آشنایی با روایان حدیث شیعه { بریدة بن حصیب }

[نصرالله عاشق خداومولا]

آشنایی با روایان حدیث شیعه

بریدة بن حصیب

بُرَیدَة بن حُصَیب اَسلَمی، از صحابه پیامبر اکرم(ص) که در بیشتر غزوات شرکت داشته است. او رئیس قبیله اَسْلَم بن اَفْصی بود و ایمان آوردن او سبب مسلمان شدنِ افراد زیادی از قبیله‌اش شد. پس از درگذشت رسول اکرم(ص) به هواداری امام علی(ع) از بیعت با ابوبکر امتناع ورزید.

[نصرالله عاشق خداومولا]

نسب


نام پدر بریده در بیشتر منابع حُصَیب و در برخی از آثار شیعه[۱] خَضیب ذکر شده است. وی رئیس قبیله اَسْلَم بن اَفْصی بوده است. برای او کنیه‌های مختلفی از قبیل ابا عبد الله، أبا سهل، أبا الحصیب و أبا ساسان گفته‌اند که مشهورترین آن اباعبدالله است.[۲]

[نصرالله عاشق خداومولا]

در عصر پیامبر(ص)


در هجرت رسول اکرم(ص) از مکه به مدینه، هنگامی که ایشان در قرارگاه الغمیم توقف فرمود، بریده همراه با هشتاد خانواده از قبیله خود اسلام آورد؛ اما به گفته ابن حَجَر عسقلانی[۳] وی پس از غزوه بَدْر مسلمان شد.


بریدة پس از غزوه اُحُد به مدینه رفت و به پیامبر(ص) پیوست و در آنجا اقامت گزید و در همه غزوات پیامبر(ص) شرکت کرد. در سال نهم هجری قمری، یک بار برای گرفتن خراج از اَسلَم و غِفار فرستاده شد، و بار دیگر برای دعوت آنان، که به غزوه تبوک بپیوندند.


وی از پیامبر(ص) حدیث نقل کرده و ابوداوود صاحب مسند، از او روایت کرده است. فرزندش عبدالله بن بریده، و نوادگانش اوس بن عبدالله و سهل بن عبدالله نیز از او روایت کرده‌اند.[۴]


از او نقل شده: پیامبر(ع) به من، ابو بکر، عمر، طلحه و زبیر دستور داد تا به حضرت علی(ع) به عنوان امیرالمؤمنین سلام کنیم و ما چنین کردیم.[۵]

[نصرالله عاشق خداومولا]

پس از رحلت پیامبر(ص)


بریدة اسلمی پس از درگذشت رسول اکرم(ص) به هواداری علی(ع) از بیعت با ابوبکر امتناع ورزید.[۶] پس از رحلت پیامبر(ص)، به اقامت در مدینه تا زمان ساخته شدن بصره ادامه داد و سپس بدانجا نقل مکان کرد. وی در خراسان جنگید و در مرو اقامت کرد.[۷]


ابن اثیر[۸] و بلاذری[۹] گفته‌اند که وی با ربیع بن زیاد جزو پنجاه هزار نفری بود که در سال ۵۱ق به فرمان زیاد بن اَبیه همراه خانواده خود از بصره و کوفه به خراسان کوچ کردند.

[نصرالله عاشق خداومولا]

علاقه به حضرت علی


علاقه او به حضرت علی(ع) به همراهی وی در مسافرت به یمن برمی‌گردد. در این مسافرت خالد بن ولید که از عملکرد حضرت علی ناراضی بود او را پیش پیامبر(ص) فرستاد تا از حضرت علی شکایت کند.[۱۰]او وقتی نزد پیامبر(ص) آمد و سفارش پیامبر(ص) نسبت به حضرت علی(ع) را شنید از علاقه‌مندان حضرت علی شد. پس از انتخاب ابوبکر به خلافت او به میان قبیله بنی اسلم رفت و پرچمی در میان قبیله نسب کرده و مردم را به اعتراض و بیعت با حضرت علی(ع) دعوت کرد.[۱۱]


او روایات زیادی از پیامبر(ص) در فضیلت حضرت علی(ع) نقل کرده‌است از جمله:


حدیث غدیر: در غدیر خم[۱۲]
داستان گرفتن پرچم از ابوبکر و اعطای آن به حضرت علی توسط پیامبر(ص) در جریان جنگ خیبر.[۱۳]پیامبر در این جریان فرمود: «فردا پرچم را به کسی خواهد داد که خدا و رسولش او را دوست می‌دارند و خداوند به دست او فتح را نصیب مسلمانان خواهد کرد و او گریزنده نیست.»[۱۴]

[نصرالله عاشق خداومولا]

فرزندان


ابن سعد در طبقات کبری از شخصی به نام عبدالله یاد می‌کند که فرزند بریده اسلمی بوده و از پدرش حدیث نقل کرده‌است.[۱۸]واقد پدر بزرگ محمد بن عمر واقدی مورخ، بنده آزاد کردۀ عبدالله بن بریده بوده‌است.[۱۹]

[نصرالله عاشق خداومولا]

پانویس


مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ش، ج۱، بخش۲، ص۱۶۶؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۸۷.
الاستیعاب، ج۱، ص۱۸۵
ابن حجر، الاصابة، ۱۳۲۸ق، ج۱، ص۱۴۶.
کشّی، اختیار معرفة الرجال، ۱۳۴۸ش، ص۳۰، ۳۸، ۹۴؛ ابن قتیبه، عیون الاخبار، بی‌تا، ج۱، ص۳۸، ج۳، ص۱۱۹.
ترجمه الإرشاد، ص۴۲
تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۸۷ـ ۲۸۸، ۲۹۱.
ابن اثیر، اسدالغابة، ۱۹۷۳م، ج۱، ص۲۰۹؛ ابن حجر، الاصابة، ۱۳۲۸ق، ج۱، ص۱۴۶.
ابن اثیر، الکامل، ۱۴۰۲ق، ج۳، ص۴۸۹.
بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۵۰۷.
تاریخ تحقیقی اسلام، ج۴، ص۳۵۲
سید مرتضی، الشافی، ۱۴۱۰ ق، ج۳، ص ۲۴۳؛ شیخ طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص ۷۸
الاستیعاب، ج۱، ص۱۸۵
طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ۱۹۰۱م، ج۳، ص۱۱-۱۲
طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ۱۹۰۱م، ج۳، ص ۱۱-۱۲
ابن حجر، الاصابة، ۱۳۲۸ق، ج۱، ص۱۴۶.
ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۹۷۳م، ج۱، ص۲۰۹.
ترجمه إعلام الوری، ص۴۵
ترجمه الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۳۳
تاریخ الإسلام، ج۱۴، ص۳۶۱

[نصرالله عاشق خداومولا]

منابع


ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، چاپ محمدابراهیم بنا و محمداحمد عاشور، قاهره ۱۹۷۰ـ۱۹۷۳م.
ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۳۹۹ـ۱۴۰۲/۱۹۷۹ـ۱۹۸۲م.
ابن حجر عسقلانی، الاصابة فی تمییزالصحابة، مصر، ۱۳۲۸ق.
ابن سعد، الطبقات الکبیر، چاپ ادوارد سخو، لیدن ۱۳۳۱ـ۱۳۴۷/ ۱۹۰۴ـ۱۹۴۰م.
ابن قتیبه، عیون الاخبار، بیروت، بی‌تا.
بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، چاپ صلاح الدین منجد، قاهره، ۱۹۵۶م.
تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم ۱۴۱۰ ـ ۱۴۱۵ق.
سید مرتضی، الشافی فی الإمامة، شریف مرتضی، تحقیق و تعلیق از سید عبد الزهراء حسینی، مؤسسة الصادق ع، تهران، ۱۴۱۰ ق، چاپ دوم.
شیخ طوسی، تلخیص الشافی، ملاحظات مقدمه و تحقیق از حسین بحر العلوم ، انتشارات المحبین، قم، ۱۳۸۲ش، چاپ اول.
طبری، محمدبن جریر، تاریخ الرسل والملوک، چاپ دخویه... (و دیگران)، لیدن، ۱۸۷۹ـ۱۹۰۱م
کشّی، محمدبن عمر، اختیار معرفة الرجال، تلخیص محمدبن حسن طوسی، چاپ حسن مصطفوی، مشهد ۱۳۴۸ش.
مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی نجف، ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲ق.
نووی، یحیی بن شرف، تهذیب الاسماء واللغات، تهران، بی‌تا.