ارزشهای اخلاقی در احادیث عددی

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

67. کارهای خیر

قال الکاظم (علیه السلام):ثلاثه یستظلون بظل عرش الله یوم لاظل الا ظله: رجل زوج اخاه المسلم او اخدمه او کتم له سرا(67).
سه کس در سایه عرش خدا قرار دارند در روزی که سایه ای جز سایه عرش خدا نیست: 1. مردی که برای برادر مسلمان خود زن بگیرد 2. یا خدمتکار برای او تهیه کند 3. یا راز او را پنهان نماید.



68. نیکی دنیا و آخرت

قال الباقر (علیه السلام):ثلاثه من مکارم الدنیا و الاخره: آن تعفو عمن ظلمک و تصل من قطعک و یحلم اذا جهل علیک(68).
سه چیز از بزرگواری و مکارم دنیا و آخرت محسوب می شوند: 1. گذشت از کسی که به تو ستم کرده 2. صله و پیوند با کسی با تو قطع ارتباط کرده 3. بردباری و حلم ورزیدن نسبت به کسی که به تو نادانی و جهات ورزیده.



69. زمینه های شناخت انسان:

قال الصادق (علیه السلام):ثلاثه لا تعرف الا فی ثلاث مواطن لاتعرف الحلیم الا عند الغضب ولا الشجاع الا عند الحرب و لااخ الا عند الحاجه(69).
سه نوع انسان هستند که شناخته نشوند جز در سه جا: 1. حلیم شناخته نشود جز به هنگام خشم 2. شجاع شناخته نشود جز در نبرد 3. برادر و دوست شناخته نشود جز به هنگام نیاز به او.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

70. دوستان انسان


قال علی (علیه السلام):ان للمره المسلم ثلاثه اخلاء فخلیل یقول انا معک حیا و میتا و هو عمله و خلیل یقول له انا معک الی باب قبرک ثم اخلیک و هو ولده و خلیل یقول له انا معک الی آن تموت و هو ماله فاذا مات صار للوارث(70).
انسان مسلمان سه دوست دارد: 1. دوستی که می گوید من در زندگی و مرگ با تو همراهم و آن عمل اوست 2. دوستی که می گوید من تا لب گور به همراه توام و آن فرزندش است 3. دوستی که می گوید من تا لحظه مرگ با تو هستم و آن ثروت است که بعد از مرگ به ارث می رسد.





71. ویژگی های مومن


قال الرضا (علیه السلام):لا یکون المومن مومنا حتی یکون فیه ثلاث خصال سنه من ربه و سنه من نبیه و سنه من ولیه فاما السنه من ربه فکتمان السر و اما السنه من نبیه فمداراه الناس و اما السنه من ولیه فالصبر فی الباساء و الضراء(71).
مومن، مومن نیست مگر آن که در او سه ویژگی باشد، سنتی از پروردگار و سنتی از پیامبر (صلی الله علیه و آلیه و سلم) و سنتی از امامش؛ 1. سنت پروردگارش راز پوشیدن است 2. سنت پیامبر (صلی الله علیه و آلیه و سلم) مدارا با مردم است 3. سنت امام شکیبایی در سختی ها است.




72. دوستی های ممنوع

قال الصادق (علیه السلام):احذر من الناس ثلاثه الخائن و الظلوم و النمام لان من خان لک خانک و من ظلم لک سیظلمک و من نم الیک سینم علیک(72).
از رفاقت سه گروه بر حذر باش، خائن، ستمکار، سخن چین. زیرا کسی که روزی به نفع تو به دیگری خیانت می کند روزی دیگر به خود تو خیانت خواهد کرد و کسی که به نفع تو، به دیگری ستم نماید طولی نمی کشد که به نفع دیگر به تو ستم می کند و کسی که برای تو سخن چینی کرد، علیه تو نیز خواهد کرد.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

73. عوامل جلب محبت

قال علی (علیه السلام):ثلاثه یو جبن المحبه: الدین و التواضع و السخاء(73).
سه چیز موجب دوستی می شود: 1. دین 2. تواضع 3. بخشش.
قال علی (علیه السلام) ثلاثه یوجبن المحبه: حسن الخلق و حسن الرفق و التواضع(74).
سه چیز سبب دوستی می شود: 1. اخلاق نیک، 2. خوش رفتاری 3. فروتنی.

