صفحه 1 از 2 12 آخرینآخرین
نمایش نتایج: از شماره 1 تا 10 , از مجموع 14

موضوع: فایده و مسائل مصطلح الحدیث

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض فایده و مسائل مصطلح الحدیث

    فایده و مسائل مصطلح الحدیث

    موضوع دانش مصطلح الحدیث، سند و متن حدیث(449) برخی، موضوع این دانش را راوی و مروی دانسته اند، اما از آنجا که بحث از آحاد راوی موضوع علم رجال است، این دیدگاه قابل پذیرش نیست(450). و فایده آن شناخت اصطلاحاتی است که در گفتار محدثان بکار رفته و هم چنین تمییز قایل شدن میان روایات مقبول و مردود است(451).
    از آنجا که مسائل هر علم را حالات عارض بر موضوع آن دانسته اند، مسائل مصطلح الحدیث حالاتی است؛ نظیر صحت، حسن، ضعف که بر سند عارض می شود، یا حالاتی؛ نظیر اجمال، تبیین، احکام و تشابه که بر متن حدیث عارض می شود(452).
    سیوطی به نقل از حازمی چنین آورده است: علم حدیث در برگیرنده انواع زیادی است که به صد نوع می رسد و هر نوع آن دانش مستقلی است که اگر کسی عمر خود را برای آنها بگذارد به پایانش نخواهد رسید(453).
    بدین ترتیب حاکم نیشابوری در کتاب خود 52 نوع علم، و ابن صلاح در مقدمه خود 65 نوع علم برای مصطلح الحدیث بر شمرده و در پایان آن گفته است که هم چنین می توان برای آن انواع بی پایانی بر شمرد. سیوطی نیز در تدریب الراوی برای دانش مصطلح الحدیث 665 نوع بر شمرده است(454)
    بر شمردن صد دانش فرعی، یا صد نوع علم برای مصطلح الحدیث، یا ارقامی نزدیک به آن برخاسته از شیوه قدما است که در هر دانش هر مبحث را یک علم بر می شمردند.
    به رغم پراکنده بودن مباحث دانش مصطلح الحدیث که در اصطلاح قدما از آنها با عنوان نوع یاد شده است، می توان این مباحث را به چهار دسته اساسی تقسیم کرد که عبارتند از:
    1- تقسیمات خبر، که در آن از تقسیم خبر به متواتر و آحاد و تقسیم آحاد به صحیح، ضعیف و...گفت و گو می شود؛ 2- اصطلاحات، که در آن از اصطلاحات ناظر به سند و متن سخن به میان می آید؛ 3- شرایط و طرق تحمل حدیث؛ 4 شرایط نقل و پذیرش روایات.
    از آنجا که هر روایت از زمان صدور تا انتقال به ما از سه مرحله تحمل، نقل و پذیرش یا رد برخوردار است، در این دانش از شرایط این سه مرحله گفت و گو می شود.
    مباحث مصطلح الحدیث در این فصل - افزون بر مباحث مقدماتی - بر اساس همین تقسیم چهارگانه طرح شده است.
    امضاء

  2.  

  3. Top | #2

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    مبحث نخست: تقسیمات خبر


    تقسیم اولیه حدیث به متواتر و واحد

    باید توجه داشت که تقسیم خبر به متواتر و غیر متواتر اختصاص به دانش حدیث ندارد.
    اهل منطق نیز پس از تقسیم مواد قیاس ها به هشت قم و بر شمردن یقینیات از جمله این اقسام، یکی از اقسام یقینیات را متواترات می دانند و متواتر را مطابق با تعریف آن در دانش حدیث معنا می کنند(455).
    روایت در یک تقسیم بندی کلی بر اساس شمار راویان به دو دسته اصلی؛ یعنی متواتر و واحد تقسیم می شود. متواتر خود به انواعی؛ هم چون متواتر لظی، معنوی، اجمالی و... تقسیم می شود. اما از آنجا که خبر متواتر بسیار اندک بوده و اکثریت قریب به اتفاق روایات بر جای مانده در جوامع روایی جزء اخبار آحاداند، از این رو بیشتر تقسیمات ناظر به خبر واحد است.
    اینک به بررسی تفصیلی این تقسیمات می پردازیم.
    امضاء

