقَد کَفَر».
جابر در حالی که پیرمرد سالخورده ای شده بود به دیدن امام باقر علیه السلام ـ که نوجوان بودند ـ شتافت. امام را در آغوش گرفت و سر مبارک او را بوسید و گفت: «رسول خدا مرا فرمان داد که سلام او را به تو برسانم.» و امام فرمود: «بر او و بر تو سلام باد.»، آنگاه جابر متواضعانه گفت: «پدر و مادرم فدای تو، برای من شفاعت روز قیامت را ضمانت کن» و امام فرمود: «چنین کردم ای جابر».
جابر از شمار افرادی بود که تأویل آیه «ان الّذی فرض علیک القرآن لرادّک إلی معاد» را می دانست؛ یعنی به رجعت معتقد بود. در قرن اوّل کمتر کسی به رجعت اعتقاد داشت. أبو حمزه ثمالی، أبو زبیر، جابر بن یزید و بسیاری دیگر از او روایت نقل کرده اند.