74. درجه ها

قال الباقر (علیه السلام):ثلاث درجات افشاء السلام اطعام الطعام و الصلاه باللیل و الناس نیام(75).
سه چیز درجه است: 1. آشکار سلام دادن 2. اطعام کردن 3. در دل شب که مردم خوابیده اند نماز شب خواندن.

75. ایمان کامل

قال الصادق (علیه السلام):ثلاث من کن فیه استکمل الایمان من اذا غضب لم یخرجه غضبه من الحق و اذا رضی لم یخرجه رضاه الی الباطل و اذا قدرعفا(76).
سه چیز است که در هر که باشد ایمانش کامل است: 1. کسی که چون خشم کند خشمش او را از حق خارج نکند. 2. چون خشنود شود خشنودی اش او را به باطل نکشاند 3. چون قدرت گذشت کند.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

76. باقیات الصالحات

قال رسول الله (صلی الله علیه و آلیه و سلم): اذا مات المومن انقطع عمله الا من ثلاث صدقه جاریه او علم ینتفع به او ولد صالح یدعوله(77).
چون آدمی بمیرد عملش پایان یابد مگر از سه کار نیک: 1. صدقه جاریه (سودش برای آیندگان باقی بماند) 2. دانش سودمند 3. فرزند خوبی که برایش دعا کند.


77. امتحانات شیعه

قال الصادق (علیه السلام):امتحنوا شیعتنا عند ثلاث، عند مواقیت الصلاه کیف محافظتهم علیها و عند اسرارنا کیف حفظهم لها عند عدونا و الی اموالهم کیف مواساتهم لاخوانهم فیها(78).
شیعیان ما را در سه چیز امتحان کنید: 1. به هنگام نماز که چگونه به وقت آن اهمیت می دهند، 2. اسرار ما را چگونه حفظ می کنند دشمنان ما 3. نسبت به اموالشان چگونه با برادران دینی خود مواسات به خروج می دهند.


78. سخت ترین لحظه ها:

عن علی بن الحسین (علیه السلام):اشد آدم ثلاث ساعات، الساعه التی یعاین فیها ملک الموت و الساعه التی یقوم فیها من قبره و الساعه التی یقف فیها بین یدی الله تبارک و تعالی فاما الی الجنه و اما الی النار(79)
سخت ترین لحظه های بنی آدم سه ساعت است 1. ساعتی که عزرائیل را می بیند، 2. ساعتی که از قبر خود بر خیزد 3. ساعتی که در پیشگاه خداوند می ایستد و نمی داند بهشتی است یا جهنمی.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

79. ادای امانت

قال الصادق (علیه السلام):ثلاثه لا عذر لاحد فیها: اداء الاماته الی البر و الفاجر و الوفاء بالعهد للبر و الفاجر و بر الوالدین برین کانا او فاجرین(80).
سه چیز است که کسی در آنها معذور نیست 1. ادای امانت نسبت به افراد خوب و بد 2. وفای به عهد و پیمان نسبت به افراد خوب و بد 3. نیکی به پدر و مادر خوب و بد.




80. قبول دعوت

عن علی (علیه السلام):انه دعاه رجلفقال له علی (علیه السلام) علی آن تضمن الی ثلاث خصال قال و ما هی یا امیر المؤمنین قال: لاتدخل علینا شیئا من خارج و لاتدخر عنی شیئا فی البیت و لا نجحب بالعیال قال ذلک لک فاجابه علی (علیه السلام)(81).
مردی حضرت علی (علیه السلام) را دعوت کرد حضرت فرموده: دعوتت را با سه شرط می پذیرم. عرض کرد آن سه شرط چیست؟ فرمود: 1. چیزی از بیرون منزل تهیه ننمایی 2. از آنچه در خانه هست دریغ نداری 3. بر عیالت تنگ نگیری، عرض کرد قبول کردم: حضرت نیز دعوت او را پذیرفت.




