شیخ طوسی در آغاز تهذیب انگیزه خود را از نگارش این کتاب این چنین شرح داده است.
برخی از دوستان به من یادآور شدند، که احادیث اصحاب ما دچار اختلاف، تباین، و تضاد است، به گونه ای که حتی روایتی نیست، مگر آن که در برابر آن روایتی ضد آن قرار دارد و هیچ حدیثی از تعارض سالم نمانده است و این امر باعث شدیدترین و بزرگ ترین طعنه های مخالفان علیه ما شده است، از این رو پرداختن به شرح کتابی که در بر گیرنده تأویل، روایات مختلف و احادیث متعارض باشد، از مهم ترین وظائف دینی و مایه تقرب به خداوند است.(196)
از این سخن شیخ طوسی برمی آید که انگیزه او از تألیف تهذیب ارائه راههای جمع میان روایات است؛ زیرا تعارض روایات از نظر او افزون بر آن که باعث طعنه و سرزنش مخالفان شده، باعث تردید، بلکه انحراف برخی از شیعیان نیز شده است.