صفحه 1 از 31 1234511 ... آخرینآخرین
نمایش نتایج: از شماره 1 تا 10 , از مجموع 307

موضوع: تاریخ تحولات سیاسی ایران

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    tasvir تاریخ تحولات سیاسی ایران







    امضاء


  2. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  3.  

  4. Top | #2

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض






    مقدمه


    بسم الله الرحمن الرحیم

    الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد، و آله الطیبین الطاهرین المعصومین
    میخواهم که داد این تاریخ به تمامی بدهم و گرد زوایا و خبایا برگردم تا هیچ چیز از احوال پوشیده نماند؛ و هیچ چیز نیست که به خواندن نیز زد که آخر هیچ حکایت از نکته ای که به کار آید خالی نباشد.
    (ابوالفضل بیهقی در کتاب تاریخ بیهقی)
    یکی از اندیشمندان درباره فایده فهم تاریخ گفته است: تاریخ، آئینه عبرت و درس عبرت است که در آن، حوادث جهان گذران با نقشهای گوناگون تکرار می شود تا آیندگان از حصول علم و اطلاع بر اسباب و علل پیدایش نیک و بد و سود و زیان احوال نیاکانشان پندها برگیرند و در مقام صلاح و اصلاح خود برآیند؛ و اگر نه برای حصول این مرام باشد، صرف عمر گرانمایه به داستانسرایی و گفتن و نوشتن و یا خواندن و بخاطر سپردن یادگاری که به دورانهای پیشین مربوط است و در حال امروزی ما مؤثر نیست، کاری است بیهوده. پس بر ماست که دورنمای حوادث گذشته را با چشم بصیرت در آئینه جهان نمای تاریخ بنگریم و عموم و خصوص آن را با احوال عمومی و خصوصی خود بسنجیم و نتیجه این بحث و تحقیق را در طلب سود و صلاح شخصی و نوعی خویش بکار بندیم. با تعقیب این روش است که پی خواهیم برد جمله حوادث جهان، همانند چهار فصل سال، پیاپی تکرار می شود و صاحب خرد خواهد توانست از علم و اطلاع از گذشته ها عبرت گیرد و برای حال و آینده خویش پندها آموزد و تجربتها اندوزد.
    برای تحقق محاوره با تاریخ و برداشت و کاوش هر چه بیشتر در آن، کتاب حاضر در سه بخش شامل چهارده فصل تنظیم و طراحی شده است:
    برای تحقیق محاوره با تاریخ و برداشت و کاوش هر چه بیشتر در آن، کتاب حاضر در سه بخش چهارده فصل تنظیم و طراحی شده است؛
    بخش اول، تاریخ تحولات ایران از صفویه تا دوران معاصر را شامل می شود.در این بخش، موضوعات اصلی و متن تاریخ تحولات ایران به همراه حوادث و وقایع اصلی و جریان سازیهای عمده مدنظر قرار می گیرد؛ و سبک نگارش و ورود و خروج در تحقیق هر سلسله و یا حادثه عمده تاریخی در آن، بصورتی است که جنبه استناد و تحلیل هر دو در آن ملحوظ شده باشد.
    بخش دوم - که در چهار فصل تنظیم شده است - به تعلیل تاریخی و علت یابی حوادث و جریانات اشارت دارد و در آن، روابط دین و دولت و تجدد و نقش آفرینیها و عملکرد ویژه هر یک بطور مرتبط با متن حوادث و وقایع در قالبی از اندیشه سیاسی و اندیشه تاریخی بازنگری و بازکاوی می شود. طرح مباحث مربوط به تحولات اقتدار و بررسی برخی موضوعات جامعه شناسی تاریخی و نیز طرح افکار سیاسی و اجتماعی اندیشمندان در این بخش از کتاب، همگی در زمینه های تاریخی و با ورود خروجهای تاریخی همراه است. در آخر این بخش، سؤالهای مشترک دانشجویان در چهارمین اردوی سراسری دانشجویی که در تابستان 77 در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد به همراه خلاصه ای از پاسخ آنها ارائه شده است. این پرسشها به نظر نوعی قدر مشترک دیدگاههای نسل جوان دانشگاهی در موضوعها و مباحث تاریخی را نشان می دهد.
    بخش سوم کتاب، واژه شناسی تاریخ تحولات سیاسی ایران و در حقیقت کلید فهم تخصصی تر در استفاده بهینه و دقیقتر از تاریخ سیاسی معاصر برای آن بخش از خوانندگان است که کمتر با مفاهیم سیاسی و فکری و تاریخی سر و کار دارند.
    آنچه به فضل الهی امید است در کل این اثر حاصل شود، شناخت کلی و فضاسازی و طراحی مسائل سیاسی و فکری در بستر تاریخ تحولات سیاسی ایران است؛ بستر و زمینه ای که نه تنها بصیرت امروز ما را از جامعه و تحولات آن عمیقتر می کند، بلکه شناخت و معرفتمان امروز ما را از جامعه و تحولات آن عمیقتر می کند، بلکه شناخت و معرفتمان از مواریث و زوایای تاریخ گذشته را نیز حساس تر و متمرکزتر می سازد. حاصل این پرسشها و پاسخها و زمینه های بحث، فکر کردن در مقوله ای است که هویت ملی نوین ما را از عصر صفویه تا دوران معاصر شکل داده است و به حکم ضرورت از امروز تا دهه ها و سده های آتی، سرنوشت جامعه شیعه ایران را تحت تأثیر اصول و پایه ها و مبانی خود قرار می دهد. غور و بررسی در این مهم، بی شک چراغی ضروری و مهم فرا راه ما قرار می دهد که در پرتو آن می توانیم آینده حیات ملی خود را با توجه به آئینه عبرت گذشته تبیین و تفسیر و وارسی کنیم.
    ربیع الاول 1420 / تیر ماه 1378
    موسی نجفی