81. راحتی مومن

قال الصادق (علیه السلام):ثلاثه للمومن فیهن راحه: دار واسعه تواری عورته وسوء حاله من الناس و مراه صالحه تعینه علی امر الدنیا و الاخره و ابنه او اخت یخرجها من منزله بموت او بتزویج(82).
آسایش مومن در سه چیز است 1. خانه وسیعی که اسرار و موارد شرم خود را دیگران و نیز بدحالی او را بپوشاند. 2. زن صالحه ای که بر امر دنیا و آخرت او را یاری نماید. 3. دختر یا خواهری که آنها را به مرگ یا ازدواج از خانه بیرون کند.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

82. نشاط و شادابی

قال الکاظم (علیه السلام):ثلاثه یجلین البصر النظر الی الخضره و النظر الی الماء الجاری و النظر الی الوجه الحسن(83).
سه چیز چشم را جلا می دهد 1. نظر کردن به سبزه 2. نظر کردن به آب جاری 3. نظر کردن به روی نیکو.


83. دوست واقعی

قال علی (علیه السلام):لا یکون الصدق صدیقا حتی یحفظ اخاه فی ثلاث، فی نکبته و غیبته و وفاته(84).
دوست، دوست نیست مگر آنکه حفظ کند برادر خود را در سه وقت: 1.در رنج و گرفتاری 2. در غیبت 3. در وفات او.


84. مصائب بنی آدم

جاء رجل الی علی بن الحسین (علیه السلام):یشکو الیه حاله فقال (علیه السلام) مسکین ابن آدم له فی کل یوم ثلاث مصائب لا یعتبر بواحده منهن و لو اعتبر لها لهانت علیه المصائب و امر الدنیا فاما المصیبه الاولی فالیوم الذی ینقض من عمره و آن ناله نقصان فی ماله اغتم به والدرهم یخلف عنه و العمر لایرده شی ء و الثالثه انه یستوفی رزقه فان کان حلالا حوسب علیه و آن کان حراما عوقب علیه و الثالثه اعظم من ذلک قیل و ما هی قال (علیه السلام) ما من یوم مسی الا و قد من الاخره مرحله لایدری علیالجنه ام لی النار(85).
مردی به خدمت زین العابدین (علیه السلام) آمد و از وضع بد خود شکایت کرد. حضرت فرمود: بیچاره فرزند آدم برای او در هر روزی سه مصیبت است که از هیچ یک از آنها عبرت نمی گیرد و اگر عبرت بگیرد مصیبت ها و امر دنیا بر او سهل و آسان می شود. اما مصیبت اول کم شدن هر روز است از عمر او در حالی که اگر از زمان او کم شود غمگین می شود با آنکه جای پول پر می شود ولی چیزی جای عمر را پر نخواهد کرد. دوم آنکه انسان به دنبال روزی زیاد است در حالی که اگر حلال باشد حساب می شود و اگر باشد بر آن عقاب می شود سوم آنکه از ههه بزرگتر است سوال شد که چیست؟ حضرت فرمود: هر شبی که می گذرد به آخرت نزدیک می شود و نمی داند بهشتی است یا جهنمی؟

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

85. وحشتناک ترین روزهای عمر انسان

عن یاسر الخادم قال سمعت ابالحسن الرضا (علیه السلام):یقول آن او حش ما یکون هذا الخلق فی ثلاثه مواطن: یوم یولد و یخرج من بطن امه فیری الدنیا و یوم یموت فیری الاخره و اهلها و یوم یبعث فیری احکاما لهم یرها فی دار الدنیا(86).
یاسر خادم می گوید: از امام رضا (علیه السلام) شنیدم که فرمود: و حشتناک ترین روزهای انسان در سه جایگاه است: 1. روزی که از رحم مادر خارج می شود و دنیا را می بیند، 2. روزی که می میرد و آخرت را می بیند. 3. روزی که مبعوث می شود و احکامی را می بیند که هرگز آنها را در دنیا ندیده.


