| ❤ |
آشنایی با تربت حیدریه
آشنایی با تربت حیدریه
تربت‌حیدریه شهری در استان خراسان رضوی است که ۲۴ هزار کیلومتر وسعت دارد و در ۱۴۰ کیلومتری شهر مقدسمشهد واقع شده است. تربت‌حیدریه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید زعفران شناخته می‌شود و عرفای زیادی را در دل خود پرورش داده است. تربت‌حیدریه از شرق به تایباد، تربت‌جام و رشتخوار، از غرب به کاشمر، از شمال به مشهد، نیشابور و فریمان و از جنوب به شهرستان مه ولات منتهی می‌شود. با ما همراه تا تربت‌حیدریه، این شهر عارف پرور را بهتر بشناسید:
| ❤ |
جغرافیا
تربت شهری با وسعت ۲۴ هزار کیلومتر در جنوب غربی مشهد است و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۳۳ متر است. بلندترین قله تربت‌حیدریه، قله مکان است که ارتفاعی برابر با ۳۰۱۳ متر دارد. تربت‌حیدریه با شهرستان مشهد ۱۴۰ کیلومتر و با تهران ۱۰۸۶ کیلومتر فاصله دارد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت تربت‌حیدریه برابر با ۲۲۴۶۲۶ نفر است. تربت چهارمین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی است.
| ❤ |
تاریخچه
نام تربت‌حیدریه در دوران حکومت اشکانیان، «زاوه» بوده و دلیل این نام‌گذاری هم وجود عارفی با نام «قطب‌الدین حیدر تونی» در این ناحیه بوده که مقبره او امروز در خاک این شهر قرار دارد.نام زاوه برای اولین بار در استاد تاریخی پس از اسلام آورده شده است. در بسیاری از منابع آورده شده که زاویه اولین شهری است که در حمله مغول مورد حمله قرار گرفت، در همین زمان بود که قطب‌الدین حیدر تونی، عارف قرن ششم، درگذشت.از حمله مغول تا به عصر صفوی، اسناد و شواهد زیادی در رابطه با زاوه یا تربت امروزی در دسترس نیست، دومین باری که زاوه رونق گرفت، در عصر قاجار بود. اسحاق خان قرایی (از خوانین عصر قاجار) کمر به آبادانی زاوه بست و به این منطقه توجه ویژه‌ای کرد، اسحاق خان به‌اندازه‌ای به تربت ارج و قرب بخشید که تا مدت‌ها از تربت‌حیدریه با نام تربت اسحاق خان یاد می‌شد.
مردم خطه تربت‌حیدریه نقش به سزایی در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران داشته‌اند؛ یکی از جالب‌ترین نکات در تاریخ معاصر ناحیه این است که در انقلاب سال ۵۷، مردم تربت‌حیدریه پیشتاز شدند و زودتر از همه جای ایران قیام کردند و در نهم دی‌ماه با دادن ۹ شهید شهر را از حکومت پهلوی پس گرفتند.
| ❤ |
فرهنگ و آداب و رسوم
لباس محلی مردم تربت‌حیدریه، لباس محلی است که به‌عنوان لباس خراسان رضوی شناخته می‌شود و در این ناحیه پوشش خاصی دیده نمی‌شود.لباس محلی مردان در خطه خراسان رضوی شامل موارد زیر می‌شود:
- سرپوش‌ها: کلاه نمدی، شب‌کلاه، مندیل، کلاه دوره دار، کلاه پهلوی، کلاه قرص، عرقچین، کلاه ترمه و گردن پیچ
- تن‌پوش: جلیقه، پیراهن، قمیس، لباده، نیم‌تنه، پالتو، شلوار، قارت (شبیه به کت ولی بلندتر)، قبا، مچ پیچ (پارچه‌ای که مردان به دوردست می‌بندند) و پاپوش
لباس‌های محلی زنانه عبارت‌اند از:
- سرپوش، دستمال، روبند، کلوته (نوعی کلاه که با سکه تزئین می‌شود)، کوسه (شبیه به چارقد ولی نازک‌تر مخصوص تابستان)، عرقچین، تن‌پوش یا پیراهن، دالاق (شبیه به جوراب از نوک پا تا کمر را می‌پوشاند)، شلیته، شلوار، یل (شبیه به جلیقه)، چادر، پاپوش
| ❤ |
آداب و رسوم
تربت‌حیدریه هم مانند سایر نقاط دنیا، رسم و رسوم خاص خود را دارد و یکی از مراسم‌هایی که در این شهر با آداب خاصی صورت می‌پذیرد، مراسم عروسی و خواستگاری است.قبل از خواستگاری رسمی، جمعی از زنان به منزل دختر رفته و دختر را می‌بیند و از سلامت جسمی او آگاه می‌شوند، به این شب، «کدخدایی» گفته می‌شود. در جلسه «بله برون» در رابطه با میزان مهریه و لوازم و اثاثیه و شیربها بحث می‌شود، در این جلسه پسر و پدر خانواده حضور دارند، به جلسه بله برون «جواب استنی» می‌گویند. پس از تعریف کردن شرایط و توافق، پسر و دختر با یکدیگر صحبت می‌کنند و در صورت رضایت عقدکنان برگزار می‌شود. دو روز قبل از عروسى مقدارى جنس شامل چند کيسه حنا به‌عنوان «خرباره» از طرف داماد به خانه عروس فرستاده مى‌شود. غروب همان روز زن‌های فامیل عروس از جانب این خانواده به حنابندان دعوت می‌شوند و اطرافيان عروس حنا مى‌بندند.
| ❤ |
سوغات
از سوغاتی‌های تربت‌حیدریه می‌توان به زعفران، پسته، بادام، گردو و خشکبار اشاره کرد.
| ❤ |
صنایع‌دستی
صنایع‌دستی تربت عبارت‌اند از چاقو، فرش‌بافی، ابریشم‌بافی، نمدمالی، گلیم‌بافی، پلاس بافی و سفالگری.
| ❤ |
غذای محلی
در جشنواره غذاهای محلی تربت که در سال ۹۳ در این منطقه برگزار شد، زنان محلی و روستایی بیش از ۱۰۰ غذا را به ثبت رساندند. ازجمله غذاهای محلی تربت‌حیدریه و روستاهای آن می‌توان به اشکنه ریواس، کدو بشیر، بلغور بشیر، قروتی، گرماس، ماست جوش و اشکنه بنه اشاره کرد.
| ❤ |
مقبره قطب‌الدین حیدر
یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی تربت‌حیدریه، مقبره قطب‌الدین حیدر و ایوانی از مسجد جامع قدیم است که در مرکز شهر تربت‌حیدریه قرار دارد. این مقبره در سال ۹۸۷ هجری قمری بناشده است و می‌توان آثار معماری تیموریان را در این بنا دید. آرامگاه قطب‌الدین در سال ۱۰۲۳ هجری قمری به همت سلطان محمود تربتی بازسازی و مرمت شد.
| ❤ |
باغ ملی
از جاذبه‌های طبیعی تربت می‌توان به باغ ملی، پارک کوهستانی پیشکوه، منطقه گردشگری رودخانه حصار،آبشار رود معجن و قله ملکوه اشاره کرد.معادن طلای زرمهر تربت حیدریه که در روستای زرمهر واقع شده، تولیدکننده اولین شمش‌های طلا در کشور است.
در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)
مجوز های ارسال و ویرایش
نقل قول