    امضاء


  5. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  6. Top | #3

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض







    فصل اول: ظهور شیعیان صفوی یا اعظم حوادث ایران و اسلام


    برای درک مهمترین حوادث و یا وقایع(1)تاریخ تحولات ایران، شاید اشاره به چند تحول مهم تاریخی مناسب باشد؛ حوادثی که در سلسله تحولات تاریخ ایران برجسته است عبارتند: 1. حمله مغول، 2. نهضت اسماعیلیه، 3. صفویه.
    اما شاید از بین این حوادث، حادثه صفویان و طوفانی که قزلباشان بپا کردند، قابل مطالعه تر در مقایسه با رویدادهای دیگر از الویت ملی و فکری بیشتری برخوردار باشد. نهضت صفویه بعد از نه قران کشوری قدرتمند در ایران بوجود آورد و به آن استقلال سیاسی، وحدت جغرافیایی - مذهبی و مرکزیت قدرت اعطا کرد. صفویان همچنین در جنبه های
    اقتصادی و اجتماعی و نیز انتظام اجتماعی در عهد صفویان، به زمینه های مناسبی از رشد و شکوفایی و توسعه دست یافت.
    در نگرش تاریخی، حادثه ای عظیم محسوب می شود که سه عامل در آن وجود داشته باشد:
    1. تخریب (مانند حمله مغول که بعد تخریب آن وسیع بوده و البته تأسیس هم داشته است)؛
    2. در ابعاد مادی و معنوی جامعه (مثل فرقه اسماعیلیه که اثر معنوی و باطنی زیادی در پیروان خود داشته است)؛
    3. تأثیر در نفوس و ارواح بشر؛ اثری باقی بماند و سپس جنبه عمومیت بیابد.
    با این ملاکها می توان تأثیر حوادث تاریخی را رده بندی کرد؛ مثلاً طوفان مغولی علی رغم خصلت جهانسوزی و ویرانگریش را با وجود بیش از یک صد سال حکومت و دولت، فاقد خصلت نفوذ و تأثیر معنوی و فکری در رشد و تعالی انسان بوده است، در مقابل، نهضت اسماعیلیان علی رغم نفوذ و تأثیر فکری و روحی نتوانست جنبه عام و همگانی بیابد، لذا آثارش ناپایدار شد. با این ملاک می توان نهضت صفویان را دارای بیشترین تأثیر و نفوذ در تاریخ ایران دانست.(2)در زمان این صوفیان سیاسی، پیوند مذهبی زبانی جغرافیایی ایران دوباره در حاکمیتی سیاسی ببار نشست و این حاکمیت توانست بسرعت بر هرج و مرج و تشتت مناطق مختلف ایران غلبه کند و تمدنی نوین بر اساس مذهب شیعه اثنی عشری بر پای دارد. اما تشیع این بار، بر خلاف دو دوره تاریخی قبل، با توان و هدفی جدید پای به عرصه جهان اسلام گذاشت. این تشیع نه مانند اسماعیلیه به اسرار نهانی مشغول بود و نه مانند شیعیان دیلمی به نوعی وحدت و سازش با دنیای سنی رسید. بلکه این بار تقیه و مماشات در کر نبود؛ شیعیان به چندین برابر دنیای سنی مذهب اعلام جنگ دادند و ایران شیعه عهد صفوی در مدتی اندک، از تمامی تاریخ قرون قبلی خود در مورد مذهب تسنن اعلام بیزاری و دوری کرد.
    و اما از جنبه دولت مداری، ایران عهد صفوی با دولتهای بزرگ و کوچک قبل از خود - مثل صفاری، سامانی، دیلمی، غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی و مغولی - تفاوتهایی عمده داشت که عمده ترین آن همان، جامعیت و وحدت و یکپارچگی بود که در سایه این ایدئولوژی جدید پا به صحنه اجتماعی و سیاسی ایران گذارد.