86. نهفته ها

قال رسول الله (صلی الله علیه و آلیه و سلم):ان الله عزوجل کتم ثلاثه فی ثلاثه: کتم رضاه فی صاعته و کتم سخطه فی معصیته و کتم ولیه فی خلقه. فلا یستخفن احدکم شیئا من الطاعات فانه لا یدری فی ایها رضاالله و لا یستقلن احدکم شیئا من المعاصی فانه لا یدری فی ایها سخط الله و لایزران احدکم باحد من خلق الله فانه لا یدری ایهم ولی الله(87).
خداوند سه چیز را در سه چیز پنهان کرده است: خشنودی خود را در طاعتش و غضبش را در معصیبتش و ولیش را در میان بندگانش. پس مبادا یکی از شما چیزی از امر او را کوجک شمارد زیرا نمی داند در کدامین خشنودی نهفته است و مبادا از اینکه یکی از شما چیزی از گناهان را آسان بگیرد زیرا نمی داند در کدامین غضب خدا پنهان است و هیچکدام از شما به یکی از بندگان خدا اهانت نکند که نمی داند کدام یک ولی خداست.


87. ساعات مومن

قال علی (علیه السلام):للمومن ثلاث ساعات فساعه یناجی فیها ربه و ساعه یرم معاشه و ساعه یخلی بین نفسه و بین لذئها فیها یحل و لیس للعاقل آن یکون شاخصا الا فی ثلاث مرمه لمعاش او خطوه فی معاد او لذه فی غیر محرم(88).
برای مومن سه ساعت است و باید شبانه روزش را سه قسمت کند، 1. ساعتی که در آن باید با پروردگارش راز و نیاز کند 2. ساعتی که در آن معاش خود را تامین کند. 3. ساعتی را برای لذت حلال آزار گذارد. سپس حضرت فرمود: برای خردمند روا نیست که سفر کند مگر برای سه امر: اصلاح معاش یا معاد (مانند رفتن به مکه و جهاد فی سبیل الله) یا لذت و خوشگذرانی در آنچه حرام نیست.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

88. ویژگی های سلمان

عن منصور بن برزح قال قلت لابی عبدالله الصادق (علیه السلام):ما اکثر منک سیدی ذکر سلمان الفارسی فقال لا تقل سلمان الفارسی ولکن قل سلمان المحمدی (صلی الله علیه و آلیه و سلم) اتدری ما کثره ذکری له قلت لا قال لثلاث احدها ایثاره هوی امیر المؤمنین (علیه السلام) علی هوی نفسه و الثانیه حبه الفقراء و اختیاره لهم علی اهل الثره و العدد و الثالثه حبه للعلم و العلماء آن سلمان کان عبدا صالحا حنیفا مسلما و ما کان من المشرکین(89).
منصوربن برزج گوید امام صادق (علیه السلام) عرض کردم ای سید من چه بسیار سلمان فارسی را یاد می کنید؟ فرمود: مگو سلمان فارسی بگو سلمان محمدی (صلی الله علیه و آلیه و سلم) آیا می دانی زیادی یا من از او برای چیست؟ عرض کردم نه: فرمود: برای سه چیز است. اول سلمان خواسته حضرت علی (علیه السلام) را بر خواسته خود مقدم می داشت، دوم اینکه فقرا ار دوست می داشت و آنها را بر اهل ثروت مقدم می داشت. سوم این که علم و علما را دوست می داشت. او بنده صالح و مسلمان واقعی بود و از مشرکین نبود.


89. سرچشمه خصلتها

عن علی بن الحسین (علیه السلام):اخذ الناس ثلاثه من ثلاثه. اخذ الصبر عن ایوب و الشکر عن النوح و الحسد عن بنی یعقوب(90).
مردم هس چیز را از سه نفر گرفته اند: صبر را از ایوب (علیه السلام)، شکر را از نوح (علیه السلام) و حسد را از فرزندان یعقوب (علیه السلام).


