آشنایی با شهر تاریخی مراغه

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

رصدخانه مراغه :

رصدخانه مراغه رصدخانه‌ای بود که در دوره هلاکو خان زیر نظر خواجه نصیرطوسی در شهر مراغه ساخته شد.این رصدخانه روی تپه‌ای در غرب مراغه قرار داشته است و امروز تنها پی‌های بخش‌های مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده است. در سال‌های اخیر گنبدی برای محافظت از بقایای این بنا بر روی بخشی از آن ساخته شده است.پرویز ورجاوند و همکارانش در دهه ۱۳۵۰ به کاوش محوطه این رصدخانه پرداختند و قسمت‌های مختلف آن را شناسایی کردند.ساختمان اصلی این رصدخانه به شکل برجی استوانه‌ای ساخته شده بود. در ساختمان‌های جنبی آن یک کتابخانه و محل اقامت کارکنان تشخیص داده شده است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

کلیسای هوانس مراغه :

کلیسای هوانس مقدس یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک است و نام آن از اسم یکی از حواریون حضرت عیسی (ع) به نام یوحنا که ارامنه به آن هوانس می‌گویند، گرفته شده‌است. این کلیسا در داخل شهر مراغه واقع شده است .

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

مقبره اوحدی مراغه ای :

رکن‌الدین اوحدی مراغه‌ای یا اوحدی اصفهانی شاعر سده هفتم و هشتم ایران است. او در شهرستان مراغه زاده شد ولی پدرش از اهالی اصفهان بود و خود او نیز مدتی در اصفهان مقیم بود و بنابراین نامش اوحدی اصفهای نیز ذکر شده است. اوحدی معاصر ایلخان مغول سلطان ابوسعید بود و آرامگاه او در مراغه است. هم اکنون یک موزه دائمی در مقبره اوحدی در مراغه دایر میباشد.در کنار مقبره اوحدی موزه اوحدی واقع گردیده‌است. این موزه به علت اینکه شهر مراغه در دوره ایلخانیان مغول مقر حکومتی و پایتخت آنان بوده‌است عنوان موزه تخصصی ایلخانی را به خود اختصاص داده‌است. اشیاء موجود در این موزه شامل ظروف سفالی ، سکه، کتابت، ظروف مفروغی، شیشه که کتیبه‌های باقی مانده از رصد خانه و سنگ قبور مربوط به دوران اسلامی است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

مقبره آقالار :

در خیابان ۱۲۰ متری بافت قدیمی مراغه مقبره آقالار (موزه سنگ نگاره ها ) متعلق به زندیه، قرار دارد که از دو سال پیش به موزه سنگ‌قبرهای تاریخی تغییر کاربری داده است.گنجینه و موزه سنگ آقالار مراغه در محل مقبره میرفتاح موسوی نزدیک گنبد سرخ مراغه واقع شده است.این بنا به دستور ظل السلطان به خاطر احترام و ارادتی که به مراد خود میرفتاح موسوی داشت در سال ۱۱۷۵ ه.ق ساخته شد. این بنا به دلیل وجود سنگ قبرهای مرمری نفیس و با جمع‌آوری و نمایش انواع سنگ قبور گهواره‌ای، صندوقی، سنگ نوشته‌ها و قوچ های سنگی به صورت موزه سنگ‌ نگاره‌ها در معرض بازدید عموم قرار گرفته است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

پل مردق :

پل مردق جزء مهم‌ترین و سالم‌ترین پل‌های تاریخی آذربایجان شرقی و تنها پل این شهرستان است که در لیست آثار ملی به‌ثبت رسیده‌است. پل سه‌دهنه مردق، جزء سه پل مهم تاریخی این شهرستان بوده و دارای سیل‌شکن و پایه‌های سنگی از نوع سنگ بومی منطقه (معدن سنجان) و آجرهای قرمز بومی است. این پل بلندترین پل تاریخی شهر مراغه محسوب می‌شود و در گذشته، این شهر را با شهرهای اردبیل و هشترود و روستاهای منطقه مرتبط می کرد. این پل در عصر قاجاربر روی رودخانه مردق چای ساخته شده است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

مسجد شیخ معزالدین:


مسجد شیخ معزالدین در خیابان خواجه نصیر، کوچه حاتمی واقع شده و به علت واقع بودن در محله سالارخانه به این نام نیز موسوم است . مسجد شیخ معزالدین مراغه دارای بنیانی مربوط به دوران قبل از صفویه می باشد که پس از تخریب ، به موجب کتیبه مرمرین منسوب به دیوارجنوبی مسجد در دوره شاه طهماسب اول دوباره سازی شده و در دوره شاه طهماسب اول دوباره سازی شده و در دوره قاجار مجددا تعمیر و بازسازی گردیده است .