  4. Top | #3

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    خبر متواتر

    متواتر از ریشه تواتر به معنای تتابع و درپی آمدن چیزی است؛ اعم از آن که میان درپی آمدن فاصله باشد، یا بدون فاصله باشد، هر چند بیشترین کاربرد این واژه در مورد نخست؛ یعنی به همراه فاصله زمانی است. در قرآن کریم می خوانیم: ثم أرسلنا رسلنا تتراکلما جاء أمه رسولها کذبوه فاتبعنا بعضهم بعضاً(456) واژه تترا نظیر دعوی مصدر و به معنای پی درپی آمده است؛ یعنی پیامبران الهی از سوی خداوند پی درپی و بدون فاصله زمانی چندانی ارسال می شدند(457).
    حدیث متواتر در اصطلاح، حدیثی است که شمار راویان آن در هر طبقه به حدی باشد که عادتاً تبانی آنان بر دروغ محال باشد(458).
    عموم حدیث پژوهان شیعه و اهل سنت معتقداند که نمی توان برای شمار راویان خبر متواتر عدد و رقم مشخصی را تعیین کرد. آنچه در تحقق تواتر لازم دانسته شده، وجود شماری از راویان در هر طبقه است که عادتاً تبانی آنها بر دروغ محال باشد.
    شهید ثانی می نویسد:
    بنابر اصح، شمار راویان در عدد خاصی منحصر نیست، بلکه آنچه معتبر است، شماری است که شرط متواتر ( محال بودن عادی راویان بر دروغ) را محقق سازد. و گاه می شود که این شرط با ده راوی، یا کمتر تحقق می یابد و گاه نیز با صد نفر محقق نمی شود. و این مسأله بسته به میزان صدق و کذب راویان است(459).
    ابن حجر عسقلانی معتقد است: بنابر نظر صحیح، تعیین رقم راویان معنا ندارد(460).
    در برابر این دیدگاه، شماری از حدیث پژوهان برای شمار راویان حدیث متواتر ارقامی؛ همچون چهار، دوازده، بیست و... را پیشنهاد کرده اند.

    امضاء

  5. Top | #4

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    شرایط تحقق تواتر در اخبار

    1- استناد آگاهی مخبرین به حس

    مراد این است که مخبرین از رهگذر حواس؛ هم چون دیدن، یا شنیدن از وقوع رخداد، یا صدور گفتاری مطلع شده باشند، نه آن که خود از مجموع شنیده ها و دیده های دیگران و جمع بندی آنها از روی حدس و استنتاج عقلی که از وقوع حادثه ای گزارش دهند؛ به عنوان مثال گزارش کسانی که از نزدیک شاهد کشته شدن زید باشند، می تواند به تواتر خبر بیانجامد، اما اگر افرادی، از روی علایمی؛ هم چون ازدحام مردم در خانه زید مرگ زید را گزارش کنند، چنین گزارشی به تواتر نمی انجامد. هر چند ممکن است مجموعه قراین برای خود او در حد تواتر و مفید علم باشد، اما چون گزارش او برای دیگران مستند به حدس است ننه حس، مفید تواتر نخواهد بود.
    امضاء

  6. Top | #5

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    2- وجود تواتر در تمام طبقات!

    بنابراین اگر شمار روایان خبر در هر یک از طبقات اول، یا میانه، یا آخر به حد تواتر نباشد، چنین خبری متواتر نخواهد بود. هر چند ممکن است بر غم فقدان تواتر در یکی از طبقات، اما به خاطر همراه بودن با قراین، مفید علم باشد.
    افزون بر شرایط فوق، شرایطی دیگر، هم چون استناد خبر آنان به علم، اختلاف نسب و... را نیز بر شمرده اند(461).
    امضاء

  7. Top | #6

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    شروط علم آوری خبر متواتر

    روایات متواتر گرچه فی حد ذاته و شأناً مفید علم اند، اما نسبت به تمام شنوندگان در صورتی مفید قطعه خواهند بود که آنان از دو شرط ذیل برخورد باشند:
    1- عدم آگاهی سامع از مضمون خبر؛ زیرا اگر سامع از مضمون خیر آگاه باشد، خبر او، یا عین علمی است که قبلا از طریق مشاهده به دست آورده بود و یا مثل آن است. در صورت نخست تحصیل حاصل و در صورت دوم اجتماع مثلین لازم می آید و هر دو محال است.
    2- مسبوق نبودن سامع به شبهه، یا تقلید؛ به این معنا، که سامع نسبت به مضمون خبر دارای شبهه، یا قلید نباشد. از این رو اگر مخالفان اسلام، یا تشیع به رغم وجود اخبار متواتر بر وجود معجزات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و نیز تنصیص بر امامت ائمه از سوی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به آن تن نمی دهند، بدین جهت نیست که چنین اخبار متواتری برای آنان مفید علم نیست، بلکه شبهه یا تقلید پیشین مانع پذیرش آنان شده است(462).
    امضاء

  8. Top | #7

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض

    اقسام متواتر

    حدیث متواتر را به دو دسته لفظی و معنوی تقسیم کرده اند:

    1- متواتر لفظی،

    هرگاه راویان حدیث متواتر در تمام طبقات آن را با لفظ و صیغه واحد نقل کنند، متواتر لفظی خواهد بود؛ نظیر روایت: من کذب علی متعمداً فلیتبوأ مقعده من النار هر کس بر من به عمد دروغ ببندد می بایست برای خود جایگاهی از آتش فراهم سازد(463).
    شهید ثانی می گوید: این حدیث را شمار زیادی از صحابه که گفته می شود چهل، یا شصت و چند تن بوده اند، روایت کرده اند(464).
    روایاتی؛ هم چون من کنت مولاه فعلی مولاه یا فقره انی تارک فیکم الثقلین، در روایت ثقلین، نیز از جمله نمونه های متواتر لفظی هستند.
    امضاء