90. برکات زیارت امام رضا (علیه السلام)

قال امام رضا (علیه السلام):من زارنی علی بعد داری اتیه یوم القیامه فی ثلاث مواطن حتی اخلصه من اهوالها: اذا تطایرت الکتب یمنیا و شمالا و عند الصراط و عند المیزان(91).
هر کس مرا با وجود دوری راه (در غربت) زیارت کند من به روز قیامت در سه جا نزد او خواهم آمد تا از ترسهای آنها نجاتش بخشم. 1. هنگامی که نامه های اعمال مردم از راست و چپ به آنان داده شود. 2. در نزد صراط 3. در نزد میزان.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

91. شکایت کنندگان در روز قیامت

عن جابر قال سمعت رسول الله (صلی الله علیه و آلیه و سلم):یقول یجی یوم القیمه ثلاثه یشکون الی الله عزوجل المصحف و المسجد و العتره: یقول المصحف یا رب حزقونی و مرقونی و یقول المسجد یا رب عطلونی و ضیعونی و تقول العتره یا رب قتلوتا و طردونا و شردونا(92).
جابر می گوید از رسل خدا (صلی الله علیه و آلیه و سلم) شنیدم که فرمود: روز قیامت سه شاکی در پیشگاه خداوند عزوجل شکایت، قرآن و مسجد و عترت (خاندان پیامبر): قرآن می گوید: پروردگارا مرا سوزاندید و پاره پاره کردند، مسجد می گوید روردگارا مرا تعطیل کردند و حقم را ضایع کردند، عترت می گوید: پروردگارا ما را کشتند و راندند و آواره کردند.


92. صفات ناروا

قال علی (علیه السلام):ضع فخرک واحطط کبرک و اذکر قبرک(93).
1. فخر خود را رها کن. 2. بزرگیت را کنار بگذار 3. قبرت را یاد نما.


93. چشم های گریان

قال رسول الله (صلی الله علیه و آلیه و سلم):کل یوم باکیه یوم القیمه الا ثلاث اعین. عین بکت من خشیه الله و عین غضت عن محارم الله و عین باتت ساهره فی سبیل الله (94).
هر چشمی روز قیامت گریان است مگر سه چشم: 1. چشمی که از ترس خدا گریه کرده باشد. 2. چشمی که از محرمات و گناه پوشیده می شود. 3. چشمی که در راه خدا بیدار مانده باشد.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

94. اقسام دزد

قال الصادق (علیه السلام):السراق ثلاثه: مانع الزکوره و مستحل مهور النساء و کذلک من استدان دینا و لم ینو قضائه(95).
امام صادق (علیه السلام) فرمود: دزدها سه قسمند: 1. آنکه زکات ندهد، 2. آنکه مهریه زنان را برای خود حلال بداند. 3. کسی که قرض کند و قصد دادن آن را نداشته باشد.


95. ارزشهای الهی

قال الرضا (علیه السلام):ان الله عزوجل امر بثلاثه مقرون بها ثلاثه اخری: امر بالصلوه و الزکوه فمن صلی و لم یرک لم تقبل منه صلوته و امر بالشکر له و للوالدین. فمن لم یشکر والدیه لم یشکرالله و امر بالتقاء الله و صله الرحم فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عزوجل(96).
1. خداوند عزوجل امر به نماز نموده با زکات پس هر کس نماز بخواند و زکات ندهد، نمازش مقبول نیست 2. امر به سپاسگذاری خود فرموده با تشکر و سپاسگذاری از والدین پس هر کس تشکر و سپاس گذار والدین خود نباشد خدا را سپاس گزاری نکرده است. 3. امر به تقوا و ترس از خدا فرموده با وصله رحم پس هر س صله رحم نکند از خدا نترسیده و پرهیزکاری نکرده.


96. نشانه های اسراف کاران

قال علی (علیه السلام):للمسرف ثلاث علامات: یاکل ما لیس له. و یلبس ما لیس له و یشتری ما لیس له(97).
اسراف کننده سه نشانه دارد. 1. می خورد آنچه را که مناسب او نیست. 2. می پوشد آنچه را که مناسب او نیست. 3. می خرد آنچه را که مناسب او نیست.