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

موزه فسیل شناسی مراغه:


منطقه فسیلی مراغه یکی از منحصر به فردترین مناطق فسیلی جهان است که فسیل های متنوعی از پستانداران منقرض شده را در خود جای داده است. این منطقه از سالیان بسیار دور مورد توجه فسیل شناسان، دیرین شناسان و زمین شناسان داخلی و خارجی بوده است و در مراحل مختلف کاوش های فسیل شناسی، فسیل های ارزشمند و منحصر به فردی از این منطقه یافت شده است. از این رو این منطقه با اتفاق نظر بسیاری از زمین شناسان، «بهشت فسیلی ایران» نامیده شده است. «منطقه فسیلی مراغه» دارای گسترش زیادی از اطراف مراغه و جنوب کوهستان سهند تا تبریز، میانه، ورزقان و بستان آباد است. وسعت این منطقه به ۴۰ هزار هکتار می رسد که مساحتی برابر ۱۰۲۶ هکتار آن توسط سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان «اثر طبیعی- ملی فسیلی مراغه» حفاظت می شود. همچنین وظیفه قانونی حفظ، اکتشاف و استخراج فسیل مهره داران ایران با این سازمان است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

جاذبه های طبیعی


غار هامپوئیل:


غار هامپوئیل با قدمت ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون سال در منطقه کوهستانی با چشم‌اندازی زیبا واقع شده است. این غار در ۸ کیلومتری جنوب شرق شهر مراغه و در نزدیکی روستای گشایش واقع شده است. در ابتدای ورودی غار میدان بزرگی وجود دارد که سقف آن از لانه کبوتران تشکیل شده است. پس از تونل کم‌ارتفاعی که در سمت راست قرار دارد، میدان نسبتاً بزرگ دیگری وجود دارد. در این میدان چهار حلقه چاه به عمق تقریبی ۱۰ تا ۱۲ متر وجود دارد که همه آن‌ها به یک میدان بزرگ در اعماق زمین منتهی می‌شوند. در این میدان صخره‌های بزرگی دیده می‌شود که تا خرداد ماه به دلیل ریزش آب‌های زیرزمینی سطح آن‌ها لغزنده می‌باشد. سپس این میدان بزرگ به اتاق‌های بزرگ و در نهایت به تونل‌های باریکی ختم می‌شود. در سقف اتاق‌ها صدها خفاش به حال آویزان دیده می‌شوند. به دلیل وجود تعداد زیادی کبوتر، این غار به غار کبوتر نیز معروف می‌باشد.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

چشمه گشایش:


چشمه گشایش در نزدیکی روستای گشایش در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مراغه واقع شده است و از روستا تا چشمه‌های آب معدنی که در جنوب غربی روستا قرار دارند، حدود ۷۰۰ متر راه است. در این ناحیه دره‌ای شرقی- غربی وجود دارد که رودخانه‌ مردی چای در آن جاری است. در این دره دو چشمه آب معدنی وجود دارد. یکی از آن‌ها در سمت جنوبی دره در زیر سنگ‌های آهکی که به صورت غار کوچکی درآمده‌اند از زمین خارج می‌شود. حجم آب این چشمه زیاد بوده و به صورت نهر بزرگی به رودخانه می‌ریزد. از نقاط دیگر این ناحیه آب و گاز از زمین خارج می‌شود و در برخی از نقاط توأم با صداست. آب چشمه دیگر در قسمت شمالی دره از سوراخی در یک سنگ آهکی که به ‌طرف رودخانه جلو آمده‌ است با فشار و صدا به خارج می‌جهد. مقدار و فشار آب بعد از هر جهش کاهش می‌یابد و از نو جهش تکرار می‌شود. آب‌ این چشمه‌ها از نوع آب‌های بیکربناته کلسیک و منیزیم است و حرارت آن ۲۵ درجه سانتی‌گراد و مزه‌اش کمی گزنده است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

ساری سو:

ساری سو (آب زرد) چشمهٔ معدنی ساری سو در چهار کیلومتری مراغه و در سه کیلومتری شمال غربی آبادی ورجوی در مسیر راه آبادی خا نقاه بالای تپه‌ای در مختصات ذکر شده قرار گرفته‌است این چشمه بقدری زیباست که هر بیننده در اولین نگاه به عظمت خالقش انگشت حیرت بر دهن می‌گذارد بتازگی مسیر راه آهن مراغه به ارو میه از ۵۰متری این چشمه عبورکرده است.