ادیان و مذاهب نوظهور هند؛
الف: آئین برهما سماج؛هند سرزمین شگفتیهای بسیار، همچنان دست اندرکار نمایاندن استعداد فلسفی و نبوغ انسانی خویش است. هند زادگاه اندیشه ها و تفکرات فلسفی - عرفانی - اشراقی - انفسی جهان بشمار می رود. کلکسیونی از سه میلیون اندیشه و مکتب و مذهب و مسلک و...
هند براستی مهد آزادی عقیده است. دموکراسی عقیدتی تحمیل شده بر هند، راز بزرگ این سرزمین اسرارآمیز است.
در سال 1828 میلادی فردی به نام رام ماهون آئین برهما سماج را اختراع کرد. برهما سماج یعنی جامعه برهما که در میان هندوان به جامعه پیروان برهمن مشهور است. رام ماهون ابتدا به تحقیق در ادیان و مکاتب بزرگ پرداخت و اطلاعات فراوانی به دست آورد. او که زبانهای چندی می دانست، در متون مقدس مذهبی ادیان و مذاهب جدید و قدیم جهان به مطالعه پرداخت. پس از این مطالعه بود که دین مسیح را بر دیگر ادیان ترجیح داد و به مردم هند معرفی نمود. او در آغاز قرن نوزدهم مبلغ رسمی دین مسیح در سراسر هند شد. ماهون به این بسنده نکرد و خود دست اندرکار پروردن مذهبی جدید شد. با استخدام برخی تعالیم بودا و برهمن و دین عیسی، ترکیبی جدید آراست. این مذهب التقاطی پیروان فراوانی یافت. وارث ماهون فردی به نام سوامی علیه این آئین شورید و جامعه آریان را پدید آورد که سازمان طبقاتی، چند خدائی و خرافات و بت پرستی را احکام حضرت مسیح را به باد انتقاد گرفت. او بیشتر از آئین ودا متأثر بود. آئین او با استقبال روبرو شد و هزاران پیرو یافت. وارثان این آئین، دو زن غیر هندی هلنا و آنی برانت به آئین هندو روی خوش نشان دادند و از آن تأثیر پذیرفتند. بنابراین آئین برهما سماج به دگردیسی های متضادی پرداخت و سرانجام در آئین هندو متوقف شد.(287)