    امضاء


  7. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  8. Top | #4

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض







    از سقوط بغداد تا ظهور صفویان (907-656)

    فاصله بین سقوط بغداد در سال 656 هق تا بر آمدن صفویان به سال 907 هق را می توان با یک تقسیم بندی چند دوره ای نگاه کرد. برای این منظور، به دو دوره می توان قائل شد و حد فاصل این دو دوره را سال 736 هق یعنی سقوط ایلخانان مغول قرار داد. این دو دوره بطور مشخص چنین است:
    الف - از سقوط خلافت بغداد به سال 656 تا 736 هق دوران حکومت ایلخانان مغول، که با مرگ ابوسعید در کرمان این دوره اقتدار پایان یافت.
    ب - از 736 تا 907 قمری. این زمان هم با چند زیر مجموعه و بخش تاریخی از هم مجزا می شود؛ چنانکه این دوره با دو پدیده کاملاً متفاوت در سلسله های ملوک الطوایفی همراه است:
    اول: سلسله های حکومتهای محلی سنی یا متمایل به تسنن، مانند آل چوپان، آل مظفر، آل جلایر، آل کرت، طغاتیمور و امرای جانی قربانی از نسل ارغون شاه مغول؛ که البته غالب این سلسله ها ریشه در دهه های قبل داشتند و اجداد آنان یا از قبیله ها و تیره های مختلف مغولی و یا از سرداران و فرمانروایان مغول بوده اند که کم کم در منطقه و یا حوزه ای قدرت به هم می زدند و بتدریج در آنجا سابقه، علایق و اقتدار پیدا می کردند. به هر حال، با سقوط ایلخانان مغول، بخصوص مرگ ابوسعید، این حکومتها و خاندانهای محلی از فقدان قدرت مرکزی استفاده کردند و علم استقلال و دعوی حکومتی برافراشتند. اغلب این خاندانها، روحیه ای ظالمانه و ایلاتی و وحشیگری داشتند و با توجه به نبود خلیفه در بغداد و نابسامانی عقیدتی هر چه بیشتر سنی مذهبان، عامل ظلم و ستم اینان هر چه بیشتر باعث نفرت و دوری مردم ایران از مذهب سنی شده و دست کم نوعی تساهل مذهبی در برابر سنیان را در مردم پیش آورد.
    دوره دیگر که به نحوی برای چند دهه دوره تمرکز قدرت بوده، دوران حکومت تیمور است که او با از بین بردن حکومتهای محلی، مرکزیتی نیرومند بوجود آورد؛ اما با مرگ تیمور به سال 807 هق و بی اقتداری بازماندگان وی، رقبای دیگری هم سر بر آوردند که مهمترین آن قره قوینلوها و آق قوینلوها بودند. اما روی دیگر سکه، یعنی قسمت دوم و جبهه مقابل آنها، هم خواندنی است.
    دوم: حکومتهای و خاندانهای شیعه مذهب؛ که در این مورد می توان از نهضت و حکومت سربداران در مناطق وسیع خراسان و شمال کشور نام برد.
    نکته قابل بحث در این زمان، این است که همزمان با آشفتگی سنی مذهبان، دو گروه نیرو در ایران در تعمیق تشیع فعالیت می کردند: یک گروه فقهای برجسته ای مانند خواجه نصیرالدین طوسی، علامه ابن مطهر حلی، ابن مکی (شهید اول)، سید حیدر آملی، ابن فهد، محقق حلی و غیره که فقاهت و علوم شیعه را ترویج و تعلیم می دادند و البته در مسائل سیاسی هم دخالت داشتند، از جمله شیعه شدن برخی حکمرانان و فرمانروایان مغول مانند الجایتو خدابنده. اما گروه دوم، جبهه سیاسی و نظامی شیعیان است که می توان تجلی آن را در نهضت سربداران مشاهده کرد. البته دولتهای سربدار با گروه اول علما هم در تماس بودند و به آنان احترام زیادی می گذاشتند؛ چنانکه شهید اول نفوذ فراوانی داشت. ولی سربداران به غیر از این فقها، رهبران محلی و خاص تری هم داشته اند؛ مثل رهبری و تعالیم شیخ خلیفه و بعد از این فقها، رهبران محلی و خاص تری هم داشته اند؛ مثل رهبری و تعالیم شیخ خلیفه و بعد از او شیخ حسن جوری و سپس درویش هندوی مشهدی و درویش عزیز جوری و درویش رکن الدین و همچنین سیدعزالدین سوغندی و شاگردش قوام الدین مرعشی. زحمتها و تعالیم همه این افراد، به بسط حکومتهای شیعه مذهب در خراسان و مازندران و گیلان منجر شد. دولتهای سربداران، مرعشیان مازندرانی و دولت آل کی در گیلان، نمونه تاریخی آن مجاهدت است. اینان با حکومتهای سنی محلی و فرمانروایان آن درگیر بوده اند؛ اما بخاطر عدالت کلی و جوانمردی و پرهیز از تجاوز به حقوق مردم، از اعتماد و وثوق وسیع مؤثر علاقه و تمایل مردم به تشیع و البته زمینه ها ای دعوت صفویان در سالهای بعد دانست. در حقیقت ظلم و ستم سلسله های محلی سنی مذهب و سیاست مردمی و حق طلبانه سلسله های شیعه مذهب، به انضمام قیامهای صوفیانه و همچنین تبلیغات و کار عظیم و فوق العاده خاندان شیخ صفی الدین تا زمان شاه اسماعیل اول، عوامل و علل و زمینه ها ای مهم اجتماعی و سیاسی گرایش مردم به طرف تشیع و تغییر آرام و تدریجی مذهبی آنان بعنوان پیش زمینه عدول از تسنن به سمت تشیع بشمار می رود.






    امضاء


  9. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  10. Top | #5

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض







    گرایش به سمت تشیع


    بعد از سقوط بغداد، مشروعیت خلافت زیر سؤال رفت. سقوط خلافت بغداد، دو تأثیر شگرف در ایران داشت:
    1. دوری جستن از سنی گری؛
    2. تساهل حکمرانان سنی در برابر تصوف و نهضتهای شیعی که بعد از مغول در ایران بوجود آمدند؛ و آنها عبارت بودند از: بکتاشیه، مشعشعیه، حروفیه، نوربخشیه، سربداران و...(رگه هایی از ظهور و رشد تصوف در این فرقه ها بچشم می خورد).
    برای توضیح دو مورد بالا شرح مختصری درباره اصطلاحات بکار رفته در آنها و نیز توضیحی در خصوص بعضی شخصیتها مناسب است:
    بکتاشیه: یا جامه سفیدان که در مخالفت با عباسیان که سیاه پوش بودند لباس سفید می پوشیدند.
    نوربخشیه: به دلیل عزای امام حسین(ع)، همیشه لباس سیاه می پوشیدند.
    حروفیه: نهضتی بود که در زمان تیموریان بوجود آمد. بنیانگذار آن شخصی به نام فضل الله حروفی بود. او کتابی به نام جاویدان کبیر دارد که بین حروفیه و بکتاشیه مشترک بوده است. جانشین فضل الله شاعری به نام نسیمی بود که به طرز فجیعی کشته شد. افکار حروفیه بر اساس علم حروف بوده است؛ و گروهی از آنان را هم نقطویه می نامیده اند، چرا که معتقد بودند باید از نقطه شروع کرد.
    مشعشعیه: که خود را پیشاهنگان حضرت مهدی (عج) می دانستند؛ و رهبر آنها سید محمد مشعشع بود. حوزه فعالیت این فرقه در هویزه (اهواز) بوده است.
    سربداران: سربداران، جنبشی ملی - مذهبی بود که سرانجام به تشکیل دولتی محلی، پر نفوذ و شیعه مذهب در قسمتی از ایران منجر شد. این نهضت به دلیل عمیق بودنش، تأثیرات زیادی داشته و از نظر تاریخی، از مهمترین نهضتهای موثر در ایران بر ضد فرمانروایان بیگانه مغول بوده است.
    شاهرخ تیموری: دارای تساهل مذهبی و حتی احترام به مذهب شیعه بود؛ بطوری که همسر وی گوهرشاد آغا مسجدی در شهر مقدس مشهد در کنار تربت امام رضا(ع) ساخت. علت عمده و مهم این تساهل حکمرانان سنی مذهب را باید در شکسته شدن قداست خلافت بعد از سقوط بغداد و نیز کشته شدن خلیفه به دست هلاکوخان جستجو کرد. بعد از این واقعه، دیگر آن تعصب و هواداری به خلیفه و مذهب سنی گری در ایران وجود نداشت.
    سلطان حسین بایقرا: این سلطان به هنرمندان و شاعران احترام زیادی می گذاشت و چون پایتخت او هرات بود، عده ای در آنجا مکتب ادبی - هنری هرات را بوجود آوردند. در زمان او، حکام سنی مذهب دیگر نیز از تعصب سابق خود دست برداشته بودند و تعصبات ضد شیعی به شدت و حدت سابق وجود نداشت؛ هر چند که باید گفت این تعارضات فرقه ای در زمان صفویه از سوی دولت عثمانی و ازبک بار دیگر تشدید شد.






    امضاء


  11. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  12. Top | #6

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض






    درباره خاندان و تفکر صفویان (از شیخ صفی الدین اردبیلی تا شاه اسماعیل صفوی)

    دو قرن تدارک صبورانه لازم بود تا قدرت سلطنت و اقتدار حکومت در شاه اسماعیل صفوی ایجاد شود؛ لذا برای بررسی این اقتدار، ریشه یابی مسئله در خاندان صفویه ضروری می نماید:
    شیخ صفی الدین اردبیلی (735-650 هق.): از شخصیتهای نامی تاریخ ایران که ابتدا در گیلان مرید و شاگرد فردی به نام شیخ زاهد گیلانی - که طریقتی به اسم زاهدیه را رهبری می کرد - شد. از نصایح شیخ زاهد گیلانی به شیخ صفی در زمانی که می خواست وصایای طریقت را به او بسپرد، این بود:مرا نشستن در کنج ممکن بود؛ ولی تو را ممکن نباشد. شیخ صفی الدین بعد از آمدن به اردبیل، تأسیسات قوی و تبلیغات وسیعی به راه انداخت. او تعداد زیادی مأمور تبلیغاتی به سراسر نقاط شمال و شمال غربی ایران فرستاد و سنگ بنای اولیه فکری - تشکیلاتی صفویان را بنیان نهاد.
    شیخ صدرالدین موسی(794-735 هق.): بعد از شیخ صفی الدین به مقام مرشدی رسید. او خانقاه اردبیل را گسترش داد. در این زمان، عده زیادی از امرای تیموری و قراقویونلو و حکام محلی مرید وی شدند و مبالغ زیادی وجوهات و نذورات و موقوفات به خانقاه اردبیل اهدا کردند.
    خواجه علی (840-794 هق.):معاصر شاهرخ بود و بعد از شیخ صدرالدین به مسند مرشدی نشست. از گفته های وی است:خروج مذهب بر حق اثنی عشری نزدیک است. در زمان او، تعلیمات و تبلیغات نیمه مخفی صفویه علنی تر شد و خواجه، رسولانی به اطراف فرستاد تا خروج دین بر حق اثنی عشری را به مردم اطلاع دهند. در اینجا خروج دین بر حق دارای نشانه های سیاسی برای گسترش نهضت صفویه بوده است. و خواجه برای گسترش خانقاه و جذب مریدان بیشتر، فرستادگانی هم به سوی قبایل ترکمن فرستاد.
    ابراهیم (860-840 هق.): بعد از خواجه علی به مقام مرشدی رسید. در زمان او، مقامی به نام خلیفة الخلفاء بوجود آمد که مقامی بین مرشد کامل و مردم بود؛ و این مقام تا زمان شاه سلطان حسین باقی ماند. در زمان ابراهیم، دعوت و تبلیغات صفویان به رشد قابل توجهی رسیده بود.
    شیخ جنید: پسر ابراهیم و پدر بزرگ شاه اسماعیل بود و لقب سلطان داشت. و این لقب، نشان از دنیایی شدن دعوت صوفیه داشته است. شیخ جنید دختر اوزون حسن را که مادرش مسیحی بود، به همسری گرفت. او صوفیه را هر چه بیشتر به طرف حکومت دنیوی سوق داد؛ و نامبرده ظاهراً اولین کسی بوده است که مفهوم جهاد را در نهضت صفویه وارد ساخت. جنید بعداً در جنگی با شروانشاهیان کشته شد و نهضت صفویه در راه آرمان خود به وادی جهاد و شهادت افتاد.
    شیخ حیدر: فرزند شیخ جنید و پدر شاه اسماعیل است. او تحت حمایت پدربزرگوارش اوزون حسن زندگی می کرد و بعد از مرگ او با خانواده اش در استخر فارس زندانی شد. علت زندانی شدن وی این بود که چون بعد از مرگ اوزون حسن، پسران وی از فرزندان شیخ حیدر احساس خطر می کردند آنها را به همراه مادرشان زندانی کردند. مرگ اوزون حسن به سال 882 و شهادت شیخ حیدر به سال 893 هق. اتفاق افتاد. شاه اسماعیل پسر کوچک شیخ بود که بعد از کشته شدن برادرانش، به طرز معجزه آسایی نجات یافت و سپس با مجاهدات و قدرت تشکیلات وسیع و پرنفوذ صفویان مخفی شد تا اینکه زمینه ظهور سیاسی صفویان را در صحنه حکومت ایران فراهم آورد.
    شاه اسماعیل: فرزند شیخ حیدر بود که در یک فرصت از زندان استخر فرار کرد و به گیلان رفت. در آنجا، هسته اصلی قزلباش به نام پیران طریقت از او حمایت کردند. اسماعیل به کمک صوفیه نجات یافت و در سال 907 تاجگذاری و رسما خود را شاه ایران معرفی کرد. در همین سال هم بود که تبریز را فتح کرد.
    از شیخ صفی تا شاه اسماعیل، مقطعی بوده که بتدریج تصوف ظاهراً فردگرای منزوی و بدور از اجتماع و سیاست، به سمت سیاست و حکومت کشیده شد؛ و این فاصله زمانی را می توان دو قرن تدارک صبورانه نامید.







    امضاء


  13. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  14. Top | #7

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض





    نهضت صفویان و تحولات بین المللی معاصر با آن


    شاه اسماعیل با سر سلسله های قبلی خود مانند محمود غزنوی و سلاطین سلجوقی و تیموری چند تفاوت دشت:
    1. شاه اسماعیل ضمن آنکه یک ایدئولوژی و مرام عقیدتی داشت، از یک مشروعیت مذهبی نیز در بین پیروانش برخوردار بود.
    2. شاه اسماعیل اصول و مقاصدی دشت که بسیاری از فرمانروایان گذشته نداشتند و به دلیل همین اصول و مقاصد بود که می توانست مفاسد را دفع کند و مصالحی بوجود آورد؛ که از جمله آنها تحولات و ویژگیهای جدید است که در ایران ایجاد شد، مثل:
    1. یگانگی، 2. ملیت، 3. آبادانی و وحدت جغرافیایی، 4. امنیت ملی، 5. انتظام اجتماعی، 6. مرکزیت.
    شاه اسماعیل اقوام مختلف - از خلیج فارس تا قفقاز - را دور هم جمع کرد و شکل یک کشور مستقل و نیرومند به آنها داد.





    امضاء


  15. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  16. Top | #8

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض






    وضیعت جهان در زمان شروع صفویه

    بین فتح قسطنطنیه (1453 م / 857 ق) و سلطنت شاه اسماعیل (907 ق)، 50 سال فاصله بوده است. فتح قسطنطنیه حادثه ای بود که تأثیر فراوانی بر اروپا داشت و آغاز رنسانس و پایان دوران هزار ساله قرون وسطی در اروپا محسوب می شود.
    فتح قسطنطنیه (857 ق): با سقوط قسطنطنیه، مشروعیت اقتدار مسیحیت کلیسایی از میان رفت و اروپا متوجه غیر خود شد، چرا که به ضعف خود واقف شد و به دنبال فرهنگهای دیگر رفت و در ای مسیر عناصر مهمی از فرهنگ اسلامی را برای خود به عاریت گرفت. این توجه به غیر خود از سوی اروپاییان، باعث شد شناخت جدیدی برای آنان حاصل شود که از طریق آن، آینده ای نو برای خود بوجود آورند. احیا و اقتدار تشیع در ایران تقریباً با این بیداری و رنسانس در اروپا همزمان بوده است.
    عوامل شروع رنسانس در اروپا عبارتند از:
    1. فتح قسطنطنیه؛
    2. کشف قاره امریکا؛
    3. اختراع صنعت چاپ؛
    4. اختراعات فلکی (توسط کپلر و کپرنیک)؛
    5. ساخت باروت (چون قبل از ساخت باروت، حکومت فئودالی در اروپا حاکم بود و هر فئودالی در قلعه خود حاکمیت تقریباً مستقلی داشت؛ اما با ساخت باروت و امکان کوبیدن قلعه با توپ، امنیت قلعه ها از بین رفت و از نظر مادی، امکان حفظ نظام فئودالی در مقابل رشد شهرنشینی وجود نداشت)؛
    6. رواج ناسیونالیسم و ملیت گرایی در اروپا به علت فتح قسطنطنیه و تضعیف مشروعیت و حاکمیت کلیسا؛
    7. انتشار وسیع انجیل و پیدایش لوتر و پروتستانیزم یا اصلاح دینی؛ از آنجا که با شروع صنعت چاپ و انتشار وسیع انجیل، همه می توانستند از کتاب مقدس استفاده کنند و مسائل آن را بفهمند، این ابراز از دشت کلیسا بیرون آمد و با پیدایش لوتر که خواستار اصلاح وضعیت کلیسا و عدم حاکمیت مطلق کلیسا بیرون آمد و با پیدایش لوتر که خواستار اصلاح وضعیت کلیسا و عدم حاکمیت مطلق کلیسا بود، نهضت جدیدی به نام پروتستان بوجود آمد و مسیحیت جدید از مسیحیت دوره قرون وسطی مجزا شد. البته این تفکر باعث شد که اروپا در همه زمینه ها یک گام به سمت سکولاریزه شدن نزدیک شود.
    8. کسب موفقیتهایی برای اروپاییان هم در زمینه ادبیات و هنر و هم در زمینه پیشرفت صنایع هوایی و دریایی؛ که حاصلش، قدرت نمایی انسان اروپایی شد. توسعه فکر اروپایی بطور عمودی و افقی، باعث قدرت نمایی انسان اروپایی در سطح جهان شد؛ و در پی آن، روحی تازه و انسانی جدید در مغرب زمین ظهور کرد. با توجه به مقدمه و توضیحات فوق آنچه به غرب و وضعیت ایران مربوط می شود این است که در شروع عصر صفوی، سه قدرت بزرگ جهانی وجود داشت:
    1. ایران: به دنبال تحکیم، رشد و سیطره قدرت و فرهنگ جدید خود بوده است
    2. عثمانی: خلافت اسلامی را برای خود می خواست و ایران را سدی در برابر خود می دید. ذهنیت عثمانی، ارتقای مذهب خلافت و کنترل بر همه کشورهای مسلمان بوده است. (3)
    3. دولتهای اروپایی: در این ایام، به دنبال زمینه هایی جدید در زندگی اجتماعی و سیاسی خود بودند.
    با شروع حکومت نو و حاکمیت نوین شیعیان صفوی در ایران، وحدت ملی بوجود آمده و توسعه فرهنگی و اقتصادی شروع شد. از سوی دیگر، مذهب جدید(شیعه) حاکمیت یافت و در مجموع، این روح تازه باعث دوری از مذهب سنی قرون قبل و وفاداری به مذهب جدید در ملت ایران شد.
    مقایسه شروع نهضت صفوی ایران با نهضت رنسانس اروپا

    شروع تحولات جدید در ایران و کشورهای اروپایی و ایجاد فضای نو برای هر دو طرف، اشتراکات و اختلافاتی را در تطبیق بین آنها بوجود می آورد.







    امضاء


  17. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  18. Top | #9

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض






    مقایسه شروع نهضت صفوی ایران با نهضت رنسانس اروپا


    شروع تحولات جدید در ایران و کشورهای اروپایی و ایجاد فضای نو برای هر دو طرف، اشتراکات و اختلافاتی را در تطبیق بین آنها بوجود می آورد.
    تفاوتهای ایران و اروپا در آغاز رنسانس

    1. در هر دو سو به نوعی بیداری جدید یافت می شود؛ اما اروپائیان با توجه به غیر، از یک دوره تمرکز (تمرکز مسیحیت) به سمت عدم تمرکز (پیدایش دولتهای مختلف) به پیش می روند، در حالیکه در ایران از چند نظام و دولت غیر متمرکز، یک دولت ملی و متمرکز بر اساس هویت شیعی بوجود آمد.
    2. شرایط جغرافیایی ایران با اروپا فرق می کرد. اروپائیان می توانستند با هم مبادله فرهنگی و اطلاعات کنند؛ اما ایران که کشوری شیعه مذهب بود و در میان کشورهای سنی نشین مسلمان احاطه شده بود، به دلیل ایدئولوژی ستیزنده صفویه نمی توانست با آنها مبادله فرهنگی داشته باشد
    3. تغییر مذهب در ایران از سنی به شیعه صورت گرفت:؛ اما در اروپا، در برخی کشورها، مذهب کاتولیک به مذهب پروتستان تبدیل می شود که حاصل هر دو تحول مذهبی پیدایش انسانی جدید و روحی تازه و جدید بوده است.
    ایران در زمان صفویه حالتی تدافعی داشت و در صدد حفظ مرکزیت موجود خود بود. از سویی دولت عثمانی داعیه توسعه خلافت داشت و از غرب و شرق شروع به کشورگشایی کرد. دولتهای اروپایی هم که می خواستند از ستیزندگی دولت عثمانی خلاص شوند، متوجه دولت ایران شدند. و بدین ترتیب، ایران مرکز ثقل و توجه بین المللی شد. صفویه، از یک طرف، به دلیل ظهور تشیع، ماجرای اسلام، است؛ از سوی دیگر، حادثه ای است جهانی، چرا که اروپا را از خطر عثمانی دور می کند؛ همچنین واقعه قیام ملی است که در آن وحدت ملی و استقلال ایران حفظ می شود.
    اما در باره وضعیت رابطه صوفیهئ به تخت نشسته با مردم، ضروری است تحولی مهم و اساسی ذکر شود: در ابتدا، مشایخ صفویه با مریدان قزلباش، رابطه مراد و مریدی که رابطه ای فردی بود، داشتند؛ این رابطه از درون طی دو قرن تدارک صبورانه خانقاه اردبیل دستخوش تحول شده ولی بعد از آنکه صفویه به پادشاهی رسیدند، دگرگونیها و ضرورتهایی اساسی و حتی اجتماعی و سیاسی در این رابطه پیش آمد؛ چرا که رابطه مراد و مریدی، رابطه عزلت نشینی بود، در حالیکه با توجه به شرایط پیش آمده، سران صفوی مجبور بودند برای آنکه به طرف قدرت سیاسی بروند، تحولاتی بنیادی در این رابطه بوجود آورند. این کار زمانی قبل از سلطنت رسمی آنان و بیشتر بعد از سلطنت اسماعیل اول انجام یافت.
    دومین مطلب قابل ذکر در موضوع تصوف و رابطه مراد و مردی، این است که در هر حال، ذات حکومت با عزلت نشینی مغایر است و حاکمان صفوی باید مردم را طبق قانون شرع و فقه و حقوق شیعه و قوانین قضایی و جزایی و حکومتی آن اداره می کردند و لازمه این امر، داشتن قواعد و قوانین مدون بود؛ و قواعد فقهی حقوق مذهب شیعه را فقط فقها می توانستند استخراج کنند. پس نیاز به قواعد فقهی، حاکمان صفوی را ملزم کرد که هر چه بیشتر به سمت تشیع فقاهتی بروند. شاه اسماعیل، کتاب علامه حلی را بعنوان منبع و مرجع قواعد حقوقی برگزید و متعاقب آن، حتی علمای شیعه که بطور عمده در جبل عامل لبنان ساکن بودند؛ به ایران دعوت شدند. اولین نفر از این علما، محقق کرکی بود که گروه بزرگی از علمای شیعه را در ایران تربیت کرد. پس از ایشان، کم کم پای علمای دیگر شیعخ از سایر نقاط شیعه نشین به ایران باز شد و بدین ترتیب، علمای شیعه رسمیت و مشروعیت و مقبولیت فوق العاده در ایران اسلامی شیعی عصر صفویه پیدا کردند.







    امضاء


  19. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

  20. Top | #10

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    October 2010
    شماره عضویت
    10294
    نوشته
    16,245
    صلوات
    626
    دلنوشته
    6
    یا صاحب الصلوات ادرکنی
    تشکر
    13,262
    مورد تشکر
    14,402 در 4,696
    وبلاگ
    1
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض






    تفاوتهای ایران و اروپا در آغاز رنسانس

    1. در هر دو سو به نوعی بیداری جدید یافت می شود؛ اما اروپائیان با توجه به غیر، از یک دوره تمرکز (تمرکز مسیحیت) به سمت عدم تمرکز (پیدایش دولتهای مختلف) به پیش می روند، در حالیکه در ایران از چند نظام و دولت غیر متمرکز، یک دولت ملی و متمرکز بر اساس هویت شیعی بوجود آمد.
    2. شرایط جغرافیایی ایران با اروپا فرق می کرد. اروپائیان می توانستند با هم مبادله فرهنگی و اطلاعات کنند؛ اما ایران که کشوری شیعه مذهب بود و در میان کشورهای سنی نشین مسلمان احاطه شده بود، به دلیل ایدئولوژی ستیزنده صفویه نمی توانست با آنها مبادله فرهنگی داشته باشد
    3. تغییر مذهب در ایران از سنی به شیعه صورت گرفت:؛ اما در اروپا، در برخی کشورها، مذهب کاتولیک به مذهب پروتستان تبدیل می شود که حاصل هر دو تحول مذهبی پیدایش انسانی جدید و روحی تازه و جدید بوده است.
    ایران در زمان صفویه حالتی تدافعی داشت و در صدد حفظ مرکزیت موجود خود بود. از سویی دولت عثمانی داعیه توسعه خلافت داشت و از غرب و شرق شروع به کشورگشایی کرد. دولتهای اروپایی هم که می خواستند از ستیزندگی دولت عثمانی خلاص شوند، متوجه دولت ایران شدند. و بدین ترتیب، ایران مرکز ثقل و توجه بین المللی شد. صفویه، از یک طرف، به دلیل ظهور تشیع، ماجرای اسلام، است؛ از سوی دیگر، حادثه ای است جهانی، چرا که اروپا را از خطر عثمانی دور می کند؛ همچنین واقعه قیام ملی است که در آن وحدت ملی و استقلال ایران حفظ می شود.
    اما در باره وضعیت رابطه صوفیهئ به تخت نشسته با مردم، ضروری است تحولی مهم و اساسی ذکر شود: در ابتدا، مشایخ صفویه با مریدان قزلباش، رابطه مراد و مریدی که رابطه ای فردی بود، داشتند؛ این رابطه از درون طی دو قرن تدارک صبورانه خانقاه اردبیل دستخوش تحول شده ولی بعد از آنکه صفویه به پادشاهی رسیدند، دگرگونیها و ضرورتهایی اساسی و حتی اجتماعی و سیاسی در این رابطه پیش آمد؛ چرا که رابطه مراد و مریدی، رابطه عزلت نشینی بود، در حالیکه با توجه به شرایط پیش آمده، سران صفوی مجبور بودند برای آنکه به طرف قدرت سیاسی بروند، تحولاتی بنیادی در این رابطه بوجود آورند. این کار زمانی قبل از سلطنت رسمی آنان و بیشتر بعد از سلطنت اسماعیل اول انجام یافت.
    دومین مطلب قابل ذکر در موضوع تصوف و رابطه مراد و مردی، این است که در هر حال، ذات حکومت با عزلت نشینی مغایر است و حاکمان صفوی باید مردم را طبق قانون شرع و فقه و حقوق شیعه و قوانین قضایی و جزایی و حکومتی آن اداره می کردند و لازمه این امر، داشتن قواعد و قوانین مدون بود؛ و قواعد فقهی حقوق مذهب شیعه را فقط فقها می توانستند استخراج کنند. پس نیاز به قواعد فقهی، حاکمان صفوی را ملزم کرد که هر چه بیشتر به سمت تشیع فقاهتی بروند. شاه اسماعیل، کتاب علامه حلی را بعنوان منبع و مرجع قواعد حقوقی برگزید و متعاقب آن، حتی علمای شیعه که بطور عمده در جبل عامل لبنان ساکن بودند؛ به ایران دعوت شدند. اولین نفر از این علما، محقق کرکی بود که گروه بزرگی از علمای شیعه را در ایران تربیت کرد. پس از ایشان، کم کم پای علمای دیگر شیعخ از سایر نقاط شیعه نشین به ایران باز شد و بدین ترتیب، علمای شیعه رسمیت و مشروعیت و مقبولیت فوق العاده در ایران اسلامی شیعی عصر صفویه پیدا کردند.








    امضاء


  21. تشكر

    مدير محتوايي (21-01-2019)

صفحه 1 از 31 1234511 ... آخرینآخرین

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi