آشنایی با روایان حدیث شیعه { حسن بن محبوب }

[نصرالله عاشق خداومولا]

آشنایی با روایان حدیث شیعه

حسن بن محبوب


حسن پسر محبوب به زرّاد یا سرّاد کوفی شهرت دارد و در سال 224 ه ق در سن 75 سالگی درگذشت. حسن بن محبوب از یاران و اصحاب امام کاظم و امام رضا علیهماالسلام است، وی از شصت نفر از شاگردان امام صادق علیه السلام حدیث نقل می کند.


حسن بن محبوب را از اصحاب اجماع دانسته اند او فردی جلیل القدر و ثقه و یکی از چهار مرد بزرگ زمان خود بود. سه نفر دیگر عبارتند از: یونس بن عبدالرحمن، صفوان بن یحیی، احمد بن محمّد بن أبی نصر بزنطی که به ارکان أربعه مشهور هستند.


شهرت او به سرّاد یا زرّاد به سبب جدّ سوّمش وهب می باشد که زره ساز و غلام جریربن عبدالله بجلی کوفی بوده است. وهب از امام درخواست می کند تا او را از جریر خریداری کند و جریر که به معاویه پیوسته بود، وهب را آزاد می کند تا حق ولاء بر او را از دست ندهد، امّا وهب خدمت امام علیّ علیه السلام را اختیار می کند و خادم آن حضرت می شود.


حسن به تشویق پدر روایات را می نوشت و در برابر هر روایتی که از علی بن رئاب می نگاشت، یک درهم از پدر پاداش می گرفت. روایات او از علیّ بن رئاب به 287 مورد می رسد.


امام رضا علیه السلام به او نوشت: خداوند تو را با حکمت خویش که بر زبانت جاری ساخته، تأیید فرموده است خداوند تو را به راه راست رهنمون سازد و انجام خیر را بر تو آسان کند و به اطاعت خویش موفقت دارد.
شیخ طوسی دانشمند علم رجال او را مورد اطمینان می داند. ابن داود حلّی نیز درباره او می گوید: «فقها آنچه را که او روایت می کند، صحیح می دانند».


«المشیخه» تألیف ابن محبوب از نخستین آثاری است که در موضوع علم رجال نگارش یافته و متأسفانه مانند دیگر کتابهای صحابه ائمه به دست ما نرسیده است. کتابهای الحدود، النوادر، النکاح و کتاب التفسیر را نیز در شمار تألیفات حسن بن محبوب دانسته اند.


ابن أبی عمیر، علیّ بن رئاب، ابن سنان، حمّاد بن عیسی از جمله مشایخ او هستند و احمدبن أبی عبدالله البرقی، علیّ بن مهزیار و عبدالله بن الصلت در شمار شاگردان و راویان او هستند
.