و) اعضا و جوارح؛ در قیامت، دست، پا، زبان، گوش، چشم و پوست گناه کاران به فرمان خداوند علیه صاحبان شان شهادت می دهند:
یوم تشهد علیهم السنتهم و ایدیهم و ارجلهم بما کانوا یعملون (269)؛ در روزی که زبان ها و دست ها و پاهایشان، ضد آنان به آن چه انجام می دادند، شهادت می دهند.
... شهد علیهم سمعهم و ابصرهم بما کانوا یعلمون (270)؛ گوش شان و دیدگان شان و پوست شان به آن چه می کرده اند، ضدشان گواهی دهند.
افزون بر شاهدان یاد شده، نامه عمل هر انسانی که همه اعمال کوچک و بزرگ را در خود جای داده:
... و لهذا الکتب لا یغادر صغیرة و لا کبیرة الا احصها... (271)، و نیز تجسم یافتن اعمال نیک و شر انسان، هر یک گواهی روشن و انکارناپذیر بر کردار انسان است.
تفاوت هایی که میان دنیا و آخرت ذکر شد بین دنیا و برزخ نیز وجود دارد. به ویژه اگر برزخ را داخل در آخرت بدانیم. از این رو، لیکن با جمع بندی آیات و با استفاده از روایات می توان برخی ویژگی های آخرت را از دوران برزخ استثنا کرد:
الف) در برزخ، آسمان و زمین و به تبع آن شب و روز برقرار است:
النار یعرضون علیها غدوا و عشیا (272)؛ (اینک هر) صبح و شام بر آتش عرضه می شوند.
فاما الذین شقوا... خلدین فیها مادامت السموت و الارض الا ما شاء ربک... و اما الذین سعدوا... خلدین فیها مادامت السموت و الارض الا ما شاء ربک... (273)؛ و اما کسانی که تیره بخت شده اند... تا آسمان و زمین برجاست، در آتش ماندگار خواهند بود، مگر آن چه پروردگارت بخواهد... و اما کسانی که نیک بخت شده اند... تا آسمان ها و زمین بر جاست، در بهشت جاودانند، مگر آن چه پروردگارت بخواهد،
در حالی که با ظهور قیامت، آسمان و زمین برچیده می شوند:
... و الارض جمعا قبضته یوم القیمه و السموت مطویت بیمینه... (274)؛ روز قیامت زمین یک سره در قبضه (قدرت) اوست و آسمان ها درپیچیده به دست اوست.
و به گونه ای دیگر در می آیند: ... تبدل الارض غیر الارض و السموت... (275)؛ روزی که زمین به غیر این زمین و آسمان ها (به غیر این آسمان ها) مبدل گردد.