  9. Top | #8

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    2- متواتر معنوی،

    در بسیاری از مواد متواترات، الفاظ حدیث یکسان نیست، بلکه به صورت های مختلف نقل شده است، اما وقتی به مفاهیم تضمنی، التزامی آنها توجه شود، یک یا چند مفهوم و مدلول مشترک را به دست می دهد. در حقیقت در معنا و مفاد دارای تواتر است نه لفظ. از این جهت به آن متواتر معنوی می گویند؛ به عنوان مثال أحادیث ظهور مهدی (علیه السلام) چنین است؛ زیرا صدها روایت از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یا اهل بیت درباره اصل ظهور و رخدادهای قبل، همزمان، یا پس از ظهور ایشان رسیده است که با ظهور و رخدادهای قبل، همزمان، یا پس از ظهور ایشان رسیده است که بااستفاده از مفاهیم و مفاد مشترک آنها می توان به نتایج قطعی دست یافت. اصل ظهور ایشان و ظهور برخی از حوادث کیهانی؛ هم چون طلوع خورشید از مغرب، پدید آمدن دودی از آسمان، خروج دابه الأرض و... و برخی از حوادث اجتماعی؛ هم چون گستردگی ظلم و بیداد در سرتاسر گیتی، فسق و فحشا، فتنه دجال، طغیان سفانی و... از اموری است که به صورت متواتر معنوی در این روایات تبیین شده است(465). مراجعه به روایات متواتر نشان می دهد که بیشتر روایات متواتر به صورت معنوی است؛ زیرا تبیین یک موضوع در زمان های متعدد با الفاظ مختلف از سوی معصومین (علیهم السلام) و نیز راهیافت پدیده نقل به معنا و سوء حافظه برخی راویان امکان یکسان بودن لفظ و عبارت در تمام نقل های یک خبر متواتر را به شدت کاهش می دهد(466).
    امضاء

  10. Top | #9

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    خبر واحد

    هر روایتی که تعریف متواتر بر آن صدق نکند و فاقد شرائط آن باشد، خبر واحد است. به عبارت روشن تر خبری که در تمام، یا برخی از طبقات، شمار راویان آن در حدی نباشد که تبانی آنها بر کذب عادتا محال باشد، خبر واحد است، چنین خبری ذاتاً مفید علم نیست. و همان گونه که برای شمار راویان خبر متواتر نمی توان حدی مشخص کرد، شمار راویان یک خبر واحد نیز رقم مشخصی ندارد. از این رو ممکن است روایتی که تنها یک راوی دارد جزء خبر واحد باشد و نیز روایتی که ده تن حتی در تمام طبقات آن را نقل کرده باشند بخاطر ضعف درجه وثاقت و اعتبار راویان، همچنان خبر واحد محسوب گردد. باید دانست که 95% روایات رسیده از معصومین (علیهم السلام) جزء اخبار آحاداند. از این رو شناخت وجه حجیت خبر واحد تقسیمات آن و... بسیار مفید و ضروری است(467).
    امضاء

  11. Top | #10

    عنوان کاربر
    مدیر ارشد انجمن
    تاریخ عضویت
    September 2009
    شماره عضویت
    11032
    نوشته
    15,873
    صلوات
    500
    دلنوشته
    1
    تقدیم به روح پاک شهیدان
    تشکر
    1,237
    مورد تشکر
    1,766 در 1,063
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض


    تقسیم چهارگانه حدیث

    قدماء به استناد قرائن همراه خبر، روایات را به دو دسته صحیح و ضعیف، یا مقبول و مردود تقسیم می کردند، اما نخستین بار علامه حسن بن مطهر حلی (م 677)، یا سیدبن طاووس (م 673) - که در حقیقت ناظر به دوره متأخرین است - أحادیث را به چهار دسته صحیح، حسن، موثق و ضعف تقسیم کردند(468).
    شیخ بهاءالدین عاملی در این باره می گوید:
    این اصطلاح [تقسیم رباعی احادیث ] میان قدماء - چنان که با بررسی گفتار آنان هویداست - شناخته شده نبوده و میان آنان چنین متعارف بود که صحیح را بر هر حدیثی اطلاق می کردند، که از نظر آنان اقتضاء اعتماد داشت، یا همراه با قرائنی بود که باعث اطمینان و اعتماد به آن می شد(469).
    توجه قدماء بیشتر به متن روایات بوده و بر اساس موافقت آنها با کتاب، سنت، عقل و... روایت را صحیح می دانستد، حتی اگر در سند روایات ضعف وجود داشته باشد. و در صورتی که روایتی فاقد این قرائن می بود ضعیف و مردود تلقی می شد.
    اما چون در دوران متأخرین، همه یا بخشی از این قرائن از دست رفت، آنان به جای توجه به متن، به سند روایات روی آوردند و با توجه به برخورداری راویان از صفت عدالت، وثاقت، و امامی بودن، روایات را به چهار دسته تقسیم کردند.
    از آنجا که اساسی ترین تقسیم روایات و نیز پرکاربردترین اصطلاح همین تقسیم چهارگانه روایات است، لذا به تعریف آنها می پردازیم:
    امضاء

صفحه 1 از 2 12 آخرینآخرین

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi